وضعیت اقتصادی کشور دغدغه و سوال اصلی هر فردی است که در این جامعه زندگی میکند. اما اقتصاد آینده ایران در سال 1400 را چگونه جهت دهی خواهد کرد؟
باهم تعارف نداریم، وضعیت اقتصادی به کام هیچکس نیست! البته چرا آن قشر خاص طبعا حال و روز خوشی را از میگذرانند و اتفاقا سودشان در چنین وضعیتی است. اما برای مردم عادی اصلا وضعیت خوب نیست. خب سال 99 مثل همه این سالها با تحریم و فشار و ترامپ و غیره آغاز شد و خب تا اینجا برای ما عادی بود چون انتظار غیر از این را هم نداشتیم. اما گویا برنامه برای تاریخ ساز شدن سال 99 بسیار ادامه دار تر از این حرف ها بود.
برخی معادلات سیاسی در منطقه، فشار روز افزون قدرت های جهانی و در نهایت شیوع پاندمی کرونا تقریبا سال 99 را به لحاظ اقتصادی به یک سال شگفتی ساز بدل کرد. فکرش را هم میکردید روزی دلار با قیمت بالای 30 هزارتومان معامله شود؟
اما به واقع چه شد که اینگونه شد؟ در این گفتار از سلسله گفتارهای اقتصادی در تکراتو به موضوع آینده ایران در سال 1400 و البته چشم اندازهای اقتصادی و سرمایه گذاری در سال آینده خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
آینده ایران در سال 1400
سیر کلی اقتصاد ایران در سال جدید
شاید در این وضعیت برخی باشند که بیشتر درگیر نمادهای سال 1400 یا دانلود تقویم 1400 باشند. البته که اهمیت دادن ب مسائل عرفی مانند حیوان سال 1400 ایرادی ندارد کما اینکه ما خود به رنگ سال 1400 اهمیت میدهیم. و حتی برای آنهایی که به پیشگویی و طالع بینی سال 1400 اعتقاد دارند هم مطالبی در اختیارتان قرار داده ایم.
اما در حال حاضر شاید مهمترین دغدغه هر فردی آینده اقتصاد ایران 1400 و عوامل موثر بر آینده ایران در سال 1400 باشد. در همین راستا در آینده ایران در سال 1400 به برخی مسائل اقتصادی مهم خواهیم پرداخت و پیش بینی ها را بررسی میکنیم.
آینده ایران در سال 1400 را چه چیزی تعیین میکند؟ از یک طرف شور و هیجانی کاذب از بابت پایان یک قرن شمسی و ورود به یک قرن جدید را داریم، از طرف دیگر آنقدر دربار وضعیت اقتصادی ممکلت نگرانیم که کوچکترین کورسوی امیدی ما را شادمان میکند. جرقه اول را انتخابات ریاست جمهوری 2020 آمریکا زد.
در وضعیتی که همه مسئولین و مقامات نسبت به انتخابات آمریکا اظهار بی تفاوتی کرده بودند، موج شور و شوق ناشی از پیروزی بایدن یا به عبارت دقیقتر کنار رفتن ترامپ، در همان روهای اول به خوبی خود را نشان داد.
شوک هیجانی ناشی از این موضوع را فارغ از توییت های مسئولین کشور بیشتر در بازارهای اقتصادی اصلی دیدیم. قیمت دلار کمی و قیمت ماشین زیاد پایین آمد. بحث از امکان از سر گیری دوباره مذاکرات کار خود را با اقتصاد ایران کرده بود. اما این وضعیت به یک حالت تعادل نرسیده و هنوز هم با وضعیت معقول فاصله داریم.
اگرچه دلار در کانال 25 هزارتومان چرخ میزند، اما هنوز هم با آنچه تا پیش از این وقایع داشتیم متفاوت است. دلار 7 8 هزارتومانی کجا و دلار 20 هزارتومانی کجا! حالا باید سعی کرد با اتکا به آمارها و اطلاعا موجود دست به پیش بینی زد. آیا واقعا امیدی به بهبود بیشتر اوضاع هست؟ آینده ایران در سال 1400 چه سمت و سویی دارد؟
کسری بودجه سال جدید و اثر آن بر آینده ایران در سال 1400
قدم اول را با دولت و بودجه آغاز کنیم. مهمترین عامل موثر و البته نشانگر آینده ایران در سال 1400 به احتمال زیاد همین موضوع است. وضعیت اقتصادی کشور، پاندمی کرونا، فشار تحریم ها و البته کاهش فروش نفت لایحه بودجه سال آینده را با ایرادات زیادی مواجه کرده است.
مرکز پژوهش‌های مجلس میگوید کسری بودجه سال آینده ایران ۳۲۰ تریلیون تومان، معادل ۳۸ درصد از کل بودجه و دیوان محاسبات این رقم را ۱۹۵ تریلیون تومان، معادل ۲۳ درصد از بودجه پیش‌بینی کرده است.
اختلاف رقم‌ها تنها به این نکته ساده برمی‌گردد که مرکز پژوهش‌های مجلس با فرض اینکه روزانه ایران بتواند ۸۰۰ هزار بشکه نفت بفروشد، تنظیم شده و دیوان محاسبات فرض کرده که صادرات نفت کشور ۱.۵ میلیون بشکه در روز باشد.
همچنین دولت پیش‌بینی کرده ۷۰ تریلیون تومان از رقمی که برای صادرات نفت (۱۹۹ تریلیون تومان) در نظر گرفته، با فروش اوراق قرضه نفتی به مردم تأمین شود. دیوان محاسبات فرض کرده که این گزینه بتواند عملی شود، اما مرکز پژوهش‌های مجلس میگوید چنین چشم‌داشتی نمی‌توان داشت، چرا که مجلس قبلاً مخالفت خود با پیش‌فروش نفت به مردم را اعلام کرده است.
بدین ترتیب، اگر تحریم‌ها علیه ایران لغو نشود و صادرات نفت ایران در سطح کنونی ۳۰۰ هزار بشکه در روز باقی بماند، حتی کسری بودجه بسیار بالاتر از ۳۲۰ تریلیون تومانی خواهد بود که مرکز پژوهش‌های مجلس پیش‌بینی کرده و عملاً نصف بودجه غیرقابل تحقق خواهد بود. اگر وضع به همین منوال باشد که امیدی به بهبود موضوع نیست و حتی اگر هرگونه بهبودی را در عمل نیز شاهد باشیم، مدت زمانی زمان میبرد تا اوضاع به حالت تعادل برسد.
پیش بینی های اقتصاددانان از آینده ایران در سال 1400
در واکنش به وضعیت فعلی، پیروزی بایدن، ساخته شدن واکسن کرونا و البته خوش بینی های بانک جهانی و صندوق بین المللی پول، برخی به آینده اقتصاد ایران 1400 امیدوار شده اند. پیمان مولوی یک اقتصاددان جوان اما کارآزموده است که برای ما از اینده اقتصاد ایران 1400 میگوید.
این اقتصاددان معتقد است که بدون اتفاقات غیرمترقبه مثبت یا منفی، اگر شرایط فعلی اقتصاد تا اسفند ماه ادامه پیدا کند، در انتهای سال نقدینگی به 3300 هزار میلیارد تومان می‌رسد و رشد اقتصادی نیز منفی 3.5 درصد میشود. این دو فاکتور تورم بالا را به دنبال دارد که رقم آن بیش از 50 درصد است.
پیمان مولوی در یک مصاحبه گفت: «این وضعیت نقدنیگی، تورم و رشد اقتصادی در تمام بازارها خودش را نشان میدهد، نقدینگی که بین بازارها در حال حرکت است الزاما توزیع نرمالی ندارد. اما در نهایت اتفاقاتی که در سال 99 برای بازارها رخ داد در سال بعد نیز با کف تورم 50 درصد تکرار میشود.»
او برای آینده اقتصاد ایران 1400 در دوره ریاست‌جمهوری بایدن در آمریکا، دو سناریو را متصور شده است. در اولین و خوشبینانه‌ترین سناریویی که این اقتصاددان عنوان کرده، اگر بایدن به برجام برگردد، پول‌های بلوکه شده ایران آزاد شود و فروش نفت سرعت بگیرد، رشد بالای پس از برجام دوباره تکرار شود، اما نقدینگی سرجای خودش هست اما شاهد واردات کالا خواهیم بود.
به گفته پیمان مولوی، سناریو دوم این است که کشور با آمدن بایدن تا زمان انتخابات ریاست‌جمهوری ایران در سال 1400 با دوره تعلیق روبه‌رو شود.
او میگوید: «در این دوره از یک سو با افزایش نقدنیگی و رشد منفی اقتصادی روبه‌رو هستیم، از سوی دیگر اگر درآمدها اضافه نشود و همین روند ادامه پیدا کند نمی‌توانیم امیدوار باشیم که اقتصاد ایران در سال 1400 به مسیر بهبود برگردد. شرایط کرونایی و نحوه مدیریت آن نیز وجود دارد که شرایط را تشدید میکند.»
آنطور که مولوی عنوان میکند، اگر در این دوره نشانه‌هایی از مذاکره به جامعه اقتصادی داده شود، با این که نقدینگی وجود دارد انتظارات تورمی را تعدیل میکند ولی چون اقتصاد نمی‌چرخد مردم تاثیر آن را نمی‌بینند. این موضوع باعث میشود که بازارها متلاطم شود.
این اقتصاددان میگوید که اگر تا سال 1406 متوسط رشد اقتصادی هشت درصد را در سال داشته باشیم، تازه به سال 1391 می‌رسیم، لاجرم باید به سمت رشدهای بالا و ممتد برویم که هم قدرت خرید ایرانیان بالا ببرود و هم اقتصاد کشور جانی بگیرد. در این شرایط همه‌ی رقبای ایران در منطقه جلوتر رفته‌اند.
آینده ایران در سال 1400 در گزارش اکونومیست
اکونومیست به عنوان یکی از معتبرترین رسانه های پیش بینی اقتصادی در سراسر جهان شناخته میشود. هرساله پیش بینی های اکونومیست از وضعیت اقتصادی کشورهای جهان اهمیت خاصی دارند و در مورد ایران بسیار بیشتر.
در ادامه قصد داریم آخرین گزارش اکونومیست از پیش بینی اقتصاد ایران در سال اینده را در اختیار شما قرار دهیم. این نهاد پش بینی میکند نرخ تورم ایران که در سال 2020 به 28.8 درصد رسید، در سال 2021 با اتخاذ سیاست پولی سهل‌گیرانه توسط دولت و تداوم ضعف پول ملی به 32.7 درصد افزایش یابد.
مهمترین موضوعی که میتواند در آینده اقتصاد ایران طی سال های آینده موثر باشد، وضعیت روابط بین المللی در بازه زمانی 2021 الی 2025 است. در حال حاضر بسیاری از ناظران عامل بخش مهمی از وضعیت اقتصادی کشور را تحریم های آمریکا بر ایران میدانند.
عمده این تحریم ها در دروان ریاست جمهوری دونالد ترامپ اعمال شده است که حالا با کنار رفتن او پیروزی رقیبش بسیاری به دگرگونی اوضاع و بازگشت به برجام امیدوار شده اند.
بایدن تصریح کرده که اگر ایران به تعهدات خود طبق توافق هسته‌ای برگردد، وی سیاست لغو تحریم‌ها علیه ایران را دنبال خواهد کرد. اما اوضاع نسبت به سال 2015 که توافق هسته‌ای امضا شد فرق کرده است.
محافظه کاران کنترل خود بر ایران را گسترش داده‌اند و مواضع کنگره آمریکا نسبت به ایران نیز تندتر شده است. در این میان نباید انتخابات ایران را فراموش کرد. کاندیداهای ریاست جمهوری 1400 نشان از غلبه جناح راست بر جریان انتخابات آینده را در فضای ناامید اصلاح طلبان دارد. با توجه به این عوامل بعید است که آمریکا در سال 2021 به برجام بازگردد. کنگره آمریکا از بایدن می‌خواهد که امتیازات هرچه بزرگ‌تری را از ایران مطالبه کند.
احتمال دارد از اواخر سال 2021 دو کشور وارد مذاکره شوند و بایدن به عنوان اقدامی اعتمادساز در چارچوب توافقی موقت برخی تحریم‌های نفتی را رفع کند. ایران نیز که به دلیل وضعیت سخت اقتصادی پای میز مذاکره بازگشته است، به تدریج سطح غنی‌سازی اورانیوم را کاهش خواهد داد.
با این وجود در حالی که مواضع داخلی سخت‌گیرانه‌تر میشود، هیچ مذاکره مجددی بر سر برجام انجام نخواهد شد و این بدان معناست که تحریم‌های آمریکا که به خاطر موضوعاتی غیر از مناقشه هسته‌ای وضع شده‌اند به قوت خود باقی می‌مانند.
چشم انداز سیاست اقتصادی : آینده ایران در سال 1400
بخش مهم دیگری از گزارش اکونومیست را چشم انداز سیاست اقتصادی ایران تشکیل میدهد. درحالی که کشور با تداوم تحریم آمریکا، کاهش قیمت نفت و تاثیر منفی شیوع کرونا مواجه است، فشار شدید مالی در کوتاه مدت همچنان باقی خواهد ماند.
بودجه سال جاری ایران بر اساس برآورد بسیار خوشبینانه صادرات روزانه یک میلیون بشکه نفت به قیمت 50 دلار تدوین شده است. با این حال انتظار داریم تقاضا برای نفت ایران در سال 2021 با احیای اقتصاد این کشور افزایش یابد.
حتی احیای متوسط اقتصاد ایران نیز به افزایش درآمد مالیاتی دولت منجر خواهد شد. این امر به همراه افزایش نسبی قیمت جهانی نفت باعث می شود که کسری بودجه دولت کمتر شود و از معادل 8 درصد تولید ناخالص داخلی در سال 1399 به معادل 6.6 درصد تولید ناخالص داخلی در سال 1400 برسد.
وضعیت تراز مالی دولت به تدریج طی سال های بعد در اثر افزایش قیمت نفت و افزایش تولید گاز با بهره برداری از فاز 11 پارس جنوبی (و در نتیجه افزایش درآمدهای دولت از این محل) بهتر خواهد شد.
با این حال انتظار می رود هزینه دولت نیز رو به افزایش بگذارد و میزان کسری بودجه در سال 1404 (26-2025 میلادی) به معادل 5.3 درصد تولید ناخالص داخلی برسد. حتی با وجود کاهش تحریم آمریکا به دلیل فضای نامطمئن موجود، دولت ایران فرصت چندانی برای قرض گرفتن از خارج نخواهد داشت، هرچند که ارائه برخی اعتبارات دولتی از سوی چین و روسیه می تواند تا حدودی کمک کننده باشد.
بر این اساس مقامات ایرانی برای پوشش نیاز مالی خود باید عمدتا بر قرض گرفتن از منابع داخل کشور و فروش دارایی های دولت در بازار داخلی تکیه کنند. به علاوه این خطر وجود دارد که دولت برای جبران کسری بودجه خود به ابزارهای پولی متوسل شود که در بدترین حالت می تواند به ابرتورم بینجامد.
در نهایت پیش بینی میشود با احیای قابل توجه اقتصاد چین و در نتیجه، افزایش صادرات نفت ایران، آینده اقتصاد ایران 1400 (22-2021) تا حد متوسطی احیا شود و رشد 2 درصدی را تجربه کند.
این در حالی است که تخمین زده می شود به دلیل افت سریع صادرات نفتی و غیرنفتی ایران و کاهش فعالیت اقتصادی و گردشگری به دلیل شیوع کرونا، اقتصاد این کشور در سال جاری 12 درصد کوچک شده باشد. با کاهش تحریم آمریکا بر صادرات نفت ایران در پی از سرگیری مذاکرات هسته ای، احتمالا رشد اقتصادی ایران در سال 1401 (2022-23) به رقم قابل توجهی خواهد رسید.
جهش صادرات نفت و افزایش سرمایه گذاری باعث رشد قابل توجه اقتصاد ایران در این سال خواهد شد. در عین حال با شکست خوردن مذاکرات برای افزودن الحاقیه به توافق هسته ای و تشدید تنش با آمریکا در سال های بعد، چشم انداز نامطمئنی از رفع تحریم ها در نگاه خریداران نفت ایران و سرمایه گذاران خارجی نقش می بندد. این مسئله به تولید ناخالص داخلی ایران ضربه می زند و باعث می شود اقتصاد ایران در سال 1404 (2025) تنها رشد 0.6 درصد را تجربه کند.
سخن آخر
وضعیت اقتصادی کشور در حالت کلی سمت وسوی مشخصی ندارد. آینده ایران در سال 1400 در هاله ای از ابهام قرار دارد. ما پیش از این در تکراتو کوشیده بودیم به تناسب موقعیت به بررسی بخش های مختلف آینده اقتصاد ایران 1400 بپردازیم.
توصیه میشود در صورتی که پیگیر اوضاع اقتصادی کشور هستید سری به پیش بینی قیمت گوشی 1400، پیش بینی قیمت مسکن در سال 1400، میزان یارانه در سال 1400، عیدی و افزایش حقوق در 1400، بهترین سرمایه گذاری 1400 و حداقل حقوق در سال 1400 بزنید.
اگر سرباز هستید یا شمول خدمت نظام وظیفه خرید سربازی 1400 و امریه سربازی 1400 را از دست ندهید. همچنین به عناون سرباز میتوانید از کمبود معلم در سال 1400 استفاده کنید.
بیشتر بخوانید:
- وام ازدواج 1400
- برگزاری کنکور نظام قدیم در سال 1400
- سریال های نوروز 1400
- سریال های ماه رمضان 1400
- تعطیلی های سال 1400
نظر شما در خصوص آینده اقتصاد ایران 1400 چیست؟ نظرات خود را در بخش کامنت ها با تکراتو در میان بگذارید
