قوانین جدید طالبان ؛ افغانستان با چه پسرفتی مواجه است؟

همزمان با تسلط طالبان بر سراسر افغانستان، این گروه بنیادگرا وضع قوانین جدید را در دستور کار قرار داده است. اما قوانین جدید طالبان کدامند؟

از زمان آغاز فرایند خروج نیروهای آمریکایی و شروع حملات گسترده طالبان، سوال اساسی درباره وضعیت افغانستان این بود که آیا طالبان تغییر کرده اند یا نه! این بحث از پایین ترین تا بالاترین سطوح سیاسی در افغانستان رایج بود و اظهار نظرهای مختلفی درباره آن وجود داشت.

به تدریج و با تسلط طالبان بر مناطق و شهرهایی مانند تخار بود که اعمال قوانین پیشین حکایت از وضعیت 20 سال گذشته داشت. درواقع به نظر هیچ تغییری در ذهنیت و برداشت طالبان نسبت به 20 سال پیش پدید نیامده است. طی روزهای گذشته نیز که طالبان با تصرف پایتخت، کل یکپارچه افغانستان را زیر بیرق خود آوردند، بار دیگر مسئله قوانین جدید طالبان و مسائل مرتبط با حقوق اقلیت ها و زنان مطرح شد. اما از قوانین جدید طالبان چه می دانیم؟

قوانین جدید طالبان

طالبان در اواسط تیرماه بود که ولایت تخار در شرق افغانستان را تصرف کردند و در عرض 40 روز حالا کل افغانستان تحت سیطره طالبان است. گرچه طالبان از روز گذشته و همزمان با تسلط بر کابل همواره از ازادی زنان مطابق با قوانین اسلامی و تغییرات دیدگاهشان نسبت به گذشته می گویند، اما تغییراتی که در همین مدت کوتاه در تلویزیون ملی افغانستان و رسانه ها رخ داده و مواردی دیگر نشان از ثبات ذهنیت طالبان دارد.

فارغ از آن طالبان هنوز در کابل دست به اقدام عملی یا اظهار نظر جدی نزده اند. ولی به لطف عملکرد گذشته ایشان در ماه های گذشته در مناطق تحت سلطه می توان برداشت هایی از قوانین جدید طالبان داشت.

اواسط تیرماه 1400 بود که طالبان بر ولایت شرقی تخار مسلط شدند. ایشان هر 16 شهرستان تخار را تصرف کرد و به مرکز این ولایت طلقان رسیده بودند. همزمان با پیشروی ایشان، وضعیت زندگی در این ولایت و شهرهایش به شدت دگرگون شده و محدودیت های 20 سال پیش به تدریج در حال بازگشتن بود. در همین رابطه گفتگوهایی از شاهدان عینی و برخی خبرنگاران افغانستانی در این باره وجود دارد که در ادامه برخی را بررسی می کنیم.

قوانین جدید طالبان

سیمین حسینی، رئیس رادیوی محلی هم‌صدا در تخار است. تمام ۱۲ کارمند و مدیر این رادیوی محلی زن هستند و عمده برنامه‌ هایشان با هدف آموزش زنان تولید می‌ شود. خانم حسینی می‌گوید:

از ۱۶ شهرستان تنها مرکز طالقان در کنترل حکومت است. طالبان محدودیت‌ هایی را وضع کرده‌ و معیارهایی را معرفی کرده‌ اند که مردم باید بپذیرند؛ مثلا اینکه خانم‌ ها نباید بدون همراهی یک محرم جایی بروند.

او می‌گوید این به معنای حصر زنان پشت دیوارهای خانه است چرا که هیچ زنی نمی‌تواند همواره با یک محرم همه جا برود. زنان کارمند رادیو هم‌صدا از ترس سقوط طالقان به دست طالبان از خانه بیرون نمی‌ آیند و برنامه‌ های زنده این رادیو متوقف شده است. اما سیمین حسینی با بازپخش برنامه‌ های ضبط شده می‌ کوشد صدای زنان تخار را بلند نگه دارد. برنامه‌ های رادیویی او در شهرستان‌ هایی که تازه به دست طالبان افتاده‌اند نیز شنیده می‌ شود. حسینی می افزاید:

زنان در چهاردیواری خانه محصورند. بیماران زن جرات ندارند از خانه بیرون بیایند؛ مگر اینکه بیماری خیلی شدید باشد و یک محرم همراهشان باشد. قیمت چادر بالا رفته است. مردم و نسل جوان که چادر نمی‌پوشیدند، به فکر خریدن چادر افتاده‌اند. قیمت چادر از ۷۰۰ افغانی به ۱۵۰۰ افغانی رسیده است؛ چون مردم طالبان را می‌شناسند.

یک شهروند تخاری دیگر که به دلیل تهدیدهای امنیتی ترجیح می‌دهد نامش فاش نشود، می‌ گوید که بخش عمده محدودیت‌ ها را مولوی کبیر، فرمانده اصلی جنگ طالبان، وضع کرده است. او گفت:

از رستاق خبر می‌رسد که طالبان مردم را اذیت می‌کنند. به خانه‌های مردم رفته و گفته‌اند برای جنگجویان طالبان نان جور کنند. نوبت گذاشته‌اند که از هر خانه غذا ببرند. آن‌ها به مردم گفته‌اند بیایید به جبهه‌های ما بپیوندید. نرخ‌نامه ترتیب کرده‌اند. برای دختران مهریه با ارز امارات تعیین کرده‌اند که حدود ۱۰۰ هزار افغانی می‌شود. در آموزش تغییراتی داده و گفته‌اند زنان نمی‌توانند بدون محرم بیرون بروند. تاکید کرده‌اند که مردها باید ریش بگذارند. این‌ها مواردی است که در مناطق تخار وضع شده است.

او درباره محدودیت ها برای دختران و زنان و آموزش های ویژه و قوانین جدید طالبان می گوید که گفته اند دختران نمی توانند بیش از کلاس ششم درس بخوانند.  در قوانین جدید طالبان در دانشگاه باید دختران و پسران از هم جدا باشند. گرچه البته در حال حاضر به خاطر وضعیت کرونایی مدارس و دانشگاه ها تعطیل هستند.

یک نگرانی دیگر مردم افغانستان در ارتباط با قوانین طالبان در افغانستان مربوط به احتمال به زور به عقد درآوردن دختران جوان است. طالبان با پرداخت مهریه مشخص، دختران جوان را به عقد جنگجویان در می آورند. یک شهروند افغانستانی در این باره می گوید:

گزارش‌هایی وجود دارد که طالبان در قندوز گفته‌اند افرادی که سه دختر جوان در خانه دارند، یکی را به عقد مجاهدین درآورند؛ اما این خبر از منبع دیگری شنیده نشده است.

اعمال قوانین سختگیرانه مردم را به‌ شدت نگران کرده است. عده‌ای زیادی از رفتار طالبان در مناطق خود ناراضی‌ اند اما از ترس نمی‌ توانند چیزی بگویند. از دیگر موارد در قوانین جدید طالبان مربوط به منع گوش دادن موسیقی و البته فروش مرغ یخ زده است. طالبان درباره حلال بودن مرغ یخ زده مرددند و برای جایگزینی موسیقی نیز، سرود مذهبی را پیشنهاد می کنند. عبدالسمیع خاوری، مسئول کمیته خبرنگاران در تخار که هم اکنون در کابل به سر می برد به یک رسانه خارجی گفته:

همه‌جا محدودیت است تا خانم‌ها بدون محرم تردد نکنند. مغازه‌ها در مناطق طالبان باز است اما به زنانی که محرم ندارند، چیزی نمی‌فروشند. مهم‌ترین مورد این است که زنان نمی‌توانند بدون محرم به شهر یا درمانگاه بروند. این را اعلام کرده‌اند. مدارس متاسفانه فلج شده‌اند. وضعیت اضطراری حکمفرما است.

شاهدان عینی درباره پیشروی های طالبان می گویند که یک علت عمده پیشرفت های ایشان، عدم مقاومت اردوی ملی (نیروی نظامی افغانستان) است. با وجود برتری تجهیزاتی این نیروها، به محض شنیدن صدای طالبان نیروهای اردوی ملی بدون مقاومت مناطق را تسلیم می کنند. برخی حتی مقامات را به معامله با طالبان متهم کرده اند.

قوانین طالبان در افغانستان ؛ کاربران چه می گویند؟

اعمال قوانین طالبان در افغانستان از نظر کاربران توییتر دور نمانده و برخی به آن واکنش نشان داده اند. یک کاربر در واکشن به این موضوع نوشته:

طالبان اعلام کرده به #حقوق_زنان احترام می گذاریم. حالا حقوق زنان از نظرشون چیه؟

یک کاربر در دفاع از قوانین طالبان در افغانستان نوشته:

کسی تطهیر نکرد، ولی قوانین و باورهاشون اصلا شبیه داعش نیست… اینو بفهمید برای باز صدم تکرار میکنم… باید از ما بخوان تا وارد ماجرا بشیم… محمدرضاشاهشون که دررفت.. بیرون کردن و جنگیدن با طالبان هم به نفع آمریکاست.. همین

یک کاربر دیگر نوشته:

پرزیدنت پوتین عزیز اینکه طالبان در برخی نقاط با ندرسه رفتن دختران موافقت کند یا تصمیمات از این دست بدرد نمیخورد. طالبان کیست؟ فرد است؟ گروه است؟ اینطور کشور اداره نمیشود. قوانین مصوب و دولت فراگیر لازم دارد. رئیس جمهور کیست؟ وزیر و وکیل و … کیستند؟

کاربر دیگری نوشته:

اگر واقعآ طالبان میخواهند محبوب دلها باشند پولیس واردوی ملی را تحت هدایات و قوانین خودشان دوباره با داشتن یونفرم منظم وباداشتن سلاحیت کامل تطبیق قانون با رعایت کرامت انسانی واخلاقی به زودی فعال سازند تامردم دوباره روحیه بگیرند وبه مرور زمان دولت شاد در دلهای مردم جابگیرد

یک کاربر در تحلیل شرایط افغانستان و احتمال اعمال قوانین طالبان در افغانستان نوشته:

تحلیل من اینه دولت یکدست طالبان تشکیل نمیشه و مجبورشون میکنن از سایر گروه ها توی حکومت استفاده کنن اما اگه دولت یکدست طالبان تشکیل بشه، بعد از استقرار کامل، به قوانین سختگیرانه خودشون برمیگردند

بیشتر بخوانید:

• صحرا کریمی کارگردان سینمای افغانستان در حال فرار از طالبان ؛ کاربران چه می گویند؟
• علی احمد جلالی کیست؟ طالبان در افغانستان دولت موقت تشکیل می‌دهد
• فیلم های فرودگاه کابل ؛ ماجرا چیست و کاربران چه می‌گویند؟
• طالبان در افغانستان ؛ ناسا از خشکسالی و نقشه‌ها از سقوط قندوز و تالقان می‌گویند
• ساخت دیوار در مرز ایران و ترکیه ؛ ماجرا چیست و کاربران چه می گویند؟

نظر شما در خصوص قوانین جدید طالبان چیست؟ نظرات خود را در بخش کامنت ها با تکراتو در میان بگذارید.