ویروس کرونا این روزها همه چیز را تحت الشعاع قرار داده است. اما تاثیر کرونا بر اقتصاد و ارتباط آن با بزرگترین بحران اقتصادی جهان چه میتواند باشد؟
به عنوان یک تعریف کلی از بحران اقتصادی می توان گفت: پیدا شدن اضافه تولید یعنی پر شدن بازار از کالاهایی که مشتری قدرت خرید آن ها را ندارد. زمانی که مشتری در بازار نباشد و کالاها به فروش نرسند، به طبع آن تولید نیز کاهش یافته یا حتی متوقف می شود. در پی آن، کارهانه ها تعطیل شده و بیکاری دامن بسیاری از افراد را می گیرد.
با شیوع ویروس کرونا، در گوشه کنار از زبان مردم عادی و سیاستمداران زمزمه هایی مبنی بر احتمال مواجهه جامعه جهانی با بزرگترین بحران افتصادی جهان شنیده میشود. فشار ناشی از تعطیلی فعالیت های مختلف روزانه، از مردم عادی تا تجار بزرگ را تحت فشار گذاشته است. در همین راستا تصمیم گرفتیم که در این گفتار شما را بزرگترین بحران اقتصادی جهان آشنا کنیم. در طول تاریخ بشر با مشکلات اقتصادی فراوانی دست و پنجه نرم کرده است.
بزرگترین بحران اقتصادی جهان کدامند؟
اقتصاد به معنای مدیریت و میانه نگاه داشتن است. اقتصاد به عنوان یک علم، اولین بار توسط فیلسوفان یونان باستان مورد بررسی قرار گرفت. مطالعه اقتصاد مدرن نیز از قرن ۱۸ ام میلادی در اروپا به ویژه اسکاتلند و فرانسه آغاز شد.
یکی از معروف ترین فیلسوفان اسکاتلند آدام اسمیت بود. او در کتاب ثروت ملل به ماهیت و علل افزایش ثروت ملل پرداخته بود. اسمیت و هم عصران او معتقد بودند که اقتصادها از سیستم های مبادله ای ما قبل تاریخ به پول و در نهایت به اقتصاد مبتنی بر اعتبار تبدیل شده است.
در طول قرن ۱۹ ام، رشد تکنولوژی و تجارت های بین المللی، روابط قوی تری میان کشورها برقرار کرد. این روند با جنگ جهانی دوم شتاب بیشتری به خود گرفت. توافق برتون وودز در این زمان منعقد شد که به واسطه آن آمریکا، انگلستان و ۴۲ کشور دیگر گرد هم آمدند تا درباره نظام پولی بین المللی پس از جنگ جهانی دوم تصمیم گیرند.
به دنبال این کنفرانس، ۲ نهاد جهانی بسیار مهم بوجود آمد که همچنان نقشی اساسی در اقتصاد جهان دارند. اول صندوق بین المللی پول، دوم بانک جهانی ترمیم و توسعه که امروزه به بانک جهانی شهرت یافته است. در اواخر قرن ۲۰ و ۲۱ دید جهانی نسبت به اقتصاد تغییرات بسیاری کرد.
در صورتی که نزول یا افت مهم در فعالیت های اقتصادی بیش از چند ماه طول بکشد، بحران اقتصادی نامیده می شود. بحران اقتصادی روی تولیدات صنعتی، اشتغال، درآمد، تجارت، عمده فروشی و خرده فروشی تاثیر گذار است. شاخص فنی بحران بر اساس دو مرحله متوالی از رشد اقتصادی منفی توسط GDP یا تولید ناخالص داخلی تعیین می شود.
بحران اقتصادی، یک رکود طبیعی، ناخوشایند و بخشی از یک چرخه اقتصادی است که گاهی وقایع حساس و بحرانی در شکل گیری آن موثرند. بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸، توجهات بسیاری را به سمت استراتژی های سرمایه گذاری که توسط موسسات مالی بزرگ استفاده می شد جلب کرد. به دنبال گسترش این بحران اقتصادی در سراسر جهان، همه کشورها چه توسعه یافته، چه در حال توسعه به نوعی با آن درگیر شدند. دولت ها سیاست های بسیاری را جهت مهار این بحران به کار گرفتند. این سیاست ها که ۶ تا ۱۸ ماه به طول می انجامند، همچنان ادامه دارند تا دیگر جهان، شاهد چنین بحرانی نباشد.
آیا بحران اقتصادی قابل پیش بینی است؟ بزرگترین بحران های اقتصادی جهان
هیچ راه قابل اطمینان و صددرصدی برای پیش بینی زمان وقوع بحران وجود ندارد. اما با استناد به نظرات بسیاری از اقتصاد دانان تعدادی شاخص جهت این پیش بینی ها وجود دارد. زمانی که این شاخص ها همگی با هم تغییر می کنند، احتمال وقوع بحران اقتصادی افزایش می یابد.
بیشتر بخوانید:
- ثروتمندترین افراد جهان در سال 2020
- بهترین اقتصادهای جهان در سال 2020
- کانال ها و گروه های اد کن پول بگیر تلگرامی ؛ خیرات پول یا شیوه کلاه‌برداری خلاقانه؟
- با ارزشمندترین پول‌های دنیا در سال 2020 آشنا شوید
- بهترین قیمت گوشی های دست دوم سامسونگ در بازار
اولین شاخص، کاهش ارزش دارایی هایی همچون خانه یا سهام است. شاخص دوم، نرخ بیکاری است. ۳ ماه افزایش نرخ بیکاری نشانه ای از وقوع بحران اقتصادی است. دو دوره کاهش تولید ناخالص داخلی یا سوددهی کمتر سپرده گذاری های بلند مدت نسبت به کوتاه مدت را نیز می توان از شاخص های بحران به شمار آورد.
شاخص دیگری که گفتیم نرخ بیکاری است. زمان آغاز رکود بزرگ در سال ۲۰۰۷، نرخ بیکاری نشان می داد که اشتغال کامل بسیار افت کرده است. در ماه می ۲۰۰۸، نرخ بیکاری شروع به کاهش کرد اما پس از پایان بحران به طور کامل بهبود نیافت. با وجود اینکه رکود اقتصادی یک بحران کوتاه مدت است، اما عواقب بلند مدتی نیز دارد. بالا رفتن نرخ بیکاری، بسیاری از مردم و خانواده ها را تحت تاثیر قرار می دهد. این شرایط موجب از دست رفتن بسیاری از فرصت های شغلی و تحصیلی می شود و بسیاری فقط توانایی تامین نیازهای اساسی و اولیه خود را دارند.
بیشتر بخوانید:
- بررسی میزان مصرف اینترنت اسپاتیفای
- 5 ترفند برای کاهش مصرف اینترنت اینستاگرام
- نحوه جلوگیری از دانلود خودکار فایل در تلگرام
- 9 ترفند کاربردی برای کاهش مصرف اینترنت اندروید
بزرگترین بحران اقتصادی جهان
مورخان بر این باورند که ۳۳ بحران اقتصادی از سال ۱۸۵۴ تا ۲۰۱۷ در جهان رخ داده است. کشورهای بزرگ و توسعه یافته ای مانند آمریکا و انگلیس در اوج رشد اقتصادی به علت چند اتفاق کوچک و چند تصمیم اشتباه دچار بحرانهای مالی وحشتناک چند دهه ای شدند.
بحران اقتصادی انگلستان در سال ۱۷۷۲
بزرگترین بحران اقتصادی جهان
این بحران ابتدا از پایتخت انگلیس یعنی لندن شروع شد و پس از آن به سرعت به سایر نقاط اروپا گسترش یافت. در اواسط سال ۱۷۶۰، امپراتوری بریتانیا ثروت زیادی را از طریق استعمار کشورهای آفریقایی و آسیایی و تجارت خود به دست آورد. به نحوی که تبدیل به یکی از ثروتمندترین کشورهای دنیا شد. این اتفاق موجی از خوشبینی و اعتبار را به بسیاری از بانک های انگلستان داد.
اما در تاریخ ۸ ژوئن ۱۷۷۲ این عصر طلایی خیلی زود به پایان رسید. چرا که شخصی به نام الکساندر فوردایس که وامهای زیادی را گرفته بود برای اجتناب از بازپرداخت به فرانسه گریخت.
این خبر به سرعت گسترش یافت و موجب وحشت بانکداران در انگلیس شد، چرا که طلبکاران و سپرده گذاران شروع به ایجاد خطوط طولانی در مقابل بانک های انگلیس کردند تا پولها و سپرده های خود را دریافت کنند. آنها گمان می کردند بانکها ورشکسته شده اند و اگر پول خود را پس نگیرند تا ابد باید قید آن را بزنند. بحران ناشی از این اتفاق که محصول نوعی جو روانی و بدبینی بود به سرعت در اسکاتلند، هلند، سایر نقاط اروپا و مستعمرات بریتانیا در آمریکا گسترش یافت.
بحران اقتصادی آمریکا در سال ۱۹۳۰
بحران های اقتصادی جهان
شاید یکی از بدترین بحرانهای اقتصادی جهان در ایالات متحده آمریکا و در سال ۱۹۲۹ و ۱۹۳۰ اتفاق افتاد. بحران آمریکا بدترین فاجعه مالی و اقتصادی قرن بیستم بود. بسیاری معتقدند که رکود بزرگ آمریکا در دهه ۳۰ به علت سقوط وال استریت و زیان دهی وسیع این بازار مالی در سال ۱۹۲۹ شکل گرفت. این بحران بعد از تصمیمات اشتباه دولت ایالات متحده تشدید یافت.
این بحران تقریبا ۱۰ سال طول کشید و منجر به از دست رفتن عظیم درآمد، افزایش نرخ بیکاری و کاهش تولید شد. در ایالات متحده نرخ بیکاری در اوج بحران سال ۱۹۳۳ تقریبا ۲۵ درصد بود. کمبود ثروت و بودجه به حدی بود که خانواده های آمریکایی قادر به خرید لباس نبوده و به جایش گونی آرد به تن می کردند.
بیشتر بخوانید:
- بررسی میزان مصرف اینترنت روبیکا
- بیشترین سرعت اینترنت 2020
- اینترنت VDSL چیست و چه تفاوتی با ADSL دارد؟
بحران مالی نفت اپک در سال ۱۹۷۳
بحران های اقتصادی جهان
این بحران مالی زمانی رخ داد که کشورهای عضو اپک -که عمدتا از کشورهای مسلمان و عرب خاورمیانه تشکل می شود- تصمیم گرفتند ارسال اسلحه به اسرائیل توسط آمریکا را در جنگ چهار جانبه اعراب و اسرائیل تلافی کنند. کشورهای عضو اوپک تصمیم گرفتند آمریکا را تحریم نفتی کنند و به همین دلیل، ناگهان صادرات نفت به ایالات متحده و متحدانش را متوقف کردند.
این امر باعث کمبود شدید نفت و افزایش شدید قیمت نفت شد و بحران اقتصادی شدیدی را در ایالات متحده و بسیاری از کشورهای توسعه یافته دیگر موجب شد.
آنچه که در مورد این بحران منحصر به فرد بود، وقوع همزمان تورم بسیار بالا (ناشی از افزایش قیمت انرژی) و رکود اقتصادی (به علت بحران اقتصادی) بود. در نتیجه اقتصاددانان این دوره را دوران “انفجار” (رکود و تورم) می نامند. این بحران چندین سال طول کشید و ضرر بسیاری را به کشورهای توسعه یافته دنیا زد.
جولای ۱۹۸۱ تا نوامبر ۱۹۸۲
بحران های مالی جهانی
این بحران اقتصادی بسیاری از کشورهای توسعه یافته را در اواخر دهه ۷۰ میلادی و آغاز دهه ۸۰ تحت تاثیر قرار داد. در این دوره، فدرال رزرو آمریکا (کمیته بازار که سیاست های پولی را تعیین می کند) تصمیم داشت کنترل تورم را در دست گیرد، بنابراین به سیاست های انقباضی روی آورد.
بحران انرژی سال ۱۹۷۹ که به دلیل انقلاب اسلامی ایران و کاهش تولید ناخالص نفت صورت گرفت، منجر به افزایش قیمت ها و حساسیت بیشتر شرایط اقتصادی در سراسر جهان گردید. نرخ بیکاری آمریکا به ۱۰.۸% در ماه نوامبر ۱۹۸۲ رسید و تولید ناخالص داخلی نیز ۲.۷% کاهش یافت.
بحران اقتصادی 91-1990
بحران های مالی جهانی
این دوره از بحران بر اثر دلایل مختلفی روی داد. اول، حمله عراق به کویت در سال ۱۹۹۰ که شوک بزرگی به قیمت نفت وارد کرد. دلایل دیگری از جمله، کاهش اعتماد میان مصرف کنندگان و کسب و کارها و افزایش نرخ بیکاری.
تخمین زده شد که در این دوره، اقتصاد ۱.۶ میلیون فرصت شغلی را از دست داده است که بیشتر این آمار مربوط به بخش های عمرانی و تولیدی بود.
بیشتر بخوانید:
- دلایل ریجکتی ویزای شنگن ؛ 20 نکته مهم در سال 2020
- کار با اپلیکیشن‌هایی مانند کوچ سرفینگ
- ویزای گردشگری و تجاری پرتغال: شرایط، مدارک و راهنمای اپلای
- شرایط، مدارک و راهنمای جامع درخواست انواع ویزا ایتالیا 2020
بحران اقتصادی شرق آسیا در سال ۱۹۹۷
بحران های اقتصادی جهان
این بحران ابتدا در تایلند و در سال ۱۹۹۷ آغاز شد و به سرعت به بقیه کشورهای شرق آسیا و شرکای تجاری آن گسترش یافت. در دهه ۹۰ سرمایه اقتصادی از کشورهای توسعه یافته به کشورهای تازه توسعه یافته شرق آسیا از قبیل تایلند، اندونزی، مالزی، سنگاپور، هنگ کنگ و کره جنوبی انتقال یافت و موجی از خوشبینی را به وجود آورد که موجب افزایش بیش از حد اعتبار در این کشورها شد.
اما اتفاقی در ماه ژوئیه سال ۱۹۹۷ رخ داد که باعث یک بحران در اقتصاد این منطقه شد. دولت تایلند با توجه به فقدان منابع ارز خارجی مجبور شد نرخ ارز ثابت خود را نسبت به دلار آمریکا رها کند. نرخی که به مدت طولانی آن را حفظ کرده بود. این امر موجی از ناامیدی را در بازارهای مالی آسیا به وجود آورد و به سرعت منجر به خروج گسترده میلیاردها دلار سرمایه گذاری خارجی از این منطقه شد.
با این اتفاق، هراس ناشی از بازارها و سرمایه گذاران از ورشکستگی های احتمالی دولت های شرق آسیا شدت گرفت و میزان سرمایه گذاری در این کشورها کمتر و کمتر شد. سالها طول کشید تا همه چیز در این کشورها به حالت عادی برگردد و این کشورها مجددا به چرخه اقتصاد جهانی بازگردند.
بحران اقتصادی مارس تا نوامبر 2001
بحران های مالی جهانی
این بحران، در دوره حباب dot.com ها رخ داد. یک حباب اقتصادی که در ۱۰ مارس ۲۰۰۰ با رسیدن به شاخصی نزدیک به ۵۱۳۲٫۵۲ به اوج خود رسید. در آن دوره، بازارهای بورس سهام کشورهای صنعتی دنیا شاهد رشد سریع ارزش مالی خود بودند که از رشد بخش اینترنت و شاخه‌های مرتبط با آن ناشی می‌شد.
دوره ای که این شرکت ها از سرمایه گذاران و سرمایه گذاری های آنان لذت می بردند. این رونق، منجر به سقوط ارزش سهام بسیاری از شرکت های دیگر شد. در مقابل، شرکت های تکنولوژی رشد قابل توجهی را در ارزش سهام خود تجربه می کردند.
فدرال رزرو همچنان نرخ بهره ها را افزایش می داد و بسیاری از شرکت ها نمی توانستند اعتبار خود را حفظ کنند، زیرا قادر به پرداخت این بهره های بالا نبودند. بورس اوراق بهادار آمریکا به مدت ۴ روز بسته شد و شاخص های مهم آمریکا به کمترین مقدار خود رسیدند.
بیشتر بخوانید:
- استخراج ارز دیجیتالی با گوشی اندروید
- جدیدترین و بهترین گوشی های 2020 شیائومی
- بهترین گوشی های 2020 آنر
- بهترین گوشی های 2020 هواوی
- بهترین گوشی های ارزان قیمت چینی
بحران اقتصادی دسامبر 2007 تا ژوئن 2009؛ بزرگترین بحران اقتصادی جهان
بحران های مالی جهانی
آمریکا با حباب مسکن روبرو شد. این اتفاق به دنبال وام های مسکن متعدد روی داد. قیمت سوخت و مواد غذایی افزایش یافت و صنعت خودرو سازی نیز با کاهش قابل توجهی در بازار سهام روبرو شد.
البته دلایل بسیاری در شکل گیری این بحران موثرند، اما می توان این ۳ مورد را به عنوان مهم ترین آن ها در نظر گرفت:
- اعتقاد به فرض بازار مالی کار آمد، سبب شد که بسیاری از سرمایه گذاران نسبت به مشکلات موجود در قیمت گذاری دارائی های مالی مبتنی بر اسناد رهنی توجهی نداشته باشند و نسبت به انفجار حباب قیمت بازار مسکن در آینده ای نزدیک بی توجه بمانند.
- سیستم پاداش مدیران شرکت های مالی بر اساس عملکرد کوتاه مدت به جای بلند مدت، سازمان یافته بود و این امر، انگیزه اقداماتی را فراهم می آورد که نتیجه آن بی توجهی به عواقب بلند مدت این تصمیمات بود. همچنین مدیران شرکتها با پول سایر سرمایه گذاران تصمیم های ریسکی اتخاذ می کردند که منافع آن موجب بهره مندی مدیران می شد و زیان ها فقط متوجه سرمایه گذاران بود.
- بانکهای سرمایه گذاری حجم وام گیری و اتکا به گسترش پوشش وام دهی خود رابه دلیل تغییر در دستور العمل های کمیسیون اوراق بهادار و معاملات مالی افزایش دادند.
این بحران اثراتی طولانی مدت همچون، کاهش رشد اقتصادی، ایجاد روند نزولی در بازار بورس، نگرانی سرمایه گذاران از ورشکستگی شرکت ها و از دست رفتن جایگاه آمریکا در اقتصاد جهانی را به دنبال داشت.
بحران مالی آمریکا که در سال ۲۰۰۸ به اوج خود رسید، به سرعت به سایر نقاط جهان به ویژه اروپا گسترش پیدا کرد. به دلیل ارتباطات و مبادلات گسترده اقتصادی، مالی و تجاری اروپا و آمریکا، این بحران تاثیرات مستقیم و بسیاری بر اروپا گذاشت. آمریکا به عنوان قدرت اول اقتصاد جهان در صادرات و واردات، شریک اول تجاری اروپا به شمار می آید.
اتحادیه اروپا در اواخر سال ۲۰۰۸ وارد سخت ترین دوران اقتصادی خود پس از جنگ جهانی دوم شد. رشد اقتصادی اتحادیه در سال ۲۰۰۹ با کاهش ۴ درصدی روبرو شد. نرخ بیکاری از ۷.۵% در سال ۲۰۰۸ به ۹.۹% در سال ۲۰۰۹ و ۱۱.۵% در سال ۲۰۱۰ رسید. بانک مرکزی اروپا، نرخ بهره را از جولای ۲۰۰۸ تا مارس ۲۰۰۹ به صورت چشمگیری کاهش داد، به طوریکه از ۴.۲۵% به ۱% رسید. ساخت و ساز و فعالیت های عمرانی در سال ۲۰۰۹ نسبت به سال ۲۰۰۸، ۹.۶% کاهش یافت.
کرونا و بزرگترین بحران اقتصادی تاریخ؟
بحران های اقتصادی جهان
اگر بخواهیم تاثیر پاندمی ویروس کرونا و شوک کاهش قیمت نفت را بر اقتصاد و احتمال ایجاد رکود اقتصادی را تحلیل کنیم باید آسیب پذیری ذاتی سیستم اقتصادی مالی را آنالیز کنیم در بین اقتصاددانان دو دیدگاه وجود دارد یکی آنکه اکنون پس از گذشت دهه‌ها و کسب تجربه از بحرانهای اقتصادی، اصول اقتصاد بخصوص در کشورهای پیشرفته بسیار پایدارتر شده و سرمایه و نقدینگی در سیستم بانکی خوب است. اگر این دیدگاه درست باشد، بحران و رکود اقتصادی بزرگی نخواهیم داشت.
بیشتر بخوانید:
- بهترین کتاب های آموزش بورس
- بهترین کتاب های انگیزشی جهان
- بهترین کتاب های فلسفه جهان
- بهترین رمان های جهان
- بهترین کتاب های سیاسی ایران و جهان
برنانکه رئیس پیشین فدرال رزرو اخیرا در مصاحبه‌ای اعلام کرده است «من فکر می‌کنم سلامت عمومی مهم‌ترین موضوع است» . اگر سلامت عمومی را تامین کنیم راه حل مشکلات اقتصادی را می‌دانیم، سیاست پولی و مالی کار خود را انجام می‌دهند و ما با رکودی به بزرگی رکود دهه ۳۰ مواجه نخواهیم شد.
گروه دیگر از اقتصاددانان نگران انتقال بحران مالی به اقتصاد و ظهور بحران اقتصادی هستند در حال حاضر شاخص بورس‌ها، نرخ بیکاری و قیمت کامودیتی‌ها، همگی نشان از ظهور مشکل در اقتصاد می‌دهند.
این دسته از اقتصاددانان با بررسی بحران اقتصادی دهه ۳۰ روند امروز را با دوران پیش از آن بحران مطابق می‌دانند بر این اساس می‌گویند پیش از بحران ۱۹۲۹ بازار سهام دوران رونق طولانی مدتی داشت که در زمان حال نیز از بحران اقتصادی ۲۰۰۸ تا ۲۰۲۰ بازار ۱۱ سال رشد مداوم داشته که منجر به تشکیل حباب شده، کاهش نرخ بهره و مداخلات پی در پی فدرال رزرو در بازار و افزایش نرخ بیکاری همگی شبیه به دوران پیش از بحران اقتصادی دهه ۳۰ هستند.
اکنون ما در مرحله نبرد انسان با ویروس هستیم و همه مردم جهان تاثیر و هزینه‌های این نبرد را در زندگی‌های خود در حال مشاهده هستند سرنوشت آینده بشر به سیاست‌های کلان و هماهنگی کشورها بستگی دارد در چند سال گذشته سیاست‌های پوپولیستی و عوام فریبانه در آمریکا و برخی دیگر کشورها منجر به عقب راندن جهانی شدن و همبستگی در کشورها شده و بسیاری از پیمان‌های تجاری بین کشورها از بین رفته، حال باید ببینیم همبستگی شکننده جهانی در مقابله با ویروس کرونا چطور عمل می‌کند.
به نظر می‌رسد آشفتگی مالی و رکود اقتصادی در نیمه اول سال ۲۰۲۰ حتمی است و آنچه حائز اهمیت است زمان و کنترل همه گیری ویروس کرونا و تاثیر اقتصادی آن بر نیمه دوم سال ۲۰۲۰ است درک ما از اقتصاد بر اساس آموخته‌های گذشته و درس‌هایی است که در بحران‌ها آموخته‌ایم، پس بر اساس درک خود عمل می‌کنیم و پاسخ می‌دهیم اما اقتصاد ممکن است مطابق درک ما عمل نکند و یک (قوی سیاه) باشد اما آن عملکرد به خودی خود برای اقتصاد طبیعی است، بنابرین با درک اکنون می‌توان نتیجه گرفت رکود شدیدی خواهیم داشت اما کوتاه مدت.
بیشتر بخوانید:
- بهترین لپ تاپ های زیر 6 میلیون تومان
- بهترین لپ تاپ های اقتصادی 2020
- بهترین اقتصادهای جهان در سال 2020
- بهترین گوشی های ارزان قیمت سامسونگ
- بهترین هدفون بی سیم سال 2020
- گران قیمت ترین سیگارهای دنیا
- با محبوب ترین و پرفروش ترین برندهای سیگار آشنا شوید
- بهترین پرینترهای رنگی لیزری 2020
- بهترین عینک های واقعیت مجازی در سال 2020
- بررسی مشخصات فنی سونی PS4 Pro
- بهترین هارد اکسترنال 2020 ؛ دنیا را ذخیره کن!
.
منبع: techrato
