بهترین رمان های جهان ؛ پیشکش به خوره های برترین کتاب های جهان!

اگر قصد دارید مطالعات ادبی جدی را شروع کنید، اگر میخواهید با برخی از بهترین رمان های جهان آشنا شوید، در ادامه این گفتار با ما همراه باشید.

ادبیات و رمان برای کسی مثل من یعنی، زندگی، آرامش و معنا و خلاصه یعنی همه چیز. اگر حتی به هیچ یک از مزایای خاص و آموزنده‌ای که من برای رمان‌ها و مطالعه‌شان قائلم، قائل نباشید، احتمالا در این مورد دیگر بحثی نباید داشته باشید که رمان و به طور کلی ادبیات، یکی از بهترین تجارب برای گذراندن اوقات فراغت، تفریح و لذت بردن می باشد.

کتاب‌ها دنیایی گسترده دارند که شما را یارای دوری گزیدن از آنها نیست. پیشتر در مطلبی به 10 کتابی که باید پیش از 25 سالگی بخوانید پرداخته بودیم. اما دنیای رمان‌ها یک دنیای متنوع، گسترده، تاریخ مند و دارای انواع گوناگونی از سبک های ادبی متفاوت است. بعید است کسی بتواند یا حتی میل داشته باشد تمام رمان های دنیا را مطالعه کند.

در این موضوع سلیقه و نوع و شیوه اندیشیدن فرد دخالت مستقیمی دارد. برخی دیوانگان چون من شیفته ادبیات قرن نوزدهم روسیه و کتاب های حجیم و پر شخصیت و پر توصیف و پیچیده هستند (که انصافا کم تعداد نیز نیستند)،‌ عده ای متمایل اند به رئالیسم جادویی و خصوصا آثار مارکز بنیان گذار این مکتب و برخی دیگر خود را غرق در رمان های فلسفی چون آثار بکت یا آثار ادبی فیلسوفانی چون کامو و ساتر میکنند و همینطور الی آخر هرکسی نویسنده، کتاب و ادبیات خاصی را علاقه مند است. در نتیجه سلیقه و نحوه اندیشیدن از مسائل تاثیر گذار در انتخاب آثار ادبی برای مطالعه است. برای آشنایی با بهترین رمان های عاشقانه ایرانی نیز میتوانید به این مطلب رجوع کنید

بهترین رمان های عاشقانه ایرانی

بهترین رمان های جهان ؛ راهنمایی برای خوره‌های کتاب!

• اصلا رمان یعنی چه؟

به لحاظ لغوی،‌ رمان واژه‌ای فرانسوی و معادل نوول (Novel) در انگلیسی است. ورود واژه رمان به زبان فارسی هم برمیگردد به ایام آشنایی ما با مظاهر تمدنی جدید و فرایند مدرنیزاسیون عصر پهلوی اول و دوم. در آن زمان زبان تجدد نزد روشنفکران ایرانی، فرانسوی قلمداد میشد. و از قضا دوران رونق این زبان در دنیا بود. در نتیجه اکثر اصطلاحات علمی و فنی و جغرافیایی از فرانسوی به فارسی منتقل شد. رمان نیز یکی از این واژه‌هاست.

رمان اما در معنای اصطلاحی،‌ یعنی داستانی به نثر که شامل اتفاقات و حوادثی ناشی از تخیل نویسنده باشد. این گونه ادبی در 200 سال اخیر به یکی از مهمترین اشکال ادبی مبدل گشته است. در ادامه قصد داریم تا شما را با یکی از بهترین رمان های جهان آشنا کنیم.

شاید برایتان عجیب باشد اما یکی از اولین رمان های تاریخ جهان،‌ مربوط به قرن 16 میلادی است. «دن میگل د سروانتس» (Don Miguel de Cervantes) رمان نویس،‌شاعر و نقاش اسپانیایی در قرن شانزدهم یکی از شاهکارهای ادبی جهان را که تا امروز و در قرن 21 نیز همچنان زنده و خواندنی محسوب میشود را به رشته تحریر درآورد.

بسیاری از نویسندگان و صاحب نظران دون کیشوت را برجسته‌ترین اثر ادبی در بین همه رمان‌های کلاسیک در جهان می‌دانند. کتابی که با توانایی توصیف روایتی متفاوت، طنز قابل توجه، تسلط بر گفتگو و ایجاد سبکی نیرومند توانسته به یکی از ماندگارترین آثار ادبی تاریخ تبدیل شود.

این کتاب در دو جلد و به ترتیب در سال های 1605 و 1615 منتشر شد. داستان مربوط به شخصیتی به نام آلونسو کیشانو، مرد نجیب‌زاده اسپانیایی قرن شانزدهم است که احساسات پر شر و شورش به کتاب ها او را و به ترک خانه کرد. او در ماجراجویی‌هایش به شوالیه‌ای سرگردان تبدیل شد: دون کیشوت دِ لامانچا..

اگر نظر مرا بخواهید شما حتما و قطعا باید این کتاب را بخوانید. چراکه تردیدی در اینکه این کتاب یکی از بهترین رمان های جهان است وجود ندارد. بیش از 400 سال پس از انتش

ار دون کیشوت میگذرد. همچنان و به طور گسترده‌، صاحب نظران این کتاب را به عنوان بهترین رمان جهان میشناسند.

این کتاب تا به امروز به بیش از 30  زبان مختلف ترجمه شده است و از آن فیلم و نمایشنامه ساخته اند، ولی هنوز کتابی بسیار خواندنی و لذتبخش است. حتی در این زمان، جهان پر از آسیاب‌های بادی و غول‌هاست و پیام فرا زمانی و فرا مکانی این کتاب به ما نشان می‌دهد که نحوه فیلترکردن واقعیت از طرف هر ایدئولوژی، چگونه بر روی درک ما از جهان تاثیر می‌گذارد.

در ایران این اثر به قلم شیوای محمد قاضی به فارسی برگردانده شده و به همت انتشارات ثالث در دو جلد و با کیفیت خوبی به چاپ رسیده است.

در ادامه مقاله بهترین رمان های جهان ، به طور گزینشی به برخی از برترین نویسنده های جهان و آثار مطرح ایشان به توالی زمانی و به شکل دوره بندی های تاریخ میلادی میپردازیم.

رمان رابینسون کروزو اثر دانیل دفو (Daniel Defoe)

• اثر شاخص قرن 17 میلادی

احتمالا یکی از معروفترین، فاخرترین، ماندگارترین و بهترین رمان های جهان، کتاب «رابینسون کروزو» اثر «دانیل دفو» میباشد. دانیل دفو را به عنوان «پدر رمان انگلیسی» میشناسند. معروفترین اثر او همین رابینسون کروزو است. این کتاب داستان یک جوان انگلیسی است که زندگی اشرافی خود را رها می‌کند و به دنبال رویای سفر و کشف مکان‌های جدید با یک کشتی‌ به سفر می‌رود.

کشتی آن‌ها در دریا غرق می‌شود و رابینسون خودش را به یک جزیره‌ی دورافتاده می‌رساند. او به دنبال آرزوی خود، که کشف ناشناخته‌ها بود، در این جزیره به زندگی‌اش ادامه می‌دهد. رابینسون پس از چند سال به شهر خود بازمیگردد و همگان را از چگونگی زنده ماندن خود متعجب میکند.

بسیاری از منتقدان ادبی رابینسون کروز را یکی از بهترین رمان های جهان میدانند. از این اثر به عنوان یکی از بهترین رمان های تاریخ بارها اقتباس سینمایی صورت گرفته و به زبان های متعددی ترجمه شده و به چاپ رسیده است. در زبان فارسی رابینسون کروزو را نشرهای مختلفی در ایران منتشر کرده‌اند که از میان آن‌ها می‌توان به انتشارات «مرکز»، «جاودان خرد»، «باران سخن»، «قدیانی»، «گوهر اندیشه» و «زنبور» اشاره کرد.

یک از ترجمه های خوب و در عین حال جدید این کتاب، به قلم محسن سلیمانی صورت گرفته و توسط انتشارات افق به چاپ رسیده است.

برترین رمان های تاریخ ؛ از آثار جین آستن (Jane Austen) راحت نگذرید!

• از «اما» تا «غرور و تعضب» و «ترغیب»

اگر چه خودم تمام آثار آستین را نخوانده‌ام. اما به زعم صاحب نظران تمام آثار او به صورت یک مجموعه ارزش خواندن دارد. از میان این آثار احتمالا معروف‌ترین اثر، «غرور و تعصب» است. البته تا حدی «اما» و «ترغیب» را نیز از آثار شاخص آستین میدانند. اما طبعا غرور و تعصب یکی از بهترین رمان های جهان است.

جین آستین در ۱۶ دسامبر سال ۱۷۷۵ در همپشایر انگلستان به متولد شد. آستین در طول زندگی خود برخلاف شخصیت های اصلی داستان های خود، ازدواج نکرد. او نوشتن را از همان اوان جوانی آغاز  کرد و 6 رمان با موضوع کلی شرایط زندگی در اواخر قرن هفدهم و اوایل قرن هجدهم نگاشت.

«عقل و احساس»، «غرور و تعصب»، «منسفیلد پارک» و «اِما» کتاب‌هایی بودند که در زمان حیات او چاپ شد و نام او را به عنوان نویسنده ‌ای صاحب سبک بر سر زبان‌ها انداخت. دو کتاب دیگر او یعنی «ترغیب» و «نورثنگرابی» پس از مرگش منتشر شد. جین آستین در دوران حیات خود کتاب‌هایش را بدون نام چاپ می‌کرد و کسی نام نویسنده کتاب‌ها را نمی‌دانست.

حس عمیقی که میان شخصیت ‌های داستان و خواننده ایجاد می‌شود، مثال ‌زدنی و فوق ‌العاده است. از دیگر ویژگی‌های اساسی نوشته‌ های او می‌توان به طنز قدرتمندی که در داستان جریان دارد. در این مورد مقصود فکاهی یا صرفا شوخی نیست، بلکه کلام دو پهلو، نیش‌دار، ایهام، بازی‌کردن و بازی دادن است.

خواندن آثار آستین از واجبات برای هر اهل مطالعه ای است. بدون شک آثار او در زمره بهترین رمان های جهان قرار دارند. خوشبختانه در زبان فارسی از سالها پیش نسبت به آثار آستین توجه کافی و وافی صورت گرفته است. به طوری که یکی از قدیمی ترین و در عین حال ترجمه های خوب غرور و تعصب در سال 1336 و توسط دکتر شمس الملوک مصاحب صورت گرفته است که به توسط بنگاه ترجمه و نشر کتاب آن ایام و علمی و فرهنگی امروزی به چاپ رسیده است.

اما بنا بر نظر برخی از اهل فن، ترجمه های جدید استاد رضا رضایی که تمام مجموعه آثار آستین را به طور کامل ترجمه کرده اند؛ از شیوایی بیشتری برخوردار هستند. به علاوه که ترجمه های ایشان نسبت به ترجمه های 60 سال پیش نیز از تازگی بیشتری برخوردار است. تمام ترجمه های آقای رضایی از آثار آستین توسط انتشارات نی به چاپ رسیده است.

بالزاک با کمدی انسانی

امکان ندارد بحث از بهترین رمان های جهان بدون اشاره به «اونوره دو بالزاک» و مجموعه آثار او تحت عنوان «کمدی انسانی» کامل شود. اونوره دو بالزاک نویسنده و ناشر مشهور فرانسوی‌ست که در بیستم می سال ۱۷۹۹ در شهر تور فرانسه متولد شد. بالزاک به‌روایتی شاخص‌ترین نویسنده سبک رئالیسم اجتماعی‌ست. ژانری که بعدها مورد توجه نویسندگان چپ‌گرا قرار گرفت. هرچند به روایت اسناد و مکتوبات بجا مانده از این نویسنده پرکار فرانسوی وی چندان رویکردی سیاسی نداشت و عمده دلیلش برای نگارش این سبک از رمان، آنهم در عصری که نوشتن رمانهای حجیم و باروک‌وار رواج داشت صرفا امرار معاش بود.

«کمدی انسانی» نامی است که بالزاک برای مجموعه آثار خود که حدود ۹۰ رمان و داستان کوتاه را دربرمی‌گیرد برگزیده ‌است. توصیفات دقیق و گیرا از فضای حوادث و تحلیل نازک‌بینانه روحیات شخصیت‌های داستان، بالزاک را به یکی از شناخته‌شده‌ترین و تأثیرگذارترین رمان‌نویسان دو قرن اخیر تبدیل کرده‌است. طبعا نمیتوانیم انتظار داشته باشیم که کسی بتواند تمام این مجموعه را مطالعه کند؛ اما آنچه از این مجموعه که از شهرت بیشتری برخوردارند را برای مطالعه به شما پیشنهاد میکنیم. کتاب های زیر هرکدام توسط مترجمان و ناشران مختلفی به چاپ رسیده اند، اما من سعی میکنم بهترین ترجمه های موجود را به شما معرفی کنم:

• چرم ساغری که به قلم شیوای مترجم توانا؛ محمود اعتمادزاده به آذین به فارسی برگردانده شده و توسط دو ناشر یعنی ناهید و علمی فرهنگی چاپ شده است. مسئله در مورد این دو چاپ اختلاف صفحات چشمگیر آن دو است. چاپ علمی فرهنگی که جدیدتر است چیزی حدود 300 صفحه است و چاپ ناهید بیش از 400 صفحه!! انتخاب با شما، به هر صورت چرم ساغری یکی از بهترین رمان های جهان است.

• آرزوهای بر باد رفته نیز که یکی دیگر از بهترین رمان های جهان است که توسط دو مترجم زبر دست یعنی سعید نفیسی و محمد جعفر پوینده به فارسی برگردانده شده است. انتخاب سخت است اما من ترجمه پوینده (منتشر شده توسط نشر نی) را خواندم و پسندیدم. ترجمه نفیسی را انتشارات نیلوفر به چاپ رسانده است. لازم به ذکر است که اختلاف خاصی بین متن دو ترجمه نیست.

• باباگوریو یکی از مهمترین و کلیدی ترین اثار مجموعه کمدی انسانی است. این اثر به حق از بهترین رمان های جهان است. خوشبختانه ترجمه این اثر توسط مهدی سحابی، مترجم فقید و توانا که احاطه کاملی به زبان فرانسوی داشت انجام شده است و توسط انتشارات مرکز به چاپ رسیده است.

• زن سی ساله سه ترجمه متفاوت دارد. به ترتیب علی اصغر خبره زاده، ادوارد ژوزف و کورش نوروزی این شاهکار را که به حق یکی از بهترین رمان های جهان است به فارسی برگردانده اند. هر سه ترجمه خوب و قابل تامل اند اما من ترجمه خبره زاده را خواندم. از ترجمه های ژوزف نیز تمجید شده است. این سه ترجمه به ترتیب توسط انتشارات امیرکبیر، علمی و فرهنگی و نشر مرکز منتشر شده اند.

فراموش نکنید، اساسا باید بالزاک خواند. به نظرم تمام آثار او در زمره بهترین رمان های جهان قرار دارند و اشاره به موارد فوق صرفا برای دوری از اطناب کلام بود. درضمن که این اثار در بین اهل فن از شهرت و محبوبیت بیشتری برخوردارند.

«سرخ و سیاه» شاهکار استاندال (Stendhal)

• پیشوایان ناتورالیسم!

امیل زولا استاندال را پیشوای مکتب ناتورالیستی میدانست. او به دنبال بالزاک آمد و از بزرگترین نویسندگان تاریخ فرانسه است که شاهکار جاویدان خود «سرخ و سیاه» را که بلاشک یکی از بهترین رمان های جهان است را خلق کرد.

داستان سرخ و سیاه اولین شاهکار استاندال که در 1831 میلادی به چاپ رسید،  سرگذشت جوانی است به نام «ژولین سورل»  از طبقه متوسط که پس از اتمام تحصیل در جامعه مذهبی، در خانه ای اشرافی سرپرست کودکان می گردد و به مادر شاگردان خود دل می بندد و از خانه رانده می شود. پس سرگردان و خشمگین از فکر اینکه میان این طبقه جز به چشم مستخدم به او نگاه نمی کنند، خیال انتقام در سر می پروراند.

برای دانستن بقیه داستان هم بد نیست کتاب را خریده و مطالعه کنید تا کمی به سرانه مطالعه کشور کمک کرده باشید.

استاندال در این کتاب که یکی از بهترین رمان های جهان است، در پروراندن موضوع و اندیشه های تازه به حد زیادی از کمال رسیده و یکی از نبوغ آمیزترین و بهترین رمان های جهان را در قرن نوزدهم پدید آورده است. با وجود این، کتاب به سبب باریک بینی بسیار و تازگی و تندی و قلم گزنده و هجو جامعه و صفات استثنایی؛ خاصه صفات مذهبی قهرمان داستان، حتی در نظر کسانی که رمان را می ستودند نگران کننده آمد و موجب شد که استاندال نویسنده ای خطرناک معرفی شود.

این کتاب در فارسی دو ترجمه دارد. من به خاطر تجربه خوبی که از ترجمه های شادروان مهدی سحابی داشتم، نسخه منتشر شده توسط نشر مرکز را مطالعه کردم و انصافا هم که شیوایی و روانی قلم سحابی چیز دیگری است. اما ترجمه دیگری نیز از این اثر به قلم عبدالله توکل وجود دارد که توسط انتشارات نیلوفر به چاپ رسیده است.

رمان های «سه تفنگدار» و «کنت مونت کریستو»

• شاهکارهای الکساندر دوما (Alexandre Dumas)

هر آدمی که کمی اهل سینما و مطالعه باشد حداقل یکبار هم که شده نام دوما و شاهکار جاودان او سه تفنگدار را شنیده است. حداقل شاید عموم افراد با شعار «یکی برای همه و همه برای یکی آشنا باشند»؛ خب این شعاری است که اولین بار با این کتاب بر سر زبان‌ها افتاد. البته عده کمتری با شاهکار دیگر او کنت مونت کریستو که به همان اندازه سه تفنگدار ارزشمند است آشنا هستند.

این دو اثر دوما به خاطر حجم زیادشان شاید خسته کننده به نظر برسند. اما به هر حال در زمره بهترین رمان های دنیا قرار دارند. اساسا خصلت آثار این نویسنده پرکار فرانسوی، همین طولانی بودن و چند جلدی بودن شان است.

در مورد سه تفنگدار هرچه بگوییم کم گفته ایم، داستان این رمان طولانی شرح قهرمانی‌ها و دلاوری‌های سه تن از تفنگداران پادشاه وقت فرانسه، لویی سیزدهم است. آتوس، پورتوس و آرامیس به علاوه جوانی دلاور و زیرک به نام دارتانیان که در طول داستان به عضویت تفنگداران سلطنتی درمی‌آید. الکساندر دوما در داستان سه تفنگدار با استفاده از قدرت قلم خود، بخشی کوچک از تاریخ فرانسه را نیز به خوانندگان نشان می‌دهد.

در فارسی کمتر کسی جرات داشته دست به ترجمه چنین اثر عظیمی بزند. تنها ترجمه کامل این اثر عظیم در ده جلد و به همت ذبیح الله منصوری انجام شده است که توسط انتشارات نگارستان کتاب به چاپ رسیده است. این رمان قطعا یکی از فاخرترین و بهترین رمان های جهان است. البته در عین حال کمی حوصله سر بر هم هست. اما تلاشتان را بکنید. شاید مثل من در به پایان رساندن داستان ناکام بمانید.

داستان کنت مونت کریستو نیز یک داستان تاریخی است مربوط به اواخر دوران ناپلئون. شخصیت اصلی کتاب که در اثر یک توطئه و به ناحق از همسرش جدا میشود، به زندان می افتد. در نتیجه به انتقام فکر میکند و با فرار از زندان روند اصلی داستان آغاز میشود.

در فارسی دو ترجمه خوب از این اثر وجود دارد. اولی به قلم ذبیح الله منصوری و نشر نگارستان کتاب. دومی جدیدتر است. ترجمه ای به قلم محمدطاهر میرزا اسکندری و منتشر شده توسط انتشارات افق، البته با کمی تلخیص.

بهترین رمان های جهان ؛ اعجوبه‌ای به نام چالز دیکنز (Charles Dickens)

• «دیوید کاپرفیلد»، «آرزوهای بزرگ»،‌‌ «الیور تویست» و «داستان دوشهر»

دیکنز نویسنده مورد علاقه من است. پس بر من ببخشید اگر بیش از حد از او تعریف کردم. دیکنز یکی از نویسندگان عصر ویکتوریایی انگلستان و در عین حال از فعالین اجتماعی بود. توانمندی او در توصیفاتی دقیق، حس آمیزی، فضاسازی و نثر قدرتمندش در همه آثارش به چشم میخورد و او و آثارش را به بخش جاویدانی از ادبیات جهان انگلیسی زبان تبدیل کرده است.

نمیدانم دیکنز چه جادویی میکند، اما هرگاه آثارش را دست دست میگیرم یا اصلا نام او که می آید، هوای عموما ابری لندن قرن 19، معماری خاص عصر ویکتوریا و حتی سنگفرش خیس از باران خیابان های لندن را گویی زندگی میکنم. خود را تمام و کمال غرق در داستان میبینم. دیکنز که خود زندگی سختی را پشت سر گذاشته، عموم آثارش را با نوعی بدبینی به رشته تحریر درآورده است که محصول دوران سخت زندگی در دوران نوجوانی و جوانی است. او شاید به دلیل همین تجربیات در تمام آثارش سعی کرد همواره روایتگر تجربه ها  زندگی سخت طبقات پایین اجتماع باشد. اگر بخواهم از میان آثار متعدد دیکنز به طور گزینشی چند مورد را در لیستی بهترین رمان های جهان قرار دهم، به دو مورد زیر تاکید دارم:

داستان دو شهر با فروش بیش از 200 میلیون نسخه از زمان انتشار خود به عنوان پر فروش ترین کتاب تک جلدی انگلیسی زبان معروف است. این اثر دیکنز حال و هوایی غمگنانه دارد. کتابی که اینچنین از زمان انتشار خود محبوب بود بی شک در زمره بهترین رمان های جهان قرار دارد. تمنا میکنم آنرا بخوانید. این اثر توسط مترجمان و ناشران مختلف به چاپ رسیده است. ترجمه نوشین ابراهیمی از انتشارات افق و ابراهیم یونسی از انتشارات نگاه، ترجمه های مقبولی هستند.

دیگری آرزوهای بزرگ است. یکی از بهترین رمان های جهان. این رمان روایتی از مشکلات و مصائب طبقات کارگری که البته با داستانی عاشقانه پیوند میخورد. از این کتاب ترجمه های متعددی به فارسی صورت گرفته و توسط ناشران مختلفی چاپ شده است. برخی از ترجمه ها کاستی های وحشتناکی نسبت به نسخه اصل دارند. کامل ترین ترجمه های ارزوهای بزرگ به ترتیب توسط ابراهیم یونسی (انتشارات دوستان)، فاطمه امینی‌ (انتشارات دبیر) و حمیدرضا بلوچ (انتشارات به سخن) انجام شده است.

رمان ژرمینال (Germinal) اثر امیل زولا (Émile Zola)

در ادامه مکتب ناتورالیسم، امیل زولا ادامه دهنده راه بالزاک و استاندال بود. او را به عنوان توسعه دهنده اصلی ناتورالیسم میشناسند. برجسته ترین اثر او ژرمینال است که یکی از ماندگارترین و بهترین رمان های جهان محسوب میشود. در ادبیات جهان، معدود نویسندگانی هستند که به زندگی طبقات پایین جامعه توجه کرده اند.

پیشتر از دیکنز به عنوان یکی از این گونه نویسندگان اشاره کردیم. ژرمینال، شاهکار زولا یکی از همین گونه آثار است که به روایت زندگی سخت کارگران و ظلم و جوری که بر ایشان روا میشود میپردازد. کارگرانی که در بین چرخ دنده های سرمایه داری هر روز فقیرتر میشوند و نهایتا علیه شرایط موجود قیام میکنند.

ناتورالیسم گونه‌ای ادبی است که توصیف واقعیت، از ویژگی‌های اصلی آن محسوب می‌شود. تاکید به شرح واقعی ماجراها به مثابه‌ی داده‌هایی شفاف است که از آغاز رمان ژرمینال و از جملات ابتدایی آن خودش را نشان می‌دهد. 

زولا در نگارش این کتاب مدتی را در معدن زغال‌سنگ زندگی کرد تا از نزدیک مدارک و اطلاعاتی در رابطه با کار در معدن و نحوه‌ی زندگی کارگران به دست آورد. او در کتابش، گزارشی بدون جانب‌داری از گروه یا شخصیتی ارائه می‌دهد. یک ترجمه دقیق و خوب از این اثر توسط مترجم نامی، سروش حبیبی انجام شده که انتشارات نیلوفر آنرا به چاپ رسانده است.

رمان موبی دیک (Moby Dick) یا نهنگ (The Whale) ؛ شاهکار هرمان ملویل (Herman Melville)

• داستان یک انتقام!

موبی دیک یکی از محبوب ترین کتب حوزه ادبیات انگلیسی زبان و ادبیات امریکای معاصر است. این کتاب که امروزه به عنوان یکی از بهترین رمان های جهان شناخته میشود، در زمان انتشار خود با اقبال چندانی مواجه نشد. توجهات تازه زمانی به آن رو گرفت که ویلیام فاکنر از آن تمجید کرد.

کتاب داستان ناخدایی است به نام ایهب که سالها پیش در جریان تلاش برای شکار یک نهنگ سفید معلول شده است و حالا سر در گروی انتقام از نهنگ دارد و سفری را می آغازد برای انتقام. راوی داستان نیز ملوانی است به نام اسماعیل.

داستان ایهب و موبی دیک را می‌توان یکی از دوئل‌های اساطیری در ادبیات داستانی به حساب آورد. ایهب که روزگاری درپی شکار موبی دیک، کشتی و یک پای خود را از دست داده است، به چیزی جز شکار موبی دیک، این نهنگ غول‌آسا و سفید نمی‌اندیشد.

این آرزو به‌قدری برای وی مهم و حیاتی است که به هیچ چیز دیگری، حتی جان خود و ملوانان کشتی فکر نمی‌کند. نثر قدرتمند ملویل این کتاب را به یکی از بهترین رمان های جهان تبدیل کرده است و نباید از خیر خواندن آن بگذرید. از موبی دیک نیز چندین ترجمه به فارسی وجود دارد که به عم علمای اهل فن، ترجمه پرویز داریوش، منتشر شده توسط انتشارات امیرکبیر و ترجمه صالح حسینی در انتشارت نیلوفر از بقیه مقبول‌تر هستند.

رمان مادام بواری (Madame Bovary) شاهکاری از گوستاو فلوبر (Gustave Flaubert)

• یک عاشقانه متفاوت!

کتاب مادام بواری برای آن دسته از ماجراجویان داستان‌های عشقی، که به دنبال جلوه‌های مختلف این پدیده هستند، بسیار دلچسب خواهد بود. گوستا فلوبر نویسنده مطرح فرانسوی، در این داستان به بی فرجام بودن و نرسیدن به عشق واقعی و پایدار، می‌پردازد. از نکات قابل توجه در چاپ این کتاب می‌توان به تهدیدهای فراوان از سوی خوانندگان به محتوای غیر اخلاقی رمان مادام بواری اشاره نمود. شخصیت اِما همواره در سردرگمی برای یافتن عشق حقیقی می‌باشد، این پریشانی نمونه‌ای از بسیاری از انسان‌های عصر امروز به شمار می‌آید.

داستان مادام بواری با فرستادن پسری توسط مادرش به تحصیل درس پزشکی آغاز می‌شود. فرایند این داستان با پزشک شدن این پسر، شارل بوواری پی گرفته می‌شود. این جوان کم بضاعت که پزشک تازه‌کاری نیز به شمار می‌رود، طی ماجراهای خاصی با دختر ثروتمندی، برای بار دوم ازدواج می‌کند. شهرستانی بودن و به نوعی کم اعتماد به نفس بودن شارل، زندگی را برای او دستخوش تغییرات فراوان و پر هزینه‌ای می‌کند.

مادام بواری زیبا جلوه‌ی عشق را در مردان بسیاری می‌بیند؛ اما درست در زمانی که باید به این عشق تکیه کند، آن‌ها را توخالی و پوچ درمی‌یابد. هر کدام از این مردان به نوبه‌ی خود ضربه مهلکی به روح این زن جوان وارد می‌کنند و جالب اینکه، شارل بواری در تمامی داستان بی‌اطلاع از وقایع می‌باشد. آگاه شدن شارل بواری از کلیه اتفاقات زمانی ممکن می‌شود که شالوده خانواده بواری از هم گسسته شده است.

از این کتاب در فارسی ترجمه های متعددی صورت گرفته است. معتبرترین ترجمه به زعم صاحب نظران، بهترین ترجمه متعلق به مهدی سحابی است که توسط انتشارات مرکز به زیور طبع آراسته گردیده است. ترجمه دیگر مربوط مشفق همدانی است که توسط انتشارات امیرکبیر به چاپ رسیده است. ترجمه دیگری نیز از مهستی بحرینی وجود دارد که توسط انتشارات نیلوفر به چاپ رسیده و ترجمه مقبولی است.

برترین رمان های ادبیات روسیه ؛ عصر طلایی روسیه با داستایوسکی و دیگران.

• عصر طلایی و نقره‌ای ادبیات روسیه

بحث از ادبیات روسیه و آثارش خود مقاله ای جدا میطلبد. قرون نوزدهم و بیستم میلادی عصر تحولات گسترده ای در جامعه روسیه و همچنین شکوفایی ادبی این کشور بود. این دو قرن به ترتیب در تاریخ ادبیات روسیه به عصر طلایی و نقره‌ای معروف هستند. در این دوره بود که ادیبان بزرگی چون گوگول، پوشکین، تورگینیف، داستایوسکی، تولستوی،‌ چخوف، گورگی، شولوخوف، بولگاکف و دیگرانی ظهور کردند.

هریک از این افراد به تنهایی گنجینه مهمی برای ادبیات جهان به ارمغان آوردند و هرکدام حداقل یک اثر شاخص و تاثیرگذار در سطح جهانی دارند که لیاقت قرار گرفتن در لیست بهترین رمان های جهان باشد. اما در این مقال از آنجا که نمیخواهیم با زیاد درگیر جزئیات شدن، بحث به درازا و حوصله به تنگنا کشیده شود، در نتیجه فقط به بعضی از معروف ترین آثار میپردازیم. امیدوارم در آینده بتوانم در مقاله ای به این ادبیات غنی و پربار بپردازم.

جنایت و مکافات اثر فیودور داستاسوفسکی (Fyodor Dostoyevsky)

• یکی از بزرگترین نویسندگان تاریخ

با اجازه شما فئودور داستایوسکی دیگر نویسنده محبوب من است. خوشبختانه بسیار هم پرکار و جدی بوده و میراث خوبی از خود به جا گذاشته است. به نظر عده ای ای صاحب نظران ادبیات روسیه با داستایوسکی به اوج خود رسید و حتی برخی او بزرگترین نویسنده و رمان نویس تاریخ میدانند.

استخوان بندی اساسی رمان های داستایوسکی نوعی روانشناسی انسان و روحیات و خلقیات افراد است. او از اولین و معدود نویسندگانی است که در داستان های خود به افکار درونی افراد،‌ روحیات شان و همچنین مسائل اساسی فلسفی میپردازد. این نویسنده موفق روس آثار فراوانی از خود به جا گذاشته است که عبارتند از: آزردگان، بیچارگان، خاطرات خانه اموات، همزاد، ابله،‌ شب های روشن، جنایات و مکافات، ابله،‌ برادران کارامازوف، قمارباز، همیشه شوهر و غیره.

انتخاب از میان آثار او سخت است اما من فقط و به اختصار به جنایات و مکافات میپردازم.

جنایات و مکافات را شاهکار داستایوسکی میدانند. این رمان بدون شک یکی از بهترین رمان های جهان است. رمان داستان زندگی دانشجویی به نام راسکولینکف را روایت میکند که طی جریاناتی مرتکب قتل میشود. آن هم به دلیل اصولی که خود از تحلیل چند و چون شان ناتوان است. در ادامه ماجرا حال روحی او به هم میریزد و نسبت به همه شکاک میشود. در این بین عاشق دختری میشود و  بقیه داستان را هم میتوانید در خود کتاب بخوانید.

به نظرم خواندن رمانی با درون مایه های فلسفی که در جای جای آن آثار تقابل دو قطب خوبی و بدی و جبر و اختیار موج میزند میتواند جذاب باشد. به هیچ وجه خواندن آثار داستایوسکی را از دست ندهید بدون شک آثار او در زمره بزرگترین و بهترین رمان های جهان قرار دارند.

این اثر بزرگ داستایوسکی در فارسی ترجمه های متعددی دارد اما بهترین ترجمه ها مربوط به خانم مهری آهی در انتشارات خوارزمی، احد علیقلیان در انتشارات مرکز و دکتر حمیدرضا آتش بر آب است که انتشارات علمی و فرهنگی به چاپ رسانده است. ترجمه خانم آهی کمی قدیمی است اما ترجمه آقای آتش بر آب جدید و به روز است و به علاوه شامل 20 تفسیر و مقاله مربوط به کتاب و نویسنده به قلم محققان برجسته است.

جنگ و صلح اثر تولستوی (Leo Tolstoy)

• رمانی عظیم و مهم!

جنگ و صلح تولستوی از دیگر آثار فاخر عصر طلایی روسیه است. نویسنده اثر لئو تولستوی نیز به اندازه داستایوسکی تاثیر گذار و مهم است و هم به همان اندازه پرکار. آثار تولستوی نیز بدون شک از فاخرترین و بهترین رمان های جهان هستند. معروف‌ترین آثار او دو رمان «آناکارنینا» و «جنگ و صلح» است.

در عظمت و اهمیت «جنگ و صلح» بسیاری گفته اند، کتابی است در دو جلد و با چیزی بیش از 580 شخصیت که حدود 200 نفرشان شخصیت هایی واقعی و تاریخی هستند. در این کتاب با چیزی به نام قهرمان داستان مواجه نخواهید شد، این اثر زندگی عده ای از افراد و حالات روحی و احساسی شان را در طول دوره ای از زمان بیان میکند. در این کتاب همه افراد عادی هستند و تفاوتی با افراد عادی جامعه ندارند. در نتیجه قهرمانی درکار نیست. این زندگی، احساسات، علایق و افکار افراد و شخصیت های پرشمار داستان است که تغییر میکند و پیش میرود.

یکی از ویژگی های جنگ و صلح به عنوان یکی از بهترین رمان های جهان در این است که شخصیت های داستان و علایقشان انسان های ثابتی باقی نمی مانند. بلکه در طول داستان عوض میشوند و تغییراتی در افکار و احساساتشان رخ میدهد، درست مثل انسان های واقعی.

امیدوارم از حجم داستان و شخصیت های پر شمار جنگ و صلح نترسیده باشید، حتما این کتاب را مطالعه کنید. شاهکار تولستوی یکی از بهترین رمان های جهان است، شاید جزو ده تای اول. این اثر در فارسی چندین ترجمه داشته است. از جمله شهلا انسانی به چاپ انتشارات دبیر، کاظم انصاری در انتشارات امیرکبیر و در نهایت و احتمالا مقبول ترین ترجمه موجود در بازار ترجمه سروش حبیبی در انتشارات نیلوفر.

مرشد و مارگاریتا اثر بولگاکف (Mikhail Bulgakov)

• یکی از بهترین رمان های جهان برآمده از دوران استالین!

شاهکار بولگاکف،‌ یکی دیگر از بهترین رمان های جهان است. بولگاکف که از منتقدان جدی حکومت شوروی بود آثار مهمی از خود به جا گذاشته که یکی از جالب ترین ها داستان کوتاه ولی جذاب قلب سگی است که با ترجمه آبتین گلکار در نشر ماهی به چاپ رسیده است.

اما شاهکار واقعی او رمان جذاب مرشد و مارگاریتا است.  او این کتاب را در دوان حیات خود نگاشت اما پس از مرکزش و با سانسور بسیار در مجله مسکو منتشر میشد. بعد از پایان حکومت شوروی، این کتاب به طور کامل منتشر شد و با استقبال خوبی مواجه شد.

بولگاکف این کتاب را به سبک رئالیسم جادویی نوشته است. در مورد این سبک به طور خلاصه باید بگویم سبکی است که در آن همه چیز داستان واقعی است،‌ اما یک عنصر غیرواقعی و خارق عادت در آن وجود دارد. گویی ترکیبی است از واقعیت و خیال.

بولگاکف در این اثر نیز با استادی تمام و به زیرکی نقد خود از حکومت شوروی را در میان سطور داستان خود مخفی میکند تا از تیغ تیز سانسور و سرکوب دور بماند. برای فهم این نقدها باید کل اثر را به صورت یک مجموعه در نظر بگیرید و به نمادهایی چون مسیح و اورشلیم و حاکم آن عصر توجه کنید.

به عقیده وب سایت آمازون مرشد و مارگاریتا یکی از بهترین رمان های جهان و از جمله 1001 کتابی است که باید پیش از مرگ بخوانید. این کتاب در فارسی تا همین اواخر یک ترجمه خوب و معتبر به قلم دکتر عباس میلانی، مورخ مشهور ایرانی داشت. ترجمه دکتر میلانی را نشر نو منتشر کرده است.

اما به تازگی دکتر حمیدرضا آتش بر آب نیز ترجمه جدیدی ارائه کرده اندکه به همت «بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه»، به چاپ رسیده است. من با وجود اینکه ترجمه دکتر میلانی را خواندم و واقعا هم ترجمه روان و خوبی به نظرم رسید. اما واقعا حکم را به تخصص و توان دکتر آتش بر آب می دهم. به هر صورت ایشان متخصص زبان و ادبیات روسی هستند و ترجمه شان اولویت دارد.

رمان در جستجوی زمان از دست رفته اثر مارل پروست (Marcel Proust)

• The Guermantes Way

از روسیه هم که خارج شویم برای یافتن عنوان بعدی در فهرست بهترین رمان های جهان نیازی نیست تا از قرن پربار نوزدهم خارج شویم. اثر پر ارج پروست، یکی از بهترین رمان‌های جهان و شاید اوج رمان‌نویسی در تاریخ ادبیات باشد. از همان زمان انتشارش برخی آنرا به عنوان بهترین رمان قرن و حتی بهترین رمان تاریخ دانستند.

این اثر در هفت جلد و طی سالهای 1913 تا 1927 به تدریج منتشر شد. در این اثر نویسنده به توصیف موضوعات مختلفی از شخصیت و عادات و رفتارشان گرفته تا فلسفه زندگی میپردازد. این رمان چندان به تشریح کلاسیک یک «داستان» نمی‌پردازد، بلکه از ورای داستان اصلی یک تحلیل عمیق ادبی، هنری، فلسفی و اجتماعی از جامعه‎ی اواخر قرن 19 فرانسه به دست می‌دهد. هفت کتاب این مجموعه عبارتند از:

1. طرف خانه سوان
2. در سایه دوشیزگان شکوفا
3. طرف گرمانت
4. سدوم و عموره
5. اسیر
6. گریخته
7. زمان بازیافته

گذشته از خطوط کلی داستانی که این کتاب ‌ها را به هم می‌پیوندد، هر کدام از هفت کتاب از بسیاری دیدگاه ‌ها در خود کامل و مستقل ‌اند. در واقع آنچه داستان نامیده‌ می‌شود تنها رشته‌ای است برای به هم پیوستن لحظه ‌هایی که هر کدام به تنهایی از مکان‌ ها و شخصیت ‌های اصلی کتاب ‌اند، کتابی سترگ که بس بیش از آنکه توصیف‌کننده حالت‌های بیرونی باشند ژرفای درونی را می‌پوید و می‌کاود. از همین روست که اغلب درباره‌ی این اثر گفته می‌شود که می‌توان آن را از هر صفحه‌ای که باشد آغاز کرد و یا گهگاه چند صفحه‌ای از هر کجای آن را خواند و از ژرفا و گستره‌ی اندیشه‌ی نویسنده و ظرافت و حساسیت هنرش که جستجو را یکی از بزرگ‌ترین آثار ادبیات معاصر جهان می‌کند لذت برد.

ترجمه این اثر در فارسی نیز به تدریج و به همت استاد مهدی سحابی انجام شد. اولین جلد این اثر با ترجمه ایشان اولین بار در سال 1369 و به چاپ انتشارات مرکز به بازار آمد. تکمیل شدن ترجمه کامل اثر تا سال 1378 به طول انجامید. هم اکنون مجموعه کامل این اثر به چاپ نشر مرکز در بازار موجود است. اما به قیمتی گزاف.

رمان های ویرجینیا ولف (Virginia Woolf)

• رمان های «به سوی فانوس دریایی» و «خانم دالوی»

آدلاین ویرجینیا ولف از نویسندگان، شعرا و فمینیست‌های مطرح عصر خود بود. از جمله مشهورترین اثار او خانم دالوی و به سوی فانوس دریای است که هردو در زمره بهترین رمان های جهان جا دارند. ولف بر بسیاری از نویسندگان پس از خود تاثیرات به سزایی داشت و در سراسر عمر خود به انتقاد از اجحافات نسبت به زنان پرداخت.

هردو اثر ذکر شده به ترجمه خانم خجسته کیهان به فارسی ترجمه شده و به وسیله انتشارات نگاه به چاپ رسیده است.

محاکمه اثر فرانتس کافکا (Franz Kafka)

• نویسنده‌ای برای ابدیت!

کافکا یکی از نوابغ ادبیات آلمانی در قرن بیستم است. آثار او از جمله محاکمه، قصر، مسخ و آمریکا همه از مشهورترین و بهترین رمان های جهان هستند. منتهای مراتبی خصلت اساسی آثار کافکا ناتمام ماندن آنهاست. عده ای این ناتمام ماندن را به ناتوانی کافکا در پایان بخشیدن به داستان ربط میدهند اما برخی از محققان به شدت با این نظر مخالف هستند.

محاکمه که از مشهورترین و بهترین رمان های جهان است در حدود سال 1925 منتشر شد. این رمان داستان زندگی کارمندی به نام جوزف کا است که در روز تولدش توسط دو فرد ناشناس مطلع میشود که بازداشت است باید برای فرایند دادرسی به دادگاه برود.

این اثر در فارسی سه ترجمه اصلی دارد. ترجمه منوچهر بیگدلی خمسه در نشر نگارستان کتاب، ترجمه قدیمی امیر جلال الدین اعلم در نشر نیلوفر و ترجمه دکتر علی اصغر حداد مدرس زبان و ادبیات آلمانی در دانشگاه شهید بهشتی چاپ انتشارات ماهی.  به نظر میرسد آخری معتبرترین و به روزترین ترجمه باشد.

رمان عقاید یک دلقک اثر هاینریش بل (Heinrich Böll)

• یک آلمانی با نوبل ادبیات!

هاینریش بل از برجسته‌ترین نویسندگان آلمانی در قرن بیستم میباشد. عقاید یک دلقک مهمترین اثر او میباشد که در سال 1976 برنده جایزه نوبل ادبیات شد. شخصیت اصلی داستان «هانس شنیر» نام دارد که فرزند یک خانواده ثروتمند است اما با طرز فکری متفاوت با طرز فکر حاکم.

او به هیچ وجه مذهبی نیست و حتی به نوعی با مذهب سر جنگ دارد. به دلیل اعتقادات خاص خود عقیده ای به ازدواج رسمی نیز ندارد و با خانمی به نام ماری ارتباط دارد اما به طرز غیر رسمی. به دلیل همین اعتقاداتش از خانواده طرد میشود و به تنهایی و با شغل دلقکی روزگار میگذراند. در این بین طی جریاناتی ماری از او جدا میشود. بقیه داستان را هم میتوانید در کتاب مطالعه کنید.

به زعم بسیاری از محققان، بل از بزرگترین نویسندگان تاریخ آلمان است و شاهکار او عقاید یک دلقک بدون شک یکی از بهترین رمان های جهان، بنابراین حتما این اثر را در لیست مطالعه خود قرار دهید.

از این اثر به فارسی ترجمه های متعددی صورت گرفته است که قدیمترین آن ترجمه شریف لنکرانی است که انتشارات علمی فرهنگی آنرا منتشر کرده. ترجمه های محمد اسماعیل زاده و سپاس ریوندی نیز جدیدترین ترجمه های آن میباشد که به ترتیب توسط نشرهای چشمه و ماهی به زیور طبع آراسته گشته اند.

رمان گتسبی بزرگ اثر اسکات فیتس جرالد (Scott Fitzgerald)

• The Great Gatsby

گتسبی بزرگ یکی از بهترین رمان های جهان در قرن بیستم است. به زعم برخی حتی برترین رمان قرن بیستم میباشد. این اثر اسکات فیتز جرالد داستان عشق نافرجام یکی فر ثروتمند به یک زن مزدوج است. زمینه اصلی داستان در امریکای پیشرفته پس از جنگ رخ میدهد و نقدهای گوناگونی به ثروت، غرور، اخلاق اجتماعی و شکاف اجتماعی را شامل میشود. شخصیت اصلی داستان به نام گتسبی مردی خودساخته و مهربان است که قصد دارد با پشتوانه عشق صادقانه اش در مقابل دنیا بایستد.

از این رمان اقتباس های سینمایی چندی نیز صورت گرفته که آخرین و شاید بهترین آنها بازی دیکاپریو در سال 2013 به روی پرده رفت.

این کتاب در فارسی به وسیله کریم امامی و دکتر رضا رضایی ترجمه شده است. ترجمه کریم امامی اولین و قدیمی ترین ترجمه است که به وسیله دو نشر امیرکبیر و نیلوفر به چاپ رسیده است. ترجمه دکتر رضایی را نیز نشر ماهی چاپ کرده است.

رمان صد سال تنهایی اثر گابریل گارسیا مارکز

• به دنیای واقعی خوش آمدید!

شاهکار بنیان گذار رئالیسم جادویی یکی از بهترین رمان های جهان است.  این رمان حاصل 15 ماه کار مدوام گابریل گارسیا مارکز میباشد. مارکز را به عنوان محبوب ترین نویسن

ده ادبیات اسپانیایی زبان پس از سروانتس در قرن شانزدهم میدانند. او برنده نوبل ادبیات در سال 1982 میباشد.

صد سال تنهایی مهمترین اثر مارکز میباشد که از سوی بسیاری از منتقدان ستوده شده است. این اثر به بسیاری از زبان ها ترجمه شده و محبوبیت فراوانی دارد. عنصر اصلی داستان نیز تنهایی است که در عنوان اثر به آن اشاره شده است. این رمان روایتگر داستان شش نسل از خانواده متمول بوئندیا است که همگی در انزوا به سر میبرند.

به زعم برخی از محققین این رمان معرفی نامه ای است برای مردم امریکای لاتین، عقاید و اخلاقیات آنها. در فارسی از این اثر شاخص سه ترجمه معتبر وجود دارد. برترین آنها شاید همان اولین ترجمه به قلم بهمن فرزانه باشد که توسط انتشارات امیرکبیر به چاپ رسیده است. دیگری به قلم کاوه میرعباسی و منتشر شده توسط نشر کتابسرای نیک است. سومین ترجمه نیز متعلق به کیومرث پارسای در انتشارات آریابان است.

بیشتر بخوانید:

• بهترین رمان های عاشقانه ایرانی
• بهترین کتاب های سیاسی ایران و جهان
• بهترین کتاب های روانشناسی 2019
• بهترین کتاب های موفقیت