نیروی فضایی آمریکا شاخه ششم ارتش ایالات متحده خواهد بود؛ اگر دستور دونالد ترامپ، رئیس جمهور این کشور، مورد تایید کنگره قرار بگیرد. این نخستین بار نیست که تشکیل یک شاخه مجزا فضایی در ارتش مورد بحث قرار می‌گیرد.
دونالد ترامپ، چهل و پنجمین رئیس جمهور ایالات متحده، هفته گذشته به ایجاد ششمین شاخه از ارتش ایالات متحده (نیروی فضایی آمریکا) دستور داد. دپارتمان جدید ارتش آمریکا که “نیروی فضایی” خوانده می‌شود، این باب را مجددا باز می‌کند که آیا وجود چنین حرکتی برای مدیریت بهتر فعالیت‌های نظامی فضایی ضروری است یا خیر. در حالی که این ایده، شاخه نظامی مجزا و متمرکز بر روی فضا چیز جدیدی نیست، اعلام غیرمنتظره تصمیم ترامپ، همهمه‌ای را در فضای مجازی و سرخط اخبار به راه انداخت.
دونالد ترامپ روز دوشنبه (۱۸ ژوئن) در سخنرانی‌اش قبل از گردهمایی شورای ملی فضایی در کاخ سفید گفت:
وقتی بحث دفاع از آمریکا به میان می‌آید، تنها حضور آمریکا در فضا کافی نیست، ما باید به سلطه آمریکا در فضا برسیم. من بدین وسیله به دپارتمان دفاع و پنتاگون دستور می‌دهم تا پروسه الزام‌آور تاسیس یک نیروی فضایی آمریکا به عنوان شاخه ششم نیروهای نظامی را عملی کنند. این یک موضوع مهم است.
رئیس جمهور آمریکا ادامه داد:
ما می‌خواهیم یک نیروی هوایی داشته باشیم، و در کنار آن نیز می‌خواهیم یک نیروی فضایی برابر نیز داشته باشیم. این موضوع مهمی خواهد بود.
بیشتر بخوانید : بررسی چشم‌انداز فضایی رهبران آمریکا ؛ از آیزنهاور تا ترامپ
سپس ترامپ رو به ژنرال جوزف دانفورد (Joseph Dunford) کرد و گفت:
ژنرال دانفورد! اگر شما این ماموریت را به انجام برسانید، من بسیار مفتخر خواهم شد.
هر آنچه از نیروی فضایی آمریکا می‌دانیم
این نخستین بار نیست که چنین چیزی شنیده می‌شود. اظهارات ترامپ سال‌ها بحث در مورد ایجاد یک شاخه فضایی جدید را دنبال می‌کند. از جمله این موارد می‌توان به تلاش اخیر آنها برای ایجاد یک نیروی فضایی جدید نام برد. در آن زمان کمیته خدمات فضایی کاخ سفید ایالات متحده، مسائل قانونی آن را در سند اختیارات دفاع ملی ۲۰۱۸ گنجاند.
در حالی که قرار بر این بود که دبیر نیروی هوایی ایالات متحده بر این شاخه جدید نظارت داشته باشد، داستان اینطور پیش می‌رفت که نیروی فضایی ایالات متحده کرسی خود را در ستاد نیروهای مشترک داشته باشد. مقامات نظامی رسمی کلیات این طرح را تصویب نکردند و در نهایت کنار گذاشته شد.
بیشتر بخوانید: منطقه ۵۱ کجاست؟ پشت پرده مرموزترین پایگاه نظامی جهان
اما برخی از متخصصان فضایی می‌گویند که اعلام ترامپ، ممکن است حداقل منجر به این شود که بحث‌های بیشتری در مورد چگونگی مدیریت بهتر فعالیت‌های فضایی شکل بگیرد.
بری استراوس (Barry Strauss)، پروفسور مطالعات انسانی دانشگاه ایثاکا نیویورک و مورخ نظامی، می‌گوید که ایالات متحده سال‌هاست که در مورد امنیت ماهواره‌هایش و بهترین روش محافظت از آنها نگران است. او به وب‌سایت اسپیس گفت که خوب است بحث بر سر آنچه باید انجام داد عمومی شده است. آقای استراوس می‌گوید:
این موضوع بسیار بحث‌برانگیز خواهد شد. سوالات قانونی محل بحث هستند، سوالات مربوط به بودجه نیز محل بحث هستند. هرگاه شما بخواهید یک دپارتمان جدید راتاسیس کنید، بحث و گفتگو طبیعی است. منابع ما محدود هستند، بنابراین منابع جدید می‌بایست از جای دیگری تامین شوند. اما همانطور که می‌دانید، ایجاد این شاخه جدید نظامی چیزی نیست که رئیس جمهور به تنهایی اجازه تصمیم گیری در مورد آن را داشته باشد، بلکه باید در کنگره مورد بحث و مناظره قرار گیرد.
اما جوان جانسن فریز (Joan Johnson-Freese)، پروفسور امور امنیت ملی در کالج نیول وار (U.S. Naval War College) در رود آیلند، می‌گوید سخت است که بتوانیم بگوییم یک نیروی فضایی چگونه تغیرات ایجاد خواهد کرد، چراکه هم‌اکنون نیروی هوایی ایالات متحده در مشارکت با سایر شاخه‌های ارتش بر بودجه نظامی مربوط به فضا نظارت می‌کند.
بیشتر بخوانید: پروژه هارپ چیست و چه ارتباطی با زلزله دارد؟
اما نگرانی‌هایی نیز در مورد چگونگی محافظت از ماهواره‌ها با در نظر گرفتن معاهدات بینالمللی وجود دارد. حتی فشارهای بیشتری نیز در مورد تولید زباله‌های فضایی بیشتر حین استفاده از سلاح‌های نظامی در ماهواره‌ها وجود دارد.
پروفسور جنسن فریز به وب‌سایت اسپیس می‌گوید:
چرا به نیروی فضایی آمریکا نیازمندیم؟ آیا نیروی فضایی آمریکا قرار است که فعالیت‌هایی را انجام دهد که هم‌اکنون از عهده نیروی هوایی برنمی‌آید؟ ایده ترامپ مبنی بر تسلط بر فضا سوال‌هایی را ایجاد می‌کند، چرا که در حوزه نظامی تسلط عموما به معنای کنترل کامل یک محدوده جغرافیایی در یک بازه زمانی محدود است. چگونه شما می‌خواهید بر فضا مسلط شویم؟ شما چگونه می‌خواهید بر همه‌چیز به طور نامحدود کنترل داشته باشید؟
نیروی فضایی آمریکا؛ داستان دهه‌ها فعالیت نظامی
تاریخچه فعالیت نظامی ایالات متحده در فضا به به شروع عصر فضای بازمی‌گردد. هنگامی که ماهواره شناساگر کرونا (Corona) در سال 1959 و در دولت دوایت آیزنهاور پرتاب شد؛ در دهه 1960 فضانوردان نظامی اولین افرادی بودند که در برنامه دینا سوار (Dyna-Soar) و سپس در آزمایشگاه مدارگرد سرنشین‌دار (MOL) شرکت کردند.
هر دو این پروژه‌ها در نهایت لغو شدند. آزمایشگاه MOL نیز هرگز به مدار زمین نرسید. ماموریت‌های شاتل‌های فضایی نیز در دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ میلادی ماموریت‌های نظامی را به انجام می‌رساندند و در چند دهه گذشته ماموریت‌های نظامی-فضایی متعددی را شاهد بودیم: ماهواره‌های شناساگر و برنامه‌ها و فعالیت‌های آژانس پروژه‌های تحقیقاتی پیشرفته دفاعی که توسط دفتر شناسایی ملی به انجام رسید از جمله آنها هستند.
فارغ از شاخه نظامی که در آن این فعالیت‌ها به انجام می‌رسید، نیروی هوایی ایالات متحده مسئول تدارکات این فعالیت‌های فضایی بوده است.
جان لاگسدون (John Logsdon)، پروفسور بازنشسته علوم سیاسی و روابط بین‌الملل در دانشگاه جرج واشینگتن که در زمینه اکتشافات فضایی تخصص دارد، می‌گوید که ایده یک نیروی فضایی مجزا به زمان رئیس جمهور آیزنهاور بازمی‌گردد. پس از آنکه اتحاد جماهیر شوروی در 1957 نخستین ماهواره را با نام اسپوتنیک به فضا پرتاب کرد، ایالات متحده پاسخگویی به آن را به بحث گذاشت. آنها در آن زمان نگران بودند که به سادگی ممکن است توانایی شوروی در ارسال موشک‌های قاره‌پیما به سوی موش‌های قاره‌پیمایی هدایت شود که ایالات متحده را هدف قرار می‌دهد. لاگسدون می‌گوید:
نخستین تلاش پرزیدنت آیزنهاور این بود که تمامی فعالیت‌های فضایی را دپارتمان دفاع منتقل کند و وقتی علم فضایی مورد نگرانی قرار می‌گیرد، جامعه علمی به آنها خواهد گفت که چه باید بکند. مشاور علمی او جیمز کیلیان (James Killian) و معاون اول او ریچارد نیکسون (Richard Nixon)، کسی که این استدلال را مطرح کرد که ایالات متحده بهتر است یک سازمان نظامی جداگانه داشته باشد که از طرفی علنا در همکاری‌های بینالمللی مشارکت داشته باشد و در مورد آن صحبت کند، در حالی که در سوی دیگر فعالیت‌های فضایی-نظامی طبقه‌بندی شده را شروع کند.
آقای لاگسدون اینگونه ادامه می‌دهد که برخی در کمیته امنیت ملی، به ویژه نیروی هوایی، اصلا در مورد این تصمیم خوشحال نبودند. وقتی در سال ۱۹۶۰ جان اف. کندی به عنوان رئیس جمهور انتخاب شد، برخی ناظران نظامی گمان می‌کردند که او این ایده را بازنگری و تشکیل یک شاخه فضایی-نظامی مجزا را در دستور کار قرار خواهد داد. کندی این ایده را مورد سنجش قرار داد ولی در نهایت آن را نپذیرفت.
بیشتر بخوانید : جنگ های فضایی به جای موشک با هکرها انجام خواهند شد
پروفسور لاگسدون می‌گوید:
کندی و افراد نزدیک به او کنترل کنندگان نظامی بودند. آنها نمی‌خواستند که پتانسیل کشمکش‌های نظامی به فعالیت‌های این حوزه نیز کشانده شود.
لاگسدون ادامه می‌دهد که پیمان فضای خارجی 1967 که دولت کندی از پیشبرد آن دفاع کرد، شامل قوانینی است برای استفاده صلح آمیزاز فضا و ممنوعیت استفاده از سلاح‌های جنگی در فضای خارج و یا بر روی سایر اجسام فضایی طرح شده‌اند. دولت کندی در اجرای این ممنوعیت ظرافت خاصی به خرج داد. آنها معتقد بودند که تنها سلاح‌های دارای قابلیت دفاعی، مثل محافظ‌های دفاعی ماهواره‌ها در برابر موشک‌های ضد ماهواره با این پیمان سازگاری دارند.
ایده کنترل بیشتر نظامی-فضایی مجددا در خط مشی فضایی ایالات متحده گنجانده شد. مانند برنامه شکست خورده جنگ ستارگان در دهه 1980 که برخی موارد ضد ماهواره‌ای را شامل می‌شد. یکی از موضوعات این تلاش‌های گوناگون نگرانی در مورد کنترل تدارکات نیروی هوایی است. اعتقاد بر این است که در یک شاخه نظامی که خلبان‌ها ترجیح می‌دهند بیشتر هواپیما بخرند، اولویت‌های فضایی جایگاه دوم را دارند.
اما لاگسدون هشدار می‌دهد که نیروی فضایی آمریکا می‌تواند مشکلات خاص خودش را داشته باشد. او نگرانی خود را از بابت کشمکش‌های قضایی بر سر این پرسش که کنترل بعضی قسمت‌ها بر عهده چه شاخه‌ای باشد، می‌داند. او می‌گوید:
آنچه در مورد یک شاخه نظامی جدید مطرح است، مفاهیم بروکراتیک و نیز حقیقی مرتبط به دستور نخست است.
پروفسور جانسن فریز این نکته را اضافه می‌کند که در طول دهه‌ها بحث بر سر یک شاخه فضایی مجزا، همواره به دلیل اعتراضات بروکراتیک و نگرانی‌ها از بابت زمان هزینه‌ای که تاسیس یک شاخه جدید دارد، موضوع خاتمه پیدا می‌کرد. اگر چه ترامپ از ستاد مشترک درخواست تهیه یک گزارش کرده است، پیش‌بینی اینکه درخواست او تا کجاها پیش برود دشوار است.
جانسن فریز می‌گوید:
ما در حال حاضر بیشتر از مجموع سایر کشورهای حاضر در فضا، به فعالیت‌های نظامی می‌پردازیم. ما بیشتر از هر کشور دیگری ماهواره به فضا فرستاده‌ایم. تکنولوژی ما پیشگام است. ما ضرورتا می‌بایست این پیشگام بودن را حفظ کنیم. اما آیا ما برای پیشگام بودن از لحاظ تکنولوژیکی نیاز به یک بروکراسی جدید داریم؟ آیا ایده نیروی فضایی آمریکا می‌تواند به این هدف کمک کند؟ این ایده جدید نیست و به دلایل قانونی بسیاری تاکنون اجرایی نشده است.
بیشتر بخوانید :
.
منبع : Space
