در مورد تاثیرات امواج موبایل چه می‌دانید؟ آیا شما هم آنها را خطرناک می‌دانید؟ وجود این امواج نگرانی‌های مختلفی را برای مردم ایجاد کرده‌اند.
به گزارش تکراتو و به نقل از ایسنا، تاثیرات امواج موبایل نیاز به بررسی‌های بیشتری دارد زیرا می‌توانند بسیار خطرناک باشند. با افزایش چشمگیر تعداد مشترکین تلفن همراه در سال‌های اخیر در ایران، تعداد آنتن‌های BTS تلفن همراه، در مناطق مسکونی به صورت اجتناب‌ناپذیر و اجباری افزایش یافته است.
تاثیرات امواج موبایل و تشعشعات آنتن‌های BTS سبب ایجاد نگرانی‌هایی در بین مردم شده است. همچنین در برخی موارد مشکلاتی نیز برای تاسیسات BTS به دنبال داشته است. برای مدیریت مشکلات مربوط به این حوزه، در این راستا سازمان انرژی اتمی ایران، بر اجرای قانون حفاظت در برابر اشعه نظارت دارد. این سازمان وظیفه حفظ سلامت مردم، کارکنان و نسل‌های آینده را در برابر خطرات انواع پرتوها برعهده دارد.
قانون حفاظت در برابر اشعه‌های موبایل
بر اساس قانون حفاظت در برابر اشعه کشور، در سال 1368 مجلس شورای اسلامی، سازمان انرژی اتمی ایران را مسئول نظارت بر اجرای این قانون اعلام کرد. هدف از این امر حفظ سلامت مردم، کارکنان و نسل‌های آینده در برابر تاثیرات امواج موبایل و خطرات انواع پرتوها است. مرکز نظام ایمنی هسته‌ای کشور، به صورت قانونی این وظیفه را بر عهده دارد.
آنتن‌های BTS چه پرتوهایی را منتشر می‌کنند؟
توسط سیستم GSM یا (Global System for Mobile Communication) که در حال حاضر در کشور استفاده می‌شود، ارتباطات رادیویی بین گوشی‌های تلفن همراه و آنتن‌های BTS از طریق پرتوهای الکترومغناطیسی در فرکانس‌های ۹۰۰ و ۱۸۰۰ مگاهرتز (میلیون هرتز) صورت می‌گیرد.
البته بیشتر اوقات وقتی در مورد پرتو سخن گفته می‌شود، بیشتر پرتوهایی نظیر ایکس و گاما به ذهن می‌رسد. با وجود اینکه پرتورهای ایکس و گاما در مقایسه با پرتوهای رادیویی و مایکروویو که در ارتباطات رادیویی استفاده می‌شوند ماهیتی مشابه دارند اما به علت تفاوت بسیار زیادی که در فرکانس آنها وجود دارد، تاثیرات این پرتوها بر انسان‌ها مشابه نیست.
بررسی خطرات پرتوهای رادیویی و مایکروویو برای انسان
در مورد تاثیرات امواج موبایل و پرتوهای ایکس و گاما باید گفت که آنها مولکول‌ها و اتم‌ها را یونیزه می‌کنند و قادر هستند تا از طریق ایجاد واکنش‌های شیمیایی در بافت بدن انسان نفوذ کنند و بر آنها اثر بگذارند. این پرتوها می‌توانند ریسک ابتلا به سرطان را در انسان‌ها افزایش دهند.
اما نکته مهمی که در مورد پرتورهای رادیویی و مایکروویو وجود دارد این است که، این پرتوها تحت هیچ شرایطی قادر به یون‌سازی در بدن انسان نیستند، بنابراین اثرات پرتوهای یونساز را نباید به پرتوهای رادیویی و مایکروویو نسبت داد. البته در اینجا باید گفت که افزایش ریسک سرطان توسط مجامع معتبر جهانی، مانند سازمان جهانی بهداشت تایید نشده است.
تاثیرات امواج موبایل و برخورد پرتوهای رادیویی به مواد مختلف باعث می‌شود تا مولکول‌های آن مواد دچار نوسان شوند، یعنی گرم شوند. بنابراین تاثیرات امواج موبایل بر بدن انسان به صورت گرما خود را نشان می‌دهد. در صورتی که شدت این امواج زیاد باشد می‌تواند باعث وارد شدن آسیب به چشم‌ها، سوختن پوست، احساس گرما در بدن و … باشد.
بیشتر بخوانید : بررسی تاثیرات مخرب تشعشعات رادیویی و خطرات آن
چگونه از تاثیرات امواج موبایل بر بدن جلوگیری کرد؟
در جهان امروز استفاده از فناوری‌های مختلفی که مبتنی بر پرتوهای رادیویی و مایکروویو هستند مانند، رادیو، تلویزیون، کامپیوتر، فرهای مایکروویو و تلفن همراه اجتناب ناپذیر است. زیرا این فناوری‌ها تاثیر و نقشی بسیار مهم و مفید در زندگی انسان‌ها دارند، بنابراین هرگز نمی‌توان شدت این پرتوها را در محیط زندگی به صفر رساند.
به جای اینکه سعی در صفر کردن تاثیر این امواج نمود که امکان پذیر نیست، بهتر است سعی کرد تا سطح آنها در زندگی تا حدی کاهش داد. با این کار توانسته‌ایم تاثیرات امواج را کاهش دهیم تا خطرات کمتری نیز برای انسان داشته باشند. البته این امر زمانی اتفاق خواهد افتاد که استانداردهای درستی تدوین و در زندگی نیز رعایت شوند.
براساس اطلاعات موجود در زمینه کاهش تاثیرات امواج موبایل و سایر امواج خطرناک رادیویی و مایکروویو در دنیا، بیشتر سعی می‌شود تا برای پیشگیری از آسیب دیدن مردم در اثر این پرتوها، میزان پرتوگیری مردم محدود شود.
اندازه گیری شدت پرتوهای رادیویی و مایکروویو در ایران
برای پی بردن به میزان تاثیرات امواج موبایل و همچنین شدت پرتوهای رادیویی و مایکروویو در مناطق مسکونی و اماکن عمومی در ایران، باید حدودی که در استاندارد ملی ایران با عنوان پرتوهای غیر یونساز – حدود پرتوگیری مشحص شده است، بررسی گردد.
شدت امواج باید از حدودی که در استاندارد ملی ایران برای پرتوهای غیر یونساز مشحص شده است، کمتر باشد. این استاندارد که مربوط به امور حفاظت در برابر اشعه کشور است و در این زمینه تدوین شده است، در سال ۱۳۸۵ بود که در سازمان ملی استاندارد ایران به تصویب رسید.
مبنای تدوین این استاندارد نیز، نتایج آخرین تحقیقات انجام‌شده در جهان بوده است. حدودی هم که در آن برای پرتوهای رادیویی تعیین شده، در حال حاضر مشابه با استاندارد اغلب کشورها نظیر استرالیا، ژاپن و کشورهای اروپایی است. این استاندارد به پیشنهاد واحد قانونی براساس آخرین یافته‌ها به‌روز می‌گردد.
کلیه اپراتورهای تلفن همراه، براساس توافقاتی که با سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ایران به عمل آورده‌اند، باید با اخذ پروانه اشتغال به کار با پرتوهای رادیویی و مایکروویو از بخش حفاظت در برابر اشعه کشور، به نصب و بهره‌برداری از تجهیزات تلفن همراه بپردازند. هر اپراتور برای دریافت پروانه اشتغال فوق، متعهد می‌شود که ضوابط مدون این امور و نیز استاندارد ملی ایران را در ارتباط با پرتوگیری مردم رعایت کند.
در این بین تمامی اپراتورها نیز وظیفه دارند، برای محقق شدن این موضوع و پیگیری افزایش شدت تاثیرات امواج موبایل ، با استفاده از تجهیزات بسیار پیشرفته، پرتوهای منتشر شده از آنتن‌های BTSرا اندازه گیری کنند. پس از اندازه گیری این شدت، نتایج به دست آمده با مقادیر استاندارد مقایسه خواهد شد و در صورت نیاز گزارشاتی به واحد قانونی، ارائه می‌گردد. در ادامه واحد قانونی نیز باید به صورت جداگانه و با استفاده از تجهیزاتی که در اختیار دارد، نظارت قانونی انجام دهد و مطمئن شود که پرتوهای حاصله از این آنتن‌ها سلامت مردم را تهدید نمی‌کنند.
بررسی نتایج به دست آمده از اندازه گیری‌های تاثیرات امواج موبایل
فرایند اندازه‌گیری پرتوهای منتشر شده توسط آنتن‌های BTS در ایران، در سال 1380 و با نصب اولین آنتن‌ها شروع شد و هنوز نیز ادامه دارد. براساس نتایجی که از تحقیقات در این زمینه به دست آمده است، شدت پرتو رادیویی اندازه گیری شده از آنتن‌های BTS، نه فقط از حد پرتوگیری مردم، بلکه از استاندارد ملی نیز بیشتر نبوده است، همچنین در اغلب موارد نیز از یک صدم این حد کمتر بوده است.
علت اینکه این آنتن‌ها عموما روی پشت بام‌ها و یا روی دکل‌های بلند و در ارتفاعات بالا در سطح شهرها، روستاها و مناطق مختلف نصب می‌شوند این است که پرتوهای این آنتن‌ها باید بتوانند منطقه وسیعی را تحت پوشش قرار دهند. بنابراین امواج این آنتن‌ها در فواصل کم، از آنتن به سطح منازل مسکونی نمی‌رسد.
چون پرتوهای این آنتن‌ها در فضا پخش می‌شوند در صورتی که از آنها فاصله گرفت شدت پرتو به سرعت کاهش می‌یابد، یعنی در این شرایط خانه‌ها و مردم در میدان‌های بسیار ضعیفی قرار دارند. در صورتی که امواج رادیویی به یک ساختمان برخورد کند، بخشی از انرژی وارد ساختمان می‌شود تا بتواند امکان استفاده از تلفن همراه در ساختمان‌ها را فراهم کند. در ادامه بخش دیگری از این موج از روی سطح ساختمان بازتابیده می‌شود و مسیر خود را در فضای باز ادامه می‌دهد.
در شکل مشخص شده است که آنتن‌هایی که در بالای دکل نصب شده‌اند، می‌توانند تابش‌های رادیویی را به محیط ارسال کنند. روی هر دکل دو نوع آنتن قرار دارد، یک نوع از این آنتن مربوط به ارسال و دریافت تابش در فرکانس‌های GSM است. این آنتن‌ها ارتباط با گوشی‌های تلفن همراه را فراهم می‌کند تا امکان تماس وجود داشته باشد.
آنتن دیگری که وجود دارند، آنتن‌های بشقابی هستند. این آنتن‌ها فقط برای ارتباط دو ایستگاه پایه (لینک مایکروویو) روی دکل نصب می‌شوند. لازم به ذکر است که هیچ مانعی نباید در مسیر تابش این آنتن‌های بشقابی وجود داشته باشد، زیرا وجود مانع سبب قطع ارتباط می‌شود. پس نباید فراموش کرد که دکل‌ها تشعشع خاصی ندارند و فقط آنتن‌های واقع در بالای دکل تابش را انجام می‌دهند.
آیا پرتوهای آنتن‌های BTS برای افراد خطرناک است؟
چون این آنتن‌ها در ارتفاع بالا نصب می‌شوند، موج‌های منتشرشده از آنها به خانه‌ای که آنتن روی آن نصب شده است و خانه‌های مجاور نفوذ نمی‌کند. در فواصل بیشتر نیز وقتی که موج به سطح بام خانه‌ها می‌رسد، به علت فاصله‌ای که با آنتن وجود دارد و پخش شدن موج در فضای وسیع‌تر، شدت پرتو بسیار کاهش خواهد یافت به گونه‌ای که از حد استاندارد نیز کمتر خواهد بود.
بنابریان نباید فراموش کرد که نصب آنتن‌های BTS روی پشت بام‌ها و دکل‌های بلند در صورتی که با رعایت استانداردهای مربوطه همراه باشد، خطری برای ساکنین نخواهد داشت. برای اینکه مردم نسبت به این موضوع اطمینان داشته باشند، واحد قانونی نتایج تعدادی از اندازه‌گیری‌های مربوط به تاثیرات امواج موبایل را که از شدت پرتوهای ناشی از نصب آنتن‌های BTS در نقاط مختلف شهرهای مختلف کشور به دست آمده بود را در معرض دید عموم قرار داد.
براساس این نتایج، در فرکانس‌های GSM مورد استفاده در ایران، حد چگالی توان ۴.۴ وات بر مترمربع است و تمامی نتایج اندازه‌گیری با این حد مقایسه شده است و در هر محل اندازه‌گیری مشخص شده است که شدت پرتو چه کسری از حد است. البته این اندازه‌گیری‌ها توسط واحد قانونی ادامه خواهد داشت.
این اندازه‌گیری‌ها که توسط واحد قانونی انجام می‌شود، بدون هماهنگی قبلی با اپراتورهای تلفن همراه خواهد بود. همچنین این اندازه‌گیری‌ها در شرایط متنوع موجود در کشور انجام می‌شود تا تمامی شرایط ممکن در مورد تاثیرات امواج موبایل در نظر گرفته شود.
مردم می‌توانند نسبت به شرایط نصب و بهره‌برداری از آنتن‌های BTS در ایران مطمئن باشند. در شرایط فعلی بر مبنای اطلاعات تایید شده توسط مجامع علمی جهانی، لازم نیست مردم هیچ گونه نگرانی از این فناوری سودمند در برقراری ارتباطات داشته باشند.
همچنین سازمان انرژی اتمی ایران نیز که مرکز نظام ایمنی هسته‌ای و امور حفاظت در برابر اشعه است، به طور مستمر، به عملکرد اپراتورهای تلفن همراه نظارت دارد. هدف از این امر این است که در مورد شدت میدان‌های الکترومغناطیسی ناشی از نصب آنتن‌های فوق، در محل‌های کار و زندگی مردم با استانداردهای مربوطه اطمینان حاصل نماید.
بیشتر بخوانید :
- با این برنامه می توانید تمام امواج رادیویی اطراف خود را ببینید
- یک کمپانی در بریتانیا موفق شد که امواج فرکانس های رادیویی را به انرژی الکتریکی تبدیل کند
.
