خبرگزاری مهر چند روز پیش از بعد جدید روابط ایران و کره شمالی در قالب طرح تبادل دانشجو با کره شمالی خبر داد. موضوعی که از همان زمان تا به حالا واکنش‌های خاصی به دنبال داشته است.
به نقل از سازمان امور دانشجویان، در روز 23 آذر 1401 هاشم داداش‌پور، معاون علوم تحقیقات و فناوری و رئیس سازمان امور دانشجویان ایران با هانگ سونگ او سفیر کره شمالی در محل این سازمان دیدار و گفتگوی مفصلی داشته است. گفتگویی که یکی از محورهای آن مربوط به طرح تبادل دانشجو با کره شمالی و ایجاد فرصت‌های مطالعاتی بوده است. اما جزئیات طرح چیست؟
بیشتر بخوانید: جرم‌انگاری فعالیت دانشجویان در فضای مجازی ؛ شبکه‌های اجتماعی هم از کمیته انضباطی دانشگاه در امان نیستند!
طرح تبادل دانشجو با کره شمالی
داداش‌پور در این مراسم ضمن خوش‌آمدگویی به میهمانان گفت: «میان کشور ایران و کره شمالی ارتباطات خوبی وجود دارد و ما در این جلسه، قصد داریم در گسترش این ارتباطات سهیم باشیم». معاون وزیر علوم تحقیقات و فناوری ادامه داد:
تبادل استاد و دانشجو میان دو کشور و ایجاد فرصت‌های مطالعاتی کوتاه مدت برای دانشجویان و اساتید می‌تواند در تحکیم روابط دو کشور مورد توجه قرار گیرد.
رئیس سازمان امور دانشجویان اظهار کرد: «روابط دراز مدتی میان ایران و کره شمالی وجود داشته و دارد که دوام و بقای این روابط می‌تواند با تبادلات علمی میان دو کشور افزایش یابد به همین منظور در خصوص ادامه تحصیل دانشجویان کره شمالی در ایران آمادگی خود را اعلام کرده و مراکز آموزش عالی ایران با توجه به جایگاهی که در سطح جهانی دارند، ظرفیت خوبی برای ادامه تحصیل دانشجویان کره شمالی می‌توانند فراهم سازند».
داداش پور با اشاره به نشر و توسعه زبان فارسی در کره گفت: «زبان یک معیار مشترک است و سبب تقویت همکاریهای مشترک دو کشور در زمینه‌های علمی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی می‌شود».
در ادامه این جلسه سفیر کشور کره شمالی ضمن تشکر از دعوت سازمان امور دانشجویان گفت:
«افزایش ارتباطات میان دو کشور ایران و کره بسیار اهمیت دارد و ما اینجا هستیم تا به گسترش این ارتباطات کمک کنیم».
وی با بیان اینکه اولویت ما امور آموزشی و پژوهشی دانشجویان و نخبگان است؛ تصریح کرد: در این راستا برای ما اهمیت دارد تا با کشور شما ارتباط دو سویه داشته باشیم، مشتاق هستیم همکاریهای علم و فناوری میان دو کشور را تقویت کنیم. در واقع اگر دو کشور در زمینه آموزش از تجربه یکدیگر استفاده کنند قدرت آنها چندین برابر خواهد شد.
با این اظهارات طرفین این ملاقات؛ طرح تبادل دانشجو با کره شمالی چیزی بزرگتر از یک اظهار نظر عادی و بدون برنامه‌ریزی به نظر می‌رسد. همین ماجرا، واکنش‌های نسبتا تندی در مدت اخیر به همراه داشته است که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
خودشان و فرزندان‌شان آمریکا و اروپا درس می‌خوانند، بچه‌های مردم بروند کره شمالی؟
در یکی از نخستین واکنش‌ها، مهدی ذاکریان در گفتگویی با جماران انتقادات تندی به طرح تبادل استاد و دانشجو با کره شمالی وارد کرده است. او در این باره می‌گوید:
اگر دانشجویی از من بپرسد که آیا برود و در کره شمالی تحصیل کند، حتما تشویقش می‌کنم که برود، برود تا ببیند که برخی از مسئولان ما چقدر ادعای نادرست و غلط دارند.
او با اشاره به اینکه برای مسئولان وزارت علوم متاسف است که چنین برنامه‌هایی را پیشنهاد می‌دهند، ادامه می‌دهد: «من در آمریکا و فرانسه تحصیل و زندگی کرده‌ام، در کره شمالی نبوده‌ام اما اطلاعاتی که دارم نشان می‌دهد در این کشور حتی امکان دسترسی با اینترنت وجود ندارد و به تازگی امکان ارسال پیامک برای شهروندان کره شمالی فراهم شده است، چرا باید دانشجویان ما بروند و در چنین کشور بسته‌ای‌درس بخوانند؟» این استاد دانشگاه ادامه می‌دهد:
کره شمالی در دهه ۵۰ و ۶۰ میلادی اتفاقا کشور خوبی از لحاظ شاخص‌های رشد اقتصادی بود، چون با صنعت کشاورزی در حال توسعه بود اما با ظهور و حضور تکنولوژی در دنیا، چنان فاصله‌ای به دنیا گرفت که اکنون می‌تواند بدترین انتخاب برای ادامه تحصیل یک دانشجو باشد.
او با اشاره به اینکه فقط مسکن، آموزش و بهداشت آن هم با شاخص‌های حداقلی در این کشور رایگان است، می‌گوید: «چطور مسئولان ما خودشان و فرزندان‌شان در آمریکا و اروپا درس می‌خوانند ولی می‌خواهند بچه‌های مردم را برای تحصیل به کره شمالی بفرستند؟» او ادامه می‌دهد:
ساحت علم جای سیاست نیست، اگر می‌خواهند دانشجویان ما پیشرفت کنند برای تبادل دانشجو فهرست ده دانشگاه برتر جهان را در نظر بگیرند و با این دانشگاه‌ها، بدون تعصب سیاسی، وارد مذاکره شوند و دانشجویان را بفرستند به این دانشگاه‌ها، نه اینکه دانشجویان ما را به کشوری بفرسند که اگر مردمش موی سرشان را مدلی که مورد توجه روسای حزب نباشد، کوتاه کنند، دستگیر می‌شوند.
ذاکریان با اشاره به اینکه برای وزارت علوم متاسف است، ادامه می‌دهد: «مسئولان دوره آقای احمدی‌نژاد می‌خواستند دانشجو به چین اعزام کنند و این دولت هم چنان تنزل تصمیم‌گیری پیدا کرده که می‌خواهد دانشجو به کره شمالی بفرستد».
اتاق فکر دولت در چه فکری است؟ / دانشجویان به کره‌شمالی بروند!
خبرآنلاین نیز در گزارشی به نقل از روزنامه آرمان ملی با تیتر «کشوری سراسر دردسر» به این مسئله پرداخته که در صورت عملی شدن طرح تبادل دانشجو با کره شمالی وضعیت و شرایط زندگی دانشجویان احتمالی در این کشور چگونه خواهد بود! در مقاله این روزنامه آمده:
همکاریهای ایران و کره‌شمالی در حوزههای دیگر متفاوت از بخش علمی است. با مرور رتبه‌بندی دانشگاه‌های معتبر کشورهای جهان نشانی از دانشگاه کره‌شمالی نیست، این در حالی است که ۲۱ آذر سال گذشته رئیس موسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری از انتشار رتبه‌بندی جهانی ISC برای سال ۲۰۲۱ خبر داد و گفت: با حضور ۵ دانشگاه جدید، تعداد دانشگاه‌های ایرانی در این نظام رتبه‌بندی به ۵۱ مورد رسید. از سوی دیگر بابد به وضعیت معیشتی دانشجویان در کره‌شمالی هم اندیشید. ایسنا چندی قبل روایت کرد: «کره‌شمالی به نحو غیر قابل باوری فقیر است و کنترل اقتصاد به وسیله تنها حزب این کشور، اکثریت جمعیت ۲۵ میلیون نفری این کشور را نیازمند کمک کرده است. برنامه‌ریزی متمرکز و حذف بازارها باعث شده است سرانه تولید ناخالص داخلی این کشور به کمتر از ۲۰۰۰دلار برسد که یکی از پایینترین سرانهها در بین کشورهای جهان محسوب می‌شود. با این حال با وجود تحریمهای بسیار سنگین جامعه جهانی برای وادارکردن پیونگ‌یانگ به کنارگذاشتن برنامه هستهای خود، این کشور به‌تدریج در حال بازگشتن به مدار رشد است. طبق تخمین بانک کره، اقتصاد کره‌شمالی در سال ۲۰۱۶ میلادی رشدی ۳.۹ درصدی داشته است که بهترین عملکرد اقتصاد این کشور در یک دهه اخیر محسوب می‌شود. با این حال نباید فراموش کرد که جمع‌آوری آمارهای اقتصادی مربوط به این کشور بسیار دشوار است و باید این آمارها را تخمینی محسوب کرد. از سوی دیگر در کره‌شمالی افراد حق استفاده از اتومبیل شخصی را ندارند و شبها اثری از روشنایی در شهرها نمییابید؛ چرا که بعداز ساعتی معین برای صرفه‌جویی در مصرف برق، کشور تیره و تار می‌شود با این حال کره‌شمالی هنوز با مشکل انرژی دست و پنجه نرم می‌کند. در کره‌شمالی تمرکز بر ارتش و تولید و ساخت ملزومات جنگی است با این حال دولت از عهده نیروهای ارتش هم برنمی‌آید. با این حال مردم کره‌شمالی کشورشان را به بهشت تشبیه می‌کنند که شاید یکی از علل مهم آن این است که بسیاری از آنها هنوز چهره یک گردشگر را ندیده‌اند و از پیشرفت جهان آگاهی ندارند.» ایسنا اخیرا هم نوشته است: «دولت کره‌شمالی به والدین دستور داده تا واژههای میهن‌پرستانه از جمله بمب و تفنگ را برای نامگذاری اسامی کودکان خود انتخاب کنند.» اکنون سوال این است که تحصیل در دانشگاه‌های چنین کشوری برای دانشجویان ایرانی سودمند است؟
واکنش فعال اصولگرا به طرح تبادل دانشجو با کره شمالی : این کشور اینترنت ندارد!
در خصوص طرح تبادل دانشجو با کره شمالی حتی صدای اصولگرایان که علی‌القاعده باید حامی دولت فعلی باشند هم درآمده است. به طوری که محمد مهاجری، روزنامه‌نگار و فعال رسانه‌ای که در سال 1392 سفری هم به کره شمالی داشته اخیرا در گفتگویی از محدودیت‌ها و موانع اجرای چنین طرحی گفته است:
«نظام آموزشی در کره شمالی، یک نظام کاملاً تعریف‌شده است و افراد در طبقات مختلف فقط قادرند تا مقاطع مشخصی به تحصیل بپردازند. مثلاً در روستاها حق تحصیل برای بعضی تا پایان مقطع ابتدایی و برای گروهی تا سیکل است، عده کمی هم اجازه اخذ دیپلم و تحصیل تا این سطح را دارند. در واقع مقامات، کسب سواد را بیش از یک حد مشخصی صلاح نمی‌دانند. همچنین در کره شمالی، رسیدن به دانشگاه کار آسانی نیست؛ این در حالی است که ممکن است طبقات محروم و کمتر برخوردار از حقوق اجتماعی حتی اجازه تحصیل تا مقطع دیپلم را هم نداشته باشند.»
کره شمالی با وجود جمعیت 25.7 میلیون نفری خود اساسا تنها 3 دانشگاه پیشرفته دارد که دانشجو می‌تواند برای آن درخواست بدهد. یکی از این سه دانشگاه، دانشگاه کیم ایل سونگ است که به افتخار کیم ایل سونگ، بنیانگذار و اولین رهبر کره شمالی، نامگذاری شده و تنها نهاد جامع آموزش عالی کشور است. دانشگاه کیم ایل سونگ، اولین دانشگاه ساخته‌شده در پیونگ یانگ (پایتخت کشور کره شمالی) است که در ۱ اکتبر ۱۹۴۶ تأسیس شد. تا کنون ۱۶۰۰۰ دانشجو در این دانشگاه تحصیل کرده‌اند. در این دانشگاه بخشی مجزا برای کار با کامپیوتر اختصاص داده شده، اما لازم به ذکر است که در این زمینه دسترسی محدودی به اینترنت وجود دارد.
گفته می‌شود شرایط ورود به این دانشگاه‌ها بسیار پیچیده و دشوار است و از هر 6 متقاضی تنها یک نفر امکان ورود به دانشگاه را دارد. در این دانشگاه امکان تحصیل در رشته‌های علوم اجتماعی، حقوق، هنر و علوم فراهم شده است. مهاجری در این زمینه می‌گوید:
«شرایط ورود به دانشگاه در این کشور بسیار دشوار است؛ فردی که تصمیم ورود به دانشگاه را دارد، هم می‌بایست جزو خانواده‌های برتر یا خواص جامعه باشد و هم از یکسری حقوق اجتماعی بخصوصی برخوردار باشد؛ به بیان دیگر تفاوتی میان او و باقی اعضای جامعه باشد.»
دانشگاه علم و صنعت پیونگ یانگ، اولین دانشگاه کره شمالی است که با بودجه خصوصی اداره و تأمین مالی می‌شود. این دانشگاه در اکتبر ۲۰۱۰ شروع به کار کرد و حدود ۶۳۸ دانشجو دارد که از این تعداد ۵۴۳ دانشجو در مقطع کارشناسی و ۹۵ دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد هستند. دانشجویان و اساتید فارغ‌التحصیل در این دانشگاه به اینترنت دسترسی دارند، اما فیلترینگ و نظارت شدید در این زمینه همچنان پابرجاست.
دانشگاه مطالعات خارجی پیونگ یانگ نیز یک موسسه آموزش عالی در کره شمالی است که از سوی وزارت آموزش کره شمالی به رسمیت شناخته شده و به صورت اختصاصی در زمینه آموزش زبان فعالیت دارد. این دانشگاه در سال ۱۹۶۱ تأسیس شده و در مجموع، ۲۲ زبان در این دانشگاه تدریس می‌شود.
معضل اینترنت در کره شمالی مانع از طرح تبادل دانشجو با کره شمالی
کره شمالی در خصوص دسترسی شهروندان خود به اینترنت به حدی بدبین و نگران است که حتی داشتن یک کامپیوتر معمولی در این کشور نیاز به کسب جواز رسمی دولتی دارد و تمام رایانه‌های شخصی موجود دراین کشور در اداره پلیس به ثبت می‌رسند. محدودیت‌های اینترنتی در کره شمالی به حدی بالا است که حتی مالکیت شخصی دستگاه‌های فکس نیز ممنوع است و ارسال فکس معمولی نیاز به مجوز رسمی دارد.
با این وجود کره شمالی اینترنت دارد اما نه آنچنان گسترده. عموم مردم این کشور در فقر و محرومیت زندگی می‌کنند و از وجود فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی بی‌خبرند. در پیونگ یانگ و نهایتا دو یا سه شهر دیگر تنها عده‌ای از شهروندان که مشاغل اداری دارند یا در موسسات آموزشی مشغول به کار هستند به اینترانت دولت کره شمالی دسترسی دارند.
این شبکه به دلیل اتصال همزمان تمام سیستم‌های کره شمالی به آن، سرعت بسیار پایینی دارد و پهنای باند آن بین دستگاه‌های متصل تقسیم می‌شود. در واقع استفاده از آن به دردسرش نمی‌ارزد؛ حجم کم، سرعت پایین، دشواری در اتصال و … .
اینترنت کره شمالی صرفاً اجازه دسترسی به مرورگرهای ساده و سرویس‌های ایمیلی اولیه را می‌دهد و تعداد معدودی از سایت‌ها را می‌توان با آن رصد کرد؛ که البته سانسورهای لازم از پیش روی این سایت‌ها اعمال شده است.
این شبکه در سطح محدود در ادارات مهم دولتی، دانشگاه‌ها و برخی کافی‌نت‌ها در شهرهای مهم مثل پایتخت قابل دسترسی است؛ اما از آنجا که در کره شمالی، سفر داخلی نیز بدون کسب مجوز ممنوعیت دارد، اغلب شهروندان این کشور هرگز پیونگ یانگ را ندیده‌اند که بدانند نشانی این کافی‌نت‌ها کجاست.
بیشتر بخوانید:
- مراقب کلاهبرداری اینترنتی شب یلدا باشید
- لغو طرح ایجاد خط ویژه موتورسیکلت در سطح شهر تهران
- تخصیص تسهیلات به کسب‌وکارهای خانگی
دیدگاه شما درباره طرح تبادل دانشجو با کره شمالی چیست؟ نظرات خود را در بخش کامنت‌ها با تکراتو در میان بگذارید.
