در بررسی عملکرد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در دولت یازدهم می توان مشاهده کرد که این وزارتخانه، مطابق با برنامه های توسعه‌ای کشور، در عمل به تعدادی از اهداف، نتوانسته است موفق عمل نماید.
عملکرد وزارت ارتباطات در دولت یازدهم، مطابق با اسناد بالادستی نظام، از جمله سند چشم انداز ایران ۱۴۰۴ و نیز برنامه‌های توسعه ۵ ساله کشور و سیاست‌های کلان علم و فناوری، توسط دفتر فناوری‌های نوین مرکز پژوهش‌های مجلس مورد بررسی قرار گرفته است.
این سند، رسیدن به جایگاه برتر علم و فناوری در منطقه را هدف‌گذاری کرده است. همچنین توسط برنامه‌های توسعه پنج ساله کشور و سیاست‌های کلان آنها نیز، احکام متعدد توسعه زیرساخت های فاوا و استفاده از کاربردهای مختلف مشخص شده است.
عملکرد وزارت ارتباطات باید به صورت سالیانه طی گزارشی ارائه داده شود. اما به جز وجود چند گزارش در مورد وضعیت دسترسی به خدمات ارتباطات در کشور، اسناد معتبرتر دیگری از فعالیت این وزارتخانه موجود نیست. به این منظور، مرکز پژوهش‌های مجلس با ذکر ۱۰ مورد، عملکرد وزارت ارتباطات در دولت یازدهم را نقد نموده است.
1- عدم تکمیل شدن پروژه شبکه ملی اطلاعات
وزارت ارتباطات، براساس ماده ۴۱ برنامه پنجم توسعه باید نسبت به ایجاد و توسعه شبکه ملی اطلاعات و همچنین مراکز داده داخلی امن و پایدار اقدام نماید. همچنین باید موازین شرعی و امنیتی کشور را در این میان رعایت کند.
اما بررسی‌ها در مورد عملکرد وزارت ارتباطات حاکی از این است که شبکه ملی اطلاعات هنوز در مرحله توسعه قرار دارد. بند الف ماده ۴۶ برنامه پنجم توسعه هنوز نتوانسته است به صورت کامل تحقق یابد.
2- عدم موفقیت سهم ۲ درصدی ITبرای تولید ناخالص داخلی
در بند الف ماده ۴۶، سهم ۲ درصدی صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات از کل تولید ناخالص داخلی، تکلیف شده بود که البته محقق نشد.
3- الکترونیکی نشدن استعلامات بین دستگاهی
براساس بند ج ماده ۴۶ قانون برنامه پنجم توسعه، تمام دستگاه های اجرایی باید بتوانند نسبت به ارسال و دریافت الکترونیکی همه استعلامات بین دستگاهی و واحدهای تابعه آنها با استفاده از شبکه ملی اطلاعات اقدام کنند. اما این پروژه تاکنون به صورت کامل محقق نشده است.
4- پایین بودن بهره وری ارائه خدمات فاوا
ارتقای بهره‌وری بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات، از عملکرد وزارت ارتباطات بود؛ اما شاخص های بهره وری بخش فاوا متعدد بوده و آماری از آنها در دست نیست. تعدادی از دستگاه های این بخش، موفق شدند تا مکانیزاسیون اداری را اجرا کنند، اما هنوز هم، بخشی از فرایندها دستی است. این امر نشان دهنده بهره وری پایین بخش ارائه خدمات فاوا است.
5- عدم ساماندهی طیف های فرکانسی
قرار بود تا وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، ساماندهی منابع کمیاب ملی، مانند طیف فرکانسی و شماره را در قالب پروژه های اقتصاد مقاومتی انجام دهد. اما این امر به دلیل وجود مشکلات حقوقی، قانونی و ساختاری و همچنین واگذاری تکه باندهای آزادشده در فرآیند دیجیتالی شدن پخش برنامه‌های تلویزیونی، محقق نشد و با مشکل روبرو گردید.
این تکه باندهای فرکانسی ۸۶۲-۶۹۴، در اختیار سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران قرار دارند. یعنی وزارت ارتباطات، در آزادسازی تکه باندهای فرکانسی تخلیه شده از فرآیند دیجیتالی شدن پخش برنامه‌های رادیو، تلویزیونی و واگذاری آنها به بهره برداران موفق نبوده است.
6- نزول رتبه ایران در دولت الکترونیک
در این چند سال کشور ایران در امر دولت الکترونیکی با دیگر کشورهای منطقه در رقابت بود. اما اکنون به دلیل عدم موفقیت عملکرد وزارت ارتباطات در این زمینه، رتبه ایران در حال نزول است. اقداماتی که تاکنون وزارت ارتباطات در همگرایی دستگاه‌های مختلف انجام داده است، با اهداف برنامه پنجم توسعه مطابقت و همخوانی نداشته است.
7- اجرای ضعیف پروژه های دولت الکترونیک
برای تحقق دولت الکترونیک پروژه هایی تعیین شده‌اند، اما همکاری بین وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و سایر دستگاه‌های اجرایی برای انجام درست این پروژه‌ها ضعیف بوده است.
8- عدم نظارت بر کیفیت خدمات فاوا
از تعهدات وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، توسعه و ارتقای خدمات به شهروندان بود. اما برای اینکه بتوان توسعه و ارتقای خدمات به شهروندان را اندازه گیری کرد، لازم بود تا در ابتدا استاندارد کیفیت هریک از خدمات تعریف شود.
با وجود اینکه در کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، درباره استانداردهای کیفیت خدمات فناوری اطلاعات و ارتباطات و شاخص‌های آن مصوباتی تصویب شده بود، نظارت بر اجرای این استانداردها منسجم نبود.
9- عدم تحقق بومی سازی تجهیزات سخت افزاری
یکی از تعهدات وزیر، افزایش ایمنی، پایداری و سلامت شبکه‌های فاوا از طریق بومی سازی تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری بود. برای تحقق این امر به بومی سازی در فاز طراحی تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری نیاز بود، که باید در این راستا اقدامات موثرتری انجام می شد.
10- حمایت از توسعه نرم افزارها کافی نیست!
یکی دیگر از تعدات وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، حمایت از توسعه نرم افزارهای بومی بود. برای توسعه و به کارگیری نرم افزارهای متن باز، سازمان فناوری اطلاعات ایران اقداماتی را انجام داده است. اما به دلیل توسعه روزافزون این بخش، اقدامات انجام شده تاکنون کافی نیست و لازم است تا اقدامات بیشتری انجام گیرد.
.
منبع: mehrnews
