منفی شدن قیمت نفت آمریکا در ادامه روند کاهشی آن به دلیل شیوع گسترده ویروس کرونا رخ داد. اما چگونه قیمت نفت منفی شد و این موضوع چه معنایی دارد؟
با شیوع گسترده ویروس کرونای جدید (SARS-Cov-2) قیمت نفت به طور بی‌سابقه‌ای کاهش پیدا کرده است و حالا شاهد قیمت منفی نفت وست تگزاس هستیم. کاهش تقاضای نفت که به علت شیوع ویروس کرونا روی داده به منفی شدن بهای نفت در آمریکا انجامیده است. به این معنی که اکنون فروشندگان نفت باید به مشتریان مبلغی هم بپردازند چرا که مخازن ذخیره نفت هم تا چند روز دیگر لبریز خواهد شد و جایی برای نگه داشتن نفت تولیدی آنها وجود نخواهد داشت.
شب گذشته خبری مبنی بر منفی شدن قیمت نفت وست‌تگزاس اینترمدیت (WTI) منتشر شد. معاملات آتی نفت خام آمریکا برای تحویل در ماه می با نرخ پایین در تاریخ قیمت‌گذاری شد و با افت بیش از ۳۰۰ درصد به منفی ۳۷ دلار رسید. این اتفاق به‌دلیل سررسید قرارداد آتی نفت، بستن تمام موقعیت‌های تعهدی باز و کسری حساب معامله‌گران افتاد.
علت این سقوط بی‌سابقه و منفی شدن قیمت نفت تا حدودی به پیچیدگی نحوه خرید و فروش نفت در بازارهای جهانی مرتبط است. نفت معمولا بر اساس قیمت پیش‌بینی شده در آینده می‌شود و قراردادهای نفتی که برای ماه مه، دو هفته دیگر، بسته شده بودند فردا، سه‌شنبه، منقضی خواند شد.
به این معنی که اگر فروشندگان بخواهند نفتی که قرار است ماه مه به تحویل شود را اکنون به مخازن ذخیره بسپرند، آن گاه باید هزینه‌های انبارداری بپردازند و برای همین بهتر دیده‌اند که با پایین آوردن بهای نفت خود، حتی به زیر صفر، از متحمل شدن هزینه‌های آتی انبارداری و همچنین لبریز شدن مخازن نفت پرهیز کنند. با بررسی بیشتر این موضوع با تکراتو همراه باشید!
منفی شدن قیمت نفت به چه معناست؟
بازار نفت پس از آغاز شیوع ویروس کرونا و عالم‌گیر شدن آن هم با کاهش تاریخی تقاضا و هم با جنگ دو غول بزرگ تولید نفت یعنی عربستان و روسیه مواجه شده است. این دو که به اوپک پلاس شهرت یافته‌اند چند روز پیش توافق کردند که میزان تولید روزانه جهانی را ۱۰ درصد کاهش دهند که خود یکی از بیشترین میزان کاهش در تاریخ اخیر اوپک و بازار جهانی نفت بوده است. با این حال کارشناسان می‌گویند این میزان کاهش هم برای موازنه بازار کافی نیست.
استفن اینز، از استراتژیست‌های شرکت آکسیکورپ که کارشناس بازار جهانی انرژی است گفته: «زمان زیادی طول نکشید تا دریابیم که توافق اوپک پلاس هم دردی از مشکل بازار حل نکرده.» همزمان نگرانی‌ها از لبریز شدن مخازن نگهداری نفت در آمریکا بالا گرفته است و همین موضوع به کاهش بیشتر بهای نفت منجر شده است.
اندرو واکر، گزارشگر انرژی بی‌بی‌سی در خصوص منفی شدن قیمت نفت می گوید:
با وجود کاهش بی سابقه تولید نفت از سوی کشورهای عضو اوپک و روسیه، هنوز هم تولید نفت در جهان بیشتر از میزان مصرف فعلی است. موضوع هم فقط این که ما می توانیم این مقدار نفت را مصرف کنیم یا نه، نیست. موضوع توان ذخیره کردن و نگهداری از نفت مازاد هم هست تا زمانی که بعد از قرنطینه‌های کرونا، دوباره تقاضای انرژی و سوخت بخشی از مشکل را حل کند.
دونالد ترامپ٬ رییس جمهوری آمریکا در جریان کنفرانس خبری روزانه خود گفته با هدف جلوگیری از رکود بیشتر در بازار نفت دولت بنا دارد ۷۵ میلیون بشکه نفت جهت انبار کردن در مخازن استراتژیک ملی خریداری کند.
تلاش برای بستن قراردادهای ماه می از یک‌سو و فقدان خریداری که نفت فیزیکی بخواهد از سوی دیگر، موجب انباشت نفت در انبارهای آمریکا شد. بهای نفت غرب تگزاس (WTI) که شاخصی برای بررسی وضعیت بازار نفت این کشور هم محسوب می‌شود روز دوشنبه در رویدادی تاریخی به منفی ۳۷.۶۳ دلار در بشکه رسید.
در همین حال، نفت خام برنت دریای شمال که شاخص اصلی بهای نفت در اروپا و بقیه جهان محسوب می‌شود هم روز دوشنبه با حدود ۹ درصد کاهش، برای تحویل در ماه ژوئن، به بهای بشکه‌ای ۲۶ دلار نزول کرد.
بیشتر بخوانید:
بزرگترین تولیدکننده های نفت جهان
تولید نفت و آسیب‌های محیط زیستی
آیا واقعا قیمت نفت خام آمریکا منفی است؟
قیمت نفت آمریکا روز دوشنبه اول اردیبهشت برای تحویل در ماه مه تا ۳۰۰ درصد نسبت به روز جمعه سقوط کرد و در برخی لحظات تا منفی ۳۷ دلار سقوط کرد که این موضوع در تاریخ نفت بی‌سابقه است. افت قیمت نفت آمریکا به زیر صفر به این معنی است که تولیدکننده‌های آمریکایی در ازای تحویل نفت نه تنها پولی از مشتریان نمی‌گیرند، بلکه پولی هم می‌دهند تا مشتریان آن را تحویل گرفته و حمل کنند.
علت امر به این نکته بر می‌گردد که تاسیسات ذخایر نفت آمریکا، به عنوان بهترین اقتصادهای جهان در سال 2020 در حال پر شدن است و نفت مازاد تولیدی کشور نه فروش می‌رود و نه قابلیت ذخیره‌سازی دارد و نگهداری آن به دردسری برای تولیدکننده‌ها تبدیل شده است.
ذخیره نفت در نفتکش‌ها نیز هزینه‌بر است و تولیدکننده‌های آمریکایی الان نه تنها آماده تحویل رایگان نفت هستند، حتی پیشنهاد می‌کنند که پولی پرداخت کنند تا مشتریان محموله‌ها را تصاحب کرده و هزینه نگهداری و حمل آن را خود بر عهده بگیرند. قیمت نفت شاخص برنت نیز تا ۲۵ دلار سقوط کرد.
معامله‌گران در این زمینه هشدار دادند که این قیمت واقعی نفت نیست و تنها قیمت تحویل برای ماه می که موعد سررسید آن امروز است، منفی شد. در حال حاضر، قیمت معاملات آتی نفت وست‌تگزاس اینترمدیت برای تحویل در ماه ژوئن ۲۱ دلار و شش سنت است.
بخش عمده معاملات بورس‌های مهم نفت در قالب قراردادهای آتی (پیش‌خرید / پیش‌فروش) انجام می‌شود. در این قراردادها، خریدار ملزم به تحویل گرفتن نفت در یک روز و یک مکان مشخص می‌شود. بنابراین خریدارارانی که نفت را برای ماه می پیش‌خرید خرده بودند، ملزم به تحویل آن در ۲۰ می هستند.
بیشتر بخوانید:
با ارزش ترین پول های جهان ؛ با ارزشمندترین ارزهای دنیا در سال 2020 آشنا شوید
بر اساس برآورد آژانس بین‌المللی انرژی، با شیوع گسترده کرونا و قرنطینه نیمی از مردم جهان، تقاضای جهانی نفت هم اکنون حدود ۳۰ میلیون بشکه در روز، معادل ۳۰ درصد کاهش یافته است.
اوپک و کشورهای هم‌پیمان به رهبری روسیه اخیرا توافق کردند تولید روزانه خود را برای ماه‌های مه و ژوئن ۹.۷ میلیون بشکه کاهش دهند.
آمریکا، نروژ، کانادا و برخی دیگر از کشورهای تولیدکننده نفت نیز متعهد شده‌اند تولیدشان را ۳.۷ میلیون بشکه کاهش دهند و ۲۰ اقتصاد بزرگ جهانی نیز متعهد به خرید و ذخیره‌سازی ۲۰۰ میلیون بشکه نفت طی دو ماه شده‌اند.
بیشتر بخوانید:
زمانی که نفت از زمین استخراج می‌شود، باید آن را ذخیره و حمل کرد که این اقدامات نیاز به هزینه دارد. این هزینه در برخی مناطق مانند مرکز ایالات متحده آمریکا می‌تواند بالاتر از کشور دیگری مانند عربستان سعودی باشد و به همین علت قیمت نفت اوپک یا ایران منفی نشده و همچنان بالای صفر دلار معامله می‌شود.
زمانی که قیمت نفت سقوط می‌کند، مانند قیمت منفی نفت آمریکا در ماه مه تولیدکنندگان ممکن است با فروش نفت ضرر کنند، در حقیقت آنها نمی‌توانند هزینه‌های تولید را تامین کنند. در مواقعی که وضعیت بازار بسیار نامناسب باشد، آنها قادر به فروش نفت نخواهند بود.
در ماه جاری تقاضا برای نفت با افت حدود ۳۰ میلیون بشکه در روز مواجه بوده است. در عین حال خریداران نفت باید آن را از فروشنده تحویل بگیرند؛ چون برای انبار کردن آن باید هزینه پرداخت کنند. در عین حال ظرفیتی برای مصرف نفت در پالایشگاه‌ها وجود ندارد.
از سوی دیگر تولیدکنندگان باید به‌هر شکل نفت تولیدشده را بفروشند، چون انبارها پُر هستند. در چنین مواقعی، ساختار قیمت‌های آتی بازار به این شکل است که قیمت‌های تحویل در موعد نزدیک بسیار کمتر از قیمت‌هایِ تحویل در چند ماه آینده خواهد بود.
این وضعیت به‌قدری تشدید می‌شود که برخی تاجران و خریداران در ذخیره‌سازی نفت روی تانکرها صرفه اقتصادی بیابند و در نتیجه نفت فیزیکی تسویه شود. منفی شدن معاملات آتی نفت معمولا پایدار نیست. چرا که توقف تولید در بازه چند ماهه بهتر از استمرار فروش با قیمت منفی نفت است.
بیشتر بخوانید:
مقایسه قیمت بنزین در ایران و آمریکا و جهان؛ آیا قیمت بنزین در ایران گران تر از آمریکا است؟
نظرات کاربران توئیتر پیامون منفی شدن قیمت نفت
در توئیتر برخی کاربران تحلیل‌های جالبی در خصوص این موضوع انجام دادند و از زوایای مختلفی به منفی شدن قیمت نفت WTI پرداختند. یکی از کاربران به نام Hamed Ghoddusi در این شبکه اجتماعی می‌نویسد:
قیمت نفت ممکنه منفی بشه و تو این هفته‌ها هم به صورت موردی (نفت مناطق خشکی امریکا و کانادا) شده گاهی. منفی آخه؟ بلی منفی! چرا؟ چون ۱) اگر نتونی تولید میدان را متوقف کنی، ۲) ذخیره کردن هزینه داشته باشه یا انبارها پر باشند ۳) تقاضا خیلی ضعیف باشه و ۴) طبعا حق نداشته باشی نفت را در محیط رها کنی (که نمی‌تونی)، حاضری یک پولی هم بدی که یکی نفت تولیدی‌‌ات را ببره و ازش خلاص بشی. طبعا هر چه به لحاظ دسترسی به دریا و بازار جهانی محدودتر، این قضیه جدی‌تر.
کاربر دیگری به نام Amin در یک رشته توئیت مفصلا توضیح داد که منفی شدن قیمت منفی نفت آمریکا چیست، چگونه رخ داد و چه معنایی دارد. او در توئیتر نوشت:
یه توضیح درباره منفی شدن قیمت نفت به زبون ساده بدم. چرا قیمت نفت منفی شده؟ یعنی الان یه پولی هم دستی میدن بهت؟ یا چی؟ رشته توییت.
1. توی بورس کالا میان کالاها رو پیش‌فروش میکنن. مثلا میان نفت رو برای سه ماه دیگه پیش‌فروش میکنن. تا اون زمان، خریدار میتونه نفتی که خریده و سررسید تحویلش سه ماه دیگه است رو توی بورس بفروشه. اگه تا سررسید نفروشه، موقع سررسید باید بره و کالایی که خریده رو تحویل بگیره.
2. طی چند ماه اخیر مصرف نفت به شدت کاهش پیدا کرده، در نتیجه انبارها به اندازه‌ی قبل خالی نشده و هنوز پره. در نتیجه مثلا کسی که نفت رو با پیش‌فرض مصرف عادی قبلی از چند ماه پیش با سررسید مثلا فردا خریده، انبارش به اندازه‌ی خرید فعلیش جا نداره.
3. حالا که زمان تحویل نفت‌های فروخته شده با سررسید ماه می نزدیک شده، خریدار میبینه انبارش جا نداره و اگه نفت رو تحویل بگیره جا نداره که ذخیرش کنه. در نتیجه حتی حاضره با قیمت صفر چیزی که خریده رو بده بره.
4. سوال: چرا باید با صفر بفروشه؟ چرا همینجوری تحویل نگیره و نگه نداره؟ چون هزینه انبارداری داره. در نتیجه حتی ممکنه با قیمت منفی نفتش رو رد کنه (یعنی یه چیزی هم دستی بده). اون مثلا یک دلار روی هر بشکه براش ضرر کمتری داره تا چند دلار هزینه انبارداری به ازای هر بشکه.
5. آیا قیمت نفت کلا اینقدر منفی شده؟ نه. قیمت نفت با سررسید ماه May به خاطر توضیحات گفته شده به صفر یا منفی رسیده. ولی مثلا همین الان نفت آمریکا با سررسید ماه سپتامبر داره بشکه‌ای سی و خورده‌ای دلار معامله میشه.
6. در کل نفت از کرونا ضربه سنگینی خورده، ولی الان اونجوری نیست که فکر کنین دیگه ارزشش اینقدر اومده باشه پایین. امیدوارم مفید بوده باشه. ریتوییت کنین بقیه هم ببینن.
بیشتر بخوانید:
- بهترین گوشی های زیر 3 میلیون تومان در سال 2020
- بهترین گوشی های زیر 5 میلیون تومان در سال 2020
- بهترین گوشی های زیر 2 میلیون تومان در سال 2020
.
منبع: cnn
