موسسه بینالمللی ECA بهتازگی فهرست گرانترین شهرهای دنیا برای زندگی در سال ۲۰۱۸ را اعلام کرده است. در این نوشته با 9 مورد از این شهرها آشنا خواهید شد.
در بخش اول نوشته گرانترین شهرهای دنیا برای زندگی در سال 2018 به مرور 9 شهر پرداختیم. این رتبه بندی که توسط موسسه بین المللی ECA انجام شده، شهرهای جهان را بر اساس هزینههای یک سبد کالای عادی و خدمات روزمره مورد بررسی قرار میدهد که برای مطالعه قسمت اول آن میتوانید به مطلب “با گرانترین شهرهای جهان برای زندگی در سال ۲۰۱۸ آشنا شوید (بخش اول)” مراجعه کنید.
- بیشتر بخوانید: ارزان ترین شهرهای جهان برای زندگی و سفر در سال 2018 میلادی
گرانترین شهرهای دنیا برای زندگی در سال 2018
در ادامه این فهرست با تکراتو همراه باشید تا به معرفی و بررسی 9 مورد دیگر از گرانقیت شهرهای جهان برای زندگی و سفر بپردازیم:
۹. اسلو، نروژ
این شهر زیبا در اعماق آبدره اسلو و در احاطه تپههای واقع شده است و یکی از گرانترین شهرهای دنیا برای زندگی به شمار میآید. با وجود زمستانهای سرد و تاریک، ماهیت گرم نروژیها و کافههای دنج؛ اسلو، بسیاری از گردشگران را به خود جلب میکند. تابستانها با کافهها و پارکهای پیادهرو سرگرمکنندهاند.
اگرچه امروز، اسلو بزرگتر از دیگر شهرهای نروژ است، اما تا قرن نوزدهم، برگن (محل ظهور موج اول گروههای سبک بلک متال) شهر بزرگ و مهم نروژ محسوب میشد و پس از آن، اسلو رشد کرد. پس از آتشسوزیهای ویرانگر سال 1624، پادشاه دانمارک (در آن زمان، نروژ مستعمره دانمارک بود)، کریستیان چهارم دستور داد که یک شهر جدید در پشت محافظ قلعه آکرشوس ساخته شود.
پس از این بازسازی، او نام شهر را به کریستیانا تغییر داد و در نهایت در سال ۱۹۲۵ دوباره به نام اسلو تغییر نام داد، نامی که قبل از هفدهم به آن نام خوانده میشد. همچنین با توجه به سبک معماری آن دوره، خیابانهای اسلو کاملا مستقیم و منظم ساخته شدند و به همین جهت بود که به کریستیانیای قدیم “کوادراتورن” به معنای منطقه مربعی هم میگفتند.
جاذبههای توریستی
اسلو، شهری بزرگ با جو شهری کوچک است. “پارک مجسمههای ویگلند”، “موزه ادوارد مونک” و “موزه مردمی بیگدوی” میتوانند جلوهای از گذشته و حال، نه تنها اسلو بلکه کل نروژ را پیش روی بازدیدکنندگان قرار دهند. اما برای علاقهمندان به طبیعت، تماشای تپهها و جنگلها اسلو در روزهای تابستان میتواند لذتبخش باشد.
در پایتخت نروژ، ساختمانهای مرکزی و مقر بیشتر سازمانهای ملی و دولتی و همچنین تعدادی از شرکتهای بزرگ تجاری قرار دارد. این شهر همچنین مرکز حمل و نقل نروژ است، بسیاری از مسافران باید برای سفر به سایر نقاط نروژ از اسلو (در اینجا ایستگاههای راهآهن برای تمام نروژ وجود دارد) عبور کنند. اسلو همچنین مرکز جمعیتی نروژ با حدود ۶۰۰ هزار نفر است. حدود یک سوم جمعیت نروژ در سواحل آبدره اسلو زندگی میکنند. شهر اسلو همچنین شهری جهانی است که بخش قابلتوجهی از جمعیت آن از نقاط دیگر نروژ و جهان به اینجا مهاجرت کردند.
۸. سئول، کره جنوبی
کمتر شهری در جهان از نیویورک و لندن بهلحاظ تراکم جمعیت و شمار مردم فراتر میرود، اما سئول یکی از همان معدود شهرهای پر از شگفتی است. پایتخت کره جنوبی که کمتر از 10 میلیون نفر جمعیت دارد، یکی از بزرگترین شهرهای جهان بهلحاظ رشد اقتصادی و یکی از گرانترین شهرهای دنیا برای زندگی به حساب میآید. اما شاید آنچه که سئول را از شهرهای مشابه خودش متمایز میکند، ترکیبی از کهنه و نو، نوآوری مدرن و سبک کلاسیک است.
تاریخ غنی شهر به قرن هجدهم قبل از میلاد برمیگردد. زمانی که “ویریِسئونگ” پایتخت پادشاهی بکجو (یکی از سلسلههای پادشاهی در جنوب غربی کره) نامیده میشد. بازدیدکنندگان از این شهر دیدنی با قدم زدن در شهر میتواند تاثیر دنیای گذشته را در سئول امروزی ببینند. در سئول، غیر معمول نیست که معابد باستانی و بناهای تاریخی با معماری سنتی درست در کنار آسمانخراشهای فوق مدرن قرار بگیرند.
این ترکیب بینظیر اما هنوز قابلتوجه از نو و کهنه؛ فضای منحصر به فرد و فرهنگ غیر معمولی را پدید آورده که نمیتوان در شهرهای دیگر دید. ادغام گذشته و حال میتواند در موسیقی، هنر، غذا، تکنولوژی و فرهنگ عامه نیز دیده شود. سئول با حفظ ریشههای تاریخی خود، همچنان به سرعت در حال رشد است. این شهر منحصر به فرد، صاحبان و مدیران آژانسهای مسافرتی در سطح جهانی با لوکسترین تامینکنندگان را به اینجا کشانده است.
۷.توکیو، ژاپن
توکیو به طور منحصر به فردی با دیگر کلان شهرهای مدرن دنیا تفاوت دارد. این شهر، تصویرِ شهر مدرنی را به نمایش گذاشته که گویی مداوما در حال حرکت است، آنهم با پر انرژیتر و شلوغتر از لندن است.
علاوه بر ظاهر توکیو ، سبکی که کل شهر با آن بنا شده هم عجیب است. مرکز شهر توکیو، سادهتر از بسیاری از مراکز شهرهای بزرگ جهان است و بیشتر همچون مجموعهای از شهرهای مختلف به نظر میرسد که همه سیستم حمل و نقل عمومی که با بازدهی حداکثری به همدیگر متصل شدهاند. هر کسی که به نحوی دچار “تگناهراسی”، بهتر است از پایتخت ژاپن دوری کند!
تراکم جمعیت این شهر ۵۰ درصد بیشتر از لندن است و به نظر میرسد که در توکیو همهچیز با سرعت ۱۰۰ کیلومتر در ساعت در حال حرکت است. توکیو، از آن دست شهرهایی است که امکان ندارد حداقل برخی از دیدنیهای آن را دوست نداشت. میتوان در مرکز خرید، آکیهابارا، “شهر برقی” کالاهای ارزانتر و به صرفهای پیدا کرد. ناحیه “گینزا” از مکانهای دیدنی توکیو است که “بازار سوکیجی” (بزرگترین بازار ماهی جهان) در آن قرار دارد. بازدیدکنندگان میتوانند از زیبایی درختان گیلاس شکوفا در “پارکهای شینجیو” لذت ببرند یا با “مثلث هنر روپونگی” یا “موزه ملی توکیو” ذهن خود را معطوف فرهنگ محلی کنند.
۶. لواندا، آنگولا
لواندا که زمانی شهری جنگزده بود، حالا یک شهر مدرن است که در آن صلح و صفا حکمفرماست و جایگاهی را در فهرست گرانترین شهرهای دنیا برای زندگی به خود اختصاص داده است. با توجه به پیشرفتهایی که در این کشور رخ داده، مراکز تجاری و فرهنگی تاریخی شهر کاملا بازسازی شدهاند. امروز در لواندا میتوان هتلها، کافهها و مراکز خرید لوکس را در دل منطقهای با آب و هوای گرمسیری مشاهده کرد. علاوه بر این در لواندا، سواحل اعیانی و شیک زیادی در امتداد شبه جزیره، وجود دارند از جمله ساحل سانگانو در جنوب شهر.
در خیابانهای لواندا پورشه و سایر اتومبیلهای اسپرت را نیز میتوان مشاهده کرد. شهر لوندا هنوز تحت بازسازی است، اما با همه این تازگی، هنوز هم میتوان از آثار تاریخی زیادی را در آن پیدا کرد. از جمله “قلعه پرگوس سان میگوئل” ساخت سال 1576 به دست پرتغالیها که امکان مشاهده شهر از روی تپهها را فراهم میکند. “موزه وزارت دفاع” نیز در همین محل قرار گرفته که میتواند برای بسیاری از بازدیدکنندگان داستان غمانگیز استقلال آنگولا و جنگ داخلی در دهههای ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ را بازگو کند.
جاذبههای توریستی
“موزه مرکز شهر” نیز یکی از زیباترین جاذبههای لواندا است. این موزه در ابتدا در منطقه “فورتالیزا” در دهه 1930 ساخته شد، اما با توجه به زیاد شدن حجم آثار تاریخی و گسترش کلکسیونها مجبور به تغییر محل موزه و انتقال آن به ساختمانی بزرگتر شدند. بردهداری، به مدت صدها سال در آنگولا وجود داشته، تعداد زیادی از مردم محلی به اقیانوس اطلس برده میشدند و دیگر هرگز باز نمیگشتند. این موزه، میتواند داستان آن انسانهای بیگناهی را نیز بازگو کننده کند. علاوه بر این، این موزه در کنار یک بنای تاریخی تراژیک دوران بردهداری قرار دارد؛ “کاپا دا کاسا گرانده” که در آن بردهداران، بردگان را پیش از فرستادن به آمریکا، غسل تعمید میدادند.
“پارک ملی کیساما”که در حدود ۸۰ کیلومتری مرکز لواندا قرار دارد، بهخوبی غنای حیات وحش آنگولا را نشان میدهد. این پناهگاه طبیعی با بیش از 3 میلیون هکتار مساحت و به لطف فعالیتهای “بنیاد کیساما”، امروزه به یک پناهگاه حیاتی برای فیلها تبدیل شده است. یکی دیگر از دیدنیهای لواندا “موزه ملی مردمشناسی” که است که در محله کوکیروس واقع شده است. موزه ملی مردمشناسی، مجموعه عظیم از آثار فرهنگی تاریخی را در خود جای داده است.
در این موزه میتوان جلوههای گوناگونی از زندگی اقوام مختلفی که در آنگولا زندگی میکنند، فعالیتهای فرهنگی غنی و گذشته کشور آنگولا را دید. آثار تاریخی مانند ابزارهای کشاورزی، آلات موسیقی و لباسها یک تصویر زنده از زندگی روزمره مردمان نواحی مختلف آنگولا را نشان میدهند. در موزه ملی مردمشناسی لواندا، حتی یک کوره ذوب آهن بازسازی شده از نوعی وجود دارد که آنگولاهایی برای نسلها از آن برای ساخت ابزار، گلدان، جواهرات و سلاح استفاده میکردند.
- بیشتر بخوانید: با بهترین تورهای گردشگری و سافاری ها در سال 2018 آشنا شوید
۵. برن، سوئیس
برن ار سال 1848، پایتخت سوئیس است. اما این شهر با پایتختهای دیگر کاملا تفاوت دارد. بسیاری فکر میکنند، زوریخ مدرن پایتخت سوئیس است، اما وقتی میفهمند که شهر قدیمی و کمتر توسعه یافته برن، پایتخت سوئیس ایست، کاملا تعجب میکنند. سفر به برن نیز درک بازدیدکنندگان از یک پایتخت را تغییر میدهد. در این شهر مراکز تجاری بزرگ؛ شلوغ و جمعیتهای متراکم وجود ندارد.
شهر قدیمی برن، ویژگیهای کهن و سنتهای سوئیس را حفظ کرده است. برن در فاصلهی ۹۵ کیلومتری جنوب غربی زوریخ واقع شده، اما ممکن است بلافاصله در رادار گردشگران قرار نگیرد. با این حال، قرار داشتن برن در مرکز سوئیس به این معنی است که دلایل موجهی برای پایتخت قرار دادن این شهر وجود دارد. شهر قدیمی برن در سال 1983 به دلیل حفظ مرکز شهر قرون وسطایی خود به عنوان “میراث جهانی یونسکو” برگزیده شد. در برن همچنین اولین کارخانه شکلات، “لیندت اند اشپرونگلی” جهان ساخته شده و گودالهای خرس زیادی وجود دارند. برن همچنین همان جایی است که آلبرت انیشتین روی “نظریه نسبیت” مشهورترین اثرش کار میکرد.
- بیشتر بخوانید: با سریع ترین هواپیماهای مسافربری جهان در سال 2018 آشنا شوید
۴. بازل، سوئیس
بازل ممکن است در بین شهرهای بزرگ سوئیس کمتر مورد توجه باشد. این شهر ساکتتر از زوریخ و نسبت به ژنو کمتر جهانی است و نسبت به برن از آلپ دورتر است. با این حال، بازل، دومین شهر بزرگ سوئیس است و خانوادههای ثروتمند آن، از زمان رنسانس تاکنون، سنت تحصیلی و هنری را حفظ کردهاند. این واقعیت که در بازل برای جمعیت ۲۰۰ هزاری نفری دهها موزه و گالری هنری وجود دارد، خود آشکار میکند که بازل شهر هنری و آکادمیکی است.
موقعیت جغرافیایی بازل نیز منحصر به فرد است. این شهر در مرز سوئیس با کشورهای فرانسه و آلمان قرار دارد. در حقیقت، “فرودگاه بینالمللی بازل” یا “یورو ایرپورت” بهطور مشترک در خاک فرانسه (شهر مولوز) و آلمان (فرایبورگ) قرار دارد. بازل همچنین ایستگاه پایانی رود راین است که از هلند و آلمان میگذرد. بازل همچنین دروازه اصلی سوئیس برای قطارهای پاریس، بروکسل، فرانکفورت و دیگر شهرهای اروپایی است.
جاذبههای توریستی
سهولت دسترسی فقط یکی از دلایلی است که باعث میشود، بازدیدکنندگان از شهرهای دیگر سوئیس به بازل هم سفر کنند. خود شهر نیز با بافت قدیمی و ساختمانهای زیبایی مانند “موتسار” (کلیسای جامع)، “تالار شهر”، “موزه تاریخی” و “سپالنتور” ارزش یک روز تحقیق و تفحص را دارد.
“آگوستا رایوریکا” که سایت باستانی رومی و موزهای در فضای باز است و تنها ۱۲ کیلومتر با مرکز شهر فاصله دارد، یکی از دیدنیترین مناظر شهر بازل است. شهر رومی قبل از اینکه تقریبا ۱۸۰۰ سال قبل توسط مهاجمان در خلال جنگهای ژرمانیک تخریب شود، محل زندگی بیش از ۲۰ هزار نفر بود. آثار تاریخی و گنجینههای رومی به همراه بازسازی خانههای رومی در اندازههای واقعی در این ناحیه به معرض نمایش گذاشته شدند و یک پارک حیوانات “مزرعه رومی” نیز در این محل قرار دارد.
۳. ژنو، سوئیس
شهر زیبای ژنو یکی از 26 کانتون (نواحی) سوئیس را تشکیل میدهد. ژنو در جنوب “دریاچه لِمان”، بزرگترین دریاچه در اروپا قرار گرفته که توسط دو رشته کوه آلپ و ژورا محاصره شده است . ژنو مقر سازمان ملل متحد، صلیب سرخ، سازمان بهداشت جهانی، بانک جهانی و چندین شرکت چند ملیتی است که ساختمان مرکزی خود را در این شهر بنا کردهاند. ژنو واقعا از یک فرهنگ متنوع و پیچیده برخوردار است که تنها میتوان در شهرهایی مانند نیویورک، واشنگتن و بروکسل دید.
بیش از 40 درصد از جمعیت ژنو از خارج از سوئیس آمدند که این شهر را به یکی از جهانیترین شهرهای دنیا تبدیل کرده است. تقریبا دو سوم جمعیت کانتون در شهر ژنو زندگی میکنند. بقیه ساکنان شهرهای کوچک و روستاهای بزرگ در مناطق روستایی کانتون و در امتداد سواحل دریاچه هستند. از ژنو اغلب به عنوان “پایتخت صلح” نام برده میشود. سوئیس چهار زبان رسمی دارد؛ آلمانی، فرانسوی، ایتالیایی، رومانیایی، هر چند گویشوران انگلیسی، اسپانیایی و هلندی زیادی در این کشور زندگی میکنند.
بیمه سلامتی برای همه ساکنان سوئیس اجباری است. کارکنان پزشکی به خوبی آموزش دیدهاند و بهخوبی انگلیسی و همچنین فرانسوی صحبت میکنند. سفر به جاهای مختلف ژنو راحت است و بنابراین نیاز چندانی به خرید خودرو نیست. شبکههای حمل و نقل عمومی در تمام شهر گسترده شده که شامل اتوبوس، تراموا و قایق است. ژنو همچنین بهخوبی برای دوچرخهسواری مجهز است که یک راه سریع و مقرون به صرفه برای راه رفتن به جاهای مختلف شهر است.
جاذبههای توریستی
ژنو دارای تاریخ غنی بیش از 4000 ساله است که همچنان بر توسعه امروز شهر نیز تاثیر میگذارد. یکی از بهترین جاذبههای ژنو، “ساعت گل” است که در باغهای انگلیسی واقع شده است. این ساعت که برای اولین بار در سال ۱۹۵۵ ساخته شده، بهخوبی جلوهای از فرهنگ ساعتسازی سوئیس را نشان میدهد. “فواره جتدیو”، یکی از بزرگترین چشمههای آب جهان نیز در ژنو قرار دارد.
زندگی در ژنو یک تجربه فوقالعاده و غنی برای همه است. ساکنان ژنو، شهر خود را یکی از زیباترین مکانهای جهان میدانند که بهخوبی زیباییهای طبیعت و آثار تاریخی و معماری را با هم ترکیب میکند. در حالی که بسیاری از مهاجران اغلب دارای مشاغل شلوغ هستند (صنایع اصلی در ژنو عبارتند از: بانکداری، ادارات دولتی و غیر دولتی، تکنولوژی و گردشگری)، میتوانند برای استراحت و تفریح به پارکهای استثنایی (پارکهای عمومی یک چهارم شهر را پوشش میدهند)، دهها موزه فراموش نشدنی و بهترین پیستهای اسکی جهان در آلپ بروند تا هفته کاری سخت و دقیق سوئیس را پشت سر بگذارند.
حمل و نقل خارج از ژنو نیز به راحتی قابل دسترسی است، فرودگاه بینالمللی ژنو، تنها در فاصله 20 دقیقه از مرکز شهر واقع است که پروازهای مختلفی به تمامی نقاط اروپا دارد. قطارهای منظم و اتوبوس نیز در دسترس هستند و شهرهای همسایه، میتوانند به گزینههای عالی برای تعطیلات آخر هفته تبدیل شوند.
بهشت برندهای لوکس دنیا
ژنو را میتوان بهشت نامها وبرندهای تجاری لوکس دانست. “رودُمارشه” و “راین دو رنه” دو خیابان اصلی خرید هستند که ساعتسازان، خردهفروشان و کافهها زیادی در آنها بهچشم میخورند. “بلوار رو دُ رون” برای پیدا کردن لباس و کتاب مکانی ایدهآل است. در حالی که “بازار پلین پالاس”، بزرگترین بازار کلوچه ژنو است و همهچیز را از میوهها و سبزیجات تازه تا کالاهای چرمی را میتوان از این بازار تهیه کرد. تمامی این توصیفات ژنو را به یکی از گرانترین شهرهای دنیا تبدیل کردهاند.
- بیشتر بخوانید: سریعترین خودروهای جهان با سرعتی بیش از 400 کیلومتر در ساعت
۲. زوریخ، سوییس
زوریخ از لحاظ فرهنگی پر جنب و جوش و به لحاظ اقتصادی و تفریحی، یکی از بهترین و گرانترین شهرهای جهان است. لیمات تنها رودخانه زوریخ است که شهر را به دو نیم میکند و به دریاچه زوریخ میریزد. بزرگترین و ثروتمندترین شهر بزرگ سوئیس در طول قرن بیست و یکم، یکی از مراکز اقتصادی بزرگ جهان محسوب میشود.
زوریخ، مرکز صنعتی، مالی و فرهنگی کشور سوئیس و یکی از جهانی و پویاترین شهرهای این کشور بوده و رتبه دوم را در لیست گرانترین شهرهای جهان به خود اختصاص داده است. زوریخ، همچنین مرکز کانتون زوریخ است که در نزدیکی آلپ و دریاچه زوریخ واقع شده است. دو رودخانه، لیمات و سیل نیز از شهر عبور میکنند. “کوهستان آلبیس” با قلهی ۸۷۰ متری یوتلیبرگ، “بام زوریخ”، با منظرهای زیبا از دریاچهها، کوهها و “زوریخبرگ”، منطقه جنگلی به مساحت 88 کیلومتر مربع، از دیدنیترین مناظر طبیعی زوریخ هستند.
تنوع قومی
در زوریخ، ترکیب قومی متنوعی زندگی میکند؛ بیش از یک سوم جمعیت این شهر از مهاجران تشکیل شده است. بزرگترین گروه مهاجرین این شهر از ایتالیا، بالکان، پرتغال و آلمان هستند. جمعیت کوچکی از مهاجران غیر اروپایی نیز وجود دارد. ادغام مهاجران، به ویژه کسانی که آواره درگیریها در بالکان و کشورهای غیر اروپایی بودند، در پایان قرن بیستم و آغاز قرن جدید، مشکلات زیادی را بهخصوص برای مدارس بهوجود آوردند.
با برنامههای اجتماعی و اعمال محدودیتهایی برای مهاجرت خارج از اتحادیه اروپا، سوئیس و زوریخ همچون دیگر کشورهای غرب اروپا در جریان بحران مهاجران سال 2015-2015 غرق نشدند. مورد دیگر به این دلیل بود که جمعیت مسلمان در سوئیس کوچک بود و بههمین جهت برای افرادی که از جنگ داخلی سوریه و دیگر وقایع آشفته در خاورمیانه و آفریقا فرار میکردند مکان جذابی نبود.
۱. کاراکاس، ونزوئلا
کاراکاس، کلان شهری در آمریکای لاتین که در ترافیکی همیشگی به دام افتاده. پایتخت سیاسی و فرهنگی ونزوئلا، اخیرا با مشکلات عدیدهای از رشد بیش از حد جمعیت تا افزایش جرایم و آلودگی مواجه بوده است. در پایتخت ونزوئلا، بخشهای کمی برای عابر پیاده وجود دارد که تردد در اکثر آنها بعد از تاریکی هوا، بهشدت خطرناک است.
وضعیت اقتصادی در ونزوئلا نیز به طور فزایندهای با تورم افسار گسیخته ۷ هزار درصدی در سال مارس ۲۰۱۸ و تورم 1800 درصدی در طی شش ماه گذشته رو به وخامت رفته است. این بحران اقتصادی، کاراکاس پایتخت ونزوئلا را به تبدیل به گرانترین شهر جهان کرده است. هزینههای کالا به طور به سابقهای در این شهر بالا رفته و وضعیت سیاسی رو به وخامت گذاشته شده است. با وجود کاهش ارزش بولیوار، پول رسمی کشور ونزوئلا، کاراکاس در بالای فهرست هزینههای زندگی در دنیا قرار گرفته است.
با کلیک روی لینک کد تخفیف مِستر بلیط، میتوانید از 5 تا 15 هزار تومان تخفیف ویژه کاربران تکراتو بهرهمند شوید.
بیشتر بخوانید:
- بهترین انیمیشن های ۲۰۱۸ ؛ مروری بر بهترین کارتون های سال
- بهترین فیلم های ۲۰۱۸ که انتظار زیادی برای تماشای آن داریم
- بهترین فیلم های اکشن 2018 که هیجان را در شما بیدار میکنند
- پرفروشترین فیلمهای ۲۰۱۸ ؛ مروری بر بهترین فیلم های سینمایی سال
- آشنایی با بهترین و گرانترین خودروهای ایران با قیمتی بیش از ۱ میلیارد تومان
- بهترین خودروهای لوکس ۲۰۱۸ ؛ رانندگی لاکچری با امکانات پروازهای فرست کلس!
گالری تصاویر گرانترین شهرهای دنیا برای زندگی (بخش دوم)
این محتوا به سفارش مِستر بلیط نوشته شده است. برای استفاده از خدمات مِستر بلیط روی لینک زیر کلیک کنید.
منابع: businessinsider, lonelyplanet, comtecmed, wikipedia