توانایی معکوس کردن پیری، چیزی است که بسیاری امیدوارند که در طول زندگی خود شاهد آن باشند. آیا میتوان با مرگ خداحافظی کرد؟ واقعیت این است که هنوز راه طولانی برای متوقف کردن پیری در پیش است. محققان در جدیدترین مطالعه، موفق به معکوس کردن روند پیری سلولهای انسان شدند که میتواند شالودهای برای ساخت داروی ضد پیری آینده باشد.
میتوانیم پیری را همان کاسته شدن مداومِ عملکرد بدن بدانیم که با بسیاری از بیماریهای مزمن مانند سرطان، دیابت و زوال عقل مرتبط است. دلایل زیادی برای از دست دادن کارایی سلولها و بافتهای ما وجود دارد، اما در تحقیقات جدیدی که روی زیستشناسی پیری انجام گرفته، تمرکز محققان بیشتر بر انباشت اصطلاحا “پیر سلولی” در بافتها و اندامها بوده است.
آیا ساخت داروی ضد پیری ممکن است؟
پیر سلولی در واقع به وضعیت وخیم سلولها گفته میشود که عملکرد خود را از دست میدهند و دیگر قادر به تکثیر رشد نیستند. محققان در مطالعاتی که تاکنون انجام دادهاند، دریافتهاند که حذف این سلولهای نامطلوب میتواند بسیاری از ویژگیهای پیری در حیوانات مانند شروع آب مروارید را بهتاخیر بیاندازد.
بیشتر بخوانید: توقف پیری غیرممکن است؛ این را محاسبات ریاضی نشان میدهد!
محققان هنوز هم کاملا درک نمیکنند که چرا با بالا رفتن سن فرد، سلولها دچار پیری میشوند، اما به نظر میرسد که با آسیب دیدن DNA، تلومرها یا همان مولکولهای محافظ انتهای کروموزم در معرض آماس و تخریب قرار میگیرند. اخیرا محققان پیشنهاد کردهاند که ممکن است یک عامل پیری منجر به از دست دادن توانایی بدن برای خاموش و روشن کردن ژنها در زمان و مکان مناسب شود.
محققان توانستهاند به ساخت داروی ضد پیری نزدیکتر شوند
با بالا رفتن سن، ما توانایی خود برای کنترل چگونگی تنظیم ژنها را از دست میدهیم. هر سلول در بدن حاوی تمام اطلاعاتی است که برای زندگی لازم است، اما همه ژنها در همه بافتها و یا در همه شرایط روشن نیستند. در واقع بههمین دلیل است که با وجود ژنهای مشابه، یک سلول قلب با یک سلول کلیه متفاوت است.
بیشتر بخوانید: سرعت مرگ سلولها چقدر است؟ اندازه گیری سرعت مرگ توسط دانشمندان
هنگامی که یک ژن توسط سیگنالهای داخل یا خارج سلول فعال میشود، یک پیام مولکولی (اسید ریبونوکلئیک یا RNA) را ایجاد میکند که حاوی تمام اطلاعات مورد نیاز ژن است. در حال حاضر میدانیم که بیش از 95 درصد از ژنهای ما میتوانند چندین نوع مختلف پیام را بسته به نیازهای سلول، بسازند.
در واقع، هر ژن همچون یک دستور پخت است. میتوانید اسفنج وانیلی یا کیک شکلاتی را بسته به اینکه چه چیزی میخواهید، تهیه کنید. ژنهای ما میتوانند مانند این عمل کنند. گروهی از حدود 300 پروتئین به نام “عوامل پیوند کردن” وظیفه تصمیمگیری برای ساخت هر نوع پیام در زمانی خاص را برعهده دارند.
همانطور که سن ما بالا میرود، توانایی عوامل پیوند کردن بدن کاهش مییابد. بدین ترتیب، دیگر سلولهای سالم برای پاسخ به تغییرات محیطی قادر به تغییر ژنها نیستند. محققان در مطالعات خود نشان دادهاند که سطوح این تنظیمکنندههای مهم در نمونههای خون افراد سالخورده و همچنین در سلولهای جدا شده از بافتهای مختلف بدن کاهش مییابند.
بیشتر بخوانید: محققان میگویند، طول عمر طبیعی انسان محدودیتی ندارد!
اکنون محققان به دنبال روشهایی برای بازگشت توانایی عوامل پیوند کردن هستند. محققان در مطالعه جدید، نشان دادند که با درمان سلولهای قدیمی با یک ماده شیمیایی که مقدار کمی سولفید هیدروژن را آزاد میکند، میتوانند سطوح برخی از عوامل پیوند کردن را افزایش دهند و سلولهای قدیمی انسان را جوانسازی کنند.
سولفید هیدروژن، مولکولی است که به طور طبیعی در بدن ما یافت میشود و تحقیقات قبلی نشان داده است که میتواند چند ویژگی از بیماریهای مرتبط با سن در حیوانات را بهبود بخشد.
محققان امیدوارند که بتوانند با استفاده از ابزارهای مولکولی موفق به حذف سلولهای پیری شوند
اما مقادیر بالای سولفید هیدروژن میتواند سمی باشد، بنابراین محققان باید راهی برای رساندن مستقیم این مولکول به بخشی از سلول که به آن احتیاج دارد پیدا کنند. آنها در مطالعه جدید خود توانستند با بهره بردن از نوعی مولکول که اصطلاحا “کد پستی مولکولی” نامیده میشود، این مولکول را مستقیما به میتوکندری سلول تحویل دهند.
میتوکندری، اندامکهایی هستند که انرژی را در سلولها تولید میکنند. محققان تصور میکنند با بهره بردن از دوزهای کوچک، احتمال کمتری برای عوارض جانبی وجود دارد. محققان امیدوارند که در نهایت بتوانند با استفاده از ابزارهای مولکولی مانند این، قادر به حذف سلولهای پیر در افراد زنده شوند که ممکن است روزی به ساخت دارو برای بیماریهای مرتبط با پیری منجر شود.
آیا واقعا بشر روزی میتواند به داروی ضد پیری دست یابد؟ آیا اصولا توقف روند پیری ممکن است؟ پاسخ این سوالات را گذر زمان مشخص خواهد کرد.
اخبار علمی را با تکراتو دنبال کنید.
.
منبع: sciencealert