زمانیکه مفهومسازی اولیه از جدیدترین نسل جنگنده ها ارائه شد، بهظاهر ویژگیهای روشنی داشت. اما در این زمان، ما هنوز هم با چیستی و مفهوم جنگنده های نسل ششم دست و پنجه نرم میکنیم، چه برسد به نسل هفتم آن!
ایده اولیه، از پیشرفتهای فناورانهیِ جنگندههای سنتی مشتق شده بود که در دل خودش نیز علوم متالوژی، مهندسی الکترونیک و موتور را در بر داشت. اما پیشرفتهای خیرهکننده در الگوریتمهای نرمافزاری حوزه یادگیری ماشین و هوش مصنوعی تصمیممحور که اصلاً به ذهن طراحان این مفهومسازی هم خطور نکرده بود، کل ماجرا را به مسیر دیگری هدایت کرد و اغلب طرح و ایدههای پیشین کنار گذاشته شد.
بیشتر بخوانید:
واردات جنگنده سوخو 35 از روسیه منتفی شد
جدیدترین نسل جنگنده ها در تئوری
ابتداً ویژگیهای معرف جنگنده های نسل ششم را بر میشماریم و دربارهشان بیشتر میخوانیم:
- سرنشین اختیاری (خودران یا خلبان انسانی)
- فناوری شناساگریزی طیفی
- نسل بعدی تأمین انرژی
- جنگافزار انرژی هدایتشده
- سامانه یکپارچه جنگ الکترونیک
- سرنشین اختیاری: داشتن گزینه سرنشین اختیاری به هواسازههای جنگی این امکان را میدهد تا مأموریتها را بدون ترس در موقعیتهای خطیر جنگی که احتمال تلفات جانی بسیار بالاست به سرانجام برسانند؛ مأموریتهایی مانند نابودسازی پدافند هوایی دشمن (SEAD) و حملات به اهداف هوا به زمین استراتژیک که حتی برای جنگندههای رادارگریز نیز خطرات بالایی را در پی دارند. چون به هر روی، خاصیت شناساگریزی مطلق نیست و ممکن است سامانه راداری دشمنان، جنگندهها را شناسایی کنند.
- فناوری شناساگریزی طیفی: برخلاف جنگنده های نسل پنجم که تنها در محدوده راداری سانتیمتر محور پنهان میشوند، جنگنده نسل ششم میتواند حتی رادارهای متریک و دسیمتریکی نظیر نبو – ام روسیه را هم به خطا بیندازند و نامرئی باقی بمانند.
- نسل نو موتورها: نسل بعدی نیرو محرکه توربینمحور، ظرفیت تولید برق بیشتری را برای تامین انرژی حسگرها، سیستمهای ارتباطی، جنگافزارهای انرژی هدایت شده، سیستمهای فعالسازی، لوازم جانبی و سامانه الکترونیک هوانوردی فراهم خواهد آورد.
- جنگافزارهای انرژی هدایت شده: نسل بعدی جنگندهها بدون شک مجهز به سلاح لیزری نابودسازی پدافند هوایی و یا موشکهای هوا به هوا خواهند بود. همچنین قابل تصور است که این جنگافزارها به حدی بتواند قدرتمند باشد که اهداف زمینی را هم نابود کند.
- سامانه یکپارچه جنگ الکترونیک: سامانه یکپارچه جنگ الکترونیک بستهای میشود از سامانه راداری، جنگ الکترونیک، انتقال داده و برقراری ارتباط که از قضا ویژگی سامانه ناوبری و فرستنده تشخیص دوست از دشمن را نیز در خود جای داده است.
بیشتر بخوانید:
دو جنگنده جدید به ناوگان هوایی ارتش ایران اضافه خواهد شد
ترکیه جت جنگنده TF-X و پهپاد Anka-3 را رونمایی کرد
خزش محدوده
حتی در زمانی که مفهوم نسل ششم بلوغ پیدا میکرد، به دلیل پیشرفتهای سریع فناوری، از جمله هواپیماهای بدون سرنشین (پهپاد)، رفتهرفته قابلیتهای بیشتری به این مفهوم (کانسپت) اضافه شد که شامل موارد زیر میشود:
- مرکز کنترل عملیاتی: جدیدترین نسل جنگنده ها باید قادر باشند که نقش دستوردهنده مرکزی را برای پهپادها ایفا کنند، که شامل آفند پهپادی حین عملیات مشترک است.
- بهروزرسانی نرمافزاری حین پرواز: این ویژگی به بروزرسانیهای نرمافزاری اجازه میدهد که سختافزار را بیدرنگ کنترل کند. در حال حاضر، پیشرفتها در معماری نرمافزاری، امکان بروزرسانی آسانتر را بدون تداخل در رابط کاربری جنگندهها و توانایی پروازشان فراهم کرده است. درواقع، هم میتوان باگها و قابلیتهای جدید را حذف یا اضافه کرد و هم ماموریت را انجام داد!
- رادار فتونیک رادیویی: نسل جدید جنگندهها از لیزرهای تپی (لیزرهایی که پیوسته کار نکنند) به جای کریستالهای رادیویی برای تولید و پردازش امواج سینوسی و بازتاب تقریباً کامل استفاده میکنند. در نتیجه، میتوانند از آنتنهای کوچکتر برای انتقال سیگنالهای بسامد فرابالا (UHF) با باند گستردهای استفاده کنند که از شکلدهی نوسانساز محلی (LO) و فرکانس رادیویی (RF) اجتناب میکنند. همچنین سیگنال برگشتی را میتوان تا حدی پردازش کرد که یک تصویر سه بعدی از هدف به خلبان تحویل دهد و مانند یک تصویر اپتیکی تخت نباشد.
- سامانه اپتیکی چندطیفی: سامانه اپتیکی چندطیفی قادر است عملیاتهای گوناگونی را در حوزههایی مانند لیزر، حرارت، فرابنفش و باند نوری انجام دهد که همگی مکمل سامانه رادیو اپتیکی خواهند بود.
بیشتر بخوانید:
میگ 41 به عنوان پیشرفتهترین جنگنده جهان توسط روسیه عرضه میشود
جنگنده ایرانی کوثر به زودی جایگزین اف 5 میشود
پیشرفتهای محاسباتی و هوش مصنوعی
افزایش قابلیتهای کامپیوتر آنبورد (یک یا چند کامپیوتر که بخشی از دستگاه دیگری هستند)، با التفات به قانون مور و پیشرفت در هوش مصنوعی، امکان برونسپاری بسیاری از قابلیتهای جنگنده نسل ششم را به پهپادهای ارزان قیمت فراهم میکند که یا مستقیا توسط جنگنده نسل ششم کنترل میشوند و یا از طریق یک هواپیمای پشتیبان.
آمریکاییها میخواهند با استفاده از رویکردی که حالا با عنوان نسل بعدی سلطه هوایی (NGAD) شناخته میشود، به جنگنده نسل ششمی دست پیدا کنند که با پهپادها کار میکند.
جنگنده نسل ششم آمریکا
برنامه ساخت جنگنده نسل ششم آمریکا در دهه ۲۰۱۰ میلادی آغاز شد و قرار بر این است که در دهه ۲۰۳۰ میلادی دو نوع جنگنده برای نیروی هوایی و نیروی دریایی تأمین شود.
چیزهای زیادی از برنامه دقیق جنگنده نسل ششم آمریکا درنیامده، اما از گزارش برتری هوایی 2030 که در سال 2016 منتشر شد، اینطور دستگیرمان شد که ایجاد یک جت جنگنده جدید با قابلیت جایگزینی اف-15 ایگل (F-15 Eagle) و اف-22 رپتور (F-22 Raptor) یک ضرورت استراتژیک خواهد بود. بنابراین، برنامه نسل بعدی سلطه هوایی (NGAD) با هدف توسعه یک جت جنگنده برای «مقابله با نفوذ هوایی» (PCA) است که مجموعه قابلیتهایی در سراسر حوزههای هوا، فضا و حملات سایبری را به صورت کاربردی در خود داشته باشد.
این جنگنده نسل ششمی باید برد طولانی داشته باشد تا بتواند به مناظر دوردستی که هیچ پایگاه ثابتی در نزدیکیاش نیست، مانند اقیانوس آرام برسد. با افزایش حضور سیستمهای ضددسترسی و منطقه ممنوع (Anti-Access/Area Denial)، سرعت مافوق صوت و مخفی کاری نیز ضروری خواهد بود.
نگاهی دقیقتر به برنامه جنگنده نسل ششم آمریکا
نیروی هوایی و دریایی آمریکا که هدفشان دستیابی به یک جنگنده مطمئن و دوموتوره بود، دو پروژه موازی را آغاز کردند که تأکید آن بر موتور مطمئن، رادارگریزی و جنگافزارهای پیشرفته باشد.
آخرین نسل جنگنده های آمریکا دارای موتور سیکل متغیر (موتوری با قابلیت مافوق صوت) خواهد بود و ظاهراً هماکنون آماده است. حتی در سال ۲۰۲۰ مأمور مرکز فناوری و لجستیک ایالات متحده اعلام کرد که پیشسازه این جنگنده نخستین پرواز خود را با موفقیت انجام داده، ولی به بیرون و رسانهها درز پیدا نکرده است. در سال ۲۰۲۱ رئیس ستاد نیروی هوایی اعلام کرد که با ورود آخرین نسل جنگنده های آمریکا به ناوگان نیروی هوایی آمریکا در دهه ۲۰۳۰ میلادی، اف-۲۲ رپتور از نیروی هوایی آمریکا بازنشسته خواهد شد.
مفهوم جنگنده های نسل هفتمی
درباره جدیدترین نسل جنگنده ها یعنی نسل هفتم جت جنگنده ، برعکس نسل ششم گمانهزنیهایی دقیقی وجود ندارد. اکثراً یا همان ویژگیهای نسل ششم را به آنها نسبت میدهند و بعضی دیگر هم خیالپردازی میکنند. اما به هر روی، احتمالاً جنگندههای نسل هفتم، علاوه بر بهبود قابلیت های قبلی مانند رادارگریزی، بتوانند به معنای واقعی کلمه با تمام محیطهای شناخته شده برای انسان تطبیق پیدا کنند، به ویژه با تغییرات اتمسفری ورود و خروج مکرر به جو زمین.
جمعبندی
کوشیدیم به معرفی تکنولوژیهای احتمالی موجود در جدیدترین نسل جنگندهها بپردازیم و ترسیمی از وضعیت آن را در اختیار شما قرار دهیم. احتمالاً، رقابتها بین چین و آمریکا داغتر از همیشه باشد و باید دید که دهه ۲۰۳۰ چه ارمغانی برای ما خواهد داشت. امید است که توسعه آخرین نسل جنگنده های آمریکا و جهان موجب جنگافروزی بیشتر نشود و در دهههای پیشرو جهانی آرامتر داشته باشیم.
سوالات متداول
جنگنده های نسل ششمی کی از راه میرسند؟
احتمالاً در دهه ۲۰۳۰ جدیدترین نسل جنگنده ها از راه برسند. در این میان، آمریکا پیشتاز است و ممکن است در اوایل ۲۰۳۰ از جنگنده نسل ششمی خود رونمایی کند.
چه کشورهایی جنگنده های نسل ششم تولید میکنند؟
در حال حاضر، از ژاپن گرفته تا روسیه و اتحادیه اروپا در حال تحقیق و توسعه روی جنگنده نسل ششم هستند و هیچ کشوری، به غیر از آمریکا پیشسازهای را آزمایش نکرده است.
بیشتر بخوانید:
- ویژگیهای موشک خرمشهر 4 یا خیبر اعلام شد
- پهپاد عذاب با شباهت زیاد به شاهد 136 توسط ترکیه رونمایی شد
- پهپاد جدید اسرائیل با قابلیت حمل یک تن مهمات ؛ آیا هرن تی پی قدرتمندترین پهپاد خاورمیانه است؟
- سفارش 30 هزار پهپاد ایرانی توسط چین ؛ صنعت پهپاد ایران در اوج!
منابع: thedefensepost ،eurasiantimes ،19fortyfive
دیدگاه شما درباره جدیدترین نسل جنگنده ها چیست؟ آیا فکر میکنید دنیای آینده دنیای امنتری خواهد بود؟ لطفاً نظرات خود را در بخش کامنتها برای تکراتو بنویسید و اخبار تکنولوژی را با ما دنبال کنید.
تنها جنگنده نسل ششم که رو نمایی شد و تا سال ۲۰۲۵ عملیاتی میشه،میگ ۴۱ هست
به جای ساختن داستان های علمی تخیلی به یه سوال مهم جواب بدید:
چرا گلوبال هاوک ۲۵۰ میلیون دلاری نسل n اُم با یه پدافند ۳ میلیون دلاری ضرتش دراومد؟؟؟!!!
شوربختانه عوام در کشورمان هنوز به فکر نفت رایگان و برق رایگان و آب رایگان و گاز رایگان البته باوجود اینکه هیچکدام رایگان نشد منتهی همین بحث رایگان موجب شد به نقطه فعلی برسیم و بیست سال پیش برا گرفتن یارانه رایگان پی تورم امروز از انتخاب عوام به تن مالیدیم حال تا زمانی که این فرهنگ جامعه هست یک سری هندی پشت ایدولوژی شیطان کشی خود پرورش شیطان می دهند و با سفارش همین غرب نسخه دین رو برا همیشه خواهند بست و تا عوام و مومنین حقیقت بخوان درک کنن کار از کار گذشته حالا دلخوش وهمیات سخو سی وپنج کوثر قاهر باشین و نیروگاه اتمی نسل اولی به قیمت نسل ششمی خریداری کنید
جمهوری اسلامی هم برنامه داره طی 50 سال اینده بتونه فرقونو بومی سازی کنه
خود تحقیرها خودشان هیچ کاری نمی توانند برای مملکت ایران انجام بدهند ، ولی می توانند دلقک بازی در بیاورند .
خودت دانشمند شو و ایران را از وابستگی علمی نجات بده ، جناب خودتحقیر .
تا وقتی یک مشت تبهکار در راس امور باشند جای دانشمندان بزرگ وطن یا در زندان است یا در غربت خواهند مرد.
اگر کمی فقط کمی مسئولان بیسواد و بیخاصیت ما به بچه های آلان که واقعا نخبه هستن اعتماد کنن، ما هم میتوانیم ورود کنیم
جنگندههای نسل ۶فقط دارای موتور بهینه شده هست ولی نسل ۷قرار بر دو حالت موتور هست یعنی از حالت معمول به حالت موتور موشکی که این دست آورد بسیار چالش برانگیزه برای همه کشورهای سازنده این کار یعنی پیروزی مطلق برای ورود و خروج از جو مشکلات زیادی هست جنگندههای نسل ۵یا ۴تا سقف پرواز معینی میتوانن بالا برن الآن روی این بخش تمرکز زیادی وجود داره کاش همه بفهمن این تکنولوژی چقدر حیاتیه. ممنونم
در واقع با چشم غیر مسلح هم دیده خواهند شد ولی رادارها…
داشتم از عکسها لذت میبردم و یهو بین جنگنده های قدرتمند رادارگریز خفن نسل ۶ و ۷ و ۸ و ۹ . که یهو نوشتید جنگنده کوثر جایگزین جنگنده آف ۵ میشه. لطفا با احساسات ما بازی نکنید. کلی پهپاد رایگان دادیم روسیه بجاش این دو تا اسقاطی برامون فرستادن
من تو زیر زمین خونمون جنگنده نسل هفت ساختم رو نمایی نمیکنم تا سایپا کنترل کیفیتش را تایید نکنه همه چیزش خوبه هم رادار گریزه هم پسوز داره هم اسلحه لیزر فقط یه عیب کوچیک داره که سایپا گفته صبر کن میایم رادیوشرا برات دو موج کنیم که شبکه لبخندم بگیره به نظر شما بهشون اعتماد کنم یا بدونه رادیو بدمش تو بازار پیش فروشش کنم ضمنا چرخ نداره که پنچر بشه لاستیکاشو دوتا چرخ سنگی کذاشتن که رادار گریز تر بشه ، باور کنید راست میگم جونه خودم
چرت و پرت نگو برای پهپاد ها پول گرفتیم در ضمن این جنگنده ها چند ده سال پیش وارد شده بود الان فقط اورهال(تعمیر) شده اونم توسط ایران هعیی از بی سوادی که نظر میده
عذر بدتر از گناه به این استدلال جنابعالی میگن گیریم پول هم داده باشه که مطمئنا پشیزی نداده مهم این بود ایران به جنگنده سوخو۳۵ دسترسی پیدا کنه که با تفاهم پوتین و نتانیاهو تمام پوزه گری هایی که برای جنگ اوکراین انجام شد نقش بر آب شدند البته از حق نگذریم چندتا کامیون نظامی کاماز به ایران داده شد که عریضه نوکری خالی نباشه
خدا پدر مادر شاه و بیامرزه که هنوز که هنوز داریم از خدماتش و چیزایی که برامون گذاشته استفاده میکنیم و این آشغالا که نتونستن هیچی اضاف کنن
حرف حق، تا بوده تاریخ نشون داده روس ها از پشت خنجر زدن مثل بازی الان چین !!
شوربختانه ۲۰۰ سالی میشود که نوکران داخلی که گاه بی جیره و مواجب هم هستند آماده دم تکان دادن هستند و شگفتا از برخی که از این نوکران و دشمنان مردم پشتیبانی می کنند!!!!
روسها تا کنون خیرشان به هیچکسی نرسیده است. در همین بحث نیروگاه بوشهر جنسهای بنجلشان را گاه تا ده برابر بهای واقعی به ما می انداختند چون می دانستند ما با سیاستهای زک متوهم که میخواهد استکبار!!! را نابود کند چاره دیگری جز خرید از آنها نداریم.
فرانسه بدعهدی کرد و آمریکا زد زیر برجام و توافقنامه را پاره کرد .
دانشمندان هسته ای و استاد فخری زاده را هم به شهادت رساندند .
انتظار دارید که پروژه های هسته ای و انرژی های پاک روی زمین بماند تا بپوسد ؟
خود شما چی کار کردی برای اینکه دست اجنبی از پروژه ها کم شود ؟؟؟
دو تا جنگنده که به ناوگان هوایی ایران اضافه شدند از نسل هفتم/نیم.هستند آیا ؟
میگن سردار فدوی گفته ولی فقط تایراش زود بزودی پنچر میشه. .وبزودی کار پنچر گیری ش هم با تلاش خستگیناپذیر پرسنل نیروی هوا فضای سپاه به پایان میرسد 😁
چرا آمریکا جرات حمله با همان هواپیماهایی که نسل 6 هستند و b52 به ایران را ندارد ؟
شما که دنبال تحقیر کردن متخصصین هوافضای ایران هستید ، از آمریکا خواهش عاجزانه و ذلیلانه کنید تا به ایران حمله هوایی کند .
آمریکا خودش بهتر از همه می داند که مزیتهای ایران جهت دفاع یا حمله چی هست که جرات حمله را ندارد .
آمریکا نیازی به حمله نظامی به ایران نداره چون تا که وقتی بدترین و پلیدترین دشمنان این کشور در راس امور کشور هستند برای نابودی آب و خاک و اقتصاد و اعتقاد و تاریخ و خیلی چیزهای دیگر کفایت میکند.
دقیقا درود بر شما. وقتی چنین جغرافیای ثروتمندی که پتانسیل بدل شدن به یک قطب سیاسی قدرتمند و موثر در جهان رو داره با هدایت این جماعت داره راه زوال و دنبالهروی چین و روسیه رو طی میکنه، طبیعتا آمریکا ب جای زحمت دادن ب نیرو و توان و پول خودش منتظر پایان فیلم و اضمحلال و تکه تکه شدن این جغرافیا میمونه و سهم خودشو بعد برمیداره.
هنوز جنگنده نسل ۵ اف ۳۵ سقوط میکنه دنبال چی هستین
وقتی اتلاف انرژی داری نمی فهمی اگزوزها که حرارت بی نظیری تولید میکنند با دو زانویی پایینی و دو به دو موشکهای شلیک میکنند که انرژی آن از گرمایی اگزوز بدست میآید مثلا به جای سوخت آب و جیوه در ابتدای موشکها میگذاری و جیوه در آب جوش سرعت سه برابری و انرژی میدهد ۳۰ موشک جفتی شلیک میکنی و مخزن سوخت کاملا خالی است نیتروژن در بدنه دو لایه و سرد کننده بدنه و چهار لوله اسپینی داخلی وخارجی که هوا را به عنوان انرژی رایگان استفاده میکنند یا صدها بلبرینگ در مسیر لوله های اسپینی هوا که برق لیزر را تولید میکنند و تا نیم ساعت سوخت مستقل جنگنده را تولید میکنند خوشتون اومد این تکنولوژی آشغال را ده سال پیش طراحی کردم و منسوخ شده باشه مال شما دیگه بدرد رهبر مدافع شرق ایران و دریای چین جنوبی بر علیه منگولی نمیخوره استفاده کنین کوتوله ها😂😂😂😂😂😂🤣😂😂
باشه ، ما فهمیدیم که تو زبل و تیز هستی .
حالا چی کار کردی برای دفاع از ایران و قدرتمند شدن ایران ؟
وقتی اتلاف انرژی داری نمی فهمی اگزوزها که حرارت بی نظیری تولید میکنند با دو زانویی پایینی و دو به دو موشکهای شلیک میکنند که انرژی آن از گرمایی اگزوز بدست میآید مثلا به جای سوخت آب و جیوه در ابتدای موشکها میگذاری و جیوه در آب جوش سرعت سه برابری و انرژی میدهد ۳۰ موشک جفتی شلیک میکنی و مخزن سوخت کاملا خالی است نیتروژن در بدنه دو لایه و سرد کننده بدنه و چهار لوله اسپینی داخلی وخارجی که هوا را به عنوان انرژی رایگان استفاده میکنند یا صدها بلبرینگ در مسیر لوله های اسپینی هوا که برق لیزر را تولید میکنند و تا نیم ساعت سوخت مستقل جنگنده را تولید میکنند خودتون اومد این تکنولوژی آشغال را ده سال پیش طراحی و منسوخ شده باشه مال شما دیگه بدرد رهبر مدافع شرق ایران و دریای چین جنوبی بر علیه منگولی نمیخوره استفاده کنین کوتوله ها😂😂😂😂😂😂🤣😂😂
آمریکا چرا می خواهد جنگ افزار تولید کند ؟
بخصوص جنگنده های هوایی ؟
وقتی که کشورش به طور طبیعی ، از حملات دیگر کشورها مصون است ؟
در کل این چند صد ساله ، آمریکا به طور بالقوه خطری برای کشورهای دیگر بوده ولی به لحاظ ژئوپلیک کشورهای دیگر کاری با آمریکا ندارند .
کخ از خود آمریکا است که دنبال سیخ کردن کشورهای دیگر است .
حتی به رفقای خودش در اروپا رحم نکرد و همه را درگیر جنگی مثل اوکراین و جنگ جهانی اول و دوم کرد تا بتواند جنگ افزارهای کهنه خودش را بفروشد و انبار برای جنگ افزارهای جدید باز کند .
آمریکا به پشتوانه ی تسلیحاتش و سیاستهای درستش شده ابر قدرت
کخ از کسانیه که دائم پرچم آمریکا آتیش می زنن
درستش.؟؟؟ یا زورگویش ها به کشورهایی مثل یمن و ویتنام وووووووو اینها سیاست درست هست شما اسمشون میزارید.؟؟؟
سیاست درست و ایران داره که قبل از موشکی شدنش تمام دنیا با ایران بد بودن ولی جرات دست درازی یو ندارن به این میگن سیاست و الان با قدرتی که داره امریکا و دیگر کشورها به پاچه خواری افتادن تو این چند سال بعد جنگ به این میگن سیاست داداشه گلم