پژوهشگران به نتایجی رسیدهاند که شاید سیگاریها را به ترک سیگار وادار بکند، آن هم ترک دائمی هر نوع محصولات دودزا و بخارزا. با تکراتو همراه باشید.
استفاده طولانی مدت از سیگارهای الکترونیکی یا محصولات بخارزا میتواند به طرز خطرناکی عملکرد رگهای خونی بدن را مختل کرده و خطر ابتلا به بیماریهای قلبیعروقی را افزایش دهد. مضاف بر آن، استفاده همزمان از سیگارهای الکترونیکی و سیگارهای سنتی نیز خطر بیشتری نسبت به استفاده جداگانه از هر یک از این محصولات ایجاد میکند. آیا وقت ترک سیگار فرا رسیده؟
این یافته ها از دو مطالعهٔ جدیدی به دست آمده است که توسط موسسهٔ ملی قلب، ریه و خون (NHLBI) که بخشی است از موسسه ملی سلامت (NIH) تأیید شده است.
بیشتر بخوانید: اثر تماشاگر چیست؟ اگر کسی کمک میخواست، به او کمک میکردید؟
ویپ شاید بدترین راه برای ترک سیگار باشد!
یافتههایی که پژوهشگران امروز در مجلهٔ Arteriosclerosis, Thrombosis, and Vascular Biology منتشر کردهاند، به شواهد بیشماری اضافه میکند که پیشتر نشان داده بود، استفاده طولانی مدت از سیگارهای الکترونیکی میتواند به سلامت افراد آسیب جدّی برساند.
پژوهشگران سالهای سال است که میدانند سیگار کشیدن میتواند به رگهای خونی آسیب برساند امّا تا پیش از این، اثرات سیگار الکترونیکی بر سلامت قلب و عروق به خوبی شناخته نشده بود. دو مطالعه جدید – یکی روی انسان و دیگری روی موشها – با هدف شناخت این موضوع انجام شد.
متیو ال. اشپرینگر (Matthew L. Springer) استاد و پزشک در بخش کاردیولوژی دانشگاه کالیفرنیا گفت:
«در مطالعه انسانی خود، متوجه شدیم که مصرفکنندگان مداوم سیگار الکترونیکی، عملکرد عروق خونیشان مختل شده است، که چنین چیزی میتواند آنها را در معرض خطر بیماریهای قلبی قرار دهد.
«بنابر این این نشانگر این است که مصرف کنندگان مداوم سیگارهای الکترونیکی ممکن است خطر بیماری عروقی مشابه سیگاریهای سنتی را تجربه کنند.»
بیشتر بخوانید: سندروم هوبریس چیست ؛ آیا میتوان دیکتاتورها را اصلاح کرد؟
فاز اول مطالعه سیگاریها
در مطالعه اول، اشپرینگر و همکارانش نمونههای خونی را از یک گروه داوطلبی۱۲۰ نفری جمعآوری کردند که شامل افرادی بود که سیگار الکترونیکی را طولانیمدت مصرف میکردند و همچنین سیگاریهایی سنتی که طولانیمدت مصرف میکردند و در نهایت کسانی که استفاده نمیکردند. پژوهشگران استفاده طولانی مدت را برای سیگاریهای الکترونیکی بیش از پنج بار در هفته و بیش از سه ماه و در سوی دیگر سیگاریهای سنتی را با پنج نخ سیگار در روز تعریف کردند.
سپس هر یک از نمونههای خون را در آزمایشگاه در معرض سلولهای کشتشده عروق خونی انسان (اندوتلیال) قرار دادند و آزادسازی اکسید نیتریک را اندازهگیری کردند، که این نشانگر شیمیایی است که برای ارزیابی عملکرد مناسب سلولهای اندوتلیال استفاده میشود. آنها همچنین نفوذپذیری سلول، توانایی مولکولها برای عبور از لایهای از سلولها به طرف دیگر را نیز آزمایش کردند. نفوذپذیری بیش از حد طبیعی باعث نشت مایع از عروق شده که عملکرد آنها را مختل کرده و خطر ابتلا به بیماریهای قلبیعروقی را افزایش میدهد.
چه سیگار از تنباکو باشد و چه الکترونیکی فرقی در ماجرا ایجاد نمیکند: ترک سیگار بهترین کار است!
پژوهشگران دریافتند که خون شرکتکنندگانی که سیگار الکترونیکی و سیگار سنتی میکشیدند باعث کاهش قابل توجهی در تولید اکسید نیتریک توسط سلولهای خونی نسبت به خون افراد غیرسیگاری میشد.
قابل توجه است که پژوهشگران دریافتهاند که خون افرادی که از سیگارهای الکترونیکی استفاده میکردند، نسبت به خون افرادی که سیگار سنتی میکشیدند و همچنین غیرسیگاریها، باعث نفوذپذیری بیشتری در سلولهای رگهای خونی میشود. به بیانی، سیگارهای الکترونیکی باعث آزاد شدن بیشتر پراکسید هیدروژن توسط سلولهای رگهای خونی نسبت به خون افراد غیرسیگاری خواهد شد.
به گفته پژوهشگران، هر یک از این سه عامل میتواند منجر به اختلال در عملکرد عروق خونی در افرادی که از سیگارهای الکترونیکی استفاده می کنند شود.
مضاف بر این، اشپرینگر و گروهش دریافتند که سیگارهای الکترونیکی اثرات مضری بر قلب و عروق دارند، آن هم به گونهای که متفاوت از اثرات ناشی از دود تنباکو است. به طور ویژه، آنها دریافتند که خون افرادی که سیگار میکشیدند دارای سطوح بالاتری از رادیکالهای آزاد در گردش خون و متعاقباً بالاتر رفتن خطرات قلبی عروقی بوده است؛ این مورد برای افرادی که از سیگار الکترونیکی استفاده میکردند حتّی از سیگاریهای سنتی بیشتر بوده است. اشپرینگر گفت:
«این یافتهها نشان میدهد که استفاده همزمان از این دو محصول، همانطور که امروزه بسیاری از مردم انجام میدهند، میتواند احتمال به خطر افتادن سلامتشان را در قیاس با استفاده جداگانه از این محصولات افزایش دهد. در واقع امر، ما انتظار چنین نتیجهای را نداشتیم!»
فاز دوم مطالعه سیگاریها
در مطالعه دوم، پژوهشگران کوشیدند تا دریابند که آیا اجزای خاصی در دود سیگار یا بخار سیگار الکترونیکی وجود دارد که مسئول آسیب عروق خونی هستند یا خیر؟
در مطالعاتی که روی موشها انجام شد، حیوانات را در معرض مواد گوناگونی که در دود تنباکو یا سیگارهای الکترونیکی یافت میشد، قرار دادند که شاملِ نیکوتین، منتول (افزودنی سیگار)، گازهای آکرولئین و استالدئید (دو ماده شیمیایی موجود در دود تنباکو و بخارات سیگار الکترونیکی) و نانوذرات کربن بیاثر برای نشان دادن ماهیّت ذراتی مانند دود و بخار سیگار الکترونیکی بوده است.
در نهایت آنها با اندازهگیری جریانهای شریانی، نشان دادند که به نظر نمیرسد آسیب به رگهای خونی ناشی از یک جزء خاص در دود سیگار یا بخار سیگار الکترونیکی باشد.
در عوض، آنها نتیجه گرفتند که ظاهراً این امر ناشی از تحریک مجرای تنفسی است که باعث ایجاد سیگنالهای زیستی در عصب واگوس میشود که احتمالاً از طریق یک فرآیند التهابی، آسیب به عروق خونی را در پی خواهد داشت.
عصب واگ و یا واگوس طولانیترین عصب مغزی است که از مغز به مجرای تنفسی منتهی شده و دیگر اعصاب را به یکدیگر متصل میسازد. و نقشی حیاتی در کنترل ضربان قلب، تنفس و سایر عملکردهای زیستی بدن دارد. پژوهشگران نشان دادند که جداسازیِ بخشی از این عصب در موشها از آسیب عروق خونی ناشی از دود تنباکو جلوگیری میکند و نقشی حیاتی را در این فرآیند نشان میدهد.
بیشتر بخوانید: بهترین سیگار های الکترونیک 2021 ؛ ویپ خوب چی بکشیم!
احتمالاً ترک سیگار حال قلب و مجرای تنفسیتان را به مرور بهتر خواهد کرد
تعجب در جایی شدت گرفت که متوجه شدیم هیچ جزء واحدی وجود ندارد که بتوانید با حذفش از اثر مخرب دود یا مواد بخارزا بهروی رگهای خونی جلوگیری کنید.
اشپرینگر در همین خصوص گفت:
«تا زمانی که عاملی تحریک کننده در مجرای تنفسی وجود داشته باشد، احتمال مختل شدن عملکرد رگهای خونی وجود دارد!»
این یافته پیامدهایی را برای تنظیم محصولات تنباکو و سیگارهای الکترونیکی در پی خواهد داشت؛ چرا که نشان میدهد که تعیین دقیق هر یک از عناصر موجود در این محصولات که مسئول آسیبرسانی به عروق خونی هستند تا چه اندازه دشوار است! پس چه بهتر که ترک سیگار برنامه همین امروزمان باشد!
دکتر لیزا پستو، ناظر برنامه NHLBI در بخش بیماریهای ریوی همین سازمان، موافقت کرد که «شواهد بیشتری را ارائه خواهند کرد که در معرض سیگارهای الکترونیکی قرار گرفتن تا چه اندازه به سلامت قلب و عروق آسیب میرساند». او افزود که برای درک کامل اثرات سلامتی سیگارهای الکترونیکی به داده های بیشتری نیاز است. NIH و دیگران به کاوش در این ساحت ادامه میدهند.
آنچه که مایلم به مردم بگویم این است که فقط هوای تمیز تنفس کنید و از استفاده از این محصولات خودداری کنید. ــــ اشپرینگر ــــ.
بیشتر بخوانید:
- گران قیمت ترین سیگارهای دنیا ؛ سیگارهای محبوب سرمایه داران
- بهترین برند سیگار ؛ با محبوب ترین و پرفروش ترین برندهای سیگار آشنا شوید!
- آثار ترک سیگار ؛ با ترک سیگار چه اتفاقاتی برای شما و بدنتان می افتد؟
دیدگاه شما دربارهٔ مضرات سیگار الکترونیکی و سنتی چیست؟ آیا این پژوهش شما را به ترک سیگار ترغیب میکند؟ نظرات خود را در بخش کامنتها با تکراتو در میان بگذارید.
منبع: NIH