شوری آب در خوزستان و وضعیت نخلستانها و محصول خرمای آبادان و خرمشهر یکی از اخبار نگرانکننده این روزهای خوزستان است. شوری آب در خوزستان زمینها را سفید کرده است.
اخبار نگرانکنندهای از وضعیت امسال نخلستانها و محصول خرمای آبادان و خرمشهر به گوش میرسد. آب شوری که برای سیراب کردن زمینهای کشاورزی و نخلستانهای آبادان و خرمشهر به کشاورزان تخصیص داده شده، زمین را سفید کرده و به شدت از کیفیت و میزان خرما کاسته و خسارات هنگفتی را ایجاد کرده است.
خوزستان مشتی نمونه خروار وضعیت محیط زیستی در ایران است. استانی که روی صندوقچه گنج خوابیده اما مشکلات فراوان فریاد مردم و حتی حیوانات و درختان را هم در آورده است. این استان در هر دورهای مشکلات خاص خودش را داشته و انگار قانونی نانوشته میگوید که نباید روز خوش به خود ببیند. از محرومیتی که بواسطه حضور انگلیسها در جنوب ایران نصیباش شد تا حمله رژیم بعث و ویرانیهایی که هنوز هم باقیمانده است. محیط زیست آن نیز وضعیت وخیمی دارد، بی آبی که بیداد میکند، هورالعظیمی که همچنان میسوزد و شوری آب در خوزستان که ریشه درختان را میسوزاند و خطر ورشکستی را متوجه کشاورزان کرده است.
شوری آب در خوزستان ؛ از خشکسالی نخلستانها تا مرگ لاکپشتها و کبوترها
در خوزستان داغ و بیآب این روزها، تنها آب شور است که جرعه جرعه در خاک فرو میرود. اراضی به دلیل این آبرسانی کاملا سفیدپوش شدهاند. زمینی که کمتر از سی سال پیش سرخی خون رزمندگاناش را به خود دیده، اکنون با سفیدی نمکِ آبها چشمش روشن شده است. خرماکاران در خوزستان چندماهی میشود که در مناطق پایین دست این استان به ویژه در آبادان و خرمشهر خسارت دیده هستند. تصاویری که منتشر میشود، مانند دوران جنگ، نخلستانهای سرشکسته و سوخته را روایتگری میکنند. با این تفاوت که آن زمان ترکش و گلوله خسارت میزد، اینبار اما شوری آب در خوزستان است که بلای جان شده است.
بیشتر بخوانید : بحران آب در خوزستان ؛ از نقش دولت تا ملت در بروز تنش آبی در ایران به روایت تکراتو
“مردم برای نخلهای خود عزادارند!” با نوشتن این جمله نخواستیم درد مردم را با بزرگنمایی بازتاب دهیم، این عین واقعیت است. گزارشهایی که برخی رسانهها منتشر کردهاند میگوید در آخرین جمعه تیرماه سال جاری در حسینیه سیدالشهدا در بازار دهکده بریم آبادان مراسم ختمی برای مرگ نخلها برگزار شده است. این دست مراسمها نشان میدهد مردم این استان تا چه اندازه با نخلستانها عجین شدهاند که نابودی کاشتههایشان درد سنگینی روی سینهشان گذاشته است.
دور نیست زمانی که تعداد نخلهای خوزستان 6 میلیون بود. اما جاسم حزباوی، نخلکار نمونه، مدیرعامل شرکت تعاونی نخلداران استان خوزستان، معاون برنامهریزی نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، میگوید آنچه امروز باقی مانده در حدود یک میلیون نخل است. البته باید ذکر کنیم که آماری از شهرهای مختلف خوزستان به گوش میرسد، گاها حتی با یکدیگر تضاد دارند. اما آنچه مسلم است در طول چهار دهه گذشته مصیبتهای تمام نشدنی، از جنگ گرفته تا کم آبی و شوری آب، متهم ردیف اول نابودی نخلها در خوزستان است.
شوری آب در خوزستان زمینها را به شورهزار تبدیل میکند
به گزارش تکراتو و به نقل از ایرنا، رضا حمیداوری، کشاورز، نخلدار و مدیرعامل تعاونی میلاد شرق کارون، در خصوص مشکلات نخلداران خرمشهر و آما آنها در این شهر میگوید :
تعاونی ما، تقریبا ۱۲۰۰ هکتار را در مجاورت خرمشهر تحت پوشش دارد. ۱۰۰ نفر بهطور مستقیم عضو تعاونی هستند. ۱۰۰ نفر دیگر هم به شکلهایی از خدمات این تعاونی (مثلا برداشت آب) بهرهمند میشوند. عدهای هم که خودشان پمپ دارند و کار میکنند. در مجموع، در حَفار شرقی نزدیک به ۲۵۰ کشاورز هستند که اکثر نخلها و کشت و کارهایی که داشتهاند، از بین رفته است. من خودم؛ ۴۵۰ نخل و ۷ هکتار زمین یونجهکاری داشتم که تماما بیحاصل شدند.
کاهش میزان باردهی محصولات نخلها کاملا مشهود است. حمیداوری ادعان میکند که خوشه نخلی که سابق بر این 10 کیلوگرم وزن داشته حتی به 2-3 کیلوگرم هم نمیرسد. به علاوه در بسیاری از موارد بار خوشهها ریخته است. وی در خصوص منشاء کاهش باردهی نخیلات ادامه میدهد :
دلیل این مساله به آبی برمیگردد که به زمینهای ما میدهند. از اردیبهشت تا ابتدای شهریور، تنها ۲ مرتبه به زمینهای ما آب رساندهاند. اگر طی ۳ الی ۴ ماه به نخل آب مناسب و کافی نرسد، از بین میرود. درصد شوری (EC)این آب هم بسیار بالا است. فیالواقع، گرچه این آب از سدهای بالادست میآید اما شوری آن بسیار زیاد است. این امر موجب شده زمین قلیایی شده و زمینهای ما به شورهزار تبدیل شوند. لایه نمکی که روی زمین را فرا گرفته، آنقدر زیاد است که زمین را سفید کرده است.
وضعیت نامساعد آب شرب و مرگ لاکپشتها و کبوترها
این کشاور اهل خرمشهر میگوید که در منطقه “حَفار شرقی” مشکلات شوری آب در خوزستان تنها محدود به کشاورزی نیست و وضعیت آب آشامیدنی نیز در هالهای از ابهام است. این نخلکار 61 ساله ادامه میدهد :
اکنون با تانکر به اینجا آب میآورند. تنها نخلهایی که برای من و بسیاری دیگر از مردم باقی مانده، همانهایی است که در حیاط منزل مردم است که به آنها با هزار بدبختی آب (با کیفیتی بهتر از آب توزیعی در نخلستانها) میرسانند.من دوران جنگ را به خوبی به یاد دارم. خدا را گواه میگیرم چهره منطقه حفار و نخیلات آن از فرط مشکلات آب، شبیه روزهای ابتدای جنگ شده است.
بیشتر بخوانید : رصد آتشسوزی هورالعظیم توسط ماهوارههای سازمان فضایی ایران
وضعیت اسفبار آب در خوزستان، صحنههایی فاجعه بار را در منطقه به وجود آوره است. از مردم که نمیتوان گذشت، اما باید به حیوانات وحشی و پرندگان نیز اشاره کرد که ناچارند از این آب بنوشند و آنچه نسیبشان میشود، جز حال نزار و مرگ نیست. به گفته حمیداوری “در کنار آب کارون که از وسط خرمشهر میگذرد، مرتبا لاکپشتهایی را میبینید که مردهاند و کنار آب افتادهاند.” مدیرعامل تعاونی میلاد شرق کارون با انتقاد از نحوه احیای زمینهای حاصلخیز کشاورزی در منطقه شلمچه ادامه داد :
تحت عنوان طرح مقام معظم رهبری، مسئولان آمدند و گفتند که میخواهند زمینهایی را که از دوران جنگ رها شده و بایر شده بودند را احیا کنند اما آبی که برای این کار استفاده کردند، با درجه شوری بالا بود و عملا وضع را بدتر کرد. خود من اهل شلچه هستم.
برادر من در همین روستای شلمچه در سال ۶۱ یعنی جایی در نزدیکی خانه ما به شهادت رسید. من خودم ۶۳ ماه در جبهه بودهام. بسیار متاسف هستم از اینکه میبینم بعد از گذشت نزدیک به ۳ دهه از دوران جنگ، شلمچهای که روزگاری کشاورزی پررونقی داشت، به چنین وضع رها و تکیدهای دچار شده است.
حمداوی در توضیح شرایط فعلی خرمشهر گفت که “زمانی بود که بسیاری، آرزوی زیستن در خرمشهر را داشتند اما امروز این شهر زیباییها و جذابیتهایش را از دست داده است. آیا انصاف است که مردم خرمشهر و آبادان در چنین شرایط سخت و طاقتفرسایی زندگی کنند؟”
سوء مدیریت شوری آب در خوزستان ؛ بلای جان کشاورزان
این کشاورز خوزستانی با اشاره به عدم حمایتهای دولت از کشاورزان و سوء مدیریت تصریح کرد :
“در همه جای دنیا، وقتی کشاورزان بر اثر حادثه، متحمل خسارت میشوند دولتها متعهد به جبران آن هستند اما در ایران اصلا بدینگونه نیست. علاوه بر نخیلات، کشتهای بهاره مردم نیز از بین رفته و سوءمدیریت، کشاورزان را بیچاره کرده است.
اینها فقط حرفهای من نیست. اینها درد و دلهای همه مردم خرمشهر، آبادان، مینوشهر، چوئبده، اروندکنار و… است. آنچه که برای ما قطعی است، این است که مشکلات کشاورزان، نه ناشی از کمآبی و یا کمبارشی، بلکه ناشی از سوءمدیریت است. مدیران و مسئولان مرتبا از دستاوردها و کارهایشان صحبت میکنند اما هیچکدام نمیآیند واقعبینامه با مشکلات مردم برخورد کنند.”
70 درصد افت کیفیت محصولات خرما بدلیل شوری آب در خو
زستان
جاسم حزباوی، نخلکار نمونه، مدیرعامل شرکت تعاونی نخلداران استان خوزستان، معاون برنامهریزی نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، در گفتگو با ایرنا از مشکلات نخلداران و خرماکاران این استان گفت. به گفته وی با آغاز فصل گرما، احتمال آتشسوزی نخلستانها بسیار بیشتر میشود. شوری آب در خوزستان 50 تا 70 درصد افت کیفیت محصول خرما را در پی داشته است. نتیجه آن میشود که خرمای تولیدی درجه دوم و با کیفیت پایین است.
مدیرعامل شرکت تعاونی نخلداران استان خوزستان با اشاره به اینکه اتحادیههای خشکبار خرید خرما را انحصار کردهاند، در رابطه با نحوه قیمتگذاری این محصول بیان داشت :
طی جلساتی که حدود چهار هفته قبل داشتیم قیمت خرمای درجه یک، کیلویی ۲۹۰۰ تومان و درجه دو، ۱۵ درصد کمتر زده شد. ما هرساله در زمان برداشت، این مشکلات را در اتحادیه خشکبار داریم. در حوزه خرما، انحصار خرید وجود دارد. کارگاههای صنایع بستهبندی قیمت را بهگونهای میزنند که برای خودشان فقط از لحاظ اقتصادی میصرفد. آنها قیمتی را که ما براساس هزینه تولیدمان میزنیم، رد میکنند.
آن زمان که دلار به قیمت ۳۲۰۰ تومان بود خرما را کیلویی ۲۱۰۰ تومان خریداری میکردند. اکنون که دلار ۴ برابر شده، کیلویی ۲۹۰۰ تومان زدهاند. تازه این قیمت هم با هزار مکافات و چانهزنی و در سایه خرید توافقیای که قرار شده دستگاههای دولتی مثل تعاون روستایی انجام دهند، پذیرفته شد. ما از این نحوه قیمتگذاری بسیار ناراحت و ناراضی هستیم.
حزباوی میگوید که این قیمت برای کشاورزان سودی ندارد. آنها بر اساس افزایش قیمت نهادهها و ارز قیمت پیشنهادی 5 هزار تومان را ارائه کردند که مورد قبول واقع نشد. او اشاره میکند که هزینهای که برای برداشت هر کیلو خرما از نخل در بسیاری موارد مترتب است، نزدیک به ده هزار تومان است. نبود نیروهای کاربلد در حوزه برداشت خرما نیز از دیگر مشکلات موجود است. خرماکاران جوانی که جای قدیمیها را گرفتهاند آشنایی لازم را با شیوههای برداشت خرما ندارند.
خرماکارن خوزستان از داشتن امکانات و ابزارهای مدرن محروم هستند. به گفته حذباوی، دولت میبایست در این زمینه برای افزایش تکنولوژی خرماکاری یارانه پرداخت کند. وی با اشاره به مشکلات برداخت خرما ادامه میدهد که “کارگر باید با سختی و خطر بسیار از ۱۵ الی ۲۰ متر درخت بالا برود. این امر خطرات بسیار زیادی را برای او ایجاد میکند. مواردی بوده که کارگری از درخت افتاده و دچار شکستگی شده و کشاورز هم مجبور شده تمام دار و ندارش را برای پرداخت هزینه درمان آن کارگر بدهد.” معاون برنامهریزی نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان با مقایسه خرماکاری در ایران با کشورهای حاشیه خلیج فارس گفت:
آنها پاجوش نخلهایشان را از چوئبده و منیوحی در آبادان برداشتهاند. ولی وضعیت کشاورزانشان بسیار بهتر است چراکه دولت با خرید تضمینی و با قیمتی متناسب با هزینه کشت، خرما را از آنها خریداری میکند. در زمینه شوری آب در خوزستان نیز؛ باید امکانات لازم برای شیرین کردن آب فراهم شود. چطور کشورهای حاشیه خلیج فارس از دستگاههای عظیم آب شیرینکن بهرهمند هستند و ما نه؟ شوری آب در خوزستان تاثیر ویرانگری روی نخلها دارد.
بیشتر بخوانید : چرا نظامیان در محیط زیست و کشاورزی دخالت میکنند؟
به دلیل تحریمهایی که در حوزه کشتیرانی بر ما اعمال میشود برای صادرات محصولاتمان و بازاریابی برای آنها مشکلات بسیار داریم. دولت باید کمک کند بازارهای جدیدی در روسیه، ترکیه و کشورهای اروپای شرقی برای محصولاتمان گشوده شود.
نخلداری فرهنگی استراتژیک و سودآور است
ناگفته پیداست که خرما، نخل و نخلداری با نام خوزستان عجین است. در شهرهای جنوبی این استان، تعداد کثیری از مردم به نخلکاری مشغول هستند. در بسیار از شهرستانهای جنوب غرب و جنوب ایران مردم ارتباط بسیار نزدیکی با نخل و خرما دارند. برای درک بهتر عمق این موضوع همانطور که بالاتر هم گفتم، چند هفته گذشته مردم در آبادان برای نخلهای خود مراسم ختم براگزار کردند. حزباوی میگوید :
خرما محصولی ارزآور، استراتژیک و یک سرمایه ملی است. یک کشت طولانیمدت و پرثمر است. بعلاوه، زمین پای نخیلات این قابلیت را دارد که در آن کشت محصولاتی ازجمله یونجه انجام شود. گرچه نخل کمتوقع است اما تا ۶ الی ۷ سالگی محصول ندارد. بنابراین نخلکاران ناگزیر از کشتهای دیگر در زمینهایشان هستند. گفتنی است اگر به نخلستانها رسیدگی نشده، و از خشکیدن آنها جلوگیری نکنند، آنها خود میتوانند به منبع ریزگرد و بحرانهای مختلف تبدیل شوند.
متهمان بیکیفیتی آب خرمشهر و آبادان ؛ شرکتهای نیشکر، سدهای بالادست و فاصلاب
نجم عبیدزاده، دبیر اجرایی نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان خرمشهر، مسائل و مشکلات زیستمحیطی را به عنوان عامل اصلی مشکلات نخلستانها و کشاورزی این منطقه و بسیاری دیگر مناطق خرمشهر میداند. وی اظهار داشت که کاهش آب رودخانههای در نتیجه سدهایی بالادستی ساخته شده و بردات بیرویه است. در نهایت این موضوع سبب شده آب دریا به سوی خرمشهر پیشروی کند. عبیدزاده در ادامه تاکید کرد :
کمآبی، تشدیدکننده شوری آب در خوزستان به ویژه در کارون، بهمنشیر و اروند است. بعلاوه، آب زهکشها و پسماند شرکتها (به خصوص شرکتها و مزارع نیشکر) و شهرستانهای دیگر که به سمت خرمشهر و آبادان هدایت میشوند کیفیت آب این دو شهرستان را به شدت پایین میآورند.
بعلاوه، شرکتهای نیشکر بدون محدودیت در حال برداشت آب هستند. این مسائل آب مناسب و کافی در دسترس کشاورزان را بسیار کاهش داده است.
دبیر اجرایی نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان خرمشهر میگوید که امسال، ستاد خشکسالی خوزستان، ممنوعیت کشت را برای این استان اعلام کرده است. در همین ستاد، به پیشنهاد نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، در ازای کشت نکردن مقرر شده صندوق معوضه کشت برای کشاورزان تشکیل شده، به آنها معوضه بدهند. اما متاسفانه گزارشها حاکی از آن است که از 18 اردیبهشت تا به امروز که قریب به چهار ماه میگذرد، هنوز استانداری کاری در خصوص تشکیل این ستاد به پیش نبرده است. عبیدزاده در این خصوص ادامه داد :
اکنون نظام صنفی کشاورزی خوزستان، درخواستی را به دادستانی استان بابت عدم اجرای مصوبه تشکیل صندوق معوضه کشت داده است. متاسفانه کشاورزان به درهای بسته خوردهاند. در این زمان، امیدوارم دستگاه قضایی بهعنوان مدعیالعموم به این مساله ورود کند.
آسیب 70 درصدی به نخیلات خرمشهر و آبادان
بنابر گفته دبیر اجرایی نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان خرمشهر، اکنون نخیلات کل خرمشهر فضایی به مسعت 3700 هکتار به به خود اختصاص دادهاند. پیش از دوران جنگ حدود 1.5 میلیون اصله نهال وجود داشته است که اکنون چیزی بین 65 تا 70 درصد آنها از میان رفتهآند. شایان ذکر است که جهاد کشاورزی طی 3 سال اخیر برای توسعه نخلستانها اقداماتی انجام داده است. عبیدزاده با اشاره به وضعیت کنونی نخلستانهای خرمشهر و آبادان ادامه داد :
اکنون نیز از نخیلات موجود، بین ۶۰ الی ۷۰ درصد آنها خسارت خوردهاند. با توجه به این شرایط، امسال ما محصول مطلوب را به بازار نمیتوانیم ارائه دهیم. افت محصول و کیفیت داشتهایم. در ۷۰ درصد از ۱۹۰ هکتار از اراضی کشت سبزیجات خرمشهر، دچار خسارت شدیم. بیش از ۷۰ درصد از ۱۴۰ هکتار زمین کشت یونجه خرمشهر نیز، از بین رفتهاند.
بسیاری از کشاورزان، مهاجرت کرده و به کارهای دیگری روی آوردهاند
عبیدزاده اظهار داشت: خرمشهر پتانسیلهای زیادی دارد از قبیل بندر، منطقه آزاد اروند، شهرک صنعتی و مرز شلمچه. بعلاوه، احتمالا نزدیک به ۳۰ الی ۴۰ درصد مردم شهر، معیشتشان وابسته به کشاورزی است. البته در پی مشکلات حوزه کشاورزی، بیشتر کشاورزان از اینجا مهاجرت کرده و شغلهای دیگری مثل رانندگی تاکسی و یا نگهبانی به عهده گرفتهاند. قبلا کشاورزی بعد از مشاغل در بندر، بیشترین میزان اشتغال را داشت.
دبیر اجرایی نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان خرمشهر با اشاره به تاثیرات دیرپا و ماندگار جنگ بر کشاورزی آبادان و خرمشهر، گفت: قبل از جنگ، کشاورزی رونق بسیار زیادی در آبادان و خرمشهر داشته اما جنگ، نقش بسیار مهمی در نابودی آن داشت. برای مثال، منطقه شلمچه که زمانی پر از نخلستان بود، اکنون تبدیل به بیابان شده است.
مصائب کشاورزان خوزستانی : ورشکستگی آب و عدم پرداخت خسارت
منصور کعبی، کشاورز و نخلکار، رییس هیئت مدیره نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان خرمشهر نیز در مصاحبه با ایرنا گفته است که همین سال گذشته هر نخل پتانسیل باردهی 100 کیلوگرم خرما را داشته است. اما امسال به سختی میتواند 20 کیلوگرم بار بدهد. شوری آب در خوزستان مهمترین دلیل است. یکی دیگر از مشکلات کشاورزان تعلق نگرفتن بیمه به آنان است. وی با اظهار تاسف از وضعیت کنونی کشاورزان گفت : “وضعیت بد آب، عدم پرداخت خسارت از سوی بیمه و بیتوجهی مسئولان، اشک کشاورزان زحمتکش را درآورده است.” این کشاورز اهل خرمشهر با اشاره به ممنوعیتهای وضع شده برای کشت با اشاره به خانهنشین شدن کشاورزان ادامه میدهد :
“من در این شرایط باید چه کنم؟ بسیاری کشاورزان خانهنشین شدهاند. وقتی هم که تلاش میکنیم کشاورزی کنیم به بهانه خشکسالی، برخورد قضایی با ما صورت میگیرد. کشاورز خوزستانی را بیچاره کردهاند. البته فقط نخیلات دچار نابودی نشدهاند. یونجه، شلتوک و حتی دامهای مردم نیز یا از بین رفته یا به شدت دچار آسیب شدهاند. روستانشینان بسیاری ناگزیر به مهاجرت به شهرها و روی آوردن به مشاغل کاذب شدهاند. آمار جرم و جنایت هم بسیار بالا رفته است. کشاورزان خانوادهای دارند که باید روزیرسانش باشند. از همین رو مجبورند به هر طریقی که شده درآمد کسب کنند. اینها درد کشاورزان است.”
نیمی از نخلستانهای خوزستان در آستانه خشک شدن
در طول یک تا دو ماه اخیر صحبتهایی که از سوی مشئولان منتشر شده است، این وضعیت نگرانکننده که در نتیجه شوری آب در خوزستان برای خرما، یکی ز محصولات ملی ایران، در حال وقوع است را تایید میکند. پیرو همین موضوع سید زینالعابدین موسوی، سرپرست فرمانداری ویژه آبادان، با اشاره به وضعیت کشاورزی و نخلستانهای آبادان تصریح کرد :
از پنج میلیون نخل این شهرستان، نیمی از آنها به دلیل کمآبی در حال خشک شدن هستند. قبل از جنگ تحمیلی، ۹ میلیون اصله نخل خرما در آبادان وجود داشت که از این تعداد چهار میلیون اصله از بین رفت و آثار آنها تاکنون نمایان است.
بیشتر بخوانید : محیط زیست ایران در خطر نابودی کامل ؛ باید واقعیات را به مردم بگوییم!
ناجی شهیبزاده، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان آبادان، نیز در رابطه با کاهش برداشت خرما و شوری آب در خوزستان و ذکر این نکته که راه چاره پرداخت حقآبه نخلداران است، میگوید :
پیشبینی ما برای برداشت خرما در سال جاری، ۴۰ هزار تن است که نسبت به سال گذشته کاهش ۵۰ درصدی را نشان میدهد. ۷۰۰ هزار اصله نخل در ۱۳ هزار هکتار نخلستان آبادان بیمه شده که کارشناسان در حال بررسی و برآورد خسارت وارده به آنها هستند.
توسعه ناپایدار نتیجه طرحهای نادرست است
برآیند عواملی نظیر دخالت در طبیعت، تصمیمات غیرکارشناسی، فقدان فضای دموکراتیک و گفتگومحور، به توسعه ناپایدار منجر میشود. بسیاری از طرحهای توسعه در اسران، بیش از آنکه به گشایشهای جدید بیانجامد. مسیرهایی را که پیش از این منجر به درآمدزایی میشدند را هم میبندند. کته جالب اینکه در مواردی قابل توجه، اتفاقا مسیرهایی بسته میشوند که از آزمونهایی کهن سربلند بیرون آمدهاند. نادیده گرفتن تمدنی که در جلگه خوزستان، قدمتی معادل با تمدت بینالنهرین دارد، از دیگر عوامل بیثمر بودن این طرحهاست.
در خوزستان کشت خرما قدمت بسیار بالایی دارد که حاصل فکر و زحمت مردم این استان است. آنها در طول قرنها با توجه به منابع اقلیمی در دسترس، به پرورش مواد غذایی مطابق با آب و هوای منظقه خود مشغول بودند. اما در نیجه طرحهای توسعهای به آب و خاکی که هزاران سال است خود مردم توانسته بودند میزان برداشت آن را کنترل کنند دستبرد زده است.
بیشتر بخوانید :
- خشکسالی در ایران ؛ خشکسالی در ۹۸ درصد مساحت کشور
- سایه جنگ آب بر سر ایران ؛ ۵ سال بیشتر وقت نداریم!
- توقف طرح احداث دریاچه مصنوعی از حقابه دریاچه ارومیه
منبع : ilna