بازار خودروهای ایران در مقایسه با دهه 80 بسیار متنوع تر شده و انواع مختلفی از برندهای خارجی و داخلی در این بازار مشاهده می شود. یعنی این مسئله باعث رقابتی شدن بازار خودرو با ورود محصولات جدید شده است. اما با این وجود هنوز هم ضعف در بازه های قیمتی خودروهای این بازارم شاهده می شود. در جریان توافق هسته‌ای و برجام بود که عده ای زیاد از خودروسازان خارجی وارد کشور شدند و بنابراین امید داریم تا به واسطه وجود آنها نقاط ضعف موجود در بازار رفع گردد.
اما باز هم این سوال در ذهن وجود دارد که آیا حضور خودروسازان خارجی باعث رفع این نقاط ضعف در بازار خودرو می شود؟ برای پیدا کردن پاسخ این پرسش باید در ابتدا نگاهی به اوضاع کلی بازار خودرو و محصولات مختلف این بازار بیندازیم.
تقسیم‌بندی بازار خودروهای ایران از لحاظ قیمت
بازار خودروهای ایران از لحاظ قیمت به شش بخش تقسیم بندی شده اند که شامل خودروهای کمتر از 25 میلیون تومان، خودروهای بین 25 تا 50 میلیون تومان، خودروهای بین 50 تا 75 میلیون تومان، خودروهای بین 75 تا 100 میلیون تومان، خودروهای بین 100 تا 125 میلیون تومان و خودروهایی که قیمتی بالای 125 میلیون تومان دارند.
اما باید اعلام نمود که تعداد زیادی از خودروهای موجود در بازار، در بازه قیمت 25 تا 50 میلیون تومان قرار دارند. یعنی 1/ 58 درصد از بازار خودروی کشور به این محدوده تعلق دارد. این محدوده شامل 33 مدل خودروی متفاوت است و بیشتر افراد از خودروهای این بازه استفاده می کنند. با نگاهی به لیست خودروهای این بازه متوجه خواهیم شد که بیشتر آنها به شرکت ایران خودرو اختصاص دارند.
تقریبا می توان گفت در این بازه سایر شرکت ها قدرت رقابت با ایران خودرو را ندارند بنابراین این مسئله می تواند تاثیری فراوان بر کیفیت و قیمت خودروها داشته باشد. اگر رقابت نزدیک نباشد شرکت ها دلیلی برای ارتقای کیفیت و کاهش قیمت و ارائه خدمات بهتر نمی بینند.
علاوه بر محدوده ذکر شده، سهم بزرگ بعدی مربوط به خودروهایی است که قیمت آنها زیر 25 میلیون تومان قرار دارد. این محدوده دارای 4 مدل خودرو است و توانسته 1/ 29 درصد از بازار را به خود اختصاص دهد. این بازه نیز در انحصار گروه خودروسازی سایپا قرار دارد و این بازه کم تنوع ترین بازه خودروهای ایران محسوب می شود.
محصولات این بازه نیز از نظر کیفیت در سطح پایینی قرار دارند اما به دلیل قیمت، این گروه خودرو با استقبال زیادی نیز همراه هستند. اگر به سایر محصولات بازار خودرو نگاه کنیم مشاهده می شود که خودروهای جدیدی که در راه هستند که هیچ کدام در این بازه قرار ندارند بنابراین نمی توان به رقابتی شدن بازار خودرو در این بازه امیدوار بود.
در مورد سایر بازه ها نیز با چالش هایی روبه رو هستیم و در این محدوده ها نیز رقابتی شدن بازار خودرو از نظر کیفیت، قیمت و برند با ضعف همراه است.
خودروهای بازه 50 تا 75 میلیون تومان توانسته اند 8/ 5 درصد بازار را داشته باشند. در این بازه 20 مدل خودرو داریم و ضعف خودروهای خارجی این بازه کاملا مشاهده می شود. این محدوده در انحصار چینی ها قرار دارد و برند خارجی معتبری مشاهده نمی شود.
در بازه خودروهای 75 تا 100 میلیون تومان که دارای 17 مدل است و 2/ 4 درصد بازار را در اختیار دارد رقابت اصلی بین چین و کره است و البته بیشتر آنها نیز مونتاژ داخل هستند.
2/ 1 درصد از سهم بازار خودرو به محدوده 100 تا 125 میلیون تعلق دارد و 7 مدل خودرو در این محدوده قرار دارد. خودروهای بالای 125 میلیون تومان نیز 6/ 1 سهم بازار را در دست دارند. این محدوده 33 مدل خودرو دارد و بیشتر آنها وارداتی هستند.
از بررسی های انجام شده میتوان 2 نتیجه را به دست آورد اول اینکه خودروهایی قدیمی و کم کیفیت پر تقاضاترین هستند و دوم اینکه برای رفع این چالش ها و ضعف ها چاره ای جز همکاری با خارجی ها نداریم. بنابراین رقابتی شدن بازار خودرو کاملا به چشم می خورد.
ورود خودروهای جدید و افزایش رقابت
گفتیم توافق هسته ای و برجام راه ورود خودروسازان خارجی به ایران را باز کرده است بنابراین می توان به رفع چالش ها و مشکلات امیدوار بود و رقابتی شدن بازار خودرو را در آینده ای نه چندان دور مشاهده نمود.
چهار خودروی پژو، سیتروئن، رنو و هیوندایی خودروهایی هستند که حضور آنها در ایران قطعی شده و وارد فاز اجرایی نیز شده‌اند. اطلاعاتی در مورد حضورخودروسازان فولکس واگن، فیات و نیسان نیز وجود دارد که فعلا قطعی نشده است.
پژو در رقابتی شدن بازار خودرو نقشی ندارد!
پژو و هیوندایی در حال اجرایی شدن هستند و کم کم محصولات خود را راهی بازار ایران می کنند. پژو سه محصول در مدل‌های 301، 2008 و 508 را تا امروز به بازار معرفی کرده و هر سه در بازه بالای 75 میلیون تومان قرار دارند. این سه مدل چون قیمت های بالایی دارند سهم گیری آنها کاری سخت است.
پژو 208 نیز مربوط به این شرکت است و قرار است قیمت آن بین 60 تا 70 میلیون تومان باشد. اما این احتمال وجود دارد که قیمت آن به سمت بالاتر تغییر کند. بنابراین نمی توان امیدوار بود که این شرکت خودروهایی در محدوده زیر 25، 25 تا 50 و 50 تا 75 میلیون تومان عرضه کند، پس باز هم رقابتی در این محدوده دیده نخواهد شد زیرا سیتروئن هم مدل‌های مشابه پژو را به بازار کشور عرضه می کند.
کوئید و رقابتی شدن بازار خودرو
شرکت رنو 3 محصول را به بازار خودروهای ایران معرفی کرده که تنها 1 محصول آن در بازه‌های قیمتی پر تقاضای بازار خودرو کشور قرار دارد. کوئید خودرویی با قیمت ارزان است در بازارهای هند و برزیل نیز عرضه می گردد. قیمت این خودرو به احتمال زیاد بین 30 تا 40 میلیون تومان خواهد بود بنابراین می توان کوئید را رقیبی برای خودروهای بازه 25 تا 50 میلیون تومان دانست. داستر و سیمبول که دو محصول دیگر شرکت رنو هستند نیز به ترتیب در بازه‌های قیمتی 50 تا 75 و 75 تا 100 میلیون تومان قرار دارند.
براساس اطلاعات موجود فیات، فولکس واگن و نیسان نیز قرار است محصولاتی در این بازه قیمت ارائه کنند بنابراین می توان شاهد رقابتی نزدیک در این بازه بود.
رقابت پژو با هیوندای و تاثیر آنها در بازار خودرو
شرکت هیوندای نیز سه محصول i20 و i10 و اکسنت را به بازار عرضه خواهد کرد. اکسنت که قیمتی زیر 100 میلیون تومان دارد می تواند با پژو 301 و سایر محصولات بازه 75 تا 100 میلیون تومان رقابت کند. البته شاید i20 نیز بتواند در این رقابت نقشی داشته باشد. مدل i10 نیز در بازه 50 تا 75 میلیون تومان قرار دارد و رقیبی جدید برای آن در این محدوده دیده نمی شود بنابراین نمی توان به رقابتی شدن بازار خودرو تنها با این خودرو در این بازه امیدوار بود.
.
منبع: donya-e-eqtesad
