در این نوشتار به فیلمی میپردازیم که جوایز متعددی را تا اکنون برای خود کرده است. در ادامه با سایت تکراتو و نقد فیلم هرگز به ندرت گاهی همیشه همراه ما باشید.
سکانس اول فیلم هرگز به ندرت گاهی همیشه که آتم (با بازی سیدنی فلانیگان) در حال آواز خواندن روی استیج دبیرستانشان است خلاصه خوبی برای کل این فیلم است. خانواده‌ای بی‌تفاوت. پدری که کلا در باغ نیست و مهم‌تر از همه مردان و پسرانی که بویی از شرف نبرده‌اند و آتم را هرزه صدا می‌زنند و تمرکز او را هنگام اجرا بر هم می‌زنند.
غمی که در کلوزآپ بر چهره‌اش بیش از پیش می‌نشیند (با شنیدن واژه هرزه از سمت همکلاسی‌های پسرش) و مهم‌تر از همه فضای سرد و احمقانه جامعه آمریکا در برخوردشان با یک مسابقه استعدادیابی در سطح دبیرستان که دیگر خبری از زرق و برق آمریکان گات تلنت نیست و برای یک بار هم که شده آمریکا، آمریکاست. نه آن چیزی که کاسبان ویزا و هتل و مشروب و سیگار و کازینوها می‌خواهند ما از آمریکا تصور کنیم.
نقد فیلم هرگز به ندرت گاهی همیشه ( 2020 Never Rarely Sometimes Always)
قاب‌های دم دستی برای کارگردانی که جایزه‌پرست است
الیزا هیتمن در سال 2017 با فیلم موش های ساحل Beach Rats جایزه فیلم ساندنس را دریافت کرد. او همچنین با این فیلم جوایز بهترین فیلمنامه‌نویسی در جشنواره اوت فست، جایزه هیئت داوران در جشنواره فیلم مستقل بوستونن و چند جایزه دیگر را به دست آورد. او همچنین برای فیلم هرگز به ندرت گاهی همیشه جایزه خرس نقره‌ای برلین و جایزه هیئت داوران جشنواره فیلم ساندنس را دریافت کرد. او همچنین در سال 2018 کمک هزینه گونگهایم را دریافت کرد.
بیشتر بخوانید:
نقد و بررسی فیلم تام و جری 2021
همانطور که مشاهده کردید خانم هیتمن راه جایزه گرفتن را خوب بلد است و به قول عوام‌الناس سوراخش را پیدا کرده است و البته که این جوایز اعتبار و وجهه خوبی از جهت کاری برای ایشان دارد و چه کسی است که بدش بیاید؟ اما من به عنوان مخاطب و منتقد از کسی که کمک هزینه گونگهایم را دریافت کرده انتظار اندکی خلاقیت در کارها و پیشرفت دارم.
خانم هیتمن در فیلم موش‌های ساحل نشان داد توجه ویژه و منحصر به فردی نسبت به احساسات و عواطف انسانی دارد و قابلیت بالایی در روایت خطی و سرراست دارد. اما آیا در فیلم هرگز به ندرت گاهی همیشه همان سیستم و الگو را پیروی کرده؟ و یا اساسا پیروی کردن از آن الگویی که قبلا نتیجه داده اشتباه است؟ نخیر به هیچ‌وجه اشتباه نیست.
هر فیلمِ فیلمساز مستقل از دیگری‌ست اما مسئله اساسی بنده با پیدا کردن سوراخ جشنواره‌ها از جانب این فیلمساز است که باعث می‌شود فیلم‌هایش را متناسب با ذوق داوران بسازد و از استقلالش در فیلم‌سازی فاصله بگیرد. یکی از بزررگترین مشکلات این گونه فیلمسازها رفتن به سراغ دم دستی‌ترین قاب‌های ممکن است.
بیشتر بخوانید: بهترین فیلم های مارول در سال 2021
به اینگونه که وقتی کسی حالش عادی است مدیوم بگیریم و وقتی غمگین است کلوز. وقتی دونفر گفتگو می‌کنند یکی خم می‌شود کاری کند کات بزنیم و خم شدنش را هم ببینیم نکند که داوری بگوید: عه این از دست فیلمساز در رفته است و… نکته‌ای که در فیلم‌های اروپایی به آوانگاردترین شکل ممکن پیش می‌رود و فیلمسازان قاب‌های نویی را برایمان رو می‌کنند که همچو گالری نقاشی و یا عکاسی می‌توان از آن لذت برد.
قصه تکراری : مردان بیشرف، زنان معصوم
همانطور که در نقد فیلم زن نوید دهنده جوان عرض کردم سینمای آمریکا به تعریف الکنی از فمنیسم رسیده است و به وقاحتی مثال زدنی رسیده. در بعضی از این فیلم‌ها که هر روز بیشتر و بیشتر می‌شوند حتی یک عدد مرد نرمال هم نمی‌بینیم. نمی‌گویم خوب. فقط نرمال باشد.
مردی که به دختری نگاه بد نداشته باشد. مسئولیت‌پذیر باشد. اصن هیچ کدام هم نباشد. فقط کار بدی نکند. این موضوع برای من به غایت سیاه‌نمایی به نظر می‌آید. همانطور که در نقد فیلم زن نوید دهنده جوان گفتم فمنیسم در ابتدا به قصد حمایت از زنان و حقوقشان بود و الآن و در هنر برای تو سری زدن به تمام مردان و یک کاسه کردن آنهاست. در فیلم هرگز به ندرت گاهی همیشه استارت قضیه با فحاشی مردان به آتم شروع می‌شود.
بیشتر بخوانید: بهترین فیلم و سریال های دیزنی پلاس 2021
با بی توجهی پدرِ آتم به خانواده و دخترش ادامه می‌یابد و تاجایی پیش می‌رود که در محضر کل خانواده، وقیحانه سگش را دخترم صدا می‌زند و سپس همان سگ را فاحشه خطاب می‌کند. سپس با زنانی مواجه می‌شویم که همه کم از فرشتگان ندارند. و در اتوبوس با پسری مواجه می‌شویم که او هم در پی زدن مخ دو دختر غربتی‌ست که در انتها نسبتا به مقاصد شوم خود می‌رسد و این را فراموش نکنیم که کل فیلم در مورد دختری است که توسط کسی حامله شده که خود او در فیلم حضور ندارد و خب از نگاه فیلمساز او پسری بی مسئولیت است که فقط همخوابگی را بلد بوده و حامله کرده و رفته و دختر معصوم قصه ما را در میان انبوه مشکلات و دردهای عمیق رها کرده است.
باز هم متذکر می‌شوم که هیچ مشکلی با این ندارم که به انبوهی از مردان کم فهم و به واسطه تربیت بیشعور بار آمده بفهمانیم که بیشعور نباشید و زنان را آزار ندهید چرا که همه انسانیم. نشان دادن این در هنر هم اتفاقی جذاب و البته کلیشه‌ای بشمار می‌آید اما به واسطه اینکه این درد، دردی کهنه است که هنوز حل نشده باز هم مشکلی با آن ندارم.
مشکل بنده حقیر با بسط دادن آن به تمام مردان عالم است. سیاه نمود دادن مردان و سفید نشان دادن زنان نه تنها کمکی به مشکلات زنان و سکسیم رایج در جوامع نمی‌کند بل که به آن دامن می‌زند.
نقد فیلم هرگز به ندرت گاهی همیشه ( 2020 Never Rarely Sometimes Always)
هرگز: نوگرایی در فیلم. به ندرت : بازی‌های خوب. گاهی : روایت سر راست. همیشه: کلیشه کلیشه!
ما در این فیلم با روی واقعی‌تری نسبت به فیلم‌های هالیوودی از جامعه آمریکا طرف هستیم که فیلمساز با دوربین رو دست‌های مناسب و قاب‌های سرد (بواسطه فیلمبرداری خوب و راهگشای الن لووار) و بازی‌های افسرده‌ای که توانسته بگیرد آن را به خوبی به نمایش گذاشته. یک جامعه وقیح و بعضا ضد زن و نژادپرست (که در فیلم اثر مستقیمی از این موضوع نمی‌بینم) را می‌بینیم که در نهایتِ تظاهر به توجه به انسان‌ها و زن‌ها و مردها آن‌ها را مانند چرخ دنده‌های وسیله‌ای مکانیکی مصرف می‌کند. جامعه‌ای که در آن رئیس فروشگاه زنجیره‌ای‌اش فتیش دست دارد و دست‌های کارکنان دختر را بوس و لیس می‌زند تا روزمزدشان را بگیرند.
اندرو بارکر منتقد ورایتی با امتیاز 100 از 100 درین باره می‌نویسد:
فیلم هرگز به ندرت گاهی همیشه فیلمی است که در ابتدا رویایی با طبیعتی بی‌رحم می‌باشد و به تدریج آرام و خونسرد و در عین حال با همهمه و اضطراب همراه می‌شود. این فیلم یک گوهر ویرانگر بی‌صدا است.
زنی 17 ساله در جستجوی هویت
شاید در نگاه اول قصه اینطور به نظر برسد که آتم (با بازی سیدنی فلانیگان) بعد از اینکه متوجه می‌شود حامله است (بعد از 10 یا به روایتی دیگر در فیلم 18 هفته) همراه با دخترعموی مهربان و با مرامش اسکایلر (با بازی خوب و روان تالیا رایدر) به نیویورک می‌روند تا جنینی که در شکم آتم زندگی می‌کند را بکشند.
دلیل سفرشان هم این است که در ایالتی که آن‌ها در آن زندگی می‌کنند قوانین سخت‌گیرانه‌ای برای سقط جنین وجود دارد و نیویورک جای مناسبی برای این کار است. در آمریکایی که خود را مهد فرهنگ جدید و مدرن می‌داند ایالاتی هست که در آن‌ها سقط جنین ممنوع است یا در بهترین حالت با محدودیت‌های زیادی مواجه می‌کند انسان را.
بیشتر بخوانید: نقد و بررسی فیلم ماهی کوچک (The Little Fish 2021)
اما در نگاهی عمیق‌تر به ایدئولوژی فیلمساز با بخش‌های جدی‌تری از فیلم مواجه می‌شویم که در آن دختری که در باطن رگه‌هایی از عصیان سرکوب شده‌اش نمایان است در جستجوی هویت از دست رفته‌اش در میان انبوه این زرق و برق آمریکایی مآبانه است. هویتی که به واسطه خانواده اجتماع و آموزش رفته رفته از بین رفته و شاید از همان ابتدا هم به خاطر همین عوامل بوجود نیامده است.
مری سولوسی منتقد انترتینمنت ویکلی درین باره می نویسد:
این کارگردان آنقدر فیلمساز مطمئنی هست که بتوان این داستان را با صداقت و بدون دستکاری به تصویر بکشد و با اعتمادی که به مخاطبانش دارد، موقعیت خطرناک و پیچیده آتم را بدون اجبار به توضیح دادن درباره آن، تفسیر کرده است.
ریتم پایین و تمپوی متوسط : هر دو در خدمت فیلم
به واسطه شخصیت پردازی دقیق و درستی که از سوی فیلمساز انجام شده ریتم پایین فیلم نه تنها هیچ گونه ضربه‌ای به فیلم وارد نمی‌کند بل که در خدمت تمام قد به محتوا و روند روایی فیلم قرار می‌گیرد. ریتم فیلم یک نواخت و روی شیبی ضعیف سوار است.
با موسیقی شروع و با خواب تمام می‌شود. در طی این روند همه اتفاقات در بستری ساکن و بی‌روح رخ می‌دهد. تمپوهای درونی کاراکترها هم متناسب با موقعیت‌های فیلم و فضا پیش می‌رود و از جمله نکات خوب و جذاب این فیلم است. بازی اغراق شده و همراه با ادا نمی‌بینیم و نگاه واقع‌گرایانه فیلمساز و تمرکز وی روی بازی‌های طبیعی بازیگران مشهود است.
نقد فیلم هرگز به ندرت گاهی همیشه ؛ شوک، انکار، خشم، چانه زدن، افسردگی، پذیرش و مرگ
اینها مراحل مواجهه تا پذیرش مرگ از جانب انسان هستند که از دید عموم روانشناسان مورد قبول است. مرگ خود و یا کسی که خیلی او را دوست می‌داریم. درین فیلم اثر چندانی از علاقه مادر به فرزند را در آتم نمی‌بینیم اما کما بیش آتم نیز با توجه به مراحل فوق الذکر پیش می‌رود. شوک شدن آتم بعد از دیدن دو خط روی بی بی چک اتفاق می‌افتد.
بیشتر بخوانید: نقد و بررسی سه گانه ماتریکس ؛ چرا باید منتظر فیلم ماتریکس 4 باشیم؟
البته با توجه به شخصیت درون گرایی که برای اون تعریف شده و سیدنی فلانیگان هم به خوبی از عهده بازی‌اش برآمده است واکنش آتم به دو خط روی بی بی چک و رفتارش برای مخاطب طبیعی جلوه می‌کند. انکار و خشم او را هنگامی می‌بینیم که سعی می‌کند با روش‌هایی بچگانه و من درآوردی مانند قرص خوردن یا مشت کوبیدن به شکم خود بچه را سقط کند که در نهایت ناموفق است و مجبور به سفر به نیویورک می‌شود.
افسردگی آتم در سراسر فیلم جاری است و به واسطه پارامترهایی که در بالا عرض کردم او اساسا کاراکتری افسرده است. در نهایت پذیرش حاملگی با سکانس سونوگرافی و صدای بچه که آتم ازآن روی می‌گرداند و اقدام برای سقط جنین است که همان مرگ محسوب می‌شود. نکته جالب و داهیانه‌ای که فیلمساز به آن توجه ویژه‌ای داشته همانی است که ذکر کردم. عدم توجه آتم به بچه‌اش و علاقه‌ای که در او در حد جرقه است. آن هم وقتی که به نقاشی‌های روی دیوار نگاه می‌کند که بچه‌ها کشیده‌اند و یا وقتی که مستندی برایش پخش می‌کنند تا بفهمد که دارد قتل می‌کند.
بیشتر بخوانید: بهترین فیلم های علمی تخیلی 2021
سقط جنین آری یا خیر؟ ؛ نقد فیلم هرگز به ندرت گاهی همیشه
سقط جنین به معنی از دست رفتن جنین قبل از هفته بیستم حاملگی است. در کشورهای توسعه یافته، مدت زمان زیادی است که سقط جنین خودخواسته قانونی و روش‌های مناسب و امنی برای آن طراحی شده است. با این وجود سقط جنین ناسالم سالانه حدود هفتاد هزار مرگ مادر و پنج ملیون معلول، در سطح جهان به جا می‌گذارد.
سالانه حدود 42 ملیون سقط جنین انجام می‌شود که تخمین زده شده است که 20 میلیون از آن‌ها به شکلی ناسالم انجام شده است. چهل درصد زنان حامله جهان از داشتن امکانات درمانی و حق انتخاب برای سقط جنین محروم هستند. سقط جنین عمدی دارای سابقه طولانی است و توسط روش‌های مختلفی چون سقط کننده‌های گیاهی، استفاده از ابزار تیز، آسیب جسمانی و دیگر روش‌های سنتی انجام می‌شود. علم پزشکی معاصر با بهره گیری از داروها و روش های جراحی، سقط جنین را راحت تر کرده است.
قانونی بودن، همه گیر بودن، وضعیت فرهنگی و وضعیت مذهبی در نوع نگاهه به سقط جنین، تفاوت قابل ملاحظه ای ایجاد می‌کند. در بسیاری از کشور‌ها بحث‌های جنجالی بر سرِ قانونی و اخلاقی بودن سقط جنین وجود دارد. از آنجایی که دسترسی به آموزش و خدمات تنظیم خانواده برای پیشگیری از بارداری در سراسر جهان، در حال افزایش است، سقط جنین به طور گسترده ای در حال کاهش است.
نقد فیلم هرگز به ندرت گاهی همیشه ( 2020 Never Rarely Sometimes Always) ؛ عوامل فیلم
- کارگردان: الیزا هیتمن
- تهیه‌کننده: ادل رومانسکی و سارا مورفی
- نویسنده: الیزا هیتمن
- بازیگران: سیدنی فلانیگان، تالیا رایدر، تئودور پلرین، رایان اگولد و شارون وان اتن
- موسیقی: جولیا هالتر
- فیلم‌بردار: هلن لووارت
- تدوین‌گر: اسکات کامینگ
- توزیع‌کننده: فوکوس فیچرز
- کشور: ایالات متحده انگلیس
- زبان: انگلیسی
درباره کارگردان
الیزا هیتمن (Eliza Hittman) فیلم‌نامه‌نویس، کارگردان و تهیه‌کنندهٔ فیلم اهل آمریکا است. در سال ۲۰۱۷ هیتمن با فیلم موش‌های ساحل، جایزه کارگردانی جشنواره فیلم ساندنس را دریافت کرد. او همچنین با این فیلم جوایز بهترین فیلمنامه‌نویسی در جشنواره اوت‌فست، جایزه هیئت داوران در جشنواره فیلم مستقل بوستون و چند جایزهٔ دیگر را به‌دست آورد. او همچنین جایزهٔ خرس نقره‌ای برلین و جایزهٔ هیئت داوران جشنواره فیلم ساندنس را برای فیلم هرگز به‌ندرت گاهی همیشه به دست آورده است. هیتمن در سال ۲۰۱۸ کمک‌هزینه گوگنهایم را دریافت کرد.
درباره سیدنی فلانیگان
سیدنی فلانیگان (Sidney Flanigan) بازیگر، خواننده و ترانه‌سرای آمریکایی است. سیدنی در شهر بوفالو، نیویورک متولد شد. در سال ۲۰۲۰، او اولین تجربهٔ بازیگری خود را با بازی در نقش آتام در فیلم هرگز به ندرت گاهی همیشه، به کارگردانی الیزا هیتمن به دست آورد.
بیشتر بخوانید: نقد و بررسی مستند معضل اجتماعی 2020
بیشتر بخوانید:
- نقد و بررسی فیلم مالکوم و ماری 2021
- نقد و بررسی فیلم حفاری 2021
- نقد و بررسی فیلم زن جوان نوید دهنده 2020
- نقد و بررسی فیلم سرزمین آواره ها 2020
- نقد و بررسی فیلم پدر 2021
- نقد و بررسی فیلم سقوط 2020
- نقد و بررسی فیلم چیزهای کوچک 2021
نظر شما در خصوص نقد فیلم هرگز به ندرت گاهی همیشه چیست؟ نظرات خود را با تکراتو در قسمت کامنت‌ها به اشتراک بگذارید.
