پیش بینی قیمت دلار در آبان ماه امسال به منظور شفاف سازی فضای بازار در اختیار شما قرار گرفته است. به نظر شما با شروع دور دوم تحریمها علیه ایران، نرخ دلار در آبان 97 چقدر خواهد بود؟ در این مقاله، قصد داریم به سرنوشت قیمت ارز از 14 آبان به بعد بپردازیم.
در ماههای اخیر قیمت دلار شاهد نوسانات بسیار شدیدی بود. افزایش شدید قیمت دلار که از زمستان سال گذشته آغاز شده بود، در روزهای اخیر سیر نزولی پیدا کرده است. در حال حاضر، قیمت ارز پس از اعمال تحریمهای نفتی بر علیه ایران، به موضوعی داغ بدل گشته است، از این رو در این مقاله، سعی میکنیم حتی الامکان قیمت ارز در آبانماه سال 1397 را پیش بینی کنیم.
برای تعیین نرخ ارز در ماه های آینده مولفههای اقتصادی مختلفی وجود دارد که به وسیله آنها، امکان پیش بینی نرخ ارز با دقت زیادی وجود خواهد داشت. هرچند پیش از آن، باید به مسائل خاصی که اقتصاد ایران با آن رو به روست، نگاه دقیقتری بیندازیم.
خوانندگانی که پیش از این سلسله مقالات دلاری ما را مطالعه کردهاند، با دلایل افزایش قیمت ارز در دنیا آشنا هستند. هرچند، در ایران افزایش قیمت ارز، به دلایل منطقی روی نداده بود. به بیان دیگر، نمیتوان با بررسی مولفههای اقتصادی، دلیل افزایش قیمت ارز را مشخص کرد!
کمتر تحلیلگری در ماههای قبل، دلار 20 هزار تومانی را پیش بینی میکرد. اما با افزایش قیمت ارز به صورت تکانهای، برخی افراد حتی از دلار 25 هزار تومانی و یا بالاتر هم حرف زندند! اما دلیل این مساله چه بود؟
در واقع، صحبت از دلار 20 هزار تومانی توسط این افراد بر اساس محاسبات اقتصادی دقیق استوار نبود، بلکه یک دلیل بسیار واضح و روشن داشت. با توجه به فضای روانی جامعه، افزایش قیمت دلار منطقی به نظر میرسید. همزمان، بازار تحت تاثیر فضای روانی جامعه، واکنش نشان میداد و هم راستایی این دو موضوع باعث شد تا قیمت ارز در ایران سیر افزایشی بسیار شدیدی را تجربه کند.
به زبان خودمانیتر، در جایی که تحلیلگران اقتصادی بر اساس شاخصهای اقتصادی، افزایش قیمت ارز به محدوده بیست هزار تومان را، به خواب شب هم نمیدیدند، مردم عادی در کوچه و بازار، تاکسی، مترو، آرایشگاه و… قیمت دقیق ارز را پیشبینی کردهبودند! آیا این مساله بیانگر، بیسوادی تحلیلگران اقتصادی است؟ مسلما خیر…
پس چگونه این افراد عادی، قیمت دلار را به درستی پیش بینی کرده بودند؟ در واقع، این افراد قیمت دلار را پیش بینی نکرده بودند! قیمت دلار، بر اساس جو روانی جامعه افزایش پیدا میکرد. در این فضا، زمانی که یک هدف قیمتی برای دلار، در میان عامه مردم تخمین زده میشد، میزان تقاضا برای خرید در قیمت بالاتر افزایش پیدا میکرد… در نتیجه قیمت دلار به مقدار تخمین زده شده نزدیکتر میشد!
در بازار ارز نیز، متاسفانه جو روانی موجود در جامعه مبنی بر افزایش قیمت دلار، موجب افزایش شدید قیمت ارز شده بود. تنها تفاوتی که بین افزایش قیمت گوشت مرغ در مثال بالا و افزایش قیمت دلار وجود دارد، مصرفی بودن مرغ و توانایی تخمین دقیقتر مردم عادی، از قیمت تولید و… مربوط به آن است… در حالیکه در بازار دلار، برای مردم عادی این مولفهها قابل تخمین زدن نبود.
بیشتر بخوانید: بررسی قیمت خودروهای داخلی بعد از ریزش نرخ دلار
اما تنها دلیل افزایش قیمت دلار در ایران، به مساله جو روانی در جامعه باز نمیگشت. در ابتدا، مسائلی همچون کاهش عرضه دلار از سوی دولت، موجب بی پاسخ ماندن قسمتی از تقاضا و در نتیجه افزایش قیمت آن شده بود. در جای دیگر، با توجه به مولفههای اقتصادی همچون تفاوت تورم داخل کشور و تورم آمریکا و اعمال نشدن این تفاوت در قیمت دلاری که به دست دولت کنترل میشد، افزایش قیمت ناگهانی دلار در جایی که کنترلی در بازار اعمال نمیشود، قابل پیش بینی بود.
برای درک هرچه بیشتر دلایل افزایش قیمت دلار که به شیوه کنترل قیمت ارز و… مربوط میشود، به سری مقالات دلاری تکراتو مراجعه نمایید. همزمان، شیوه تخمین قیمت واقعی دلار و نظر تحلیلگران برجسته داخل و خارج کشور در این مقالات وجود دارد.
بیشتر بخوانید: قیمت واقعی دلار در ایران چقدر است
با این تفاسیر، به سراغ پیش بینی قیمت دلار در آبان 97 میرویم. به دلایل مختلف اعلام قیمت دقیق دلار در ماههای آینده ممکن نیست، اما میتوان برآوردهایی بر اساس استدلال داشت
نکته: برای درک بهتر غیرقابل پیش بینی بودن قیمت دلار به موضوعی ساده توجه کنید. در ایران، معاملات آتی با واسطه بورس انجام میگیرد. در این معاملات، قادر به خرید سکه و… در ماههای آینده خواهید بود. به عبارت دیگر، در صورتیکه تعیین قیمت دلار در ماههای آینده به شکل دقیق ممکن بود، تقریبا وجود چنین بازاری بی معنا میشد. تصور کنید فردی با دانستن سیر دقیق صعودی یا نزولی قیمت ارز، به چه درآمد افسانهای دست پیدا میکرد!
پیش بینی قیمت دلار در آبان ماه با کمک مولفههای اقتصادی
برای تخمین قیمت دلار در آبان به کمک شاخصهای اقتصادی باید به تورم و نقدینگی توجه داشته باشیم. در مدل استاندارد تعیین قیمت ارز، با مبنا گرفتن سال پایه و تفاوت میزان تورم میتوان به رقم واقعی قیمت دلار رسید. در بازار تعادلی، قیمت واقعی دلار با قیمتی که عرضه و تقاضا تعیین میکند، چندان تفاوتی نخواهد داشت.
بر همین اساس، از مقاله دکتر پویا ناظران که در مدل استاندارد تعیین قیمت واقعی ارز، تمامی مولفهها را به درستی لحاظ کرده است، استفاده میکنیم.
آخرین جهش ارزی کشور به جز ماههای اخیر، مربوط به سال 1391 است. پس از شروع روند افزایشی، در نهایت در سال 92 قیمت ارز به تعادل رسید، قیمت تعادلی ارز در این سال 3500 تومان بود. به بیان دیگر، قیمت دلار در بازار آزاد، در این محدوده قیمتی، خریدار و فروشنده داشت.
در خردادماه سال 1392 کل نقدینگی کشور، 470 هزار میلیارد تومان گزارش شد. تا پایان سال 96، رقم نقدینگی به 1530 هزار میلیارد تومان رسیده است. در نهایت با توجه، به سیر افزایش نقدینگی، کل نقدینگی کشور تا تیرماه 1397، به 1660 هزار میلیارد تومان میرسد.
نکته: با توجه به مشخص نبودن میزان رشد نقدینگی دو کشور در حال حاضر، به همان اعداد استناد میگردد.
در طول این بازه زمانی، دلار آمریکا نیز 1.33 برابر رشد نقدینگی داشته است. به بیان دیگر، در جایی که نقدینگی ایران، 3.5 برابر شده است، نقدینگی آمریکا نیز بدون تغییر نمانده است. بنابراین، ضریب افزایش نقدینگی کشور از سال 92 تا کنون، برابر 2.6 برابر است.
در طول این بازه زمانی اقتصاد ایران 18 درصد رشد داشته است، در حالیکه اقتصاد آمریکا تنها 11 درصد رشد کرده است. از این رو، رقم نهایی قیمت واقعی دلار، باید از حاصل ضرب، افزایش نقدینگی در قیمت سال پایه، به میزان 7 درصد کمتر باشد.
با توجه به تامین قسمت عمده مایحتاج دلاری کشور بر اساس فروش نفت، قیمت فروش نفت باید در معادله لحاظ شود. در سال 92 قیمت نفت به ازای هر بشکه، 110 دلار بوده است. در زمان نگارش این مقاله، قیمت هر بشکه نفت، سی درصد کاهش داشته است. بنابرین، با توجه به کاهش قیمت فروش نفت، این مساله باید در معادله لحاظ شود.
از سوی دیگر، با توجه به افزایش میزان صادرات ایران به میزان حداقل دو برابر سال مبنا، باید قیمت دلار در کشور بر این اساس تعدیل شود. به بیان دیگر، با افزایش صادرات، قدری از میزان مورد محاسبه در قیمت دلار کاسته خواهد شد.
نکته: در حال حاضر، قیمت هر بشکه نفت به 84 دلار به ازای هر بشکه رسیده است.
نکته: بر اساس دیتاهای رسمی، میزان صادرات از واردات پیشی گرفته است. به بیان دیگر، کل واردات رسمی کشور، با ارز حاصل از صادرات جبران خواهد شد. از سوی دیگر، با افزایش قیمت ارز در بازار آزاد، دو نرخی شدن دلار و افزایش نظارتها، باعث کاهش میزان قاچاق یا واردات غیر رسمی به شکل معناداری در کشور شده است.
با جمع بندی موارد فوق الذکر و بر اساس شرایط داخلی و خارجی، پیش بینی قیمت دلار در آبان ماه 97 رقمی در حدود 8500 تومان را نشان میدهد. در آبان 97 نرخ دلار بسته به تصمیمات ارزی دولت، تعیین خواهد شد. هرچند در نهایت، قیمت آن باید در بازار آزاد تعیین شود.
بیشتر بخوانید: ارزش ریال ایران ؛ بررسی قدرت خرید ریال در برابر دلار با زبانی ساده
نکته: با فرض کاهش میزان صادرات نفت ایران در آبان ماه و نصف شدن میزان صادرات نفت ایران، حداقل به میزان فروش نفت ایران در سال مبنا خواهیم رسید. با توجه به افزایش فوق العاده میزان صادرات نیز کشور با کمبود ارزی مواجه نخواهد شد.
نکته: در محاسبات فوق، به جای نرخ تورم از افزایش نقدینگی استفاده شده است. با توجه به کنترل نرخ تورم در کشور به وسیله تزریق ارز در بخشهای خاص که منجر به کنترل قیمتها خواهد شد، میتوان نرخ دلار در آبان را حدود 7000 تومان تخمین زد.
و البته همان طور که در بالا نیز گفته شد، با استفاده از روش تحلیل استاندارد میتوان قیمت دلار در آبان ماه را حدود 8500 تومان پیش بینی کرد. هرچند این قیمت در شرایطی است، که دولت قصد کنترل بازار آزاد ارز را داشته باشد. البته بحث روانی که مهمترین عامل افزایش قیمت دلار است در این محاسبه لحاظ نشده است.
پیش بینی قیمت دلار در آبان 97 بوسیله تحلیل تکنیکال ارز
در تحلیل تکنیکال، به جای پرداختن به عوامل قیمت ارز، به روند قیمت ارز توجه میشود. به بیان دیگر قیمت واقعی کف بازار و نحوه خرید و فروش دلار، به عنوان مبنایی در محاسبات لحاظ میشود.
هرچند با توجه به کمبود و نقص اطلاعات موجود، امکان تحلیل دقیق قیمت ارز در آینده وجود ندارد. مگر در شرایطی که نمودارهای قیمت ارز، به طور کامل در دسترس باشد. از سوی دیگر، تحلیل تکنیکال نیز در پیش بینی قیمت دلار در آبان ماه و پس از اعمال تحریم نفتی با یک اشکال اساسی رو به خواهد شد.
در شرایط عادی، تحلیل و پیشبینی نرخ دلار که تمام قوانین تحلیل تکنیکال و فوندامنتال بر اساس آن ایجاد شده، وجود عاملی موثر که هر لحظه امکان تغییر شرایط را دارد، لحاظ نشده است. به بیان دیگر، این قوانین برای بازار آزاد تعیین شدهاند، اما در ایران، دولت به عنوان عامل اصلی تامین و عرضه کننده ارز شناخته میشود. از این رو، هر گونه تغییر در نحوه تزریق ارز به بازار، به طور کلی روند قیمتی بازار را عوض میکند.
بیشتر بخوانید: ابرتورم چیست ؛ آیا ایران نیز با یک ابرتورم روبرو است؟
هرچند، با اتکا به بعضی از قوانین مربوط به تحلیل تکنیکال، تا حدودی امکان تشخیص روند قیمت در بازار وجود دارد. از این رو، برخی از تعاریف مهم که در این روزها بسیار شنیدهاید را در اختیار شما قرار میدهیم. به وسیله این ابزارها و تشخیص جو روانی بازار –به زبان خودمانی، چیزی که در جامعه میشنوید!- سمت و سوی، صعود یا نزول قیمت را متوجه خواهید شد.
سطوح مقاومت و حمایت قیمت: در مسیر صعود و نزول قیمت، همواره در بعضی قیمتهای خاص، روند متوقف میشود. به بیان ساده، هر اندازه روند قیمتی در آن سطح خاص، مدت بیشتری متوقف بماند و معاملات بیشتری در آن انجام شود، آن سطوح دارای اهمیت بیشتری هستند.
دلیل این مساله نیز، بسیار ساده است. فرض کنید، عده زیادی از خریداران ارز، با قیمت 13000 تومان، دست به خرید زده باشند. قیمت سیر صعودی پیدا میکند و ناگهان با تغییر روند به سمت کاهش قیمت حرکت میکند، تا اینکه دوباره به 13 هزار تومان میرسد. در این شرایط، برخی از خریداران قبلی، دست به فروش میزنند ولی با کاهش قیمت از این سطح، بخشی زیادی از خریداران، به امید افزایش دوباره قیمت، از فروش سر باز میزنند.
این مساله در روند صعودی قیمت نیز، به همین شکل انجام میپذیرد. بنابراین، عبور از سطوح مقاومت قیمتی، معمولا بسیار دشوارتر است. هرچند در صورت عبور به اندازه 3 درصد از این سطوح، تا مقاومت بعدی یا حمایت قبلی صعود یا نزول پیدا میکند.
با توجه به روند قیمتی در ماههای گذشته، قیمت دلار از سمت بالا با مقاومت 20 هزار تومانی رو به روست. از سوی دیگر، سطوح مقاومت و حمایتی، 13، 10 و 8 هزار تومانی نیز دارای اهمیت هستند. بنابراین بسته به شرایط حال حاضر قیمتی، میتوان گفت دلار دارای ثبات و تعادل شده است. – اعداد به صورت مصنوعی رند شدهاند.-
هرچند در صورت کاهش یا افزایش قیمت، به صورتیکه ذکر شد. امکان سقوط یا افزایش قیمت دلار وجود دارد.
چرخههای زمانی: احتمالا شما نیز شنیدهاید که قیمت کالایی خاص همواره در اسفندماه افزایش پیدا میکند یا در ماه محرم کاهش پیدا میکند. چرخههای زمانی، بسته به تعداد تکرار و… قابل اتکا هستند. در مورد بازار ارز نیز، این چرخهها قابل اتکا هستند، بنابراین افرادی که در شغلهای مختلف فعال هستند، همواره سعی میکنند تا از این چرخهها در پیش بینی نرخ دلار در روزهای آینده نهایت استفاده را ببرند؛ هرچند در شرایط فعلی، روش چندان قابل اعتمادی نیست.
پیش خور شدن خبر: این اصطلاح به این معناست، که قبل از به وقوع پیوستن یک اتفاق، بازار به آن واکنش نشان میدهد. درک این مساله نیز بسیار ساده است. در شرایطی که بیم و امید یکسانی در جامعه وجود داشته باشد، همه سعی میکنند به نوعی از آن استفاده کنند. بنابراین، روند خرید و فروش یا افزایش و کاهش قیمت شکل میگیرد. هرچند با رسیدن به موعد مورد نظر، دیگر آن خبر از اعتبار ساقط میشود.
مثال عملی این مساله، اجرایی شدن تحریم نفتی ایران توسط آمریکا در آبان ماه است. بدیهی است، تمام فعالین اقتصادی، برای جلوگیری از تحت تاثیر قرار گرفتن از این تحریمها، دست به اقدام بزنند. قسمتی از این فعالین اقتصادی و افراد عادی جامعه که توانایی خرید دلار را دارند، در بازار ارز دست به خرید میزنند.
بیشتر بخوانید: پیشبینی کاهش قیمت دلار در ایران ؛ از تئوری احمق بزرگتر تا قطعه ۵۹۸ بهشت زهرا
هرچند پس از رسیدن به موعد زمانی خاص، با تغییر نکردن شرایط کشور، دست به فروش میزنند. این مساله، در ایران نیز مانند سایر نقاط دنیا، کاملا قابل اتکا است. به صورتیکه با نگاهی به شاخص کل بورس اوراق بهادار در روزهای حساس تاریخ کشور، این مساله به روشنی قابل درک است.
به عنوان مثال، در طول مذاکرات هستهای با گروه پنج به علاوه یک، روند قیمتی همواره حالت یکسانی داشت. پیش از انجام مذاکرات و در روزهای نزدیک به نشست، شاخص کل که نشانگر وضعیت کلی بازار است، به شدت رو به رشد بود.
هرچند فارغ از نتیجهای که در این نشستها گرفته میشد، قیمتها حداکثر تا یک هفته به صورت تعادلی یا مثبت وجود داشتند، ولی پس از آن به شدت ریزش میکردند. به عبارت دیگر، خبر پیش خور شده بود و اکنون زمان مساعدی برای خروج از سهام و گرفتن سود بود. در سایر بازارها، متاسفانه امکان سنجش مستقیم به علت نبود دیتا وجود ندارد، ولی مساله پیش خور شدن خبر، قطعا به قوت خود باقیست.
بنابراین پیش بینی قیمت دلار در آبان ماه را میتوان در یک جمله خلاصه کرد:
قیمت دلار در آبان همچنان سیر نزولی خواهد داشت
نتیجه: امکان تحلیل قیمت دقیق دلار در ایران از سوی هیچکس وجود ندارد… هرچند، قیمت واقعی دلار بر اساس نظر تحلیلگران مختلف، قطعا زیر ده هزار تومان است. با این حال، با توجه به سطوح حمایت و مقاومت، همچنین زیر نظر گرفتن جو روانی بازار، امکان پیش آگاهی از روند صعودی یا نزولی قیمت ارز وجود دارد.
بیشتر بخوانید: کم ارزش ترین ارزهای جهان ؛ با بی ارزشترین واحدهای پولی دنیا آشنا شوید
نکته: با توجه به رقم کل نقدینگی کشور و نسبت نقدینگی بین مردم و بخش دولتی، متهم کردن مردم در افزایش یا کاهش قیمت ارز و… درست نیست. در واقع، در صورت اجرایی شدن دولت الکترونیک و سیستمهای نظارتی مردمی، افزایش شفافیت مالی و تراکنشهای درون شبکه بانکی و… از تلاطم در بازار ارز و سکه، به مقدار زیادی کاسته خواهد شد.
بیشتر بخوانید:
- آیا دولت الکترونیک توان مقابله با فساد را دارد؟ جهرمی پاسخ میدهد
- بازار ثانویه ارز چیست ؛ مقالهای تحلیلی درباره دلار و بحران ارزی کشور
منابع: