آینده نگاری تکنولوژی شیوه مطالعه جدیدی برای روندهای توسعه پیش رو است. در ایران سال 1400 با تکیه بر این رویکرد، آینده علم و تکنولوژی در ایران را می کاویم.
آینده نگری تکنولوژی یا آینده نگری جامع تکنولوژی در سطح کشور با تکیه بر شناسایی روندهای نظام مند توسعه در شاخه های گوناگون علم، فناوری، اقتصاد و غیره حاصل می شود.
این شیوه پژوهشی که در حال حاضر یکی از شیوه های محبوب پژوهش در میان محققان آینده نگر ایرانی است، حالا چند سالی هست که پیشرفت هایی داشته و به برخی مطالعات کلیدی دست زده است.
بر این اساس در با تکیه بر این رویکرد و ذیل عنوان ایران سال 1400 ، قصد داریم به بررسی وضعیت علم و تکنولوژی در ایران سال 1400 و سال های بعد از آن بپردازیم. با ما در ایران سال 1400 همراه باشید.
ایران سال 1400
پیش بینی آینده علم و تکنولوژی در سال های آتی
شاید بپرسید تعریف اینده نگاری چیست یا مقصود از این عبارت چیست؟ در پاسخ باید گفت آینده نگاری درواقع فرایند تشخیص و معرفی چشم اندازها و راهکارهایی است که میتواند در جهت دهی کلی آینده موثر باشد.
در نتیجه درک مناسب این چشم اندازها و راهکارها در شناخت و تلاش برای ساختن آینده ای بهتر موثر خواهد بود. درواقع آینده اندیشی یک روش ساختاریافته برای تفکر درباره آینده و برنامه ریزی برای ان است.
از این روش مطالعه میتوان برای اثرگذاری بر جامعه و تلاش برای هدایت آن در مسیر برنامه ریزی شده مطلوب استفاده کرد. آینده نگاری همچنین می تواند به دولت ها در اتخاذ تدابیر صحیح کمک کند.
اما آنچه ما در این بررسی قصد پرداختن به آن را داریم، رویکردهای آینده نگرانه به آینده علم و تکنولوژی در ایران سال 1400 و سال های بعد از آن است. وضعیت این دو متغیر در سال های آتی می تواند متاثر از عناصر مختلفی در سطوح متفاوت باشد که در ادامه ایران سال 1400 با آنها اشاره خواهیم کرد.
آینده ایران سال 1400
از جمله نتایج مطالعات آینده نگرانه در سطح ملی می توان به دستیابی به دیدگاه مشترک در سطح ملی، همگامی بیشتر بخش خصوصی و دولتی، تعیین اولویت های کشور، آماده سازی کشور برای آینده و برقراری ارتباطات واقعی بین دانشگاه، جامعه و دولت اشاره کرد.
هر گونه پیش بینی از وضعیت آینده تکنولوژی در ایران سال 1400 و سال های بعد از آن باید متناسب با نیازهای توسعه پایدار و در چارچوب سیستم های نوآوری فناوران انجام بگیرد و ابعاد چندگانه بازار، جامعه، اقتصاد و محیط زیست و امثال آن را در بر گیرد.
به منظور تبیین جایگاه آینده نگاری تکنولوژی در بخش تحقیق و توسعه و همچنین بررسی تعاملات این دو تاثیراتی که بر هم دارند، باید در ابتدا تعریفی از تحقیق و توسعه ارائه دهیم. شاید جامع ترین و متناسب ترین تعریف با نیاز ما در اینجا، تعریف یونسکو باشد:
تحقیق و توسعه عبارت از فرایند پویای به هم پیوسته ای از تحقیقات پایه، تحقیقات کاربری و تحقیقات توسعه ای است که نتایج علمی هر مرحله به صورت ذخیره ای از دانش در طول زمان گردآوری می شوند و این ذخایر به عنوان ورودی مهم و باارزشی است که منشا ایده ها و اختراعات جدیدی در مرحله عمل می شود.
مهمترین تعامل این دو بدون شکل در بحث فرایندی بودن نهفته است. همانطور که پیش از این نیز گفتیم، آینده نگاری تکنولوژی یک فرایند است و نه مجموعه ای روش ها. در نتیجه آینده نگاری تکنولوژی می تواند به ارتباط و تبادل اطلاعات و ایده ها بین دانشگاه، سیاست گذاران، پژوهشگران، صنعتگران و غیره کمک کند.
ایران سال 1400 : سند چشم انداز 20 ساله
در اوایل دهه 90 میلادی، نقش و مفهوم چشم انداز در فرایند تدوین و اجرای استراتژی، توجه عموم اندیشمندان را به خود جلب کرد و هنوز در تعریف چشم انداز اتفاق نظر حاصل نشده بود که دامنه به کارگیری آن در عمل رشد و توسعه یافت.
چشم انداز به معنی بینش و دوراندیشی مبتنی بر تصور و تجسم آینده است و به طور مشخص، چشم انداز به معنی ارائه منظری واقعی، معتبر و جذاب از آینده است که البته باید شرایط رسیدن به این آینده را نیز مشخص کند.
نقش اصلی چشم انداز این است که هر فردی از افراد جامعه به نگاه و اندیشه ای کلان دست یابد و خود را در بستر فعالیت های خرد و کلانی که باید برای تحقق اهداف و آرمانهای جامعه صورت پذیرد دارای نقشی قابل توجه بداند و از پس ایفای نقش و مسئولیت خود به خوبی هر چه تمام تر برآید. درواقع این جنبه انگیزشی چشم انداز است که در اینجا حائز اهمیت است.
سند چشم انداز 20 ساله ایران که برای افق 1404 طراحی شده است، مهمترین سند توسعه ای و درواقع سند برنامه های توسعه ای کشور به شمار می رود که با موضوع این جستار در تناسب قرار میگیرد.
همانطور که باید بدانید حالا بیش از 4 سال تا رسیدن به افق مذکور فاصله نداریم و در مدت 15 16 سالی که گذشت نیز عموما ارزیابی از وضعیت برنامه های توسعه ای مطرح شده در سند چشم انداز 1404 به میان نیامد. در این سند آمده:
با اتکا به قدرت لایزال الهی و در پرتو ایمان و عزم ملی و کوشش برنامه ریزی شده و مدبرانه جمعی و در مسیر تحقق آرمان ها و اصول قانون اساسی، در چشم انداز بیست ساله: ایران کشوری است توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی علمی و فناوری در سطح منطقه با هویت اسلامی و انقلابی الهام بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و موثر در روابط بین الملل
برخی از ویژگی هایی که در سند مذکور برای جامعه ایرانی در افق 1404 ذکر شده است عبارتند از:
- برخورداری از دانش پیشرفته، توانا در تولید علم و فناوری، متکی بر سهم برتر منابع انسانی و سرمایه اجتماعی در تولید ملی.
- کسب جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه جنوب غربی آسیا با تاکید بر جنبش نرم افزاری و تولید علم، رشد پرشتاب و مستمر اقتصادی، ارتقا نسبی سطح درآمد سرانه و رسیدن به اشتغال کامل.
بررسی اهداف سند چشم انداز 20 ساله : ایران سال 1400
اهدافی که در سند چشم انداز بیست ساله تعیین شده از یک سو بر توانایی های بالقوه و از سوی دیگر به پتانسیل های در دسترس اشاره دارد. این اهداف که به ایران سال 1400 و سال های بعد از آن اشاره دارد به سه دسته کلی تقسیم می شود: اهداف اقتصادی، اهداف سیاسی و اهداف فرهنگی.
واحدهای تحقیق و توسعه کشورهای در حال توسعه معمولا چندان حضوری در فعالیت های پیش بینی تکنولوژی نداشته اند. این امر عمدتا ناشی از عقب ماندگی اکثر دانشمندان کشورهای در حال توسعه از همتایان خود در کشورهای توسعه یافته و نبود تجربه عملی در به کار بردن فناوری های پیشرفته است.
در واحدهای تحقیق و توسعه کشورهای در حال توسعه، عمده اطلاعات موجود درباره پیشرفت های فناوری برگرفته از فناوری های تجاری شده در کشورهای توسعه یافته یا مطالب منتشر شده عمومی است. حال سوال اساسی این است که چه راهی برای کشورهای در حال توسعه برای رسیدن به کشورهای توسعه یافته در حوزه های تحقیق و توسعه وجود دارد؟
به علل مختلف میان کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته، در توانمندی های تحقیق و توسعه و تکنولوژی های پیشرفته شکاف بسیار عمیقی ایجاد شده است. یکی از مهمترین علل این موضوع، همان محیط کلانی است که به دلیل وجود محیط نرم ناقص و توانمندی های توسعه نیافته در فناروی نرم، باعث شکست کشورهای در حال توسعه در انتقال یا جذب فناوری های پیشرفته و تبدیل آن ها به فناوری های سازمانی است.
این موضوع باعث افزایش فرصت های نابرابر میان کشورهای غنی و فقیر و ایجاد مانع بر سر بهبود رقابت پذیری صنعتی در کشورهای فقیر می شود. بنابراین آینده نگاری تکنولوژی در کشورهای در حال توسعه، آینده نگاری در واحدهای تحقیق و توسعه را نادیده گرفته است. نمودارهای زیر نشان از رشد خوب بخش تحقیق و توسعه در ایران سال 1400 حکایت دارند.
با این وجود توجه به این نکات و مسائل ضروری است که بسیاری از واحدهای تحقیق و توسعه کشور می توانند از مزایی این حوزه های بهره مند شوند. اگر روش های پیش بینی ایشان تنها به علوم طبیعی و فناوری های طبیعی بپردازد و از فناوری نرم غافل شود، نمیتوانند مزیت رقابتی بلند مدتی در چنین حوزه هایی را متوقع باشند.
اگر کشورهای در حال توسعه تمرکزی بیش از حد بر تکنولوژی های سخت پیشرفته بگذارند، فرصت های وجود جهت خلق توانایی های متمایز خود را از دست داده و هرگز قادر نخواهند بود فاصله فناورانه ای را که در مقابل توسعه اقتصادی آنان قد علم کرده است از بین ببرند.
با وجود اینکه استراتژی جهش همواره مطرح بوده و هست، در حال حاضر رسیدن کشورهای در حال توسعه به کشورهای توسعه یافته بسیار دشوار به نظر می رسد.
این به این علت است که اختراع فناورانه و تکنولوژی های فناورانه تنها توسط فناوری سخت تعیین نمی شوند. حتی پیش بینی در حوزه هایی چون سیاست صنعتی و فناوری، محیط زیست، آب، حمل و نقل و زندگی ملی به ندرت در چارچوبی همانند آینده نگاری علوم طبیعی، فناوری و تکنولوژی انجام می شود.
در کشورهای در حال توسعه کسی به تکنولوژی خدمات فکری، تکنولوژی اجتماعی، مدیریت و نهادها در قالب آینده نگاری تکنولوژی اهمیتی نمی دهد. به نظر می رسد که کشورهای در حال توسعه نیز به سادگی در حال تکرار اشتباهات گذشته هستند.
کشورهای در حال توسعه می توانند به ایجاد مجمعی برای اشتراک گذاری متقابل اطلاعات خود درباره بازارها، اقتصادها، جوامع، محیط و فناوری و به اشتراک گذاری آنان در یک شبکه هماهنگی بین المللی از مزایای آن منتفع شوند.
این شبکه می تواند شرایط اساسی مورد نیاز برای انجام آینده نگاری تکنولوژی در کشورهای حال توسعه را نیز مهیا نموده و این موضوع مانند رسیدن به قله برتر علمی در افق ایران 1404 می باشد.
در نهایت باید گفت، فناوری نرم، فناوری سخت، بازارها، جامعه، اقتصاد و محیط باید در چارچوب سیستم کلان باهم یکپارچه شوند. تنها در این صورت و هنگامی که آینده نگاری فناوری با رویکرد تکنولوژی فناوری اجرا گردد، میتوان انتظار داشت که فرایند اینده نگاری تکنولوژی در واحدهای تحقیق و توسعه منطبق با شرایط محلی یا ملی یک کشور توسعه یافته کاملا خاص باشد.
به علاوه در چنین شرایطی میتوان واحدهای تحقیق و توسعه مناسب جهت خلق منافع اقتصادی و اجتماعی عظیم را شناسایی کرد. بدون وجود این شرایط و بدون این تکنولوژی ها، واحدهای تحقیق و توسعه کشورهای در حال توسعه به سختی می توانند به هدف خود مبنی بر ارتقای رقابت پذیری ملی جامع دست یابند.
در هر حال، در راستای تحقق بخشیدن به اهداف کلان سند چشم انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران، ورود به نسل های نوین آینده نگاری تکنولوژی که در جهت نسل های تحقیق و توسعه باشد، ضرورتی امکان ناپذیر برای کشورهای در حال توسعه دارد که باید هر چه زودتر انجام گیرد.
سند چشم انداز بیست ساله ایران که به تعبیری چشم اندازی ملی محسوب می شود، با داشتن ویژگی هایی چون اینده نگری، جامع نگری، ارزش گرایی، تعهدزایی، واقع گرایی و انرژی بخشی و البته به همراه داشتن یکپارچگی و هماهنگی، تصویر مطلوبی از آینده و درواقع اساسی ترین برنامه حال حاضر کشور است.
اما نکته مهم در این مقال، این که رسیدن به اهداف مهمی چون بدل شدن به قدرت اول اقتصادی، علمی و تکنولوژیکی منطقه، توسعه یافتگی همه جانبه و موارد دیگر، مستلزم نهادینه شدن ویژگی هایی مطلوب در میان افراد جامعه است. در غیر این صورت اهداف مذکور در خلا و به خودی خود تحقق نخواهند یافت و تا زمانی که عزم و اراده جدی و عمومی به وجود نیامده باشد و اجماع ملی در این باره را شاهد نباشیم، نمی توان انتظار تحقق اهداف سند مذکور را داشت.
در پایان به علاقه مندان توصیه می کنیم برای شناخت بهترین سرمایه گذاری 1400 حتما برخی از اطلاعات مهمترین حوزه های سرمایه گذاری را در پیش بینی قیمت مسکن در سال 1400، سود بانکی در سال 1400، پیش بینی قیمت سکه در سال 1400 دنبال کنند. فارغ از اینها می توانید نگاهی به پیش بینی قیمت گوشی 1400، عرضه اولیه های 1400 و پیش بینی قیمت یورو در سال 1400 داشته باشید.
به علاوه در ارتباط با سال جدید همه در درجه اول انتظار تعیین رییس جمهور جدید را داریم و با توجه به پایان دولت حسن روحانی، باید دید کاندیداهای ریاست جمهوری 1400 چه کسانی هستند. همچنین در سال جدید بحث حداقل حقوق در سال 1400 از اهمیت زیادی برخوردار است و بر همین اساس میزان یارانه در سال 1400، عیدی و افزایش حقوق در سال 1400 و اضافه کاری در سال 1400 نیز از اهمیت وافری برخوردار هستند. همچنین مصاحبه نرخ دستمزد روزانه در سال 1400 نیز واجد اهمیت است.
به علاوه برای کنکوری ها مسائلی چون برگزاری کنکور نظام قدیم در سال 1400، بهترین منابع کنکور 1400 و بهترین منابع کنکور 1401 از اهمیت زیادی برخوردار است. به علاوه توصیه می کنیم بهترین مشاغل سال 1400، پیش بینی قیمت اینترنت در سال 1400 و آینده ایران در سال 1400 را ببینید.
بیشتر بخوانید:
- کمبود معلم در سال 1400
- وام ازدواج 1400
- خرید سربازی 1400
- امریه سربازی 1400
- کسری سربازی 1400
- معافیت سربازی 1400
- نرخ دیه سال 1400
نظر شما در خصوص ایران سال 1400 چیست؟ نظرات خود را در بخش کامنت ها با تکراتو در میان بگذارید.
