به بررسی اثر جدید ژاک اودیار یعنی فیلم منطقه 13، پاریس می‌پردازیم که در جشنواره کن ناکام ماند؛ آیا فیلم بدی است؟ ارزش دیدن چه، دارد؟
بعضی از منتقدین معتقدند که برنده‌ی پیشین نخل‌طلای جشنواره کن نتوانسته زوج «محتوا-فرم» را به خوبی در تار و پود اثر خود بِتند و فیلم با این‌که پر انرژی است امّا به هرز رفته! به گمان من، بر خلاف نظرات آن‌ها اودیار از پس برجسته‌سازی و آشنایی‌زدایی روابط کلیشه‌ای کمیک‌بوکی در می‌آید و اثری قابل تأمل را به پیش چشم مخاطبین خود می‌کشاند.
بیشتر بخوانید: نقد فیلم کندی من (Candyman)
سه خطی فیلم منطقه 13، پاریس
شاید پرسش پیش بیاید که خوب داستانِ فیلم چیست؟ داستان فیلم درباره‌ی روابط چهار دوست است که از عشق به رفاقت و تا به نفرت در رفت و آمدند. در واقع فیلم منطقه 13، پاریس از مجموعه داستان‌های کمیکِ «قتل و مرگ» آدریان تومین، کاریکاتوریست فرانسوی، اقتباس سینمایی شده است.
علی‌رغم این‌که فیلم در قصه‌گویی لکنت دارد و گاه ناهمگنی اجزایش نومیدکننده جلوه می‌کند، امّا می‌توان ۱۰۶ دقیقه پایس نشست و غرق در دنیای داستان شد و این کاری‌ست که اودیار در آن موفق است!
خوب چرا باید فیلم منطقه 13، پاریس را ببینیم؟
تمام حرفی که می‌خواهم بزنم دور این ترکیب می‌چرخد: چسبانه‌کاریِ همگن! خُب برویم سر وقت آن‌که ربطش به فیلمِ جدید اُدیار چیست!… یک لحظه!… شاید بهتر باشد، پیش از آن بپردازیم به چیستیِ ترکیبِ شترگاو‌پلنگِ‌‌مان، و سری هم بزنیم به تعریف چسبانه‌کاری / کلاژ!
در هنرهای تجسمی، فنِّ Collage، به آن دوز و کلکی گفته می‌شود که ماده‌‌خام‌هایِ ناهم‌ساز را به‌هم پیوند بزند تا از بطنِ این سنتز، شالوده‌یِ اثر هنری ساخته شود؛ امّا خُب، اغلب اوقات بافت‌‌ِ این اثرات هنری، ناهمگن است، عین‌هو وصله‌پینه‌یِ لباس، تکه‌هایی از هم سوا که تو گویی یکی چسبانده‌اِ‌شان گَلِ هم، می‌دانید؟
امّا چسبانه‌کاریِ فیلمیک – اُدیار همگن است؛ خُرده روایت‌هایی‌‌ست درهم تنیده که دوّارگون قصه‌‌یِ پرسوناژهایش را روایت می‌کند. در برخوردِ نخست با عنوان فیلم، حدس‌هایی می‌زنیم راجع به صنعتِ مَجاز جزء به کل! چگونه؟ منطقه‌ای از پاریس می‌تواند بازتاب جامعه‌ی فرانسه باشد، هان؟ خُب این فرض را برای خودمان نگاه می‌داریم تا نقض یا تایید شود.
آغاز همه چیز است!
در آغاز فیلم آپارتمان‌های بُتنی را خواهید دید، که دَرشان انسانی تماشا می‌کند، فردی دیگر غرقه در روزمرگی‌ست و شخصی دیگر نیز سرمَستِ شادمانیِ معاشقه. تو گویی فیلم جمع اضداد است و همین اضداد نیز دینامیزمی را رقم می‌زند که در عین دراماتیک بودن، نشانه‌ای است از بشر، از کاستی‌ها و آمالش!
جالبی ماجرا این است که همگی این انسان‌ها عضو یک محله و منطقه‌اند؛ امّا پیش خودتان خواهید گفت، خب کارگردان می‌خواهد داستان کدامِ‌شان را برای‌مان بگوید؟
منتظر چه هستید؟ بروید از نظرگاه کارگردان، جنب و جوش و روابط انسانی را به تماشا بنشینید تا ببینید؛ امیلی، کمیل، نورا و اَمبر که از نژاد و طبقه و جنسیّت و گرایش‌‌‌های متفاوت‌‌اند، چگونه به مراوداتِ اجتماعی می‌پردازند، و باز هم ببینید که چگونه انسان در چرخه‌هایِ عادت خویش سرگردان می‌شود؛ تکرار می‌شود! پس درک کنید بعد تعبیر کنید و بعدِ بعد، به نقد بنشینید.
بیشتر بخوانید:
- نقد فیلم ونوم 2 (Venom 2)
- نقد فیلم Free Guy (مرد آزاد)
- نقد فیلم قهرمان اصغر فرهادی
- نقد سریال هجوم (Invasion 2021)
اگر به تماشای فیلم نشسته‌اید دیدگاه‌تان راجع به فیلم منطقه 13، پاریس چیست؟ لطفاً، نظرات و تجربیات خود را در بخش کامنت‌ها با ما در میان بگذارید و اخبار سینما را از تکراتو دنبال کنید.
