کاوشگر ناسا، نیو هورایزنز (New Horizons) که 10 سال پیش سفر دور و دراز خود را به سمت دورترین سیاره کوچک و دورافتاده منظومه شمسی، پلوتون، آغاز کرده بود، در چند ماه گذشته همواره خبرها و تصاویر بسیار دیدنی و شنیدنی برایمان به ارمغان آورده و این بار هم ما را از این خبرهای جذاب بی نصیب نگذاشته است.
این کاوشگر به تازگی تصاویری با کیفیت و رزولوشن بالا از بزرگ ترین قمر پلوتون – شارون – برایمان ارسال کرده است، تصاویری که به گونه ای ناباورانه حاکی از سرگذشت تلخ و پیچیده این قمر پلوتون دارد.
تصویر گرفته شده توسط نیو هورایزنز از شارون، بزرگ ترین قمر پلوتون. این تصویر درست قبل از رسیدن نیو هورایزنر به کمترین فاصله با پلوتون و در تاریخ 14 جولای 2015 (23 تیر 1394) گرفته شده است. این تصویر از ترکیب تصاویر آبی، قرمز و مادون قرمزی که توسط دوربین (Ralph/Multispectral Visual Imaging (MVIC کاوشگر نیوهورایزنز گرفته شده، به دست آمده است؛ این رنگ ها پردازش شده اند تا بهترین حالت ممکن برای نمایش خصوصیات متنوع سطح شارون به دست آید. تنوع رنگی شارون به اندازه تنوع رنگی پلوتون نیست و شاید تنها نکته قابل توجه را بتوان در ناحیه مایل به رنگ قرمز قطب شمال آن (بالای قمر) – که Mardor Macula نام دارد – یافت. قطر این قمر 754 مایل (1214 کیلومتر) است و این تصویر جزئیات را با مقیاس 1.8 مایل (2.9 کیلومتر) نشان می دهد. (Credits: NASA/JHUAPL/SwRI)
.
با داشتن قطری معادل با نصف پلوتون، شارون نسبت به سیاره اش، بزرگترین قمر (چه طبیعی و چه مصنوعی) در منظومه شمسی به شمار می آید. بسیاری از دانشمندان نیو هورایزنز انتظار داشتند که شارون یک زندگی یکنواخت و پر از دهانه هایی که بر اثر بارش شهاب سنگ ها بر سطح آن به وجود می آمدند، داشته است، اما آن ها به تازگی به مناظری پی برده اند که از کوه ها، دره ها، زمین لرزه ها، تنوع رنگی در سطح آن و … پوشیده شده است.
Ross Beyer، عضو وابسته به تیم زمین شناسی، ژئوفیزیک و تصویربرداری (GGI) نیو هورایزنز از موسسه SETI و مرکز تحقیقات Ames ناسا در مانتین ویو، کالیفرنیا گفت: “ما به احتمال دیدن چنین ویژگی های جذابی بر روی این قمر شگفت انگیز پلوتون که در لبه ای دوردست در منظومه شمسی ما قرار گرفته، فکر می کردیم … اما با چیزهایی که ما دیدیم، من هرگز نمی توانستم خوشحال تر از این باشم.”
تصاویری با کیفیت بالا از شارون که توسط تصویربردار اکتشافی دور بُردی که بر روی کاوشگر نیو هورایزنز ناسا وجود دارد، گرفته شده است. این تصاویر درست قبل از رسیدن به نزدیک ترین فاصله با پلوتون در تاریخ 14 جولای 2015 (23 تیر 1394) گرفته شده و از روی هم قرار دادن و ترکیب تصاویر گرفته شده توسط دوربین (Ralph/Multispectral Visual Imaging (MVIC، به وجود آمده است. تصویری که شاهد آن هستید منطقه ای گسترده از دره ها و زمین های از هم گسیخته است که با نام غیر رسمی Vulcan Planum نیز شناخته می شود. این تصویر 754 مایل (1214 کیلومتر) از سطح شارون را با مقیاس 0.5 مایل (0.8 کیلومتر) به نمایش می گذارد. (Credits: NASA/JHUAPL/SwRI)
.
از تصاویر با کیفیتی که کاوشگر نیو هورایزنز در هنگام عبور از کنار پلوتون در تاریخ 14 جولای (23 تیر) از پلوتون گرفته بود و در آن ها نیمکره ای از شارون نیز قابل مشاهده بود – که این تصاویر در تاریخ 21 سپتامبر (30 شهریور) به زمین مخابره شد – جزئیاتی را از کمربند شکاف ها، از هم گسیختگی ها و دره ها، در ناحیه شمالی خط استوای این قمر فاش کرد. این سیستم بزرگ دره های عمیق و باریک در بیش از 1000 مایل (1600 کیلومتر) از سطح قابل مشاهده شارون گسترده شده و به نظر می رسد که به سطح دورتر و غیر قابل مشاهده (پشت این قمر که در تصویر پایین قابل مشاهده نیست) آن نیز ادامه پیدا کرده است. گفته می شود که اندازه این دره 4 برابر دره گرند کنیون (Grand Canyon) بوده و عمقش دو برابر آن می باشد (گرند کنیون دره ای در ایالت آریزونا آمریکا می باشد که در میان آن رودخانه کلرادو جریان دارد و یکی از بزرگ ترین دره های جهان به حساب می آید). این گسل ها و دره ها نشان از تحولات زمین شناسی بسیار عظیم در گذشته بزرگ ترین قمر پلوتون دارد، گذشته ای که شاید مرورش برای شارون بسیار غم انگیز باشد.
جان اسپنسر، نایب رئیس GGI در موسسه تحقیقات جنوب غربی بولدر، کلرادو، گفت: “به نظر می رسد که کل پوسته شارون باز شده است… با توجه به اندازه نسبی آن به شارون، این پدیده بسیار شبیه به سیستم دره Valles Marineris در مریخ می باشد.”
این تصویر، ترکیبی بهبود یافته از تصاویر گرفته شده از پلوتون (پایین سمت راست) و شارون (بالا سمت چپ) –در حالی که کاوشگر نیو هورایزنز در حال عبور از شارون در تاریخ 14 جولای 2015 (23 تیر 1394) بود – می باشد. این تصویر تفاوت های قابل توجه شارون و پلوتون را به خوبی نشان می دهد. رنگ بندی و روشنایی پلوتون و شارون به طور یکسان پردازش شده اند تا بتوان خصوصیات سطوح هر دوی آن ها را مستقیماً مورد مقایسه قرار داد و البته همچنین شباهت های منطقه سرخ رنگ قطبی شارون و منطقه سرخ رنگ استوایی پلوتون به خوبی به تصویر کشیده شده است. در این تصویر اندازه پلوتون و شارون نسبت به هم، تقریبا درست به نمایش درآمده است اما فاصله آن ها نسبت به هم در مقیاس درستی قرار ندارد. این تصویر از ترکیب تصاویر آبی، قرمز و مادون قرمزی که توسط دوربین (Ralph/Multispectral Visual Imaging (MVIC کاوشگر نیوهورایزنز گرفته شده، به دست آمده است. (Credits: NASA/JHUAPL/SwRI)
.
این تیم همچنین کشف کرده اند که زمین های جنوبی دره شارون – که آن را به طور غیر رسمی Vulcan Planum می خوانند – دهانه های بزرگ کمتری نسبت به مناطق شمالی دارد که نشان دهنده این نکته است که آن ها به طور قابل توجهی جوان تر می باشند. صاف و هموار بودن این زمین ها و همچنین شیار ها و برآمدگی های اندکش، نشانه های روشنی از روکش مجدد و در مقیاس بسیار بزرگ آن ها می باشد.
یکی از احتمالات این سطوح صاف و هموار، فعالیت های آتشفشانی سرد – که cryovolcanism نامیده می شود – می باشد. Paul Schenk، عضو تیم نیو هورایزنز از موسسه ماه و سیارات در هوستون می گوید: “این تیم درباره احتمال منجمد شدنِ اقیانوس آب های داخلی در زمان های بسیار دور بحث می کنند که در نتیجه می تواند تغییر در حجم آن را به دنبال داشته و همین امر منجر به ترک خوردن زمین های آن و گسترده شدن این مواد منجمد و یخ زده در سطح شارون باشد.”
تصاویر گرفته شده از کاوشگر ناسا، نیو هورایزنز گردآوری شده اند تا این پرواز ویدیویی بر فراز بزرگ ترین قمر پلوتون، شارون، شکل گیرد. این پرواز از منطقه ای نزدیک به قطب شمال شارون که به طور غیر رسمی موردور (تاریک) ((Mordor (Dark) نامیده می شود، آغاز می گردد. سپس دوربین به سمت جنوب و شکاف عظیمی که در آن ناحیه واقع شده است حرکت می کند و ارتفاع دوربین از سطح نیز از 1100 مایل (1800 کیلومتر) به تنها 40 مایل (60 کیلومتر) کاهش پیدا می کند تا بتوان تجربه ای دقیق تر از این سیستم دره ای باریک و عمیق به دست آورد. از آن جا، یک چرخشی به سمت جنوب صورت می گیرد تا بتوان دید خوبی نسبت به زمین ها و “moat mountain” که با نام غیر رسمی Kubrick Mons شناخته می شود، داشت – یک برجستگی مشخص که توسط فرو رفتگی های توپوگرافیک احاطه شده است. عکس های استفاده شده در این ویدیو که توسط تصویربردار اکتشافی دور بُرد (LORRI) کاوشگر نیو هورایزنز گرفته شده اند، جزئیاتی بالغ بر 400 متر در هر پیکسل را به نمایش می گذارد. (Credits: NASA/JHUAPL/SwRI/Stuart Robbins)
.
به نظر می رسد که تا سال آینده و با ارسال تصاویری حتی با کیفیت تر و داده هایی پیچیده از شارون توسط کاوشگر نیو هورایزنز، باز هم شاهد خبرسازی این سیاره کوتوله و دوست همیشگی و باوفایش، شارون، باشیم، تا جایی که یکی از دانشمندان این پروژه، Hal Weaver از آزمایشگاه فیزیک کاربردی دانشگاه جانز هاپکینز در لورل مریلند می گوید: “من پیش بینی می کنم که داستان شارون حتی از این هم شگفت انگیز تر خواهد شد!”.
کاوشگر نیو هورایزنز در حال حاضر 3.1 میلیارد مایل (5 میلیارد کیلومتر) از زمین فاصله دارد و این در حالی است که تمام سیستم های آن سالم و در وضعیت عملیاتی نرمال و خوبی به سر می برند.
نیو هورایزنز قسمتی از برنامه مرز های جدید (نیو فرانتیرز، New Frontiers) ناسا است که توسط آژانس مرکز پرواز های فضایی مارشال در هانتسویل آلاباما مدیریت می شود. APL کاوشگر نیو هورایزنز را طراحی، ساخته و اداره می کند و همچنین ماموریت ها را برای هیئت مدیره ماموریت های علمی ناسا، مدیریت می کند. SwRI نیز ماموریت های علمی، عملیات ترابری و برنامه ریزی علوم رویارویی را رهبری می کند.
.
منبع: nasa
