مطالعهٔ تازه‌ای نشان داد که یک دوز از روانگردانِ قارچ جادویی، سیلوسایبین که مصنوعاً توسط پژوهشگران از این قارچ استخراج شده، افسردگی را در افراد مبتلا به نوع مقاوم آن بهبود می‌بخشد.
نویسندگان این پژوهش‌ـــ که آن را «بزرگترین در نوع خود» نامیده‌اندـــ، این کارآزماییِ بالینیِ دو سو کورِ تصادفی را در دوزهایِ 25، 10، 1 میلی‌گرمیِ سیلوسایبین مصنوعِ COMP360 تجویز کرده و نتایج منتج از آن را با هم مقایسه کردند. امّا چگونه سیلوسایبین یا همان ماده‌ٔ روانگردانِ موجود در قارچ، قادر است مغز را بازآرایی عصبی دوباره‌ای کند و علائم اضطراب و افسردگی را نیز کاهش دهد؟
بیشتر بخوانید: ادراری که نوشیده می‌شود؛ هر لیوان آب آشامیدنی قبلا توسط 10 نفر مصرف شده است
قارچ‌های پرورشیِ روانگردان یا سیلوسایبین مصنوعی؟!
دکتر گای گودوین، استاد بازنشسته‌ٔ روانپزشکیِ دانشگاه آکسفورد و یکی از نویسندگان این پژوهش، گفت:
«نتایج این مطالعه، که چهارشنبه در مجلهٔ پزشکیِ نیوانگلند منتشر شد، نشان داد که یک پاسخ فوری، سریع و پایدار با دوز 25 میلی گرمیِ (COMP360) بدست می‌آید!»
گودوین که مدیر ارشد پزشکی شرکت COMPASS Pathways است ادامه داد:
«این دارو را می‌توان از قارچ‌های جادویی استخراج کرد، اما این روشی نیست که در ترکیبِ دارویی ما استفاده می‌شود».
«فرمولاسیون ما در فرآیندی کاملاً شیمیایی برای تولید شکل کریستالی‌شکل ماده روانگردان سنتز شده که منجر به تولید COMP360 می‌شود.»
حسب الظاهر، کارشناسان یافته‌های مطالعه را امیدوارکننده دانستند.
دکتر متیو جانسون، استاد روان‌پزشکی و هوشیاری در دانشکدهٔ پزشکی جان هاپکینزِ بالتیمور گفت:
«آن‌ها به وضوح اثر دوز و بهبود بالینی معنی‌داری را تنها در سه هفته یافته‌اند».
البته دکتر جانسون در مطالعه شرکت نداشته است.
جانسون که در سال 2008 دستورالعمل‌های ایمنی را برای تحقیقات روانگردان تهیه کرده است، ادامه می‌دهد:
«اگر در گروه 25 میلی‌گرمی می‌بودید، تقریباً سه برابر بیشتر از گروه 1 میلی‌گرمی به دارو پاسخ می‌دادید.»
توهماتِ ناشی از روانگردان
دکتر آنتونی کلیر، استاد روان‌فارماکولوژی و اختلالات عاطفی در کینگز کالج لندن، می‌گوید:
«اثر حداکثری یک روز پس از دریافت دارو مشاهده شد. این در تضاد با داروهای ضد افسردگی مرسوم است که چندین هفته طول می‌کشد تا به اثر حداکثری خود برسند.»
به گفته کارشناسان، هنوز پاره‌ای از مسائل وجود دارد که پیش از استفاده بالینی باید بدان‌ها پاسخ داده و مطالعه بیشتری را ترتیب بدهیم. کلیر گفت:
«اثرات این دارو پس از سه ماه بنا به از بین رفتن کردند، و ما باید بدانیم که چگونه از بازگشت افسردگی جلوگیری کنیم. مضاف بر آن هنوز اطلاعات کافی نیز در بارهٔ عوارض جانبی احتمالی وجود ندارد. مشخصات ایمنی به طور کلی دلگرم کننده به نظر می‌آید، ولی بدیهی است که هنگام استفاده از مواد روانگردانی هم‌چون سیلوسایبین بادی احتیاط بیشتری به خرج داد. خوشبختانه، مطالعات بزرگتری در راه است که امیدواریم به این مسائل پاسخ دهد.»
محو مزایایِ سیلوسایبین
کارآزمایی بالینی در 22 کلینیک در ایالات متحده، کانادا، بریتانیا و هفت کشور دیگر اروپایی انجام شد. این مطالعه برای آزمایش سطح ایمنی دوزهایِ گوناگن نسخه مصنوعی سیلوسایبین طراحی شده بود.
233 شرکت‌کننده در این مطالعه افسردگی مقاوم به درمان داشتند. چنین نوعی از افسردگی، تنها زمانی تشخیص داده می‌شود که فرد به دو دوره از داروهای ضدافسردگی پاسخ ندهد.
مطالعات تخمین زده‌اند که در ایالات متحده، از 9 میلیون نفر افسرده‌ای که تحت درمان پزشکی قرار دارند، حدود ۳ میلیون‌شان به درمان مقاوم هستند. گودوین گفت:
«در سراسر جهان، حدود 100 میلیون نفر افسردگی مقاوم به درمان دارند.»
همچنین مطالعه نشان داد که افراد مبتلا به افسردگیِ مقاوم، در معرض بالایِ خطر بیماری جسمی، ناتوانی، بستری شدن در بیمارستان و خودکشی هستند.
همگیِ شرکت‌کنندگانِ مطالعه که داروهایِ ضد افسردگی مصرف می‌کردند، باید پیش از آغاز کارآزمایی، داروهایِ خود را کنار می‌گذاشتند. درمان با روانگردانها روی افرادی که به طور فعال داروهای ضد افسردگی مصرف می‌کنند کار نمی‌کند.
چرا که گیرنده‌های مغز که روانگردانها به‌شان می‌چسبند، از پیش مملو از سروتونین، داروهای ضد افسردگی، برای تغییر خلق و خو هستند. بنابراین، از شرکت‌کنندگان خواسته شد که در طول 3 هفتهٔ نخست، پس از تجویز داروی آزمایشی، از مصرف داروهای ضد افسردگی خودداری کنند.
با این حال، این داروها را می‌توان در هر زمانی در طی کارآزمایی و در صورتی که از نظر بالینی توسط پزشک ضروری تشخیص داده شد، از سر گرفت.
بیشتر بخوانید: اثر تماشاگر چیست؟ اگر کسی کمک می‌خواست، به او کمک می‌کردید؟
چند و چون این کارآزمایی بالینی
شدّتِ افسردگی هر فرد، یک روز پیش از درمان، با به‌کارگیریِ آزمون‌هایِ روانشناسی ارزیابی شد. این نوع آزمون‌ها به‌طور گسترده توسط پزشکان استفاده می‌شوند.
در طول سفرهای قارچی‌ـــ‌نوعی تجربه روان-گردانی ناشی از مصرف سیلوسایبین است‌ــ‌ـ، که بین شش تا هشت ساعت به درازا می‌کشید، مشاورانی کارآزموده برای حمایت روان‌پزشکی حضور داشتند.
نویسندگان این مطالعه گفته‌اند که همچنین شرکت‌کنندگان دو جلسه درمانی اضافی در هفتهٔ نخست دریافت کرده‌اند. سطح افسردگی یک روز پس از «سفرِ قارچی» و پنج بار دیگر در یک دورهٔ 12 هفته‌ای ثبت شد.
حدود 37 درصد از افرادی که دوز 25 میلی گرمی مصرف کردند، از خود بهبودی نشان دادند. یعنی در واقع امر، 29 درصد از بیماران در هفته سوم رو به بهبودی بودند.
در هفته دوازدهم، تأثیر مثبت بر علائم افسردگی رو به کاهش گذاشت و دیگر به سطح معنادارِ آماری نرسید. دکتر برتا مدرس، روانشناس، مدیر آزمایشگاه و عصب‌شناس اعتیاد می‌نویسد:
«پاسخ پایدار در هفته 12 در گروه 25 میلی‌گرم؛ 20 درصد، در گروه 10 میلی‌گرم؛ 5 درصد، و در گروه 1 میلی‌گرم؛ 10 درصد بود.»
دکتر راوی داس، دانشیار آمار و روش تحقیقِ روانشناسی آموزشی در دانشگاه کالج لندن، گفت:
«این میزان پاسخ‌دهی، برای یک درمان روان‌پزشکی قابل توجّه نیست و ما فقط انتظار داریم که این میزان پس از یک دوره مداوم طولانی‌تر بدتر شود. مضاف بر این، تعداد نامناسبی از بیماران شدیداً افسرده در هر گروه وجود داشت.»
مشخصات ایمنی داروی COMP360
77 درصد از شرکت‌کنندگان در مطالعه را، سردرد، حالت تهوع، خستگی و سرگیجه آزار می‌داد. علائم بالا، در تمام دوزها نیز مشترک بوده است. هرچند که کارشناسان متفق‌القول‌اند که چنین چیزی پاسخی قابل انتظار در تجویز سیلوسایبین است.
این مطالعه نشان داد که در هر سه گروه تعداد کمی از افراد در طی کارآزمایی 12 هفته‌ای، افکار خودکشی را تجربه کرده و یا به خود آسیب رسانده‌اند.
طی سه هفتهٔ اول، دو نفر از گروه 25 میلی‌گرمی افکار خودکشی به سرشان زد و دو نفر دیگرشان نیز به طور عمدی به خود آسیب رساندند.
همچنین مطالعه گزارش داد که دو نفر از گروه 10 میلی‌گرمی خودکشی کردند که یک نفرشان آسیب دیده و دیگری به دلیل افسردگی شدید در بیمارستان بستری شده است.
این شرکت داروسازی گفت:
«چنین رفتارهایی در مطالعات افسردگی مقاوم به درمان رایج است»
– منظور همین مواردی است که یک هفته پس از جلسه سیلوسایبین COMP360 رخ داده است.
آیا می‌توان به آینده این دارو امیداور بود؟
کوین مک‌کانوی استاد بازنشسته آمار کاربردی در دانشگاه تحقیقاتی دولتی بریتانیا گفت:
«به یاد داشته باشید که این علائم در افرادی رخ داده که در هنگام ورود به کارآزمایی در معرض خطر جدی خودکشی نبودند. این امر را آزمون‌های روانشناسی به ما نشان دادند».
کوین مک‌کانوی ادامه داد:
«اعداد نسبتاً کوچک بودند، اما این چیزی است که باید در آزمایش‌های بعدی به دقّت مورد توجّه قرار گیرد. نتایجِ مطالعه امیدوارکننده است، امّا پرسش‌های زیادی باقی مانده و بر ما معلوم نیست که این دارو برای انواع مختلف افسردگی موفق خواهد بود یا خیر.»
بیشتر بخوانید:
- مهندسی مواد و دی‌ان‌ای؛ انقلابی در صنعت الکترونیک در راه است؟
- قدمی مهم در درمان بیماری آلزایمر ؛ ریاضیات به کمک پزشکان آمد!
- انسان در آستانه ورود به اتوماسیون؛ آینده کار چنین چشم‌اندازی دارد!
دیدگاه شما دربارهٔ روانگردانها برای درمان افسردگی چیست؟ آیا به نظرتان در آینده انسان از شر افسردگی مصون خواهد بود؟ نظرات خود را در بخش کامنت‌ها با تکراتو در میان بگذارید.
منبع: CNN
