در شرایطی که تا همین چند وقت پیش مسئولان مدعی رفع بحران گاز اروپا بودند و قصد داشتند از آن به عنوان اهرم فشاری در مذاکرات برجام استفاده کنند، حال به نظر می‌رسد بحران گاز ایران ممکن است زمینه‌ساز شرایطی شود که ایران را به یک واردکننده گاز از خارج بدل کند!
وزیر نفت کشوری که بیشترین منابع نفت و دومین منابع گازی جهان و البته بزرگترین میدان گازی جهان را در اختیار دارد، رسما اعلام کرده که نزدیک به 240 میلیارد دلار سرمایه نیاز است تا مانع از قرار گرفتن ایران در شرایطی شویم که واردکننده گاز نشود. ایران این روزها حتی از تامین گاز بازار داخلی خود نیز ناتوان شده و با مشکلات زیادی مواجه است.
بیشتر بخوانید: طرح مفهومی هواوی برای میادین هوشمند استخراج نفت و گاز معرفی شد
بحران گاز ایران ؛ کاهش چشمگیر خروجی پارس جنوبی
به گزارش شرق؛ پارس جنوبی به عنوان بزرگترین میدان گازی جهان هم نتوانسته مانع از کسری گاز ایران شود. در شرایطی که هر ساله نیاز گازی بازار داخلی تشدید می‌شود، ایران به طور میانگین چیزی حدود 700 میلیون متر مکعب گاز از این میدان استخراج می‌کند که با نیاز داخلی فاصله دارد. در سال 1399 وزارت نفت کسری گاز فصول سرد را در حد 150 تا 160 میلیون متر مکعب برآورد کرد که در سال 1400 به حدود 200 میلیون متر مکعب رسید و حالا هم کسری چیزی حدود 230 تا 250 میلیون متر مکعب برآورد شده است.
سال گذشته، جواد اوجی وزیر نفت در خصوص کسری گاز به رشد 10 درصدی مصرف و عقب‌ماندگی تولید از مصرف اشاره کرده بود. امسال نیز کسری گاز روند تصاعدی پیشین را طی کرده و بنابر اعلام جلال نورموسوی، مدیر گازرسانی شرکت ملی گاز ایران،روزانه 250 میلیون متر مکعب کسری گاز در کشور وجود دارد. این در حالی است که در حال حاضر ۷۵ درصد از انرژی مصرفی کشور از طریق گاز تأمین می‌شود.
۳۷ درصد از متوسط سالانه گاز کشور در بخش خانگی و تجاری، ۳۳ درصد نیروگاهی و ۳۰ درصد باقیمانده در بخش صنایع و حمل‌ونقل مصرف می‌شود. از ۳۳ درصد گاز کشور که به مصرف بخش نیروگاهی می‌رسد، ۸۴ درصد برق کشور را تولید می‌کند و این به آن معناست که نه‌تنها گاز مهم‌ترین تأمین‌کننده انرژی در ایران است، بلکه برای تولید برق هم وابستگی بسیار زیادی به آن وجود دارد و کمبود گاز می‌تواند منجر به کمبود برق شود.
این شرایط دولت را ناگزیر کرده تا برای عدم قطع گاز بخش خانگی، گاز صنایع را سهمیه‌بندی کند و به همین دلیل صنایع ناگزیر به جای گاز، رو به مازوت‌سوزی آورده‌اند و در شرایطی که ایران رکوردهای آلودگی هوا را جابجا می‌کند، تولید گاز نه تنها از مصرف عقب‌مانده، بلکه برای نگهداشتن سطح فعلی تولید نیز به سرمایه قابل توجهی نیاز است: هاشم اورعی، کارشناس انرژی و استاد دانشگاه شریف در همین زمینه به ایلنا توضیح داده است: «فقط در پارس جنوبی روزانه ۲۸ میلیون مترمکعب کاهش تولید داریم و در سال ۱۴۱۰ ناترازی روزانه ۴۰۰ میلیون مترمکعب خواهد بود؛ یعنی بیش از ۵۰ درصد کل مصرف امروزمان کسری خواهیم داشت».
به گفته این استاد دانشگاه پیش از این در پژوهشی که ۱۳ سال پیش انجام شده بود، وضع کنونی به روشنی ترسیم شده بود، ولی به آن توجهی نشد. اورعی توضیح می‌دهد:
طبق یک بررسی در سال ۸۸ هشدار داده شده بود که از سال ۱۴۰۰ به بعد به ناترازی فزاینده می‌رسیم و اکنون بعد از ۱۳ سال نه در وزارت نیرو و نفت بلکه در مجلس به‌تازگی به این موضوع پرداخته می‌شود.
نیاز 240 میلیارد دلاری صنعت گاز به سرمایه
کارشناسان انرژی می‌گویند ایران نه برای افزایش سطح تولید گاز بلکه برای نگهداشت سطح تولید فعلی نیاز به سرمایه‌گذاری کلانی دارد. پیش از این رضا پدیدار، رئیس کمیسیون انرژی اتاق تهران، به «شرق» گفته بود صنعت گاز ایران برای حفظ میزان فعلی تولید گاز در کوتاه‌مدت به حدود ۵۰ میلیارد دلار، در میان‌مدت به ۹۰ تا ۱۲۰ میلیارد دلار و در بلندمدت به حدود ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد.
نکته‌ای که حالا جواد اوجی، وزیر نفت هم به آن اشاره کرده و گفته است که «با توجه به بررسی‌ها در هشت سال آینده در چهار شرکت اصلی برای تکمیل پروژه‌ها به ۲۴۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز است». او همچنین افزود:
اگر در این صنعت سرمایه‌گذاری تداوم نداشته باشد، در آینده باید شاهد واردات گاز و فراورده‌های نفتی به کشور باشیم.
وزیر نفت در ادامه به تصویب تعرفه تازه مشترکان پرمصرف گاز در هیئت دولت اشاره کرده و گفته است «این تصمیم کلیدی می‌تواند به ما در مدیریت مصرف در فصل سرما کمک کند».
هرچند وزارت نفت مدعی است توانسته تا حدودی بخشی از سرمایه مورد نیاز صنعت نفت را تأمین کند، اما کارشناسان می‌گویند چالش‌های صنعت گاز ایران به تأمین سرمایه محدود نمی‌شود و تکنولوژی لازم از‌جمله تکنولوژی حفاری افقی در دسترس صنعت گاز ایران نیست.
بیشتر بخوانید:
- بحران کمبود گاز ایران ؛ زمستانی سخت در راه است!
- طرح گاز رایگان جای بنزین سهمیه ای را می‌گیرد؟
- علت کمبود بنزین سوپر مشخص شد
- احتمال افزایش قیمت بنزین قوت گرفت؛ کیهان در حال زمینه‌چینی!
نظر شما درباره بحران گاز ایران چیست؟ نظرات خود را در بخش کامنت‌ها با تکراتو در میان بگذارید.
