یونسکو ساز دوتار ایرانی را در فهرست میراث فرهنگی ناملموس خود ثبت کرده است. یونسکو سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد است.
در آخرین اجلاس این سازمان که در بوگوتای کلمبیا در حال برگزاری است، ۴۲ اثر ناملموس برای ثبت در فهرست ویژه یونسکو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در میان این موارد پرونده ارائه شده توسط ایران تحت عنوان «مهارت ساخت و نواختن دوتار» مورد تایید و موافقت اعضاء قرار گرفت. این اجلاس یونسکو از ۱۸ آذرماه آغاز شده و تا فردا ۲۳ آذر ادامه خواهد داشت.
سازمان یونسکو در شرح ثبت ساز دوتار ایرانی ،این اثر را یکی از برجسته‌ترین اجزای فرهنگی و اجتماعی موسیقی فولکلور در میان اقوام و نواحی منطقه تلقی کرده است. این سازمان در خصوص این ساز می‌نویسد: «دوتار به مثابه عنصری فرهنگی به اصل همزیستی مسالمت‌آمیز توام با احترام و درک متقابل در میان نواحی و کشورهای همسایه قوام داده است.»
ساز دوتار ایرانی در فهرست میراث جهانی ناملموس یونسکو
محمد حسین طالبیان که به نمایندگی از ایران در اجلاس بوگوتا شرکت کرده است در خصوص این جلسه به ایسنا می‌گوید: «ساز دو تار توانست هر پنج معیار مورد نظر یونسکو را برای ثبت در فهرست میراث جهانی ناملموس کسب کند.» ساز دوتار ایرانی یکی از قدیمی‌ترین سازهای موسیقی منطقه ای در ایران قلمداد می‌شود و عمدتا در استان‌ها شمالی توسط اقوام ترکمن و اهالی خطه‌‌های گلستان، مازندران و خراسان نواخته می‌شود.
این ۱۴امین اثر ایرانی است که در فهرست میراث جهانی ناملموس یونسکو به ثبت رسیده است. از میان این موارد باید به قالی کاشان، جشن باستانی نوروز، ورزش چوگان، مراسم تعزیه، لنج ایرانی، ساز کمانچه و نان لواش اشاره کرد.
تا کنون ۱۴ اثر از ایران در فهرست میراث جهانی ناملموس یونسکو به ثبت رسیده است که از میان آنان می‌توان به قالی کاشان، نوروز، چوگان، تعزیه، لنج ایرانی، کمانچه و نان لواش اشاره کرد.
در فهرست میراث جهانی یونسکو (جدا از فهرست ناملموس) نام ۲۴ میراث ثبت شده مربوط به ایران به چشم می‌خورد که دو مورد آن یعنی کویر لوت و جنگل‌های هیرکانی، جزء میراث طبیعی هستند که به ترتیب در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۹ مورد تایید قرار گرفتند. سایر ۲۲ مورد دیگر میراث فرهنگی یونسکو هستند که در حدافاصل ۱۹۷۹ تا ۲۰۱۸ ثبت شده و اسامی آن‌ها به شرح زیر است:
- جغازنبیل در استان خوزستان (۱۹۷۹)
- تخت جمشید در استان فارس (۱۹۷۹)
- میدان نقش جهان در استان اصفهان (۱۹۷۹)
- تخت سلیمان در استان آذربایجان غربی (۲۰۰۳)
- ارگ بم در استان کرمان (۲۰۰۴)
- پاسارگاد در استان فارس (۲۰۰۴)
- گنبد سلطانیه در استان زنجان (۲۰۰۵)
- سنگ نبشته بیستون در استان کرمانشان (۲۰۰۶)
- مجموعه آثار رهبانی ارامنه ایران در استان‌های آذربایجان شرقی و غربی (۲۰۰۸)
- سازه‌های آبی شوشتر در استان خوزستان (۲۰۰۹)
- مجموعه تاریخی بازار تبریز در استان آذربایجان شرقی (۲۰۱۰)
- آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی در استان اردبیل (۲۰۱۰)
- باغ ایرانی در استان‌های مازندران، اصفهان، خراسان جنوبی، کرمان، فارس و یزد (۲۰۱۱)
- مسجد جامع اصفهان (۲۰۱۲)
- برج گنبد قابوس در استان گلستان (۲۰۱۲)
- کاخ گلستان در استان تهران (۲۰۱۳)
- شهر سوخته در استان سیستان و بلوچستان (۲۰۱۴)
- میمند شهر بابک در استان کرمان (۲۰۱۵)
- شوش در استان خوزستان (۲۰۱۵)
- قنات ایرانی در استان‌های خراسان رضوی، جنوبی، یزد، کرمان، مرکزی، اصفهان (۲۰۱۶)
- شهر تاریخی یزد (۲۰۱۷)
- چشم انداز باستان‌شناسی ساسانی منطقه فارس (۲۰۱۸)
بیشتر بخوانید:
- گرتا تونبرگ فعال اقلیمی نوجوان، شخصیت سال ۲۰۱۹ مجله تایم شد
- یک هوش مصنوعی سیاستمدار از حسن روحانی رئیس جمهور بهتری خواهد بود
- 10 هزار میلیارد تومان ضرر مالی شرکت‌های دانش بنیان از قطعی اینترنت
منبع: tehrantimes
