داعش خراسان چیست ؟ این سوالی است که بعد از انفجار نزدیک به فرودگاه کابل که منجر به کشته و زخمی شدن عده زیادی شده پیش آمده است.
ساعاتی بعد از حملات انتحاری روز پنجشنبه 4 شهریور در کابل بود که رئیس جمهور ایالات متحده جو بایدن اعلام کرد که ارزیابی های اطلاعاتی تایید می کند که حملات مذکور که به کشته شدن بیش از 100 شهروند افغانستانی، 13 سرباز آمریکایی و زخمی شدن بیش از 130 تن منجر شد، توسط گروه داعش ولایت خراسان انجام شده است. اما گروه داعش خراسان چیست و از شاخه خراسان داعش یا داعش شاخه خراسان چه می دانیم؟ برای جزئیات بیشتر با ما باشید.
داعش خراسان چیست ؟
پرزیدنت بایدن در یک نطق تلویزیونی خطاب به تروریست هایی که حملات فرودگاه کابل را ترتیب داده بودند اخطار دارد:
ما نخواهیم بخشید، ما فراموش نخواهیم کرد، دنبال شما خواهیم آمد و وادارتان می‌کنیم که بهای آن را بپردازید.
بعد از دیدار ویلیام برنز، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) با رهبر طالبان هیبت الله آخوندزاده بود که نام گروه تروریستی داعش ولایت خراسان بار دیگر در رسانه ها مطرح شد. از همان زمان احتمال وقوع حملات تروریستی پیش کشیده شد و نگرانی ها به اوج خود رسید. اما داعش خراسان چیست ؟
داعش خراسان چیست ؟
داعش خراسان یا «حکومت اسلامی عراق و شام – ولایت خراسان»؛ شاخه محلی داعش در افغانستان و پاکستان. یک گروه تروریستی بسیار افراطی که طالبان را به «کنار گذاشتن جهاد» و «صلح از طریق مذاکره در هتل‌های مجلل» متهم می‌کند.
داعش خراسان در پی برپا کردن حکومت اسلامی در افغانستان، بخش‌هایی از ترکمنستان، ازبکستان و شرق ایران است. این گروه هم‌اکنون در ایالت ننگرهار در شرق افغانستان مستقر است و به مرز پاکستان نزدیک است و پایگاه آنها از مرز ایران فاصله دارد.
گروه داعش ولایت خراسان مسئولیت این انفجارهای خونین در فرودگاه کابل را بر عهده گرفت. انفجارهایی که در ماه های گذشته بی سابقه بودند و گفته می شود با تلاش و میل طالبان به پراکنده کردم مردم از اطراف فرودگاه کابل و خروج سریع نیروهای آمریکایی بی ارتباط نبوده است. دو روز پیش از حمله خونبار به فرودگاه کابل، رئیس‌جمهوری آمریکا تاکید کرده بود:
هر روز اضافه ماندن در افغانستان فرصتی است که داعش ولایت خراسان برای حمله تروریستی علیه آمریکا، نیروهای متحد و غیرنظامیان در فرودگاه کابل برنامه‌ریزی کند.
حمله انتقام جویانه ارتش آمریکا به مواضع داعش خراسان
ساعاتی پس از این صحبت های رئیس جمهور آمریکا بود که پنتاگون اعلام کرد مواضع گروه حکومت اسلامی موسوم به داعش خراسان را هدف قرار داده است. بیل اوربان سخنگوی فرماندهی مرکزی ارتش ایالات متحده سنتکام گفته که پهپاد آمریکایی یک طراح حملا گروه داعش را در ولایت ننگرهار هدف قرار داده و کشته است.
یک مقام نظامی آمریکایی دیگر نیز گفته که یک پهپاد ریپر آمریکا از یک پایگاه در خاورمیانه به پرواز درآمده و یه طراح گروه داعش را که در حال برنامه ریزی برای حمله به نیروهای آمریکایی در کابل بوده است هدف قرار داده. این مقام اضافه کرده است، این برنامه‌ریز گروه داعش به همراه یک همدستش در یک خودرو هدف قرار گرفتند.
این حمله کمتر از ۴۸ ساعت پس از حمله مرگبار به فرودگاه بین المللی کابل صورت گرفت. گروه داعش شاخه خراسان مسئولیت این حمله را به عهده گرفته بود. سخنگوی کاخ سفید نیز گفته است٬ چند روز آینده تخلیه افراد از فرودگاه کابل خطرنا‌ک‌ترین روزهای عملیات تخلیه از این فرودگاه خواهد بود.
همچنین جان کربی سخنگوی پنتاگون گفته که ایالات متحده معتقد است هنوز تهدید جدی و مشخصی علیه فرودگاه حامد کرزی وجود دارد. سخنگوی پنتاگون اضافه کرد، ما مطمئناً آماده‌ایم و انتظار اقدامات مجدد را در آینده داریم. او اضافه کرد، ما این تهدیدها را بسیار دقیق ، و تقریباً در زمان واقعی زیر نظر داریم. اما از این ها گذشته، از داعش ولایت خراسان چه می دانیم؟
اما از تاریخچه گروه داعش شاخه خراسان چه می دانیم؟ رهبر این گروه کیست و اساسا چگونه در شرایطی که هسته مرکزی داعش در سوریه و عراق فعال است، پای یک گروهک وابسته در افغانستان و پاکستان باز شده است؟ در ادامه نوشتار داعش خراسان چیست با ما همراه باشید تا به این سوالات پاسخ گوییم.
داعش خراسان چیست ؟
گروه داعش شاخه خراسان اولین بار در سال 2015 اعلام موجودیت کرد. این گروه البته که در نبردهای سوریه حضور فعالی داشت و چندباری نام آن در رسانه ها به میان آمد. اما به ناگاه و بیش از هر زمانی نام شاخه خراسان داعش را از افعانستان شنیدیم.
این گروهک در مدت اخیر جنایات وحشتناکی را به خصوص در بخش های شیعه نشین افغانستان ترتیب داده است. عمده فعالیت این گروه در افغانستان مربوط به 5 ولایت ننگرهار، فاریاب، جوزجان، بدخشان و زابل بوده است و از میان اعضای طالبان پاکستان، لشکر محمد، گروه حقانی، گروه الدعوه و گروه مسلح افراطی ازبکستان عضوگیری کرده است.
در سال 2020 بود که تروریست های داعش شاخه خراسان دو نوزاد شیرخواره را در بیمارستان پزشکان بدون مرز کابل سر بریدند، یکی از تکان دهنده ترین اقدامات این گروه تروریستی که در سطح بین المللی خبرساز شد. حمله به دانشگاه کابل و کشتن 22 دانشجو نیز از دیگر اقدامات این گروه در سال 2020 بود.
از دیگر اقدامات این شاخه انشعابی داعش عراق که تحت تاثیر شاخه تروریستی کویته پاکستان نیز هست، حمله به مدرسه دخترانه در کابل و بمب گذاری چند خودرو بود که نهایتا به مرگ 40 دانش آموز منجر شد.
آغاز فعالیت داعش شاخه خراسان
داعش ولایت خراسان با امر ابوبکر البغدادی، سرکرده اصلی گروه داعش و با رهبری حافظ سعید خان به عنوان امیر داعش خراسان فعال شد. حافظ سعید خان تبعه پاکستان و عضو سابق طالبان پاکستان بود.
او در سال 2014 همراه با شماری از سرکردگان دیگر طالبان پاکستان با ابوبکر البغدادی بیعت کرده بود. دوران زمامداری او اما طولی نکشید چرا که حافظ سعید خان به عنوان اولین امیر داعش ولایت خراسان در حمله پهپادی سال 2015 ارتش آمریکا به همراه 30 عضو دیگر گروه کشته شد.
جانشین سعید خان، عبدالحسیب نیز در حمله نیروهای ویژه افغانستان در استان ننگرهار در شرق افغانستان کشته شد. بعد از او هم ابوسید فرماندهی گروه را به عهده گرفت که او هم در یک حمله هوایی به استان کنر کشته شد. تعداد اعضای این گروه که در بازه زمانی 2015 تا 2018 بنابر آمار غیررسمی حدود 4 هزار نفر بوده بعد از شکست های پی در پی در شمال افغانستان حال به 1500 عضو کاهش یافته است.
برخی منابع داخلی در افغانستان به رسانه های معتبر گفته اند که سرکرده فعلی داعش خراسان اشاب المهاجر است. او خود را سناالله معرفی کرده و بنابر اطلاعات موجود او بعد از بازداشت اسلم فاروقی، سرکرده پیشین گروه، به دست نیروهای ویژه دولت افغانستان، به فرماندهی داعش ولایت خراسان رسیده است.
از دیگر نکات حائز اهمیت در مورد شاخه خراسان داعش، فعالیت های گسترده تبلیغاتی ایشان در فضای مجازی و رسانه ها، به خصوص فیسبوک، یوتیوب و توییتر است. این گروه از زمان تاسیس، مانند شاخه اصلی داعش، با اعمال وحشیانه و ایجاد رعب و وحشت تلاش کرده است بر مناطق مختلف تسلط پیدا کند. بر اساس آمارها در دوره‌های زمانی متفاوت، داعش خراسان بیش از ۶۰ صفحه فیس‌بوکی و صدها حساب جعلی در توییتر برای تبلیغات داشته است.
از زمان افزایش هرج و مرج در افغانستان و ساقط شدن دولت مرکزی، این گروه نیز به فعالیت خود افزایش قابل توجهی داده و در مناطقی مانند استان کنر و ننگرهار در قالب هسته های نظامی کوچک فعال است.
دلایل ارتباط طالبان با داعش خراسان چیست ؟
اما چند سوال اساسی درباره ارتباط طالبان با داعش خراسان وجود دارد. در ادامه قصد داریم مروری داشته باشیم بر دلایل موافقت و البته مخالفت با این فرضیه.
پیش از هرچیز لازم است بدانید که هر دو گروه به جد ارتباط خود با هم را منکر هسند. و حتی اقدامات یکدیگر را محکوم می کنند. اما امرالله صالح، که حالا با رفتن اشرف غنی خود را رئیس جمهور مشروع افغانستان می داند در توییتی نوشته:
همه شواهد نشان می‌دهد که گروه داعش خراسان ریشه‌هایی در طالبان و شبکه حقانی دارد که در کابل فعالیت می‌کنند.
اما آنچه که احتمال ارتباط میان این دو را تقویت کرده مربوط به ارتباط شبکه حقانی، به عنوان حلقه واسط میان هر دو گروه است. شبکه ای که برخی منابع از فرایند عضو گیری داعش شاخه خراسان توسط آن می گویند. شبکه حقانی جز ارتباط قوی با داعش، ارتباط موثری نیز با طالبان دارد.
دکتر سجان گوهل، عضو بنیاد آسیا اقیانوسیه، چند سالی است که گروه‌های مسلح حاضر در افغانستان را رصد می‌کند. او می‌گوید
چندین حمله بزرگ بین ۲۰۱۹ و ۲۰۲۱ با همکاری گروه ولایت خراسان، شبکه حقانی گروه طالبان و دیگر گروه‌های تروریستی مستقر در پاکستان اجرا شد.
در 15 اوت و زمانی که طالبان کابل را تصرف کردند، درهای زندان پل چرخی گشوده شد و محکومان زیادی از جمله شمار زیادی از وابستگان داعش و القاعده حال آزاد شده اند.
دلایل عدم ارتباط طالبان با گروه داعش خراسان چیست ؟
در کنار دلایل ارتباط این دو، شواهدی هم از عدم ارتباط میان طالبان و داعش خراسان حکایت دارد. به نظر می رسد هر دو گروه بعضا نبردهای خونینی با تلفات بسیار با هم داشته اند. به نظر طالبان چند بازی نیروهای دولت اسلامی عراق و شام را گرفتار کرده و به قتل رسانده اند. به علاوه در انفجارهای فرودگاه کابل، طالبان نیز شماری از محافظان و اعضای خود را از دست دادند.
فارغ از مسئله درگیری ها، موضوع تفاوت ایدئولوژی به عنوان مبحث ممیزه دیگر مطرح است. موضوعی که شاید در عمل بی اهمیت به نظر برسد اما در واقعیت امر گروه های تندروی اسلامی از این اختلافات عقیدتی چشم پوشی نمی کنند.
گروه داعش از یک تفسیر سلفی گرای اسلامی پیروی می کند در حالی که طالبان پیرو مکتب محافظه کار دیوبندی هستند. شاخه داعش خراسان در اندیشه ایجاد خلافتی است که از حوزه جنوب آسیا تا آسیای میانه و بخش هایی از ایران را در بر بگیرد، حال آن که طالبان دست کم در نهایت با ایجاد امارت اسلامی در افغانستان قانع شده اند.
در نتیجه همین مسائل عقیدتی و مواردی چون مذاکرات طالبان با آمریکا و یا نوع برداشت ایشان از دین، سرکردگان داعش خراسان طالبان را از دین خارج و مرتد می دانند و این یعنی خون طالبان در نظر اعضای داعش خرسان حلال است. در واقع طالبان در دید داعش خراسان خائنان به اهداف اصیل جهاد اسلامی قلمداد می شوند.
نکته قابل ذکر دیگر اینکه بعداز تصرف کابل توسط طالبان و سقوط دولت، همه گروه های اسلام گرا و جهادی به طالبان تبریک گفتند، به جز داعش. داعش در عوض در بیانیه ای اعلام کرد که به مبارزه ادامه خواهد داد.
بیشتر بخوانید:
- افزایش قیمت تریاک در پی برآمدن طالبان در افغانستان
- احمد مسعود کیست و آیا پنجشیر توان مقاومت در برابر طالبان را دارد؟
- قوانین جدید طالبان ؛ افغانستان با چه پسرفتی مواجه است؟
- ذبیح الله مجاهد سخنگوی طالبان کیست؟
- صحرا کریمی کارگردان سینمای افغانستان در حال فرار از طالبان ؛ کاربران چه می گویند؟
- علی احمد جلالی کیست؟ طالبان در افغانستان دولت موقت تشکیل می‌دهد
- فیلم های فرودگاه کابل ؛ ماجرا چیست و کاربران چه می‌گویند؟
- طالبان در افغانستان ؛ ناسا از خشکسالی و نقشه‌ها از سقوط قندوز و تالقان می‌گویند
- ساخت دیوار در مرز ایران و ترکیه ؛ ماجرا چیست و کاربران چه می گویند؟
نظر شما در خصوص داعش خراسان چیست ؟ نظرات خود را در بخش کامنت ها با تکراتو در میان بگذارید.
