نرخ واقعی تورم چقدر است. رقم اعلام شده برای نرخ تورم در شهریور ماه سال 1397 توسط بانک مرکزی، برابر با 13.5 درصد بوده است، اما آیا این عدد واقعی نرخ تورم در ایران است؟
تورم جزو اصطلاحات تخصصی است که به یُمن مناظره‌های انتخاباتی و فضای مجازی، جامعه ایران با آن کاملا آشناست. در سال‌های پایانی دولت دهم، نرخ تورم به حد افسار گسیخته‌ای رسیده بود به نحوی که رقم تورم تا آستانه حد تعریف شده برای پدیده ابرتورم پیش رفت. دولت حسن روحانی اما با سیاستهایی که سعی در مهار تورم داشت، توانست در سال 95 رقم تورم را به زیر ده درصد برساند.
این اقدام، با واکنشهای مختلفی از سوی موافقین و مخالفین دولت همراه بود، هرچند که بدون شک ثبات اقتصادی و سرمایه‌ای در کشور حاکم شده بود. روند کاهشی تورم همچنان ادامه داشت تا اینکه در زمستان 96، به ناگهان خبرهای ناراحت کننده‌ای نسبت به خروج آمریکا از برجام به گوش رسید. در میان این اخبار، جهش قیمتی دلار نیز چندان دور از ذهن نبود.
به هر حال، دولت توانست با کنترل قیمت اجناس مختلف، نرخ تورم 9.6 درصدی را برای سال 96 برای خود ثبت کند. در فروردین ماه 97 نیز با تصویب دلار دولتی با نرخ 4200 تومانی و غیر قانونی خواندن معاملات در بازار سیاه دلار، سعی در کنترل قیمت ارزهای خارجی داشت، اقدامی که بر خلاف انتظار برخی متخصصین، موفق نبود.
بیشتر بخوانید: ابرتورم چیست ؛ بررسی تاریخچه ابرتورم در کشورهای مختلف
بدون شک عمده دلیل عدم موفقیت طرح تک نرخی ساختن ارز دولتی، عدم شفافیت در بخش تخصیص ارز و سازوکارهای پرداخت ارز برای مردم بود. متاسفانه در چنین فضایی، علاوه بر فسادهای مستقیمی مثل دریافت ارز و استفاده نکردن ارز دریافتی برای کالای مورد درخواست یا فروش کالای وارد شده با قیمت دلار آزاد، سیستم توزیع سنتی کشور نیز همانند گذشته از این آب گل آلود ماهی گرفت.
برای درک بهتر این مساله، فرض کنید کالایی با ارز 4200 تومانی به کشور وارد می‌شود. این کالا، با توجه به هزینه حمل و نقل، گمرکی، بیمه و… در نهایت 4400 تومان به ازای هر واحد، برای وارد کننده تمام خواهد شد. پس از طی شدن پروسه واردات و ترخیص کالا، عملا نظارتی بر چگونگی توزیع این کالا صورت نمی‌گرفت (حداقل در بخش عمده‌ای از کالاها در ماه‌های اخیر این گونه بوده است) پس وارد کننده با قیمتهایی دلخواه، اقدام به فروش می‌کرد.
اکنون وارد کننده یا به طور مشخص خود کالا را با قیمت ارز آزاد به فروش می‌رساند یا شبکه توزیع، کالا را با نرخ ارز آزاد عرضه می‌کند. عجیب اینکه، بخشی از هزینه‌های کالا، نظیر هزینه حمل و نقل و… ارتباطی با قیمت ارز ندارند، ولی هنگامی که زمان سواستفاده فرا برسد، ذهنهای خلاق زیادی استعداد پرورش داستان را خواهند داشت!
به هر حال، در گیر و دار افزایش قیمت ارز و کاهش ارزش ریال، وزیر محترم ارتباطات در اقدامی بی‌نظیر (به معنای واقعی کلمه بی‌نظیر، چرا که مردم سالها منتظر پایان یافتن بگم بگم‌ها بودند…) لیست دریافت کنندگان ارز دولتی برای موبایل را منتشر کرد. این اتفاق، دومینویی را فعال نمود که تا اکنون ادامه دارد. 
بگذریم… به هر حال، با توجه به نقصهای فراوانی که بخشی از آنها را ذکر کردیم، قیمت کالاها در سال 97 سیر صعودی کم نظیری را تجربه می‌کنند. با توجه به اینکه، در این مقاله قصد نداریم به سراغ ریشه‌های افزایش قیمت کالاهای مختلف و افزایش نرخ تورم برویم، پاراگرافهای بعدی را به نحوه محاسبه تورم و بررسی نرخ واقعی افزایش قیمت سبد کالایی مردم اختصاص می‌دهیم.
بیشتر بخوانید: کم ارزش ترین ارزهای جهان ؛ با بی ارزش‌ترین واحدهای پولی دنیا آشنا شوید
نرخ واقعی تورم چقدر است
بانک مرکزی هر ماهه نسبت به اعلام شاخص تورم اقدام می‌نماید. روش مورد استفاده نرخ تورم توسط بانک مرکزی، استفاده از شاخص سی پی آی است. در این روش، ابتدا قیمت عمومی کالاها که در بانک مرکزی ثبت شده است، سنجیده می‌شود. سپس نسبت به دوره مشابه دوازه ماه قبل، مورد مقایسه قرار می‌گیرد و در نهایت میزان تغییر به عنوان نرخ تورم ارائه می‌شود.
به زبان ساده‌تر، بانک مرکزی همواره از طریق کارمندانی که وظیفه تهیه آمار قیمتی اقلام مصرفی و خدمات مورد نیاز خانوار شهری را دارند، از قیمتها آگاهی به دست می‌آورد. قیمتهای به دست آمده به صورت میانگین در سامانه مورد پردازش لحاظ می‌گردد. به عنوان مثال، در صورتیکه در مناطق یک، پنج، ده و بیست تهران، قیمت هر کیلوگرم لوبیا به ترتیب، 10000، 9000، 7000 و 6000 تومان باشد، مبلغ هر کیلوگرم لوبیا به طور میانگین 8000 تومان ثبت می‌شود.
در مرحله بعد، قیمتهای به دست آمده از این طریق که برای سبد کالای مشخصی تعریف شده، در دوازده ماه گذشته میانگین گرفته می‌شود. در نهایت، با مقایسه ماه مورد سنجش با میانگین محاسبه شده، نرخ تورم اعلام می‌شود.
بیشتر بخوانید: بازار ثانویه ارز چیست ؛ مقاله‌ای تحلیلی درباره دلار و بحران ارزی کشور
نکته: سبد کالای بانک مرکزی، مجموعه کاملی از خدمات و کالاهاست که تقریبا هر خانوار شهری کم و بیش با آن سر و کار دارد. وجود کالاهایی نظیر بنزین یا خدماتی مثل حمل و نقل عمومی که قیمت آنها از طرف دولت تعیین می‌گردد، باعث می‌شود قیمت نهایی تا حدودی تعدیل شود. چرا که اینگونه قیمت این کالاها یا خدمات، همزمان با قیمتهایی که توسط بازار یا فعالین اقتصادی مشخص می‌گردد، تغییر نمی‌کند.
از سوی دیگر، وجود خدماتی نظیر شهریه دانشگاه و… در این سبد، میزان تغییرات قدرت خرید واقعی مردم را نشان نمی‌دهد. تعداد زیادی از خانوارهای شهری، از این خدمات استفاده نمی‌کنند. از این رو، نرخ تورم اعلام شده، دقیقا منعکس کننده قدرت خرید خانوارها نخواهد بود، ولی به طور کلی قدرت خرید پول را در داخل کشور نشان می‌دهد.
نرخ تورم اعلام شده از سوی بانک مرکزی علاوه بر اهمیت فوق العاده در سیاست گذاری‌های کلان، تا حدودی منعکس کننده وضعیت ثبات اقتصادی در کشور نیز به شمار می‌رود، به همین دلیل بانک مرکزی به هیچ عنوان، در سنجش آن، کوتاهی نمی‌کند. از سوی دیگر، با توجه به اینکه، رئیس بانک مرکزی توسط رئیس قوه مجریه تعیین می‌گردد، ممکن است در اعلام نرخ تورم تعدیل‌هایی صورت بپذیرد.
نکته: گزاره‌ای که در پارگراف قبلی مطرح شد، تنها یک احتمال است و تکراتو مستقلا این مساله را تایید نمی‌کند.
با توجه به اینکه، امکان صحت سنجی رقم اعلام شده توسط بانک مرکزی برای میزان تورم در عمل وجود ندارد، روشی ساده برای محاسبه ارزش درآمد نسبت به هزینه‌های خانوار را به شما آموزش می‌دهیم تا به وسیله آن، نسبت به مدیریت درآمد خود اقدام نمایید.
روش محاسبه نرخ تورم برای هر خانوار
در واقع، اطلاق واژه تورم برای هر خانوار، به هیچ عنوان درست نیست. هرچند در نقطه مقابل، روشی که در ادامه به شما توضیح می‌دهیم، موجب می‌شود تا به صورت عملی میزان دخل و خرج خود را بهتر مدیریت کنید. از سوی دیگر، استفاده از این شیوه باعث می‌شود تا با محاسبه دقیق نرخ تورم توسط بانک مرکزی و چرایی پایین بودن نرخ تورم نسبت به افزایش بعضی اقلام مصرفی، بهتر آشنا شوید.
مرحله اول، انتخاب سبد مصرفی خانوار
در این مرحله، لیستی از تمامی کالاهایی که در طول سال از آنها استفاده می‌کنید، یادداشت نمایید. مسلما، لیست تهیه شده توسط هر خانوار، بسته به تعداد نفرات، سبک زندگی و… کاملا متفاوت با یکدیگر خواهد بود. حتی الامکان سعی کنید، یک سبد کالایی جامع تهیه کنید.
برای سهولت محاسبات، از نرم افزار اکسل یا نرم افزارهای مخصوص تلفن هوشمند استفاده کنید. در صورتیکه امکان استفاده از این نرم افزارها را ندارید، با کشیدن جدول، نرخ کالاها را در مقابل ستون نام کالا یادداشت کرده، برای هر کالا، حداقل سه ستون اضافه در ماه، لحاظ کنید.
جنگ اقتصادی چیست ؛ نقش تحریم‌های جدید آمریکا در افزایش قیمت دلار در ایران
نکته: علاوه بر کالا، خدماتی را که در طول سال از آن هم استفاده می‌کنید، یادداشت کنید. برای نتیجه بهتر، قسمت خدمات را از کالاها تفکیک نمایید.
نکته: بانک مرکزی در سبد کالایی خود سعی می‌کند کالاهایی که عمومیت بیشتری دارند را جای دهد. به عنوان مثال، با توجه به نوع تغذیه خانواده ایرانی، نان در سبد کالای مورد محاسبه جای می‌گیرد، اما پنیر فرانسوی خیر.
مرحله دوم، محاسبه ارزش و وزن کالاهای موجود در سبد خانوار
در این مرحله، قیمت هر واحد کالای خریداری شده را در یک ستون و هزینه پرداخت شده برای آن کالا را در کنار آن یادداشت کنید. در صورت تمایل می‌توانید، علاوه بر مقدار خریداری کالا، میزان دور ریز آن‌را نیز، در ستونهای دیگر یادداشت کنید. به این صورت علاوه بر محاسبه افزایش قیمتی سبد کالایی خود، امکان مدیریت بهتر هزینه‌ها را خواهید داشت که در ادامه راجع به آن توضیح خواهیم داد.
برای حصول بهترین نتیجه، در طول ماه تمام خریدهای انجام شده را یادداشت کنید. از حدس زدن قیمتها، خودداری نمایید. در هنگام خرید، از فروشنده بخواهید برای خریدتان فاکتور صادر نمایید یا قیمتها را به تفکیک از او سوال کنید.
مسلما بعضی از کالاهای خریداری شده در سبد لیست نشده‌اند، آنها را در جدولی جداگانه با استفاده از تمام جزئیاتی که برای کالاهای ضروری لیست کرده‌اید، یادداشت کنید. در عین حال، برخی کالاها از قبل در خانه موجود بوده‌اند، در صورت امکان، از قیمت به روز شده آنها، اطلاع حاصل کرده و در قسمت کالاهای خریداری شده با رنگ متفاوت یادداشت کنید.
مرحله سوم، محاسبه دقیق نرخ تورم برای هر خانوار
در ماه نخست، قادر به محاسبه نرخ تورم ماهیانه نخواهید بود. هرچند، برای کالاهایی که به صورت روزانه یا هفتگی تهیه کرده‌اید، امکان محاسبه افزایش قیمتها را خواهید داشت. در پایان ماه نخست، کل هزینه پرداخت شده در ماه، شامل اجاره بها، هزینه قبوض پرداخت شده، کالاهای خریداری شده و… را با هم جمع ببندید.
سپس هزینه کالاهای مصرفی، را به طور جداگانه با هم جمع کنید. در نقطه مقابل، هزینه خدماتی که از آنها استفاده کرده‌اید را با یکدیگر جمع کنید.
پس از پایان ماه دوم نیز، مجموع قیمتی کل کالا و خدمات مورد مصرف خود را محاسبه کنید. با توجه به ناهمگون بودن خریدها و خدمات مصرفی در طول یک ماه، از این رقم بدون تعدیل نمی‌توانید برای محاسبه دقیق نرخ تورم استفاده کنید. بنابراین، ابتدا باید کالاها یا خدماتی که هزینه پرداختی برای آنها مربوط به دو ماه است را تقسیم بر دو کنید.
بیشتر بخوانید: افزایش قیمت دلار و کاهش ارزش ریال ؛ راهکارهای دولت برای پایان این ماجرا
سپس کالاهای خریداری شده را به نسبت مقدار خریداری شده با یک دیگر تعدیل کنید. در این قسمت از روشهای مختلفی می‌توانید استفاده کنید. به عنوان مثال، مقدار واحد هر خرید را با یکدیگر مساوی بگیرید و در نهایت، برای محاسبه میزان تورم سبد کالایی مورد مصرفتان، در ضریبهای به دست آمده ضرب کنید، یا مقدار باقی مانده از کالای خریداری شده را در پایان ماه دوم، از هزینه‌های پرداخت شده کسر نموده، سپس نسبت به محاسبه ارزش در سبد اقدام نمایید.
یک مثال عملی:
فرض کنید در ماه اول، 4 کیلوگرم گوجه فرنگی، 3 کیلو خیار، 2 لیتر شیر، 5 کیلو مرغ خریداری کرده‌اید. در ماه دوم، 2 کیلوگرم گوجه فرنگی، 5 کیلو خیار، 2 لیتر شیر، 3 کیلو مرغ خریداری کرده‌اید. برای تعیین ارزش هرکدام از این کالاها در سبد نهایی، وزن آنها باید تعدیل شود. روش تعدیل ارزش هرکدام از کالاها در سبد مصرفی کاملا متفاوت است… از این رو، به دلخواه خود، از روشهای متفاوت استفاده کنید.
روش مورد محاسبه ما: میانگین وزنی –هر واحد کالا، برای شیر، لیتر، برای زعفران، مثقال و…- هر کالا در طول دو ماه را حساب کنید. گوجه فرنگی را در ماه اول 4 کیلو و در ماه دوم، 2 کیلو خریداری کرده‌اید، میانگین وزنی گوجه فرنگی برابر با سه کیلو در هر ماه خواهد بود. اکنون قیمت گوجه در ماه اول را در سه کیلوگرم و قیمت گوجه فرنگی در ماه دوم را هم در سه ضرب کنید.
سایر کالا یا خدمات مورد مصرف را نیز به همین صورت محاسبه کرده در ستونهای جداگانه یادداشت نمایید. پس از کامل شدن لیست مربوط به کالا و خدمات، تاثیر تورم بر روی سبد مورد مصرف خانوارتان را به دست خواهید آورد.
اکنون، مجموع هزینه‌های پرداخت شده در ماه دوم را تقسیم بر مجموع هزینه‌های پرداخت شده در ماه اول کرده و حاصل را در صد ضرب کنید. عدد حاصل، نشانگر میزان تورم بر روی سبد کالایی مورد نظر شماست.
بیشتر بخوانید: افزایش قیمت سکه در بازار ایران ؛ خود کرده را تدبیر نیست!
اکنون به طور جداگانه، افزایش قیمت کالاهای مصرفی و خدمات مصرفی را نیز محاسبه کنید. به روشنی افزایش قیمت کالاهای مصرفی بیشتر از خدمات بوده است، چرا؟ پاسخ ساده است، دولت به طور مستقیم قیمت قسمت عمده‌ای از خدمات مورد نیاز شما را کنترل می‌کند.
مدیریت هوشمند سبد مصرفی خانوار بر اساس میزان تورم
بسته به میزان تفکیک اعداد و دقت اندازه‌گیری، امکان مدیریت هوشمندانه سبد کالایی خود را خواهید داشت. به عنوان مثال، در صورتیکه تنقلات در سبد کالایی شما، جای زیادی دارند، می‌توانید با عوض کردن نوع کالای خریداری شده، میزان درآمد خود را به صورت هوشمندانه‌تری مدیریت کنید. به عنوان مثال، به جای خرید بادام هندی، از تنقلات به صرفه‌تری استفاده کنید.
در نقطه مقابل، در صورتیکه میزان مصرف لبنیات شما به دلایل مختلف پایین باشد، با جایگزین کردن مواد غذایی سرشار از کلسیم، به سلامتی خود کمک کنید. حتی بدون جایگزین کردن مواد غذایی مورد استفاده‌تان نیز می‌توانید، نسبت به تهیه آنها با صرفه اقتصادی بیشتری اقدام کنید.
به عنوان مثال: در صورتیکه هزینه پرداخت شده برای تهیه اقلام خوراکی شامل، حبوبات، انواع کنسرو، میوه‌جات و… بیش از سیصد هزار تومان باشد، مراجعه به فروشگاههای تنظیم بازار و تره‌بار و خرید کلی مایحتاج ماهانه حتی با پرداخت کرایه خودرو به صرفه است. چراکه، در فروشگاههای محلی از سی درصد به بالا، سود بر روی کالاهای مورد نیاز شما لحاظ می‌شود. این مساله برای فروشگاههای تنظیم بازار و میادین تره‌بار، به مراتب پایین‌تر است.
مثلا قیمت عرضه گوجه فرنگی که در روزهای اخیر به صورت‌های مختلف و طنز آمیز مطرح شده است، در میادین تره‌بار تا 80 درصد پایین‌تر از میوه فروشی‌های محلی عرضه می‌گردد! به زبان دیگر، اگر فرض کنید به طور میانگین، قیمت کالاهای مصرفی شما تنها سی درصد گرانتر از محل‌های عرضه محصولات با نظارت قیمتی بیشتر فروخته شود، با مراجعه به فروشگاههای بزرگتر، در سیصد هزار تومان خرید، به اندازه 100 هزار تومان کمتر پرداخت می‌کنید!
نکته: متاسفانه در جاییکه، خرده فروشی‌های محلی به جای مدارای بیشتر با مردم، سعی در جا نماندن از قافله ارز بگیران می‌کنند! خرید هوشمندانه‌تر وظیفه هر شهروندی به شمار می‌رود.
در بلند مدت اما، این شیوه نگارش سبد کالایی به شما کمک می‌کند نسبت به زمان تهیه کالاهای مورد نیاز خود نیز، هوشمندانه‌تر عمل کنید. به عنوان مثال، مطابق انتظار با افزایش قیمت ارز، سیر صادرات کالا به صورت مجاز یا قاچاق شدت گرفته است. این مساله در درجه اول باعث رونق کار کارخانه‌جات تبدیلی مواد غذایی و… می‌شود، هر چند در بلند مدت آسیبهای جدی به کشور وارد می‌آورد.
به هر حال، در چنین شرایطی به جای خریداری بیشتر محصولاتی که بر سر زبان می‌افتند، تا دو هفته صبر کنید. با توجه به مکانیسم کنترل قیمتها توسط دولت در ایران، کالاهای مورد بحث، دچار ممنوعیت صادرات شده و قیمتها متعادل می‌گردد یا نیاز بازار از کشورهای دیگر تامین می‌شود!
در جای دیگر، در صورتیکه از گران شدن کالایی خاص نگران هستید، نسبت به تنوع آن کالا در محل تهیه آن، دقت داشته باشید. اگر تنوع کالایی خاص پایین بیاید، به معنای کاهش واردات، افزایش صادرات و… درباره آن محصول است. به طور مستقیم در آینده نزدیک قیمت آن کالا افزایش خواهد یافت.
بیشتر بخوانید: داستان عجیب نوسانات دلار در ایران ؛ ریال چگونه ریال شد؟
میزان واقعی تورم در ایران چقدر است
با توجه به مسائل مطرح شده در این مقاله، نشان دادیم محاسبه نرخ دقیق تورم به طور جامع امکان پذیر نیست. هرچند در نقطه مقابل، برخی ارقامی که برای تورم عنوان می‌شود، به هیچ عنوان منطقی نیست! متاسفانه، در وطن عزیزمان ایران به دلیل ضعف فرهنگی، آموزشی و… –که بخش بسیار زیادی از آنها، به علت کم‌کاری دولتهای مختلف به وجود آمده است.- کماکان شبه روشنفکرانی وجود دارند که خود را متخصص همه چیز می‌دانند.
به عنوان مثال، برخی رسانه‌ها با بهره‌گیری از کم سوادی مخاطب خود! نرخ تورم را با پیشوند و پسوندهای عجیب و غریب، سیصد درصد ذکر کرده‌اند. در جای دیگر، شبه روشنفکران وطنی نیز، با باز نشر این مطالب، دانسته یا ندانسته دست به اقدامات عوام فریبانه می‌زنند… در فرهنگ ایرانی، اغراق همواره کاربردی جدی برای انتقال پیام داشته است، اما شنونده و گوینده، هیچکدام به اعداد و ارقام اغراق آمیز به عنوان یک مستند علمی نگاه نمی‌کرده‌اند، هرچند به نظر می‌رسد این روزها ماجرا کمی متفاوت شده است.
برای روشن شدن موضوع بهتر است، به سراغ اعداد و ارقام برویم. برای محاسبه نرخ تورم بانک مرکزی سبدی با بیش از 300 کالا و خدمات دارد که در هشت گروه مختلف تقسیم شده‌اند. به عنوان مثال، گروه خوراکی و آشامیدنی و دخانیات، گروه بهداشت و درمان، حمل و نقل و ارتباطات، پوشاک و کفش و… بدیهی است، هر گروه مورد ارزیابی اهمیت –وزن- مخصوص به خود را دارد.
همانطور که در پارگراف‌های قبلی متوجه شده‌اید، در هنگام محاسبه تورم افزایش یا کاهش! قیمت کالا به صورت تعدیل شده بر روی سبد کالایی تاثیر می‌گذارد. به عنوان مثال، اگر فرض کنید، قیمت گوجه فرنگی به اندازه 500 درصد رشد داشته است و همزمان، هزینه اجاره مسکن به اندازه 20 درصد افزایش داشته باشد، تاثیر این دو در محاسبه نرخ تورم به صورت یکسان نیست، چرا که تنها بخش کوچکی از هزینه‌های خانوار صرف خرید گوجه فرنگی می‌شود، اما نرخ اجاره بهای منزل، قسمت عمده‌ای از هزینه خانوار را در بر می‌گیرد.
بانک مرکزی نیز، به منظور قابل اتکا بودن نرخ تورم اعلام شده با بررسی سبد تعداد زیادی خانوار، وزن هر گروه کالا یا خدمات را تعیین کرده است. در این سبد، 32.45 درصد هزینه مربوط به گروه خوراکی و آشامیدنی و دخانیات می‌شود. به بیان دیگر، حدود یک سوم کل هزینه‌های خانوار طبق پیش‌بینی بانک مرکزی به طور میانگین صرف این گروه می‌شود. در داخل گروه نیز، هزینه کالاها مطابق میزان مصرف تعیین شده اهمیت مخصوص به خود را دارند.
به عنوان مثال در گروه خوراکی و آشامیدنی و دخانیات، 3.32 درصد مربوط به هزینه‌هایی است که برای خرید برنج پرداخت می‌شود، اما تنها 0.16 درصد هزینه‌ها مربوط به خرید پسته می‌شود. به بیان دیگر، اهمیت قیمت برنج، حدود بیست برابر اهمیت قیمت پسته است. به بیان دیگر، اگر قیمت پسته 40 برابر شود! معادل دو برابر شدن قیمت برنج اهمیت دارد. دلیل این مساله نیز بسیار ساده است، شما در هر ماه به طور میانگین چقدر هزینه برای برنج در مقابل خرید پسته می‌کنید؟
بیشتر بخوانید: استفاده از بیت کوین برای دور زدن تحریم ها ؛ ارزهای رمزپایه و شکست تحریم‌های بین‌المللی
ارقام مورد استناد بانک مرکزی نیز به طور عمده از سراسر کشور به دقت جمع آوری می‌شوند. از این رو، نمی‌توان بانک مرکزی را متهم به استفاده از قیمتها در نقطه‌ای خاص در کشور نمود –مربوط به میوه فروشی سر کوچه آن بزرگوار نیست…- در نهایت، قیمتها بر اساس ضریبهای تعدیل شده در محاسبه نرخ تورم استفاده می‌شود.
نکته: پیش از این، ایرادات خود را به نحوه محاسبه نرخ تورم وارد کردیم. هرچند این ایرادات به صورتی نیست که نرخ تورم را به اندازه چند صد درصد متفاوت نشان دهد.
به هر حال، با توجه به شیوه نرخ تورم می‌توان سوال ساده‌ای را مطرح نمود. سبد خدمات و کالاهای مصرفی مورد نیاز شما، نسبت به سال گذشته یا ماه گذشته چقدر تغییر کرده است؟ با توجه به عدم افزایش حقوق کارمندان با تورم، آیا سبد کالا و خدمات مورد استفاده شما به یک سوم تقلیل پیدا کرده است؟! تورم سیصد درصدی در جایی که دستمزد شما ثابت باشد به معنای یک سوم شدن سبد کالای مصرفی شما یا جایگزین کردن و حذف قسمت عمده‌ای از هزینه‌هاست.
با توجه به این مساله، با یک حساب سر انگشتی متوجه خواهید شد، علیرغم کاهش ارزش خرید بین المللی ریال، قدرت خرید ریال در داخل کشور نوسان چند صد درصدی نداشته است. خوشبختانه –در شرایط عادی متاسفانه- عدم پیوستگی اقتصاد ایران به بازار جهانی، نظارت بخش دولتی، متولی بودن دولت در بخش عمده‌ای از کالاها و خدمات و… باعث شده است، سقوط ارزش بین المللی پول، آسیب کاملا مستقیمی به قدرت خرید مردم وارد نیاورد، بلکه در این بین سواستفاده از طرف خود مردم صورت می‌گیرد.
نکته: قدرت خرید بدون شک کاهش داشته است، اما با توجه به افزایش بیش از 600 درصدی قیمت دلار، نرخ تورم حتی به صد درصد بر اساس آمارهای رسمی نرسیده است.
قدرت خرید شما نسبت به گذشته چقدر کاهش یافته است؟ تا چه حد از خریدهای غیر ضروری خود کاسته‌اید؟ میزان هزینه‌های شما در کالاهای غیر ضروری، نظیر تنقلات یا تفریح و گردش چقدر کاهش یافته است؟ آیا رقم 13.5 درصد بانکی مرکزی را در میزان تورم صحیح می‌دانید؟
نکته: با توجه به کنایه‌ای که به شبه روشنفکران پوپولیست وطنی نمودیم، احتمال بروز ایرادات جدی به این مقاله وجود دارد که با دیده منت آنها را پذیرفته و خود را موظف به انتشار آنها می‌دانیم.
منابع:
انشاه اعلا همه ما آدم شده باشیم ودیگر دوزدی نکنیم