به پیشنهاد مرکز پژوهش‌های مجلس، قرار بر طراحی پلتفرم ملی خدمات سلامت مجازی بوده که در صورت راه‌اندازی آن شاهد رقابتی نابرابر با بخش خصوصی خواهیم بود.
فراهم آوردن خدمات آنلاین در حوزه سلامت دارای سابقه‌ای بیش از 5 سال در کشور ما بوده، ولی شیوع کرونا و لزوم فاصله‌گذاری اجتماعی به توسعه بیش از گذشته نیز کمک کرده است. در همین راستا مرکز پژوهش‌های مجلس گزارشی در مورد وضعیت سلامت از راه دور در کشور و اهمیت آن منتشر کرده است.
این مرکز در گزارش خود به لزوم طراحی و راه‌اندازی پلتفرم ملی خدمات سلامت مجازی در کشور تاکید داشته است. این در حالی است که در طی این سال‌ها پلتفرم‌های سلامت‌محور مختلفی در کشور فعال بوده و چنین پیشنهادی توانایی ایجاد رقابتی نابرابر و فرسایشی را برای بخش خصوصی دارد.
گفتنی است استارتاپ‌های حوزه سلامت آنلاین نیز در مدت همه‌گیری کرونا با ارائه خدمات غیرحضوری به مردم، توانستند نمره قبولی کسب کنند. آن‌ها نقش بسیار موثری در کاهش عبور و مرور و قطع زنجیره انتقال کرونا داشتند، اما هر از گاهی مورد بی‌توجهی از طرف حاکمیت و رگولاتوری قرار می‌گیرند.
همچنین در گزارش مرکز پژوهش‌ها، چندین مشکل حوزه خدمات سلامت مجازی اعم از فقدان زیرساخت‌های سخت‌افزاری در مراکز ارائه خدمت، سامانه‌های جزیره‌ای بخش سلامت، مشخص نبودن تعرفه خدمات سلامت از راه دور و فقدان پلتفرمی جامع برای ارائه این خدمات برشمرده شده است.
با وجود توجه مرکز پژوهش‌های مجلس به اهمیت ارائه خدمات سلامت از راه دور، که منجر به تهیه گزارشی درباره این حوزه و ارائه پیشنهادهایی شده است. اما یکی از مسائلی که فکرها را بابت این گزارش درگیر می‌کند، توجه اندک به نقش پلتفرم‌های سلامت دیجیتال فعال در کشور است. به نظر می‌رسد که تنظیم‌کنندگان این گزارش، ارائه خدمات سلامت از راه دور را بیشتر وابسته به پلتفرم‌های نامرتبط مثل واتساپ قلمداد کرده‌اند. در این مورد در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس آمده است:
«در ایران فعالیت‌های پراکنده‌ای توسط ارائه‌دهندگان بخش خصوصی انجام می‌شود. تعداد معدودی از دانشگاه‌های علوم پزشکی نیز وارد این عرصه شده‌اند؛ اگرچه اطلاعات جامع و ثبت‌شده‌ای در مورد زمان شروع و کم‌و‌کیف خدماتی که از این طریق ارائه می‌شود، وجود ندارد، اما این خدمات عمدتاً در حوزه مشاوره از راه دور هستند که از طریق نرم‌افزارهای مختلف در دسترس، همچون پیام‌رسان‌ها انجام می‌شوند».
بیشتر بخوانید: کمیته مبارزه با مواد مخدر در مرکز ملی فضای مجازی تشکیل شد
پیشنهاد طراحی پلتفرم ملی خدمات سلامت مجازی
در راستای ارائه بهتر خدمات سلامت مجازی، پیشنهادهای کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلند‌مدتی مطرح شده که یکی از آن‌ها، طراحی پلتفرم ملی خدمات سلامت مجازی استاندارد بوده است. در واقع این پلتفرم قرار است امنیت، دسترسی تعریف‌شده به اطلاعات، امکان تجهیز به ماژول نسخه‌نویسی و نیز قابلیت اتصال به درگاه یکپارچه اطلاعات سلامت کشور را داشته باشد.
با اینکه به نظر در ورای چنین پیشنهادی اهداف خیرخواهانه‌ای قرار داشته باشد، اما اجرای نادرست آن توانایی بروز و زمینه‌سازی رانت، ظهور رقیب حاکمیتی، تضاد منافع و مشکلات بسیاری برای بخش خصوصی را خواهد داشت.
یکی از مسائلی که در این میان عدم وجود آن به شدت احساس می‌شود، بحث فقدان قانون‌گذاری در حوزه سلامت دیجیتال و سلامت از راه دور است. این فقدان موجب شده تا فعالین بخش خصوصی در این حوزه با چالش‌های مختلفی در این حوزه مواجه شوند که در‌نهایت دود آن به چشم کاربر خواهد رفت.
بر اساس اعلام مرکز پژوهش‌ها، در قوانین جاری کشور احکامی که به‌طور مستقیم به موضوع سلامت از راه دور پرداخته باشد، موجود نیست. با این حال از سال 1383 با تصویب قانون برنامه چهارم توسعه، احکامی در رابطه با سلامت الکترونیک تصویب شده که اجرای آن‌ها در پیشبرد سلامت از راه دور نیز مؤثر خواهد بود. طی سال‌های گذشته اقدامات مناسبی در راستای اجرای قوانین مذکور به انجام رسیده و در این راستا، بسترهایی همچون نسخه‌نویسی الکترونیکی نیز فراهم شده است.
لازم به ذکر است که برنامه سلامت از راه دور، فناوری ارتباطات و انتقال اطلاعات را برای ارسال اطلاعات سلامتی افراد در راستای اقدامات تشخیصی درمانی و آموزش به کار خواهد گرفت. این رویکرد مزایای بسیاری اعم از افزایش دسترسی، کاهش اتلاف وقت و همچنین کاهش هزینه‌های دریافت خدمات سلامت در پی خواهد داشت.
مرکز پژوهش‌ها در گزارش خود، راهکارهای کاربر سلامت از راه دور در کشور را در دو دسته کوتاه‌مدت (برای دوران شیوع کرونا) و بلند‌مدت دسته‌بندی کرده است.
از جمله راهکارهای کوتاه‌مدت پیشنهادی می‌توان به این موارد اشاره کرد: ایجاد سازو‌کار شناسایی و ثبت اشخاص حقیقی و حقوقی فعال در حوزه سلامت از راه دور در کشور به‌منظور ساماندهی فعالیت‌های موجود، شناسایی نرم‌افزارهای مجاز برای ورود به این عرصه با قابلیت حفظ امنیت داده، تعیین ضوابط ارائه خدمات سلامت از راه دور، شامل کیفیت و امنیت سامانه‌ها، حقوق و مسئولیت‌های گیرندگان و ارائه‌دهندگان خدمت، نظارت بر کیفیت و استانداردهای خدمت زیرساخت‌ها، تهیه و تصویب آیین‌نامه ذخیره پردازش و یا توزیع داده پیام‌های مربوط به سوابق پزشکی بهداشتی، اطلاع‌رسانی شفاف برای مردم در خصوص فواید و نحوه دریافت خدمات سلامت از راه دور با هدف فرهنگ‌سازی و تسهیل دریافت خدمات، پیش‌بینی و اختصاص منابع مالی مشخص و کافی در بودجه‌های سنواتی برای پروژه‌های مربوط به سلامت الکترونیک.
همچنین راهکارهای بلند‌مدت نیز شامل چنین مواردی است: شناسایی خدماتی که امکان ارائه آن‌ها بر بستر سلامت از راه دور وجود دارد و بازبینی فرایند این خدمات در همین راستا، طراحی پلتفرم ملی ارائه خدمات سلامت مجازی استاندارد امن با قابلیت اتصال به درگاه یکپارچه اطلاعات سلامت کشور، تعیین تعرفه، پوشش بیمه و باز‌پرداخت به‌ازای خدمات سلامت از راه دور. بنابراین طراحی پلتفرم ملی خدمات سلامت مجازی از راهکارهای بلند مدت این مرکز بوده است.
در آخر این گزارش همچنین پیشنهاد افزایش زیرساخت‌ها از جمله فراگیری اینترنت و افزایش پهنای باند متناسب با خدمات سلامت از راه دور داده شده است که این موضوع می‌تواند به سود تمامی فعالین حوزه سلامت آنلاین تمام شود.
لازم به ذکر است که مرکز پژوهش‌ها، به عنوان بازوی مشاوره‌ای مجلس شورای اسلامی به نمایندگان برای تصمیم‌گیری کمک می‌کند. به همین جهت، طرح‌ها و گزارش‌های پیشنهادی آن‌ها، تا زمانی که از سوی نمایندگان مجلس مورد پیگیری قرار نگیرد، هیچگاه الزام اجرایی و قانونی نخواهد داشت.
بیشتر بخوانید:
- آیین نامه حمایتی دولت از شرکت‌های دانش بنیان ابلاغ شد
- تعدیل نیروی گسترده شرکت‌ها در نتیجه فیلترینگ و محدودیت‌های اینترنتی
- طرح مجلس برای رصد فعالیت سلبریتی‌ها در فضای مجازی در آستانه تصویب است
نظر شما درباره راه‌اندازی پلتفرم ملی خدمات سلامت مجازی چیست؟ نظرات خود را در بخش کامنت‌ها با ما در میان گذاشته و اخبار تکنولوژی را با تکراتو دنبال کنید.
