سال‌های زیادی به سال ۲۰۳۰ نمانده است، تو گویی در آستانهٔ دنیای علمی‌تخیلی آینده هستیم؛ بنابراین اگر می‌خواهید بدانید که آینده کار در دنیای فردا چطور چیزی خواهد بود، با تکراتو همراه باشید.
صنایع به‌درستی دورنمای روابط انسان و ماشین را واکاوی می‌کنند؛ چرا که می‌باید اطمینان حاصل کنیم که این اندرکنش برای انسان‌ها مؤثر، پویا و مفید باشد. قابل اعتماد بودن آدمک‌های ماشینی و اعتماد داشتن انسان به رفتار هوش سیلیکونی برای این اندرکنش امری حیاتی است. با این اوصاف، به دست آوردن سطوح اعتماد انسانی به دلیل ذهنیت بدگمانانه می‌تواند دشوار باشد؛ چالشی که پژوهشگران دپارتمان مهندسی صنایع و سیستم‌های و.م. بارنز 64 در دانشگاه تگزاس مترصد حل آن هستند.
بیشتر بخوانید: اثر تماشاگر چیست؟ اگر کسی کمک می‌خواست، به او کمک می‌کردید؟
آینده کار اینجاست!
دکتر رانجانا مهتا، دانشیار و مدیر آزمایشگاه نوروارگونومیک، گفته است که تامین مالی و معنوی آزمایشگاه او و پروژهٔ اعتمادسازی بین انسان -ماشین‌ها از یک سری پروژه‌هایی که راجع به تعامل انسان و ربات در ساحت ایمنی کار در جریان است توسط بنیاد ملی علوم (NFS) حمایت می‌شود. خانم مهتا گفت:
«تا به امروزِ روز تمرکز ما این بود که بفهمیم چگونه حالت‌های خستگی و استرس‌زایِ اپراتور بر نحوهء تعامل انسان با آدمک‌ها تأثیر می‌گذارد، بنابراین سوژه «اعتماد» به ساحتی مهم برای مطالعه تبدیل شد. چرا که دریافتیم زمانی‌که انسان‌ها خسته می‌شوند، دستورالعمل‌ها را نادیده گرفته و بیش از آنچه باید، به اتوماسیون، اعتماد می‌کنند.»
آخرین کار مهتا با بودجه بنیاد ملی علوم (NFS) که اخیراً در مجله Human Factors: The Journal of the Human Factors and Ergonomics Society منتشر شده است، بر درک ارتباطات مغزی و رفتاری درباره اینکه، چرا و چگونه یک اپراتور تحت تأثیر رفتارهای قابل اعتمادِ عوامل انسانی و رباتی قرار می‌گیرد، تمرکز دارد.
«اعتماد» اصل مهم در آینده کار انسان و ماشین
مهتا همچنین پژوهش دیگری نیز در مجله‌ٔ Applied Ergonomics متتشر ساخته که چنین عوامل انسانی و ماشینی را موشکافی می‌کند.
آزمایشگاه مهتا توسط طیف‌نگاری کارکردی فروسرخ نزدیک (fNIRS)، عملکرد فعالیت مغزی را هنگامی که اپراتورها با ماشین‌ها در یک کار تولیدی تعامل می‌کردند، ثبت و ضبط کرد. در همین خصوص، آنها دریافتند که عملکرد رباتِ معیوب باعث کاهش اعتماد اپراتور به ربات‌ها می‌شود. و در نهایت نیز، این بی‌اعتمادی با افزایش فعال شدگیِ نواحی قشر پیشانی، حرکتی و بینایی بروز می‌یافت که نشان دهندهٔ افزایش دقّت و خود-آگاهی موقعیتی آنها بود.
جالبی ماجرا اینجاست که همین رفتار بی‌اعتمادگون نیز به این نواحی مغز که مستقل از هم ولی توأمان با هم کار می‌کردند مرتبط بود، در صورتی که هنگامی ربات‌ها به‌طور قابل اعتمادی رفتار می‌کردند، به خوبی ارتباطات عصبی بین‌شان برقرار بود. مهتا گفت که این فرآیندِ جداسازی نواحی مغزی در سطوح بالاتر خودمختاری ربات‌ها بیشتر بود، که نشان از این دارد که نشانگانِ عصبیِ «اعتماد» تحت تأثیر پویایی گروه‌سازی انسان-ماشین‌های خودگردان است. مهتا افزود:
«رخداد جالب‌تری که ما در یافتیم این بود که وقتی داده‌های فعال‌سازی مغز را در شرایط قابل اطمینان (که با استفاده از رفتار معمولی و معیوب ماشین‌ها دستکاری شده بودند) در قیاس با سطوح بالاتر اعتماد اپراتور (که جمع‌آوری‌شده از طریق نظرسنجی بودند) با ربات‌ها مقایسه کردیم، نتیجهٔ جالب توجّه این بود که امضاهای عصبی متفاوت بودند. این امر مؤکدی است بر اهمیتِ درک و اندازه‌گیریِ روابط اعتمادسازِ مغز-رفتاری در همکاری‌های انسان و ماشین؛ چرا که درک پدیده اعتماد به تنهایی نشان‌دهنده چگونگی شکل‌گیری رفتارهای اطمینان‌بخشِ اپراتورها نیست.»
بیشتر بخوانید: کشف ژنوم های مرتبط با قد افراد ؛ دیگر نگران افزایش قد خود نباشید!
آیا انسان‌ها قرار است از آینده کار حذف شوند؟
دکتر سارا هاپکو، نویسنده اصلی پژوهش‌ها و دانشجوی اخیر دکتری مهندسی صنایع، گفت که پاسخ‌های عصبی و درک پدیده اعتماد، هم نشانگان رفتار مبنی بر اعتماد و هم بی‌اعتمادی را و هم اطلاعات متمایزی که درباره چگونگی ایجاد، نقض و اصلاح اعتماد با رفتارهای گوناگون رباتی را منتقل می‌کنند. او همچنین بر نقاط قوت معیارهای اعتماد چندوجهی که شامل ردگیری فعالیت عصبی، ردیابی چشم، تجزیه و تحلیل رفتاری و… است تاکید دارد، که این رویکرد می‌تواند دیدگاه‌های نویی را آشکار سازد که پاسخ های ذهنی به تنهایی قادر به ارائه‌اش نیستند.
گام بعدی این است که پژوهش را در زمینه‌های متفاوت کاری، مانند واکنش اضطراری گسترش دهیم و درک کنیم که چگونه اعتماد به گروه‌های ربات چند انسانی بر کار گروهی و ایمنی تأثیر می‌گذارد. مهتا گفت که هدف بلندمدت این مطالعه، جایگزینی انسان با روبات‌های خودمختار نیست، بلکه حمایت از آنها با توسعه عوامل خودگردانیِ آگاهانه و مبتنی بر اعتماد است.
این کار بسیار مهمی‌ست و ما انگیزه داریم تا اطمینان حاصل کنیم که طراحی، ارزیابی و ادغام ماشین و انسان در محیط کاری، از قابلیت‌های انسانی حمایت کرده و آن را توانمند سازند. ــــ‌دکتر رانجانا مهتاــــ
بیشتر بخوانید:
- اولین کاشت تراشه مغزی با موفقیت انجام شد؛ نزدیک شدن به رویای زندگی ابدی
- ربات های جدید ارتش آمریکا با قلب و سیستم گردش خون بسیار به انسان شبیه هستند
- شال گردن هوشمند منچستر سیتی وضعیت احساسی تماشاگران را تحلیل می‌کند
دیدگاه شما دربارهٔ آینده کار و تعامل انسان و ماشین چیست؟ آیا به نظرتان در آینده انسان از آینده فرآیند کار حذف خواهد شد؟ نظرات خود را در بخش کامنت‌ها با تکراتو در میان بگذارید.
منبع:ScienceDaily
