فواید و زیان های فناوری و رشد و پیشرفت آن یکی از بحثبرانگیزترین موضوعات هزاره سوم است. صاحبنظران و دانشمندان در سراسر جهان با رویکردهای مختلف به این موضوع نگاه میکنند. برخی نیز فارغ از بحثها به دنبال راهحلهایی برای کاهش زیانهای فناوری هستند. این نوشتار از تکراتو سعی دارد فواید و زیانهای فناوری در محیط زندگی را زیر ذره بین ببرد.
برخی باور دارند که زیان های فناوری بیش از فواید آن است و همین موضوع فاجعهای در سبک زندگی ما را سبب شده است. در سوی دیگر برخی نیز باور دارند که باید قدردان پیشرفتهای فناورانه عصر خود باشیم. شکی نیست که جهانی که در آن زندگی میکنیم به شدت تحت تاثیر تکنولوژی است. هر عینکی که بر چشم داشته باشیم فرقی نمیکند، فناوری عنصری بسیار کلیدی در محیط زندگی ماست. با این حال اگر روند وابستگی روزافزون ما به نمودهای مختلف فناوری ادامه داشته باشد، به مشکلاتی برمیخوریم که زندگی فردی و اجتماعی ما را تحت شعاع قرار میدهد.
فواید و زیان های فناوری در محیط زندگی چیست؟
پیش از آنکه به سراغ هرگونه نتیجهگیری برویم. باید ترازو خود را آماده کنیم تا فواید و زیان های فناوری را سبک و سنگین کنیم. پژوهشگران عرصه فلسفه علم و فعالان حوزه تکنولوژی با نگرشهای مختلف فهرستهایی از سود و ضررهای فناوری تهیه میکنند. چنین کاری دو هدف میتواند داشته باشد: نخست بهبود نسخههای بعدی فناوریهای مختلف در جهت کارآمدتر بودن و کاهش آسیب و در ادامه تبیین سبک زندگی مناسب با عصر تکنولوژی.
فواید فناوری
ترازوی فواید و زیان های فناوری به هر سمتی که بیشتر سنگینی کند، به قطع نمیتوانیم اثرات مثبتی که تکنولوژی بر زندگی ما میگذارد را نادیده بگیریم. دنیای امروز ما به لطف دستاوردهای فناورانهاش تغییرات اساسی را به خود دیده است. تصور کنید یک فرد معمولی را از شهر لندن قرن ۱۳ به لندن امروزی بیاوریم. آنچه او با آن مواجه میشود، همان تحول اساسی است که جان مایه این مطلب است.
کسب و کارها به دنبال کارایی بیشتر هستند
حد نهایی مفید بودن برای هر فناوری این است که کارایی یک چرخه کسب و کار را افزایش دهد. به بیان ساده یعنی وظایف را در مدت زمان کوتاهتری انجام دهیم. از درایوهای اشتراکی و ایمیلها گرفته تا فرآیندهای مختلف تجاری نظیر ارتباطات، هماهنگی و اجرا زیر سایه فناوری هر روز سریعتر و بدون دردسرتر میشوند.
- بیشتر بخوانید: با برترین شرکت های تکنولوژی جهان آشنا شوید
به طور کلی هرچه یک کسب و کار کاراتر، سودآوری آن بیشتر. کارایی عنصر مهمی برای رشد نیز به شمار میآید. صاحبان سرمایه اذعان دارند کههمواره در پی افزایش سودآوری هستند. کسب و کارها دائما در حال رصد و سنجش فرآیندها و سامانههای خود هستند تا از زمان و هزینه بکاهند تا در نهایت سود بیشتر به دست آورند.
فناوری صندوق پسانداز زمان است
در ادامه بحث فواید و زیان های فناوری باید به یکی از آشکارترین فواید آن یعنی صرفه جویی در زمان اشاره کرد. اگر توانایی خود را در این راستا افزایش دهیم که یک وظیفه را در مدت زمان کمتر انجام دهیم، میتوانیم از زمان ذخیره شده برای پیشبرد فعالیتهای مهمتر خود استفاده کنیم. در قرن بیست و یک به کمک فناوری نظیر پخت و پز، رفت و روب، مشاغل و ارتباطات سریعتر و بهینهتر انجام میگیرند.
اتوماسیون فرآیندهای دستی و سنتی اداری یکی از بهترین مثالها موفقیت فناوری در ذخیره زمان است. بسیاری از شرکتها برای ارتباطات خود از وبینارها و قرار ملاقاتهای آنلاین استفاده میکنند. استفاده از اپلیکیشنها نیز به عاملی کلیدی در این زمینه تبدیل شدهاند.
نمیتوان منکر شد که فناوری ارتباطات را متحول کرده است
دگرگونی اساسی در ارتباطات را باید یک برگ برنده جدی در بررسی فواید و زیان های فناوری را دانست. این موضوع به ویژه یک فایده مهم کامپیوترها به شمار میآید. اگر با نگرشی به وسعت تاریخ بشر نگاه کنیم، مدت زمانی زیادی نگذشته از روزگاری که برقراری ارتباط میان دو فرد در دو نقطه دور در جهان امر غیرممکنی و حتی تصورش هم محال بود. واقعا باید به این موضوع فکر کنیم. زیاد نمیگذرد از دورانی که کبوترها و چاپارها مسئولیت برقراری ارتباطات را بر عهده داشتند. امروزه مردم در اقصینقاط جهان حضور فیزیکی دارند ولی ارتباطاتشان بسیار به هم نزدیک شده است.
میتوانید در کافهای در یکی از خیابانهای پراگ در حال نوشیدن قهوه باشید و با دوست خود در سیدنی که حتی ساعت متفاوتی از روزش را سپری میکند، بواسطه اسکایپ، واتساپ و غیره صحبت کنید. ارتباطات به لطف تکنولوژی به شدت بهینه شدهاند. اما آیا این بدان معناست که سطح خوشبختی انسان نیز افزایش یافته است؟
فناوری خطر وقوع جرایم سایبری را کاهش میدهد
یکی از بزرگترین فواید فناوری متوجه جهان دیجیتال است. همه روزه الگوریتمهای هوش مصنوعی (AI) بیش از پیش توسعه مییابند تا انحرافات هرچند جزئی الگوها از حالت نرمالشان را مورد شناسایی قرار دهند. استفاده از هوش مصنوعی برای شناسایی حملات سایبری هنوز قدمهای اولیه خود را طی میکند، اما پیشرفتهای تکنولوژی این انتظار را بوجود آورده تا روزی بتوانیم آنها را ریشهکن کنیم. آمارها نشان میدهند وقوع حملات و جرایم سایبری در حال کاهش است.
زیان های تکنولوژی
برخی معتقدند زیان های فناوری اگر بیشتر از فواید آن نباشد، کمتر از آن هم نیست. با اینکه در عصر دیجیتال زندگی میکنیم و با هر کلیک میتوانیم به دادههای بسیاری دست یابیم، اما غافل شدن از زیانهای فناوری نیز جایز نیست. از شبکههای اجتماعی که بسیاری از عادات شخصی ما را تغییر دادهاند گرفته تا فناوریهایی که ذهن ما را تنبل و تنبلتر میکنند.
وابستگی ؛ عنصری کلیدی در بررسی فواید و زیان های فناوری
هر روز که میگذرد، برای انجام سادهترین امور که بعضا حتی از درک ما نیز خارج شدهاند، بیشتر و بیشتر به فناوری وابسته شدهایم. یک مثال متداول استفاده از تاکسیهای اینترنتی است. مثال دیگری اپلیکیشنهای مسیریابی مبتنی بر GPS هستند که همهجا را مثل کف دستشان میشناسند.
بسیاری از مردم امروزه از یاد گرفتن و به خاطر سپردن مسیرهای عبور و مرور روزمره خود طفره میروند. توجیه نیز ساده است: «گوگل مپس همه راهها را بلد است.» شکی نیست که فرآیندها سادهتر و بیدردسرتر میشوند، اما با ذهنی که هرروز تبدلتر میشود میخواهیم چه کنیم؟
فناوری متعلق به پچه پولدارهای کاخنشین است
اگرچه فناوری به جزئی جداناپذیر از زندگی بسیاری از ما تبدبل شده است، اما با نگاهی گذرا به اطرافمان میتوانیم به راحتی افرادی را ببینیم که از پس هزینههای استفاده از تکنولوژیهای روز برنمیآیند. این موضوعی است که شکاف میان طبقات جامعه را افزایش میدهد.
بسیاری از فناوریهایی که توسط نهادهای مختلف عرضه یا مورد استفاده قرار میگیرد، هزینهبر هستند. هر چقدر هم که از مزایای سلامتی «اپل واچ» سخن به میان آوریم، نمیتوانیم دست همه آدمهای کوچه و خیابان این گجت کاربردی را ببینیم. در نتیجه به عنوان یکی از بزرگترین نقاط ضعف، فناوری تنها به کسانی تعلق دارد که از پس خرید آن بر میآیند.
هر روز بیکارتر از دیروز
با وجود تکنولوژی که کارایی وظایف ما را چندین برابر کرده، این احتمال نیز وجود دارد که پیشرفتها در حوزههایی مانند فناوری اطلاعات و فناوری زیستی به زودی انسان را نیز به کنار برهانند و جایگزین او در انجام وظایف شوند. این موضوع میتواند آیندهای با امنیت شغلی بسیار پایین را به ارمغان بیاورد.
امروزه بسیاری از تکنولوژیها ترجیح میدهند تا از اتوماسیون و فناوریهای نوین به جای نیروی کار انسانی در محیط کار استفاده کنند. ماشینها حقوق ثابت ماهیانه ندارند، بیمه نمیخواهند، خطر آسیبدیدگی ندارند و مهمتر از همه دقت و سرعت کار آنها بسیار بالاتر است.
سوء عملکرد؛ بزرگترینِ مضرات فناوری
بزرگترین نقص فناوری این است که از دل فرآیندهای ماشینی بیرون میآید. تحت چنین شرایطی یک لغزش کوچک در عملکرد میتواند موقعیتی غیرقابل کنترل را ایجاد کند. در نتیجه یک عیب کوچک میتواند یک شکست همهجانبه را به دنبال داشته باشد که حتی میتواند به قیمت جان یک انسان نیز بیانجامد.
در این نوشتار فواید و زیان های تکنولوژی در محیط زندگی قرن بیست و یکیمان را به بحث گذاشتیم. نه میخواهیم و نه میتوانیم در مورد مفید یا مضر بودن فناوری در محیط زندگیمان قضاوت کلی کنیم. تنها زمان است که میتواند تکنولوژی را به بوته اعتبارسنجی بکشاند.
خلاصهای از آنچه گفتیم
فواید فناوری :
- فناوری کارایی هر فعالیت و وظیفهای را افزایش داده و به آن سرعت میبخشد.
- استفاده از فناوری منجر به صرفه جویی در زمان میشود.
- فناوری ارتباطات را در سطح جهانی بهبود بخشیده و اتصالات فوقسریع را مهیا کرده است.
- فناوریهایی نظیر هوش مصنوعی به کاهش خطر وقوع جرایم سایبری منجر شده است.
زیانهای فناوری:
- وابستگی روزافزون به تکنولوژی بیش از همیشه پویایی را از زندگی ما ربوده است.
- فناوری تهدیدی جدی برای امنیت شغلی انسانها است و احتمالا به زودی جایگزین آن خواهد شد.
- فناوری چیزی نیست که هر کسی از عهده هزینههای آن بربیاید.
- یک نقص کوچک در یک فرآیند فناورانه میتواند یک تاثیر منفی عمیق را برجا بگذارد.
نظر شما در مورد فواید و زیانهای فناوری چیست؟ آیا به آینده آن امیدوار هستید؟ نظر خود را با تکراتو در میان بگذارید.
بیشتر بخوانید:
- بهترین گوشی های هوشمند 2019 ؛ بهترین تکنولوژیها در برترین موبایلهای سال
- تکنولوژی مخصوص محرم ؛ از محل پخش غذای نذری تا واقعیت مجازی کربلا
- نگاهی به تکنولوژی های استفاده شده در جام جهانی 2018 روسیه
منبع: redalkemi