خودروهای کراس اوور (Crossover) و شاسی بلند یا اس یو وی (SUV) در حال حاضر بخش بزرگی از بازار اتومبیل را به خود اختصاص داده اند. در این نوشته مروری خواهیم داشت بر تاریخچه و مقایسه این ۲ کلاس بدنه و تفاوت شاسی بلند با کراس اوور های موجود در بازار.
اگر قصد خرید خودرویی جدید دارید، ممکن است با دو عبارت کراس اوور و شاسی بلند برخورد کرده باشید. هرچند در نگاه اول این دو کلاس شباهت‌های بسیاری با هم دارند، اما در باطن تفاوت های بسیاری بین این دو کلاس بدنه محبوب و پرفروش خودرو وجود دارد.
بیش از 2 دهه است که خودروهای شاسی بلند و کراس اوور به محبوبیت بسیاری در بین مردم دست یافته‌اند. از مزایای این نمونه اتومبیل‌ها می‌توان به تسلط بیشتر راننده و سرنشینان بر روی جاده و محیط اطراف به دلیل ارتفاع بیشتر صندلی‌ها نسبت به خودروهای سواری، فضای بیشتر برای سرنشینان و محفظه بار اشاره کرد. خودروسازان آلمانی مانند ب ام و با مدل X5 در سال ۱۹۹۹، مرسدس با کلاس GL در سال ۲۰۰۶ و پورشه با مدل کاین در سال ۲۰۰۳ به رقبای قدرتمند آمریکایی خود پیوستند.
جذابیت این کلاس به قدری بوده که خودروسازان فوق لوکس جهان نیز دست به ساخت آن زده اند. از این نمونه‌های می توان به بنتلی بنتایگا با قیمت پایه ۲۰۰.۰۰۰ دلار (معادل ۸۴۰ میلیون تومان دولتی و بیش از ۲.۵ میلیارد تومان با ارز اسمی بازار)، مازراتی لوانته (Maserati Levante) با قیمت پایه ۸۰.۰۰۰ دلار (۳۵۰ میلیون تومان / ۱.۲ میلیارد تومان)، لامبورگینی اوروس (Lamborghini Urus) با قیمت پایه ۲۰۰.۰۰۰ دلار و رولزرویس کولینان (Rolls Royce Cullinan) با قیمت پایه ۳۲۵.۰۰۰ دلار (۱.۴ میلیارد تومان / ۴.۲ میلیارد تومان) اشاره نمود.
- بیشتر بخوانید: گرانترین خودروهای ایران با قیمتی بیش از 1 میلیارد تومان
شاسی بلند یا اس یو وی چیست؟
هرچند توافق کاملی بر معنی خودروی اس یو وی (SUV) یا به اصطلاح رایج در ایران شاسی بلند وجود ندارد، اما به طور کلی می‌توان از این عبارت برای اتومبیل هایی که از سیستم چهار چرخ متحرک (4WD) سود برده و بر روی شاسی وانت بارها و با ساختار دو تکه (شاسی و اتاق جداگانه) ساخته شده‌اند و فاصله آنها از سطح زمین بیشتر از خودروهای سواری است استفاده کرد. از دیگر عبارت رایج برای خودروهای شاسی بلند می توان به 4×4 اشاره کرد.
تاریخچه خودروهای شاسی بلند یا SUV
از اولین نمونه‌های اس یو وی یا شاسی بلند می‌توان به جیپ ویلیز (Jeep Willys) دهه ۱۹۴۰ میلادی، لندروور (Land Rover) دهه ۱۹۵۰ میلادی و تویوتا لندکروزر (Toyota Land Cruiser) دهه ۱۹۶۰ میلادی اشاره کرد که همگی با استفاده از شاسی (Chassis) وانت بارها و یا کامیونت ساخته شده بودند و با توجه به قدرت موتور بالا و فاصله زیاد از سطح زمین، قابلیت مانور بر روی سطوح ناصاف و خاکی را داشتند
در دهه ۱۹۷۰ میلادی، محبوبیت این نمونه‌ها بیشتر از پیش شد و خودروسازان تصمیم به مدرن کردن این کلاس بدنه از خودرو گرفتند. جیپ واگونیر (Jeep Wagoneer – که پیش از انقلاب ۵۷ در ایران با نام سیمرغ و جیپ آهو و همزمان با کشور آمریکا در شرکت پارس خودروی فعلی تولید می‌شد)، رنج روور (Range Rover) و شورولت بلیزر (Chevrolet Blazer) را می‌توان اولین نسل از خودروهای شاسی بند دانست که با ترکیب سیستم چهار چرخ متحرک و امکانات مدرن و لوکس به بازار عرضه می‌شدند.
از شاسی بلندهای مدرن بازار فعلی که مانند خودروهای سواری بر اساس ابعاد به بخشهای کوچک، متوسط و بزرگ تقسیم می شوند، می توان از مواردی مانند مدل دیسکاوری (Discover) شرکت لندروور، ب ام و X5، مرسدس بنز کلاس G و کادیلاک اسکلید (Cadillac Escalade) نام برد.
طبقه بندی خودروهای شاسی بلند
همانطور که اشاره شد، اتومبیل های شاسی بلند نیز مانند خودروهای سواری به چند دسته مختلف تقسیم می شوند. تمامی این خودروها توانایی مانورهای خارج از جاده را داشته و اتومبیل هایی آف رود به حساب می آیند. این طبقه بندی ها به طور اجمالی عبارتند از:
شاسی بلند سایز متوسط (Mid-Size SUV)
این اسطلاح بیشتر در آمریکای شمالی کاربرد داشته و در سایر نقاط جهان هم رده با نمونه های سایز بزرگ درنظر گرفته می شود. از شاسی بلندهای سایز متوسط می‌توان به نمونه‌های فهرست زیر اشاره کرد:
- آکورا MDX
- بنتلی بنتایگا (Bentley Bentayga)
- ب ام و X5
- کادیلاک XT5
- بیشتر بخوانید: تاریخچه تویوتا لندکروزر ؛ از جیپ بیابانی تا SUV فوق لوکس
شاسی بلند سایز بزرگ (Full Size SUV)
شاسی بلندهای سایز بزرگ فضای بیشتری در بخش های فضای داخلی و محفظه بار را در اختیار سرنشینی قرار می دهد. نمونه هایی از خودروهای شاسی بلند سایز بزرگ عبارتند از:
- کادیلاک اسکلید
- شورولت تاهو (Chevrolet Tahoe)
- فورد اکسپدیشن (Ford Expedition)
- نیسان پاترول
نمونه هایی از شاسی بلندهای سایز بزرگ را می توان در فیلم های سینمایی آمریکایی مشاهده کرد که اغلب در اختیار نیروی پلیس ویژه این کشور قرار دارند.
- بیشتر بخوانید: بهترین فیلم های 2019
کراس اوور چیست؟
کراس اوور خودرویی است که با ساختار شاسی و بدنه یکپارچه و بر اساس پلتفرم خودروهای سواری ساخته شده است. این خودروها نسبت به نمونه های شاسی بلند از ابعاد کوچکتری برخوردار بوده و با توجه به موتور و پیشرانه بهینه تر، مصرف سوخت پایین تری نیز دارند.
خودروهای کراس اوور به خصوص در گونه های کوچک، معمولا با سیستم انتقال قدرت به چرخ های جلویی عرضه شده ولی در مدل های گران قیمت تر، قابلیت سفارش سیستم چهار چرخ متحرک یا دو دیفرانسیل نیز وجود دارد. به این کلاس از خودرو اصطلاحا” کراس اوور اس یو وی (Crossover SUV) نیز گفته می شود و شباهت ظاهری زیادی با شاسی بلندهای دو دیفرانسیل واقعی دارد.
تاریخچه خودروهای کراس اوورکراس اوور (Crossover)
در اوایل دهه ۱۹۹۰ میلادی و با تکیه بر مزایای نمونه‌های شاسی بلند، طرفداران این کلاس بدنه از خودرو افزایش یافت. اما با توجه به نکاتی مانند مصرف بیشتر نسبت به نمونه های عادی به دلیل حجم بالاتر موتور و مصرف سوخت و قیمت بالاتر نسبت به اتومبیل های سواری، شرکت های خودرو سازی معتبر تصمیم به ساخت نمونه‌هایی شبیه به مدل های شاسی بلند بر اساس شاسی مدل‌های کلاس بدنه سدان خود زدند. با توجه به ترکیب خصوصیات نمونه‌های کلاس بدنه سواری با شاسی بلند، این کلاس جدید کراس اوور (به معنی تحت اللفظی تلفیقی) نامیده شد.
از اولین نمونه‌های کراس اوور مدرن می‌توان به سوزوکی ویتارا (Suzuki Vitara – که نسل سوم آن توسط شرکت معظم ایران خودرو با قیمت ب ام و X3 مدل سال به دست مشتریان می رسد)، تویوتا RAV4 (که در ایران قیمتی برابر با مازراتی دارد) و هوندا HR-V اشاره کرد. در حال حاضر نیمی از بازار خودروی آمریکای شمالی و ایالات متحده به خودروهای SUV اختصاص یافته است.
انواع کراس اوور
خودروهای کراس اوور نیز مانند اس یو وی ها بر اساس ابعاد طبقه بندی می شوند. هیچ کدام از این خودروها توانایی اختصاصی برای مسیرهای خاکی نداشته و تنها تفاوت آنها با خودروهای سواری، ابعاد بزرگتر و فاصله بیشتر از زمین است. این خودروها با ساختار Unibody یا شاسی و اتاق یکپارچه ساخته شده اند. سیستم انتقاب قدرت نیز معمولا چرخ های جلویی (FWD) بوده ولی به صورت سفارشی سیستم چهار چرخ متحرک نیز قابل انتخاب است.
انواع خودروهای کراس اوور بر اساس ابعاد عبارتند از:
کراس اوور سایز فوق کوچک و کوچک
این مدل از کراس اوورها معمولا بر اساس نمونه های هاچ بک سایز کوچک ساخته شده است. از کراس اوورهای این کلاس می توان به نمونه های زیر اشاره کرد:
کراس اوور سایز متوسط (Mid Size Crossover)
این مدل از کراس اوورها از لحاظ ظاهری شباهت بسیاری با شاسی بلند سایز متوسط دارد. کراس اوورهای سایز متوسط موجود در بازار می توان به نمونه های فهرست زیر اشاره کرد:
- دوج دورانگو (Dodge Durango)
- شورولت بلیزر (Chevrolet Blazer)
- پورشه ماکان (Porsche Macan)
- آلفارومئو استلویو (Alfa Romeo Stelvio)
- بیشتر بخوانید: مروری بر بهترین خودروهای 2018 از نگاه مجله Car and Driver
کراس اوور سایز بزرگ (Full Size Crossover)
این رده از کراس اوورها نیز ظاهری مشابه با شاسی بلندهای سایز بزرگ داشته و تنها تفاوت آن را می توان در ساختار یکپارچه دانست. کراس اوورهای سایز بزرگ عموما از سیستم چهار چرخ متحرک سود برده و توانایی انجام مانورهای خارج از جاده را نیز دارند. قیمت کراس اوورهای سایز بزرگ نیز بیشتر از نمونه های کوچک و متوسط است. از بهترین کراس اوورهای سایز بزرگ جهان که عموما ساخت شرکت های آمریکایی و خودروسازانی مانند فورد، شورولت و بیوک بوده، می توان به نمونه های زیر اشاره کرد:
- آئودی Q7
- بیوک انکلیو (Buick Enclave)
- فورد اکسپلورر (Ford Explorer)
- جمس آکادیا (GMC Acadia)
- بیشتر بخوانید: مقایسه قیمت خودرو در ایران و کشورهای با اقتصاد آزاد
شاسی بلند در ایران
اما در بازار و فرهنگ ایران مشابه با سایر تعاریف، خودروی شاسی بلند نیز تعریف متفاوتی داشته و هر خودرویی که اندازه‌ای بزرگتر از نمونه‌های هاچ بک (Hatchback) داشته باشد را شاسی بلند می‌نامند، اما این کلاس بدنه از خودرو تفاوت‌های بسیاری با SUV دارد.
در بازار ایران معمولا هر خودرویی که به رکاب، باربند و تایرهای اندکی بزگتر از حد استاندارد مجهز شده و با اندکی تغییر در سیستم تعلیق (Suspension) یا کمک فنرها، ارتفاع بیشتری نسبت به حالت عادی داشته باشد، شاسی بلند و یا به اختصار شاسی نامیده می شود.
از نمونه‌هایی که در بازار ایران به عنوان شاسی بلند شناخته شده ولی در واقع کراس اووری هایی بر اساس سدان ها هستند می توان به پژو 2008، سانگ یانگ تیوولی (Ssang Yang Tivoli) و هایما S5 و هاوال H2 اشاره کرد. با توجه به استقبال مشتریان و فروش بیشتر این نمونه ها، در چند سال گذشته برلیانس H30 و ساندرو استپ وی نیز در رده شاسی بلند ها قرار گرفته اند و احتمالا به زودی شاهد حضور شاهکار جدید سایپا، کوئیک نیز در این بین خواهیم بود.
تفاوت شاسی بلند با کراس اوور
خودروهای شاسی بلند همانطور که اشاره شد ساختاری به کل متفاوت از اتومبیل های کراس اوور دارند. اصلی ترین نقطه تمایز این دو کلاس در ساختار اتومبیل بوده؛ بدین ترتیب که کراس اوور از شاسی و بدنه یکپارچه و شاسی بلند از تفاوت های شاسی بلند با کراس اوور می توان به صورت فهرست وار به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده از شاسی وانت بار و کامیونت در SUV
- استفاده از پلتفرم سواری در کراس اوور
- توانایی‌های فنی و موتور قدرتمندتر در شاسی بلند
- قابلیت های حرکت در مسیرهای ناهموار و خارج از جاده در شاسی بلند
- قابلیت یدک کشی و حمل بارهای سنگین در شاسی بلند
- مصرف سوخت کمتر در کراس اوور
کراس اوور بهتر است یا شاسی بلند؟
برای پاسخ به این پرسش لازم است که هدف خرید از خودرو را مشخص نماییم. اگر تنها ابعاد بزرگ تر و فضای بیشتر برای حمل بار و سرنشینان نکته موردنشر شماست، قطعا کراس اوور بسته به کلاس مورد نیاز، گزینه موردنظر شما خواهد بود.
اما اگر نیاز به طی مسیرهای ناهموار و خاکی و یا یدک کشیدن بارهای سنگین را دارید، خودروی موردنظر شما در رده شاسی بلندها قرار خواهد گرفت.
سخن آخر
شاید برای بسیاری درک تفاوت شاسی بلند با کراس اوور اندکی دشوار باشد و بسیاری از این خودروها از لحاظ ظاهری شباهت زیادی با همدیگر داشته باشد. به عنوان مثال از لحاظ ظاهری رنو کولئوس (Renault Koleos) یا هیوندای سوناتا (Hyundai Santa Fe) در رده خودروهای شاسی بلند قرار می گیرند. اما به دلیل استفاده از ساختار یکپارچه مشترک با خودروهای سواری، در رده نمونه های کراس اوور قرار می گیرند.
خودروهای شاسی بلند به دلایل مختلف از جمله قرار گرفتن در رده خودروهای لوکس با توجه به قوانین بسیار ابلهانه یا قیمت بالاتر از 40.000 دلار و مصرف سوخت بالا و همچنین عدم حضور برندهای ساخت ایالات متحده آمریکا که همیشه بهترین ها در این کلاس را به خود اختصاص می دهند، در چند سال گذشته حضور کم رنگی در بازار ایران دارند. اما از معدود نمونه‌های شاسی بلند موجود در بازار ایران می توان به اتومبیل های زیر اشاره کرد:
- تویوتا لندکروزر
- لندروور دیفندر (Defender که در ایران با نام پاژن نیز شناخته می شود)
- کیا موهاوی (Kia Mohave)
- تویوتا اف جی کروز (Toyota FJ Cruiser)
اما بر طبق منوال حاکم بر جامعه، انگل زاده ها و دارندگان ژن معیوب (به استثنای کارآفرینانی که با تلاش خود به ثروت دست پیدا کرده اند و ارتباط مستقیم و غیر مستقیمی با حکومت ندارند) از این قواعد مستثنی بوده و شاهد حرکت خودروهایی مانند هامر (Hummer)، مرسدس بنز کلاس G و رنج روور و لندروور در خیابان ها هستیم.
بیشتر بخوانید: واردات خودرو به ایران؛ فساد در بالاترین سطوح مدیریتی
اما کراس اوورها در ابعاد مختلف به خصوص نمونه‌های چینی و اروپای شرقی مانند چانگان CS35، داچیا داستر (که در ایران تحت برند رنو به فروش می رسد)، هایما S7 توربو، هایما S5، جک S5، فوتون ساوانا و … غیره هستیم.
مقایسه شاسی بلند با کراس اوور در یک نگاه
| توانایی / مشخصه | شاسی بلند | کراس اوور |
| ایمنی و استحکام | • | |
| قیمت کمتر | • | |
| مصرف سوخت کمتر | • | |
| توانایی های خارج از جاده | • | |
| توانایی های شهری | • | |
| فضای کابین و محفظه بار | • | |
| قابلیت یدک کشی | • |
نظر شما در خصوص تفاوت شاسی بلند با کراس اوور چیست؟ آیا معیارهای دیگری را برای این مقایسه در نظر دارید؟ آیا تجربه سواری با خودروهای کراس اوور و شاسی بلند را دارید؟ نظرات خود را با ما درمیان بگذارید.
بیشتر بخوانید:
- کیسه هوا (Airbag) چیست؟ مروری بر تاریخچه ایربگ و نحوه عملکرد آن
- قیمت رسمی فروش تایرهای بارز در نمایندگی‌های رسمی فروش (آذر ۹۷)
- مروری بر بهترین بازی های ۲۰۱۸ در مراسم The Game Awards
- لیست کامل برندگان گلدن گلوب ۲۰۱۹ ؛ بهترین فیلم های ۲۰۱۸ در Golden Globe
- تاریخچه ترمز ضد قفل ؛ ABS ، نخستین تکنولوژی پیشگیری از تصادف چهل ساله شد
- با ارزش ترین پول های جهان ؛ با ارزشمندترین ارزهای دنیا در سال ۲۰۱۸ آشنا شوید
- جدال دوج چارجر و چلنجر ۲۰۱۸ ؛ مقایسه ۲ ماسل کار آمریکایی مدرن و پرسابقه
- بهترین انیمیشن های ۲۰۱۸ ؛ مروری بر بهترین کارتون های جدید سال
- بهترین شاسی بلندهای ارزان قیمت ۲۰۱۹ ؛ مروری بر ارزان ترین کراس اوورهای سال
- پرفروشترین فیلم های ۲۰۱۸ ؛ مروری بر بهترین فیلمهای سینمایی سال
گالری تصاویر مروری بر تفاوت شاسی بلند با کراس اوور
تا تهش خوندم و لذت بردم . از نوع دیدگاه شما به شرایط حاکم بر کشور و نکات واقعا واقعی , علمی و مثالهای عالی . مرسی