هوش مصنوعی چیست و چه آینده‌ای را برایمان رقم خواهد زد؟

آینده‌ای که هوش مصنوعی برای مردم جهان رقم می‌زند، چگونه خواهد بود؟ علیرغم تمام مزایا و فواید این تکنولوژی، خطراتی در جهان آینده پیش بینی می‌شود که بسیاری را نگران کرده است.

ابتدای سال میلادی جاری بود که ۱۱۶ تن از افراد مطرح در تکنولوژی به سازمان ملل نامه‌ای سرگشاده نوشتند و درخواست کردند تا “سیستم‌ سلاح‌های مرگبار خودمختار” ممنوع شود؛ آن‌ها همچنین هشدار دادند که این سیستم‌ها می‌توانند منجر به “درگیری‌های مسلحانه در مقیاسی بسیار بزرگتر از پیش” شوند. بنا به گزارش Independent، این نخستین بار است که متخصصان شرکت‌های هوش مصنوعی و رباتیک، موضعی یکسان علیه این موضوع اتخاذ کرده‌اند.
با این‌حال، همه آنقدرها هم نگران نیستند؛ Andrew Ng، که تا همین اواخر دانشمند اصلی Baidu بود چنین نتیجه می‌گیرد که “نگرانی بابت ربات‌های قاتل همچون نگراتی بابت افزایش جمعیت بر کره‌ی مریخ است – تا آن روز زمان زیادی باقی است.”
کمتر موضوعی بوده که در سال‌های ابتدایی قرن بیست و یکم، همچون بحث هوش مصنوعی منجر به علاقه‌ی شدید یا بحث‌های جانانه شود؛ با این حال، مردم تازه داشتند می‌فهمیدند هوش مصنوعی به چه معناست. یکی از بازدیدکننده‌های سایت منبع گفته بود: “به تعداد دانشمندانی که روی این موضوع کار می‌کنند، تعریف متفاوتی برای هوش مصنوعی وجود دارد.” رابی وایتینگ، یکی از مؤسسان شرکت مشاوره‌ی برند جونیور مدعی است “هوش مصنوعی کلمه‌ای نیست که تنها مد شده باشد بلکه می‌تواند جهان را تغییر دهد.”
در حالی که باید این کلمه را دقیق به کار برده و از مبالغه پرهیز کنیم، هوش مصنوعی به نوعی در حال تغییر دادن حوزه‌هایی بسیار متنوع همچون حمل و نقل (خودروهای خود‌مختار)، امور مالی و مراقبت‌های بهداشتی است.
مدیر بخش فن‌آوری فیس‌بوک معتقد است: “هوش مصنوعی قادر است به حل مسائلی بپردازد که مقیاسی سیاره‌ای دارند.” از طرفی، ایلان ماسک بر این باور است که “هوش مصنوعی موجودیت تمدن بشری را با خطر مواجه خواهد کرد.” اکثر فن‌آوری‌ها به خودی خود مضر یا مفید نیستند؛ مهم این است که چه کسی و برای چه مقاصدی از آن‌ها استفاده می‌کند.
در اینکه سرعت رشد هوش مصنوعی در قیاس با تلاش‌های صورت گرفته به منظور درک طبیعت پیچیده‌ی آن، ابعاد متعددش و پیامدهای گسترده‌ی آن در امنیت ملی بسیار سریع‌تر است بحثی نیست.
گرگوری الن و تًنیل چان که فارغ‌التحصیلان هاروارد هستند اخیراً گزارشی منتشر کردند و از دولت آمریکا خواستند تا “سازمانی همچون شرکت RAND برای هوش مصنوعی تأسیس کند.”
به عنوان محققان RAND، کاملاً با این موضوع که هاروارد چالش هوش مصنوعی را با سلاح‌های اتمی قیاس می‌کند موافقیم؛ هنگام جنگ سرد، محققان RAND طرز تفکر ما را راجع به امنیت، بازدارندگی و بقا دگرگون کردند.
چهار عرصه را در نظر بگیرید که هوش مصنوعی بر آن‌ها تأثیر مهم اما نامعلومی خواهد داشت:

مشاغل

Kai-Fu Lee، رئیس Sinovation Ventures چنین ارزیابی می‌کند که هوش مصنوعی با متمرکز ساختن بیش از پیش ثروت در دستان شرکت‌هایی که آن را توسعه می‌دهند یا از آن استفاده می‌کنند، ‌”می‌تواند تمام مشاغل را نابود سازد.” دیگران چنین پاسخ می‌دهند که این دست از ترس‌ها با تمام فن‌آوری‌هایی که ایجاد گسست می‌کنند همراه بوده‌اند و سابقه‌ی آن تا اختراع صنعت چاپ در سده‌ی پانزدهم نیز به عقب می‌رود.
با توجه به این مباحث، Economist خوانندگانش را مطمئن می‌کند که “هوش مصنوعی باعث ازدیاد اشتغال خواهد شد،” چراکه افراد بسیاری در سراسر جهان باید از این “خدمات دیجیتال به صورت آنلاین پشتیبانی کنند.” کدام کشورها و شرکت‌ها در زمینه‌ی هوش مصنوعی پیشرفت خواهند کرد؟ کدام بخش‌ها حذف، تعدیل و یا خلق خواهند شد؟ طبیعتِ کار چه تغییری خواهد کرد؟

جنگ

کسانی که از پهبادهای مسلح حمایت می‌کنند باور دارند که این سلاح‌ها دقت بسیار بیشتری از انسان دارند؛ هرچه نقش این پهبادها در جنگ پررنگ‌تر باشد، جان افراد کمتری به خطر خواهد افتاد.
اما اگر این سلاح‌ها به آن سطح از خودکفایی برسند که بتوانند بدون دستور انسان فعالیت کنند چه؟ آیا حذف جنگ از میدان دید انسان‌ها منجر به درگرفتن مسابقه‌ا‌ی دیگر میان سلاح‌ها آن هم با محدودیت‌های کمتر نمی‌شود؟
در نامه‌ی سرگشاده‌ای که حین کنفرانس مشترک بین‌المللی هوش مصنوعی خوانده شد این هشدار داده شد که سلاح‌های خودمختار نیاز به مواد خام گران و کمیاب ندارند، بنابراین قدرت‌های نظامی می‌توانند آن‌ها را به شکلی ارزان تولید انبوه کنند و آن‌‌ها دیگر در همه جا حضور خواهند داشت. دوره‌ای که کشمکش‌ها در آن بیش از پیش اتوماتیزه شده‌اند در حالت عادی خشونت‌بارتر خواهد بود یا مسالمت‌آمیزتر؟
محققان RAND مردم را به یک چارچوب تحلیلی و رویکردی بین‌المللی فراخوانده‌اند تا به کمک آن بتوانند در مورد به کار بردن پهبادهای مسلح دوربرد در مبارزه با تروریسم و هدف‌های مشخص به نتیجه برسند.

تصمیم گیری

سیاست‌مداران به آسانی در تعداد انتخاب‌هایی که دارند و طیف محرک‌هایی که با آن‌ها برخورد می‌کنند غرق می‌شوند؛ خصوصاً امروزه که در دوره‌ی رسانه‌های اجتماعی به سر می‌بریم. اداره‌ی چنین حجم بالایی از اطلاعات حین یک بحران نیز بسیار دشوار است، چه رسد به چند بحران.
مقاله‌ای اخیر در مجله‌ی POLITICO ایده‌ی داشتن کامپیوتری را مطرح ساخت که به تمام تصمیماتی که یک رئیس‌جمهور باید بگیرد دسترسی داشته باشد؛ نه اینکه خود دست به انتخاب نهایی بزند بلکه برای کمک به مقام اجرایی.
علیرغم لغزش‌ناپذیر بودن هوش مصنوعی، مطالعه‌ی اخیر RAND به خطرات ناشی از تعصب الگوریتمی در اخباری که مصرف می‌کنیم اشاره کرده است، همچنین این امر می‌تواند بر توزیع عدالت کیفری و حتا تدارک منافع امنیت اجتماعی تأثیر بگذارد. اتخاذ چه تصمیماتی را بایست به عهده‌ی هوش مصنوعی گذاشت؟ کدام‌ها بهتر است بر عهده‌ی انسان باشند؟ و اتخاذ کدام دست از تصمیمات را می‌توان به گروه‌های متشکل از انسان‌ها و هوش مصنوعی سپرد؟

خلاقیت

دیگر به هوش‌های مصنوعی که قادر‌اند محاسبات بسیار پیچیده انجام دهند و انسان‌ها را در بازی‌های تخته‌ای رایج شکست دهند (تقریباً بیست سال پیش بود که ابرکامپیوتر شرکت IBM به نام Deep Blue استاد بزرگ شطرنج، گری کاسپاروف را شکست داد) عادت کرده‌ایم. پرسش این است که ادامه‌ی روند پیشرفت هوش مصنوعی چه تأثیر منفی‌ای بر فضای خلاق انسان‌ها خواهد گذاشت؟
جِس اِنگل، محقق هوش مصنوعی، بر این باور است که [هوش مصنوعی] “فرآیند خلاق انسان‌ها را … با افزودن ابزارهایی سریع‌تر و دقیق‌تر که روش‌های جدیدی برای بیان در اختیار او می‌گذارد، تغییر خواهد داد.” دیگران آنقدرها هم خوش‌بین نیستند. آدرین لفرانس، خبرنگار آتلانتیک می‌گوید “امروزه هوش مصنوعی قادر است حرف‌های عاشقانه بزند، رمان بنویسد و همچنین تابلوهای معروف نقاشی را به دقیق‌ترین شکل کپی کند.” خلاق بودن به چه معناست؟ یا در سطحی اساسی‌تر، انسان بودن به چه معناست؟

بحث‌های پیرامون هوش مصنوعی اغلب سریعاً به افراط کشیده می‌شوند؛ یا وعده‌ی آرمان‌شهری می‌دهند که انسان‌ها دیگر در آن متحمل رنج نخواهند شد و یا در مورد خطر ناکجاآبادی هشدار می‌دهند که در آن ربات‌ها سازندگانشان را برده‌ی خود می‌سازند. برای دست یافتن به سیاستی که بتواند از خطرات هوش مصنوعی بکاهد و به فوایدش بیفزاید به تحلیل‌هایی متعادل و دقیق نیازمندیم. باید اقداماتی صورت داد تا بر نگرانی موجود مبنی بر اینکه هوش مصنوعی سرعت پیشرفت بالایی دارد و جامعه و حکومت نمی‌توانند خود را با آن وفق دهند غلبه کنیم.
هوش مصنوعی چه تأثیری بر منافع سازمان ملل خواهد داشت؟ کدام گونه‌های هوش مصنوعی را، اگر بخواهیم از میانشان انتتخاب کنیم، باید فن‌آوری‌های استراتژیک نامید تا حکومت بر آن محدودیت اعمال کند؟ نیروهای بازار بزرگ‌ترین نقش را در کدام حیطه باید اجرا کنند، چارچوب‌های سیاست موجود که واجد قابلیت انطباق با فن‌آوری‌های نوین هستند کجایند، و رویکردهای جدید (درون همین کشور یا کشورهای دیگر) کجا معنا خواهند داشت؟
با اینکه هوش مصنوعی سوژه‌ای مناسب برای فیلم‌های علمی-تخیلی است، پرسش‌هایی که در این مطلب مطرح شدند مسائلی واقعی هستند که نیازمند توجهی فوری و راه‌حلی اساسی‌اند.

.

منع: Techcrunch