مقایسه پیام رسان بله و آیگپ میتواند مقایسه جذابی باشد. این دو پیام رسان ایرانی نامشان در میان همهمههای چند وقت کمتر شنیده میشود. تکراتو در این نوشته نگاهی به این دو پیامرسان بومی انداخته است تا ببینیم که کدام اپلیکیشن ویژگیهای بهتری دارد.
در چند وقت اخیر پیام رسانهای ایرانی بسیاری سعی کردند تا به سلطنت تلگرام در ایران پایان دهند یا حداقل جانشینی شایستهای برای او باشند. موفقترین این پیامرسانها سروش است، {به گفته خودشان} با بیش از ۶ میلیون کاربر؛ پیامرسانی که در دو سه ماه اخیر با انتقادات امنیتی و حواشی بسیاری همراه بوده است.
شاید حجم وسیع تبلیغات سروش در تلویزیون مهمترین عامل افزایش کاربران آن باشد، موضوعی که اگر در خصوص سایر اپها نیز اعمال میشد، شاید اکنون وضعیت طور دیگری بود.
بیشتر بخوانید: بررسی پیام رسان سروش؛ هر آنچه که باید در مورد اپلیکیشن ایرانی سروش بدانید
اپلیکیشن ایتا دیگر پیام رسانی بود که ناماش در این چند وقت زیاد شنیده شد. از ادعاهای عجیب مدیرعامل آن گرفته تا حجم وسیع کپیکاری آن از تلگرام، نامی نه چندان با شان و آبرو برای این اپ پیام رسانی دست و پا کرده است.
چندی پیش در تکراتو سروش و ایتا، مشهورترین پیامرسانهای ایرانی را با یکدیگر مقایسه کردیم ؛ اما شهرت همواره به معنای کیفیت و عملکرد بالا نیست.
پیام رسانهای بله و آیگپ دو اپ ایرانی هستند که هنوز چندان در میان مردم جا نیافتهاند، اما قابلیتهایی دارند که میتوانند در مقایسه با سروش، ایتا قرار گرفته و بزرگنمایی نیست اگر بگوییم در برابر تلگرام نیز قد علم کنند. تکراتو در این مطلب نگاهی انداخته است به مقایسه پیام رسان بله و آیگپ
مقایسه پیام رسان بله و آیگپ ؛ کدام پیامرسان بهتری است؟
خلاصه بگویم، مقایسه بله و آی گپ در واقع مقایسه میان دو اپلیکیشنی است که خواستهاند تا حدودی متفاوت باشند. قابلیت بانکی پیامرسان بله با همراه بانکهای بسیاری از بانکهای مطرح کشور، برابری میکند و حتی در برخی موارد بالاتر است. پیامرسان آیگپ نیز قابلیتهای جالب توجهای دارد؛ از جمله استفاده از QR کد و برقراری ارتباط میان افراد نزدیک به هم.
هردوی این پیامرسان های ایرانی از نظر پشتبانی از سیستم عاملهای مختلف در وضعیت خوبی قرار دارد. هر دو از اندروید، آیاواس و ویندوز پشتیبانی میکنند، با این تفاوت کوچک که آیگپ را میتوان بر روی لینوکس نیز نصب کرد.
از نظر فعالیت در شبکههای اجتماعی وضعیت به همین ترتیب است. گویا تیم آیگپ به شبکههای اجتماعی فارسی زبان تمایل چندانی ندارد. آنها در فیسبوک، توئیتر، اینستاگرام، گوگلپلاس و یوتیوب فعالیت دارند که سه مورد آنها فیلتر است، اما در خصوص بله یک نکته جالب توجه وجود دارد و آن هم فعالیت در رقیب قدرتمند آنها، یعنی تلگرام است. آنها همچنین در اینستاگرام و آپارات نیز حساب فعال رسمی دارند.
پیش از آنکه وارد جزئیات شویم، بیایید وبسایت دو پیامرسان بله و آی گپ را با یکدیگر مقایسه کنیم. طراحی وبسایت بله را پیش از این در وبسایت ویسپی دیده بودیم. بهتر بگویم الگوبرداری وبسایت بله از ویسپی کاملا مشهود است؛ اما در خصوص آیگپ اوضاع متفاوت است.
بیشتر بخوانید: بررسی پیام رسان ویسپی (Wispi)؛ ناامن اما بینظیر، با امکاناتی کاملا رایگان
وبسایت آیگپ ظاهری کاملا منحصر به فرد و جذاب دارد و به خوبی توانسته قابلیتهای اپلیکیشن را بازتاب دهد. شاید نخستین امتیاز مثبت این مقایسه را باید به وبسایت پیامرسان آیگپ اختصاص داد.
مقایسه چت و گروهها ؛ رقابت تنگاتنگ
یاهو مسجر را به خاطر دارید؟ از همان سالهای ابتدایی پیدایش اینترنت، چت کردن از جمله عادات کاربران به شمار میرفت. امر مهمی که با ظهور پیامرسانها وارد عرصه جدید شد. ارسال تصویر، ویدئو، پیامهای صوتی و تصویری از جمله امکاناتی است که به مرور به چتهای کاربران افزوده شد.
در مقایسه پیام رسان بله و آیگپ از نظر چتها و گروهها چند نکته جالب توجه وجود دارد. نخست به سراغ تعداد اعضای گروهها برویم. انتظارات خود را از سوپرگروههای 100 هزارنفری تلگرام پایینتر بیاورید. تعداد اعضای گروهها در پیام رسان بله از آستانه 1024 عضو فراتر نمیرود، حال آنکه این میزان در آیگپ امیدوارکنندهتر است. گروههای آیگپ تا 5 هزار عضو نیز میتوانند داشته باشند. پس یک دست بالای دیگر برای آیگپ !
اما قابلیت های چت مسئله مهمی است. تنها نکتهای که شاید بتواند در مورد آیگپ در این زمینه گفت، امکان کشیدن نقاشی (Painting) و ارسال آن برای مخاطب است. حال آنکه در اپلیکیشن بله این امکان وجود ندارد، اما یک ویژگی منحصر به فرد در چت کردن بوسیله پیامرسان بله دیده میشود که در کمتر اپ مشابه دیگری میتوان یافت؛ امکان کارت به کارت کردن برای مخاطب و نیز درخواست پول، البته اگر بدانید که این پیام رسان تحت نظر بانک مرکزی است، ازاین قابلیت زیاد تعجب نخواهد کرد.
مدیر پیامرسان آیگپ چندی پیش اعلام کرد که قرار است در نسخه پلاس این پیام رسان بومی قابلیت برقراری تماس صویری و صوتی گنجانده شود. اگر چنین اتفاقی رخ دهد، پیامرسان آیگپ جایگاه بسیار بالایی در میان پیامرسانهای بومی به خود اختصاص خواهد داد.
به گفته کاظمی، مدیر آیگپ، نسخه پلاس این اپلیکیشن کاملا مجزا از نسخه اصلی و با رابط کاربری متفاوت خواهد بود. با چنین قابلیتهایی در مقایسه بله و آیگپ احتمالا برگ برنده در اختیار آیگپ خواهد بود.
بیشتر بخوانید :استفاده از تماس تصویری در آی گپ پلاس فراهم شد؛ نسخه لینوکس در راه است!
یکی از نقدهایی که به بسیاری از اپلیکیشنهای ایرانی وارد است، تاخیر و یا مشکل در ارسال پیامک فعالسازی است. موضوعی که در مقایسه بله و آیگپ هردو از آن رنج میبرند. البته لازم به ذکر است که بخش عمدهای از این مشکل متوجه اپراتورهای تلفن همراه (ایرانسل و همراه اول) نیز هست.
امکان ارسال پیام صوتی (وویس)، تصویر، فیلم و موسیقی در هر دو وجود دارد، اما تنها از بله میتوان برای ارسال موقعیت مکانی (لوکیشن) استفاده کرد. به علاوه در مقایسه بله و آیگپ تنها هنگام چتکردن در اپ بله میتوانید از استیکر استفاده کنید؛ هم میتوان از استیکرهای کانال استیکر استفاده کرد و هم با استفاده از بازوی استیکر ساز در بخش ویترین، میتوان استیکر مورد نظر را ساخت. با این حال مکان ارسال استیکر در چت آیگپ دیده نمیشود و این یک امتیاز منفی است.
نکته دیگری که باید ذکر کرد عدم پشتیبانی هر دو پیام رسان از گفتگوی محرمانه (Secret Chat) و پیام ویدیویی است؛ موضوعی که تا به امروز تنها در تلگرام شاهد آن بودهایم. در مجموع اگر چت کردن را ملاک قرار دهیم، اپلیکیشن بله پیامرسانی بسیار کارآمدتر است.
رابط کاربری و گرافیک ؛ پیامرسان بله یک سر و گردن بالاتر است!
رابط کاربری iGap بیشباهت به تلگرام نیست، اما خب در مقایسه با یک کپی محض از تلگرام به نام ایتا در وضعیت بهتری قرار دارد. اگر خوشبین باشیم، میتوانیم بگوییم تیم آیگپ تنها از تلگرام الگو گرفتهاند؛ چرا که چند قابلیت منحصر به فرد در این اپلیکیشن دیده میشود. به عنوان مثال میتوان با انتخاب گزینه “Nearby” در منوی کشویی سمت چپ، نزدیکترین افرادی را که از پیام رسان آی گپ استفاده میکنند را شناسایی کرد. گزینه میانبر این قابلیت در بالای صفحه و در کنار گزینه جستجو واقع شده است.
در آیگپ شما قادر هستید شناسه کاربری (IP) را جستجو کنید. با استفاده از گزینه “Look And Find” میتوانید با وارد کردن ۵ حرف ابتدایی یک شناسه کاربری، در میان تمامی کاربران آیگپ این نام را جستجو کنیم. البته دشوار است که بتوان این قابلیت را به عنوان یک مزیت به شمار آورد، چرا که از مشکلهای امنیتی آن نمیتوان گذشت.
قابلیت بعدی که در رابط کاربری پیام رسان آیگپ به جشم میخورد، امکان استفاده از QR کد است. میتوان بوسیله این رمزنگاری، جدا از سایر مزایای کیوآر کدها نظیر رمزنگاری لینک یا شماره تلفن، میتوانید امنیت حساب کاربری خود را نیز بیشتر کنید.
اما درخصوص پیامرسان بله اوضاع به کلی تغییر میکند. رابط کاربری کاملا منحصر به فرد بنظر میرسد. البته ناگفته نماند که در مورد چیزی شبیه به اینستاگرام صحبت میکنیم. در بخش Chat امکان مشاهده گفتگوها و ایجاد کانال و گروه با استفاده از گزینه سمت راست بالا وجود دارد. همچنین در بخش Contacts نیز مخاطبین قرار دارند.
اما منحصر به فردترین تب پیامرسان بله، My Bank است. در این بخش امکان انجام خدمات مختلف بانکی از قبیل کارت به کارت، دریافت موجودی، خرید شارژ، پرداخت قبض، خلافی خودرو و عوارض خروج وجود دارد. برخی از این قابلیتها را در اپلیکیشین سروش نیز دیده بودیم، اما نه یه این جامعیت.
بیشتر بخوانید: بررسی پیام رسان بله ؛ هر آنچه که باید در مورد اپلیکیشن ایرانی بله بدانید
تب بعدی Vitrine نام دارد و جدا از کانال رسمی بله، چهار بخش مهم دیگر را در بر میگیرد:
کانالهای منتخب بله، بانک آفیسر (یک ربات پشتیبانی برای مشتریان)، کانال استیکر (شامل تعداد زیادی مجموعه استیکر) و در نهایت بازوی استیکر ساز.
تمامی موارد ذکر شده در دو بند بالا، مهمترین برگهای برنده پیام رسان بله در مقایسه با آیگپ از نظر رابط کاربری است. به آنچه گفته شد میبایست گرافیک را نیز اضافه کرد. گرافیک اپلیکیشن آیگپ برخلاف وبسایت جالب توجه آن، تماما شبیه به تلگرام است و غیر از رنگبندی، تغییر دیگری دیده نمیشود؛ اما برویم سراغ بله. گرافیک این پیام رسان به نظر میآید حاصل دست تیم طراحی آن باشد.
مطابق اعلام کیال، مدیرعامل پیام رسان بله، این پیام رسان ایرانی بیش از یک میلیون کاربر دارد و تا پایان سال ۹۶ بیش از 1600 میلیارد تومان تراکنش مالی در بستر آن انجام شده است.
حدود یک هفته پیش اعلام شد که 16 بانک متصل به شبکه شتاب به پیام رسان بله متصل شدهاند. در مقایسه میزان کاربران، چند روز قبل (۱۰ اردیبهشت) محمدرسول کاظمی، مدیر پیام رسان آیگپ، عنوان کرد تعداد کاربران این سرویس از مرز ۸۵۰ هزار عضو گذشته و رکورد ۴ میلیون تبادل پیام را ثبت کردهاند.
بیشتر بخوانید : اتصال پیام رسان بله به شبکه شتاب ۱۶ بانک؛ انجام خدمات بانکی در پیام رسان های داخلی!
یک نکته شایان ذکر دیگر آنکه کمتر از یک ماه گذشته پیامرسان بله از اپ استور حذف شد. به نظر میرسد این موضوع به دنبال انتشار یک فایل ویدیویی از سوء استفاده این پیام رسان از اطلاعات کاربران بوده است. بانک مرکزی به عنوان مجری اپلیکیشن بله نسبت به این اقدام واکنش نشان داد.
کارنامه امنیتی بله و آیگپ تقریبا پاک است!
در مقایسه پیام رسان بله و آیگپ در عمده موارد مطرح شده، اپلیکیشن پیام رسان ایرانی بله دست بالا را داشته است، اما امنیت مسئلهای نیست که بتوان به سادگی از آن عبور کرد. همهچیز از آنجایی شروع شد که یک فایل ویدیویی از سوء استفاده اپلیکیشن بله از اطلاعات کاربران در فضای مجازی منتشر شد.
هرچند در صحت اطلاعات مطرح شده در این ویدیو تردید جدی وجود داشت، اما چیزی که مسلم است، بله نیز مانند سایر پیامرسانهای ایرانی، متاسفانه چندان مورد اعتماد کاربران ایرانی نیست. مردم نسبت به امنیت اپلیکیشنها داخلی مردد هستند.
بیشتر بخوانید : آیا سوءاستفاده پیام رسان داخلی بله از اطلاعات کاربران واقعیت دارد؟
در مجموع پیامرسان بله هرگز مانند سروش، ایتا یا سایرین گاف امنیتی نداشته است. ضمانت بانک مرکزی از تبادلات مالی در این اپلیکیشن نکته مثبت دیگر آن است. اما آنچه بسیاری از مردم را نسبت به امنیت پیامرسانها به واهمه واداشته است، موضوع آزادی اینترنت و حفاظت از حریم خصوصی است. باید دید آیا یک پیامرسان ایرانی میتواند چنین ضمانتی به مردم بدهد.
در خصوص پیام رسان آیگپ اوضاع کمی بهتر است. تیم آیگپ مدعی است که امنیت بسیار بالایی در اپلیکیشن پیامرسانشان وجود دارد. آنها میگویند که از دو الگوریتم AES 256-Bit و RSA 2048-Bit برای حفاظت از حریم شخصی کاربران استفاده میکنند. مطابق گزارشها این دو الگوریتم منجر میشوند که نه تنها هکرها نتوانند به پیامها شما دسترسی داشته باشند، بلکه خود تیم آیگپ نیز از عهده چنین کاری بر نمیآید. محمد رسول کاظمی، مدیر آیگپ، در همین زمینه گفته است:
بسیاری از عوام فکر میکنند که داشتن یک SSL – Socket Secure Layer یعنی داشتن گواهینامه SSL امنیت و رمزنگاری است، ولی ما به این بسنده نکرده ایم. پیام رسان آی گپ به جز این گواهینامه ۲ مرحله دیگر پیام را امن میکند، یک کلید (AES256) از سمت سرور و یک کلید (AES256) سمت کلاینت، شما در ۳ مرحله با احتساب گواهینامه اس اس ال امن هستید و پیام شما حتی بصورت Man in Middle یا حملات مرد میانی نیز غیر ممکن است.
کاظمی برای هرکس که بتواند به مطالب رمزنگاری شده توسط آیگپ دسترسی پیدا کند، جایزه در نظر گرفته است. او در همین زمینه میگوید.
تمامی پیام ها و حتی فایل های شما در پیام رسان آی گپ رمزگذاری شده و هیچ فردی به جز خود شما امکان دسترسی به آن را ندارد. از این رو به فردی که بتواند اطلاعات رمزگذاری شده شبکه پیام رسان آی گپ را هک کند، 1 میلیارد تومان جایزه میدهم. این جایزه منوط به این است که بتواند ۲ لایه (بدون در نظر گرفتن لایه SSL ) رمزگذاری اختصاصی این پیام رسان را هک کرده و اطلاعات را بصوت متن ساده به دست آورد. دیگر اینکه رمزشکنی باید ابزارهای همانند وایرشارک که یک ابزار تحلیل کننده شبکه است قابل روئیت باشد.
پیامرسان آیگپ مدعی است همه پیامها، اتفاقات و تغییرات را رمزنگاری میکند. اگر چنین باشد که آنها میگویند، اپلیکیشن پیامرسان آیگپ را میتوان با اختلاف در صدر فهرست پیامرسانهای بومی از نگاه امنیت نشاند، اما همه این آمد و شدها نیز تاکنون نتوانسته است کاربران ایرانی را به سوی خود جذب کند. در مقایسه پیام رسان بله و آیگپ از نظر امنیت و حریم خصوصی کاربران، نمیتوان نقطه تاریکی در کارنامه این دو اپلیکیشن پیامرسان ایرانی یافت.
بله و آیگپ تحت نظر چه کسانی هستند؟
پیامرسان بله در شهریور ۹۵ و با نظارت و ضمانت بانک مرکزی جمهوری اسلامی، بزرگترین بانک خاورمیانه، پا به عرصه اپلیکیشنهای ایرانی گذاشت. بله تحت پشتیبانی شرکت داده ورزی سداد قرار دارد. شرکتی که در حوزههای مدیریت مالی، پرداخت الکترونیکی و بانکداری نوین فعالیت میکند. اپلیکیشنهای دیگری مانند آپ، ۷۲۴ و هفهشتاد نیز در زمینه مالی فعالیت میکنند اما تنها بله است که خود را مستقیما متصل به بانک مرکزی معرفی میکند. شاید تیم بله درصدد هستند تا استفاده از نام بانک مرکزی برای خود اعتبار و اطمینان بخرند. موضوعی که مهمترین خلا در میان پیام رسانهای ایرانی به شمار میرود.
پیامرسان آیگپ زیر نظر شرکت روی خط مدیا با مدیرعاملی محمد رسول کاظمی است. کاظمی جدا از آیگپ، سایت ایجابز را نیز تحت نظر دارد که به خدمات کاریابی و توسعه کسب و کار آنلاین میپردازد. نکته قابل ذکر در مورد محمد رسول کاظمی، سوء پیشینه اوست. به گفته ایسنا (لینک خبر)، نام او در فهرست متهمین شبکه مضلین ۵ دیده میشود که سال ۸۸ از سوی مرکز بررسی جرایم و فرماندهی امنیت سایبری سپاه پاسداران جمهوری اسلامی دستگیر شدند. بر اساس اخبار منتشر شده در رسانهها، آقای کاظمی به اتهام راهاندازی یک سایت غیراخلاقی بازداشت شده بود.
آنطور که در رسانهها آمده است، آقای کاظمی به این اتهامات ایچنین پاسخ دادهاند :
“در سال ۸۸ که شرکت خدمات میزبانی وب داشتم فردی از شرکت سایتی رو خریداری کرده بود و در اون اقدام به زدن سایت مورد نظر کرده بود. متاسفانه شرکت هاستینگ ما نظارت شدیدی نسبت به سایت ها ثبت نامی نداشت (باتوجه به تعدد میزبانی). در اون زمان سازمان قضایی پس از استعلام از شرکت بنده در مورد اون سایت٬ بنده با توجه به یک اشتباه اقدام به حذف اون سایت کردم که در کنار مدیر و صاحب اون سایت بنده مدتی در بازداشت بودم.
و دوستان گرداب هم کم لطفی نکردن و به هر دلیلی اون رو برای حذف میزبانی و عدم همکاری بنده در سایتشون٬ قبل از دادرسی اعلام کردند. البته بعد از ۲ سال که دادگاه تشکیل شد و بنده تبرئه شدم همچنان بود و برخی سایت ها و رسانه ها اقدام به کپی برداری کردند. جمعی از همون افراد با ادعای حیثیت درخواست حذف اون رو از مراجع دادیم که مسئولان جدید ان سازمان با نهایت تشکر اقدام به حذف کردند.”
آنطور که در وبسایت Journoreview آمده است، آقای کاظمی در شرکت روی خط مدیا، علاوه بر پیامرسان آیگپ سرویسهای زیر را نیز ارائه میکند.
- ایجابز؛ خدمات کسب و کار
- مای اپ؛ خدمات ذخیره سازی
- آی گپ؛ پیام رسان همراه
- موج ایران؛ رادیو اینترنتی
- ایران گیت؛ راهکار میزبانی کد
- تریپل ایکس ای پی آی؛ سامانه هوشمند تفکیک محتوا
بالاخره کدام پیامرسان؟ بله یا آیگپ؟
هر دو اپ پیامرسان برتریهایی نسبت به یکدیگر دارند. تعداد اعضای گروهها در آیگپ 5 برابر بیشتر از بله است و در این اپلکیشن قادر خواهید بود نقاشی کشیده و در چتها استفاده کنید. به علاوه بر خلاف پیامرسان بله، در آیگپ امکان جستجو در میان آیپی همه کاربران وجود دارد.
آیگپیها در زمینه امنیت هم حرف تازهای زدند. استفاده این پیامرسان از دو الگوریتم AES 256-Bit و RSA 2048-Bit برای حفاظت از حریم شخصی کاربران امری شایسته تقدیر است. امکان استفاده از QR کد و نیز جستجوی افراد نزدیک به شما از نظر مکانی نیز از دیگر قابلیتهای این اپلیکیشن است.
اما در آنسوی میدان مقایسه بله و آیگپ ، دست پیامرسان حمایت شده توسط بانک مرکزی هم بسته نیست. استفاده از بستر یک پیامرسان برای بانکداری الکترونیکی توسط اپلیکیشن بله، نه تنها یک نوآوری، بلکه یک برگ برنده در رقابت با بسیاری از پیامرسانها داخلی و خارجی محسوب میشود.
پشتیبانی بانک مرکزی و بانک ملی از تراکنشهای مالی این اپلیکیشن امنیت اقتصادی کاربران در آن را تا حدودی تامین کرده است، به گونهای که تا پایان سال گذشته بیش از 1600 میلیارد تومان تراکنش مالی در آن انجام شد. در مقایسه بله و آیگپ ، گرافیک و رابط کاربری نقش تعیین کنندهای دارد.
آیگپ بیشباهت به تلگرام نیست و اگر نخواهیم به آن سخت بگیریم، باید گفت که در طراحی این اپ، از تلگرام ایده گرفته شده است. هرچند این یک نکته منفی به شمار نمیرود، اما در مقایسه با رابط کاربری نوآورانه و گرافیک زیباتر پیام رسان بله حرفی برای گفتن ندارد.
در مجموع تکراتو در این رقابت پایاپای، ضمن اشاره به قابلیتهای آیگپ، پیامرسان بله را گزینه شایستهتری میداند. البته اگر قول مدیر آیگپ مبنی بر افزوده شدن پیام تصویری و صوتی به نسخه پلاس این اپلیکیشن و تغییر رابط کاربری آن محقق شود، احتمالا ورق برخواهد گشت. در آن حالت در مقایسه آیگپ و بله برتری کاملا با آیگپ خواهد بود.
خلاقیت و آوردههای جدید، در کنار تامین امنیت و حریم شخصی، به عنصر نایاب پیامرسانهای ایرانی تبدیل شدهاند. در مقایسه پیام رسان آیگپ و بله ، پیامرسان بله حداقل در مورد نخست سربلند است.
به گمان ما هرچه بکارگیری نیروی متخصص، خلاق و به روز در این عرصه بیشتر شده و هرچه بیشتر به استارتاپهای تکنولوژی بومی، بدون مرزبندیهای خودی و غیرخودی، توجه بیشتری شود و در نهایت هرچه فضا رقابتیتر و با حضور همه اپلیکیشنهای، اعم از ایرانی و غیرایرانی باشد، امیدها برای از میان رفتن انحصار پیامرسانهای خارجی در کشور نیز بیشتر خواهد شد.
بیشتر بخوانید :
- بررسی پیام رسان آی گپ ؛ هر آنچه که باید در مورد اپلیکیشن ایرانی آی گپ بدانید
- مقایسه پیام رسان های ایرانی ؛ کدام پیام رسان ایرانی برای جایگزینی تلگرام بهتر است؟
- مقایسه سروش و ایتا ؛ بهترین پیام رسان ایرانی کدام است؟
منبع : تکراتو