فواید و زیان های انرژی هسته ای و سبک سنگین کردن سود و فایده آن مسئله مهمی برای دولت‌ها و صاحبان کسب و کارهاست. مسائل امنیتی، بین‌المللی و اقتصاد کلان نیز در این مقال می‌گنجند. با این نوشتار همراه باشید تا هر آنچه لازم است را در مورد خوب و بد انرژی هسته ای با شما در میان بگذاریم.
تا به امروز انرژی هسته‌ای از آن جایی که انتشار گازهای گلخانه‌ای آن در جریان تولید الکتریسیته در مقایسه با منابع تجدیدناپذیر بسیار محدود است، یکی از سبزترین منابع انرژی محسوب می‌شود. شکافت هسته‌ای فرآیندی است که در رآکتورهای هسته‌ای با استفاده از عنصر اورانیوم برای تولید مقدار عظیمی انرژی به کار می‌رود. این انرژی است که در هسته اتم‌ها نهفته است.
در حالی که دوستدار محیط زیست بودن یکی از بزرگترین مزیت‌های انرژی هسته‌ای به شمار می‌رود، وجود زباله‌های رادیواکتیو و محافظت دشوار از مردم و محیط اطراف در برابر تشعشعات از بزرگترین نکات منفی آن به شمار می‌روند. در نتیجه راه‌حل‌های پر هزینه نیاز است تا مادر طبیعت را از اثرات ویرانگر انرژی هسته‌ای محافظت کرد. کدام یک از دو سوی بازی فواید و زیان های انرژی هسته ای نسبت به دیگری می‌چربد؟ انرژی هسته‌ای سودآور است یا زیان‌بار؟
از فواید و زیان های انرژی هسته ای چه می‌دانیم؟
بسیاری از ما وقتی به انرژی هسته‌ای فکر می‌کنیم، بمب‌ها و کلاهک‌های هسته‌ای و فجایعی ویرانگری نظیر چرنوبیل در نیروگاههای مختلف در سراسر جهان از جلوی چشم‌مان رد می‌شود. اما گذشته از این نگاه، انرژی هسته‌ای به قطع یکی از انرژی‌های تجدیدپذیری به شمار می‌آید که می‌توانیم روی آن حساب باز کنیم. در این مقاله از تکراتو در نظر داریم تا فواید و زیان های انرژی هسته ای را مورد واکاوی قرار دهیم.
فواید انرژی هسته‌ای
آلودگی کم: انتشار گازهای گلخانه‌ای در روند تولید انرژی هسته‌ای به مراتب پایین‌تر است. این موضوعی مشخص شده است که انتشار گازهای گلخانه‌ای به دلیل افزایش شیوع استفاده از انرژی هسته‌ای در جهان به نصف تقلیل یافته است. انرژی هسته‌ای از آنجایی هیچگونه گاز مضری مانند متان و کربن‌دی‌اکسید تولید نمی‌کند، اثرات بسیار اندکی بر محیط زیست دارد. این دو، گازهای گلخانه‌ای اولیه به شمار می‌روند. این اولین بخش از بررسی فواید و زیان های انرژی هسته ای است.
هزینه‌های عملیاتی پایین: در مقایسه فواید و زیان های انرژی هسته ای باید اذعان داشت که انرژی هسته‌ای الکتریسیته ارزان قیمت تولید می‌کند. استفاده از اورانیوم که در این فرآیند به عنوان سوخت استفاده می‌شود، پایین است. درست است که هزینه برپایی یک نیروگاه انرژی هسته‌ای به طور متوسط بالاست، با این حال هزینه‌های اجرایی آن نسبتا پایین است.
قابل اتکا بودن: تخمین زده می‌شود که با ادامه روند کنونی استفاده از اورانیوم، ما کماکان تا حدود ۷۰ الی ۸۰ سال آینده اورانیوم کافی در اختیار داریم. یک نیروگاه انرژی هسته‌ای وقتی در حال اجراست بدون هیچگونه اختلالی می‌تواند تا حدود یک سال به کار خود ادامه دهد. منابعی مانند انرژی خورشیدی یا بادی به شرایط آب و هوایی وابسته هستند، اما نیروگاههای انرژی هسته‌ای هیچگونه محدودیتی ندارند و در هر شرایط آب و هوایی بدون اخلال به کار خود ادامه میدهد.
بیشتر بخوانید: تولید نفت و آسیب‌های محیط زیستی ؛ راه‌اندازی مشعل بدون دود در منطقه نفتی بنگستان
مطمئنا مسئله مالی در برپایی یک نیروگاه انرژی هسته‌ای و استفاده از آن به جای منابع معمول بسیار اهمیت دارد. این یکی از منابع قابل‌توجه انرژی در سراسر جهان به شمار می‌رود. بهترین قسمت آن این است که انرژی دارای منبعی همیشگی است، به طور گسترده در دسترس است و قابلیت ذخیره‌سازی بالایی دارد. اعتقاد بر این است که منبع انرژی هسته‌ای به نسبت سوخت‌های فسیلی که هر دو با ظرفیت یکسان مورد استفاده قرار می‌گیرند، ماندگاری بیشتری دارند.
کارایی بیشتر: یک نکته مثبت دیگر که ما را به استفاده از انرژی هسته‌ای ترغیب می‌کند کارآمدی بالا آن در مقایسه با سایر منابع انرژی است. به ویژه بسیاری از مخترعین و حتی استارتاپ‌های حوزه انرژی هسته‌ای دست به نوآوری‌های جدیدی در این حوزه زده‌اند. مثلا انرژی تولیدی آنها در مقایسه با سوخت‌های فسیلی تراکم بسیار بیشتری دارد.
میزان سوخت مورد نیاز برای یک نیروگاه انرژی هسته‌ای در مقام مقایسه بسیار کمتر از سایر نیروگاه هاست. این موضوع کفه ترازوی فواید و زیان های انرژی هسته ای را به سوی مزیت‌های انرژی هسته‌ای پایین می‌برد. این موضوع به این دلیل است که انرژی تولیدی در نتیجه شکافت هسته‌ای یک اتم اورانیوم به طور تقریبی ۱۰ میلیون بار بیشتر از یک اتم سوخت فسیلی است.
این یکی از دلایلی است که بسیاری از کشورها وقت و هزینه بسیاری را صرف انرژی هسته‌ای می‌کنند. بزرگترین مزیت انرژی هسته‌ای که بالاتر از همه قرار دارد و ما به دنبال آن می‌گردیم چیست؟ انرژی هسته‌ای به سوخت‌های فسیلی وابسته نیست و بر اساس قیمت نفت و گاز بهای آن تغییر نمی‌کند. نیروگاههای گاز طبیعی و زغال‌سنگ کربن دی‌اکسید به هوا آزاد می‌کنند که به نوبه خود مسائل محیط زیستی را به دنبال دارد. استفاده از انرژی هسته‌ای این مسئله را به حداقل کاهش خواهد داد.
تجدیدپذیر بودن؟: انرژی هسته‌ای یک منبع تجدیدپذیر به شمار نمی‌آید. اورانیوم، سوخت هسته‌ای مورد استفاده در این فرآیند است که منبع آن محدود است و تولید مجدد ندارد. در سوی دیگر، با استفاده از رآکتورهای شکافنده و تولیدکننده قادر هستیم عناصر شکافت‌دهنده دیگر نیز تولید کنیم. یکی از این عناصر پلوتونیوم است که به عنوان محصول جانبی در زنجیره واکنش تولید می‌شود. همچنین اگر ما به این دانش برسیم که چگونه می‌توان شکافت هسته‌ای، همان واکنشی که در خورشید نیز رخ میدهد، را کنترل کرد، می‌توانیم رویایی تولید انرژی بی‌نهایت را دنبال کنیم.
زیان‌های انرژی هسته‌ای
مسئل محیط زیستی: یکی از بزگترین زیان‌های انرژی هسته‌ای اثرات محیط زیستی مرتبط با اورانیوم است. فرآیند استخراج و تخلیص اورانیوم فرآیند پاکی نیست. در واقع انتقال سوخت هسته‌ای و شکل‌گیری نیروگاه خطر آلودگی را به همراه دارد. همچنین هنگامی که سوخت استفاده می‌شود، شما نمی‌توانید بقایای آن را به سادگی از بین ببرید یا دفن کنید؛ چرا که رادیواکتیو است و بسیار خطرناک.
بیشتر بخوانید: فواید و زیان های فناوری ؛ فناوری در محیط زندگی چه تاثیراتی دارد؟
زباله‌های رادیواکتیو: قانونی وجود دارد که می‌گوید یک نیروگاه انرژی هسته‌ای به طور متوسط سالانه ۲۰ تن متریک سوخت هسته‌ای تولید می‌کند و در کنار آن مقدار بسیار زیادی پسماند هسته‌ای بوجود می‌آید. هر یک از نیروگاههای هسته‌ای را که در نظر بگیرید، مقدار بسیاری پسماند وجود دارد که به طور تقریبی سالانه ۲۰۰۰ تن متریک می‌شود.
بخش عمده‌ای از این پسماند را مواد حامل تشعشعات و با دمای بالا شامل می‌شود، به این معنی در هر ظرفی آن را بریزیم، آن را از بین می‌برد. همچنین می‌تواند به موجودات زنده و هر آن چیزی را که در اطراف‌اش وجود دارد آسیب بزند. نیروگاههای هسته‌ای مقدار زیادی پسماندهای سطح پایین تولید می‌کنند. در گذر زمان و با پیشرفت تکنولوژی، سطوح رادیواکتیو تولیدی ایمن شده‌اند. به طور کلی سالیانی طول کشیده که انرژی هسته‌ای به سطح ایمن رسیده است.
فجایع هسته‌ای: پسماندهای رادیواکتیو تولید شده، می‌توانند اثرات سوء بسیاری برای سلامتی مردم و نیز محیط زیست، داشته باشد. فاجعه چرنوبیل که در ۲۶ آپریل ۱۹۸۶ در یک نیروگاه هسته‌ای در اوکراین رخ داد، بدترین رخداد این چنینی در تاریخ است. حتی امروزه نیز اثرات سوء آن برای مردم و محیط زیست قابل مشاهده است. یک رخداد مشابه نیز در فوکوشیما ژاپن رخ داد. اگرچه تلفات آن چندان بالا نبوده، اما برای محیط زیست نگرانی‌های بسیار جدی را سبب شد.
هزینه بالا: در حال حاضر، در صنعت هسته‌ای ضایعات را برای مدت زمان زیادی قبل از آنکه با شیشه مخلوط کنند، در دمای بسیار پایین قرار می‌‌دهند و در نهایت به شکل ساختارهای بسیار خنک و جامدی تبدیل می‌کنند. از این ضایعات باید به خوبی نگه‌داری شود و از خارج شدن آن و بروز مشکلات احتمالی جلوگیری به عمل آید. این فعالیت‌ها هزینه‌بر هستند.
در صدر هزینه‌های استفاده از انرژی هسته‌ای مسئله ساخت نیروگاه است. هزینه بالا می‌تواند برگ سرنوشت‌سازی در بازی فواید و زیان های انرژی هسته ای به شمار آید. بنابر چنین مشکلی، سرمایه‌گذاری بر روی انرژی هسته‌ای به هیچ عنوان جلب‌نظر نمی‌کند. از سوی دیگر فعالیت در این حوزه به کسب اجازه از تعدادی نهاد بین‌المللی دارد. مشکل دیگر آن است که مردم محلی با شروع به کار یک نیروگاه هسته‌ای عمدتا مشکل دارند.
اورانیوم محدود است: دقیقا مانند سایر منابع سوختی، اورانیوم نیز محدود است و فقط در چند کشور یافت می‌شود. فرآیندهای استخراج، تخلیص و انتقال اورانیوم به شدت پرهزینه هستند. در جریان تمامی این فعالیت‌ها ضایعات بسیاری تولید می‌شود که اگر به درستی انجام نشود، آلودگی محیط زیستی و خطراتی برای سلامتی انسان را در پی دارد.
مسئله جنگ طلب‌ها: انرژی هسته‌ای قدرت بسیار عظیمی است و می‌توان از آن به عنوان ابزار جنگی نیز استفاده کرد. اگر این ابزارها در دست نااهلان بیافتد، می‌تواند منجر به نابودی کل تمدن بشری شود. ساخت نیروگاه هسته‌ای هدف اولیه برای بسیاری از فعالیت‌های تروریستی در مناطق مختلف جهان است. بنابراین یک سهل‌انگاری در مسائل امنیتی می‌تواند به ظلمی بزرگ برای جوامع بشری منتج شود.
بیشتر بخوانید :
- کاربردهای فیزیک در فناوری و تکنولوژی های دنیای مدرن
- چگونه الماس تشکیل می‌شود ؛ انواع الماس و کاربردهای آن
- چگونه نفت تشکیل می‌شود ؛ با انواع نفت خام و استخراج آن آشنا شوید
منبع: conserve-energy-future
