آسانسور فضایی ایده یک تیم تحقیقاتی ژاپنی از دانشگاه شیزوکا است که قصد دارند در ماه جاری آن را آزمایش کنند. چنین پروژه‌ای جدا از مسائل مالی با مشکلات و موانع فنی زیادی نیز مواجه است.
بیشتر شبیه فیلم‌های علمی تخیلی است. تصور کنید سوار آسانسور که می‌شوید، بر روی یکی از دکمه‌ها نوشته شده باشد “فضا”. برای ما یک رویا است، اما محققان ژاپنی به طور جدی در طول ماه جاری در حال آماده سازی برای آزمایش طرحی برای یک آسانسور فضایی هستند که از زمین تا خارج از اتمسفر کشیده می‌شود.
در 80 مایلی غرب توکیو، در دانشگاه شیزوکا (Shizuoka) یک تیم مطالعاتی طرحی را موسوم به “آسانسور فضایی” در سر می‌پرورانند. آسانسور فضایی به عنوان یک جایگزین کم‌هزینه برای موشک‌هایی که فضانوردان و محموله‌ها را به سوی ایستگاه‌های فضایی واقع در مدارهای اطراف زمین می‌رسانند، مطرح شده است. روزنامه ژاپنی مینیچی (Mainichi) می‌نویسد این آزمایش در نوع خودش بی‌سابقه بوده است.
توسعه آسانسور فضایی توسط محققان ژاپنی
حدودا 6 سال پیش بود که نخستین زمزمه‌ها مبنی بر این طرح ژاپنی‌ها به گوش‌مان خورد. آن زمان یک شرکت ساخت و ساز به نام اوبایاشی (Obayashi) از یک طرح الکتریکی رونمایی کردد که ظرفیت انتقال همزمان 30 نفر را به آنسوی جو زمین را دارد. در حالی که این طرح از آنچه در دانشگاه شیزوکا در حال انجام است، کاملا جداست ولی کمپانی اوبایاشی موافقت کرده است که به عنوان مشاور فنی در کنار تیم شیزوکا حضور داشته باشد و یافته‌های تخصصی خود را که در نتیجه تحقیقاتش در چند سال گذشته به دست آورده در اختیار آنها قرار دهد.
آزمایشی که در این ماه قرار است انجام شود یک نسخه کوچک از طرحی است که تیم شیزوکا در نظر دارد یک ماشین آسانسوری موتوری (اساسا یک کانتینر کوچک) را همراه با یک کابل 10 متر که میان دو میکرو ماهواره متصل است، به حرکت درآورد. هر دو این ماهواره‌ها که از ایستگاه فضایی بین‌المللی رها خواهند شد، به دوربین‌هایی مجهز هستند که آنچه رخ میدهد را نمایش میدهد.
اگر مهندسان بتوانند یک کانتینر را به همراه یک کابل جابه‌جا کنند، ماحصل این کار تحقق این رویا را که یک آسانسور فضایی میان زمین و فضای اطراف آن کشیده شود، نزدیک‌تر می‌کند.
آسانسور فضایی شرکت اوبایاشی ؛ یک گردش 9 روزه
طرح شرکت اوبایاشی که به بسیاری از طرح‌های پیشنهاد شده تیم تحقیقاتی دانشگاه شیزوکا شباهت دارد، یک طرح بسیار بلندپروازانه است. آنها در نظر دارند که با استفاده از یک کابل با قدرت بسیار بالا که از زمین تا ارتفاع 36 هزار کیلومتری امتداد دارد، یک ایستگاه پایانه‌ای را که شامل آزمایشگاه و محل زندگی می‌شود را به ایستگاهی روی زمین متصل کنند.
این آسانسور فضایی زمانی که به سرعت 200 کیلومتر در ساعت می‌رسد، دو برابر از سریع‌ترین آسانسور جهان که در برج شانگهای چین قرار دارد، با سرعت بیشتری حرکت می کند.
اگر شما از آن دسته‌ای هستید که هنگام بالا و پایین رفتن در آسانسورهای معمولی احساس تهوع به شما دست میدهد، احتمالا باید قید مسافرت با آسانسور فضایی را بزنید، چرا که برای رسیدن به مقصد در بالاترین طبقه، حدودا باید 9 روز را در این آسانسور سر کنید. روزنامه ژاپنی اشاره می‌کند که این پروژه حدود 10 تریلیون ین معادل 90 میلیارد دلار هزینه خواهد داشت.
علی‌رغم اینکه هزینه‌ای که برای عملیاتی شدن آسانسور فضایی تخمین زده می‌شود حدودا 100 برابر پرتاب یک شاتل فضایی است، اما به نظر می‌رسد در طول زمان مزایای مالی این طرح بسیار زیاد باشد. شرکت اوبایاشی بر روی طرح‌های برجسته زیادی کار می‌کند. بسیاری گمان می کنند آسانسور فضایی تاکنون مشهورترین طرح این شرکت بوده است.
بیشتر بخوانید : کاوشگر خورشیدی پارکر ؛ ماموریتی برای لمس خورشید !
نکته مهمی وجود دارد که نباید از آن غافل شویم، ساخت یک آسانسور که تا فضا امتداد داشته باشد، اقدامی فوق‌العاده همراه با طیفی از موانع بر سر راه است که برای تحقق این رویا می‌بایست از تک تک آنها عبور کنیم. از جمله این موانع می‌توان به توسعه یک کابل فوق‌العاده قدرتمند با بهره گرفتن از نانوتکنولوژی کربن و توسعه روش‌های محافظتی در برابر اشعه‌های کیهانی و خرده اجرام فضایی اشاره کرد. همچنین هزینه‌های بالای این طرح پرسش‌هایی را در خصوص چگونگی جذب سرمایه آن بوجود آورده است.
تاریخچه آسانسور فضایی ؛ صد سال ایده پردازی نردبان آسمانی
ایده آسانسور فضایی اولین بار نیست که مطرح می‌شود. این ایده که انتقال جرم از روی سطح یک جرم سماوی به فضا را با اختراع یک وسیله عملیاتی کنیم، همواره وجود داشته است. ستون اصلی در بخش عمده‌ای از این ایده‌ها مسافرت به فضا با حرکت روی یک ساختار ثابت به جای استفاده از موشک‌ها بوده است. غالبا طرح کلی این سازه اینگونه تصور می‌شود که از نزدیکی خط استوا خدمه و یا محموله‌ها را به فضای بی‌وزنی پیرامون زمین منتقل می‌کند.
نخستین بار در سال 1895 بود که کنستانتین تسیولکوفسکی ایده یک آسانسور فضایی را مطرح کرد. طرح “برج تسیولکوفسکی” سازه‌ای بود که از سطح زمین تا مدار این سیاره امتداد داشت. طرح‌های امروز آسانسور فضایی عمدتا بر وجود سازه ای قابل انبساط مانند یک طناب استوار است که تا مدار زمین امتداد دارد. طنابی که مانند تارهای گیتار محکم کشیده شده است. پل فضایی، بالابر فضایی، نربان فضایی، قلاب آسمان، برج مداری و آسانسور مداری از دیگر نام‌های چنین طرحی هستند.
کافی نبودن تکنولوژی امروز ما انسان‌ها تقریبا بزرگترین مانعی است که بر سر راه این ایده ایستاده است. ما به یک ابزار مهندسی بسیار مقاوم و در حین حال سبک نیاز داریم. به لحاظ فنی بزرگترین چالش این است که نباید مجموع جرم وسیله نقلیه و طناب‌های آنقدر زیاد باشند تا باعث شکسته شدن کابل‌ها شود.
به نظر می‌رسد توسعه نانوذرت کربنی به عنوان موادی با قابلیت انعطاف بسیار بالا و البته مقاوم یکی از راه‌حل‌های پیش رو باشد. البته اگر جاذبه گرانشی کره خاکی ما اندکی کمتر بود، بخش عمده‌ای از مشکلاتمان در این راه رفع می‌شود. هر چند در این صورت شاید امروز در شکل دیگری از دنیا زندگی می‌کردیم.
بیشتر بخوانید : دانشمندان می‌گویند، استعمار مریخ غیرممکن است
با تمامی این موانع، ما کماکان با پروراندن این ایده که سوار یک آسانسور بشویم و دکمه “فضا” را بفشاریم، دچار شور خاصی می‌شویم. شرکت اوبایاشی برای عملیاتی کردن این ایده سال 2050 را به عنوان ددلاین پروژه خود عنوان کرده است. احتمالا شما هم مثل ما امیدوارید تا آنها در انجام طرح خود موفق شوند.
بیشتر بخوانید :
- نگاهی نزدیک به فضاپیمای دراگون (Dragon) در کلین‌روم اسپیس ایکس
- ممکن است مریخ‌نورد آپورچونیتی کاملا از کار افتاده باشد
- ماهواره تس (TESS) ؛ شکارچی سیارات فراخورشیدی جستجوی خود را آغاز کرد
.
منبع: digitaltrends
